Էս ո՞ր թիվն ա

Ո՞վ չի սիրում քնել: Եթե ինչ-որ մեկը հիմա կարդալով գրածս ասաց`ես, ես նրան կասեմ՝ դու էս կյանքից բան չես հասկանում: Հա: Բա, մա՞րդ էլ քնելը չսիրի:
Լավ, ես ուրիշների հետ գործ չունեմ: Օրինակ, ես քնել շատ եմ սիրում: Գիտե՞ք ինձ համար շատ սիրելը որն ա՝ երբ միշտ ուզում եմ քնել, բայց մտածում եմ, որ երբ քնեմ, կյանքիցս կծախսվի մի քանի ժամ, և այդ ժամերի ընթացքում տեղի կունենա ինչ-որ անհավանական բան, որը ես բաց կթողնեմ, բայց այնուամենայնիվ, եթե ես արդեն պառկեցի, ինձ համար մեկ ա, աշխարհքն էլ փլվի, ես պիտի քնեմ:
Հիշում եմ, մի ժամանակ դպրոցից գալիս էի տուն ու ժամերով նստում համակարգչիս առաջ, իսկ մերոնք ասում էին. «Դրա փոխարեն գնա քնի, մի քիչ հանգստացի»: Իսկ հիմա: Հիմա ես հասնում եմ տուն ու մեռածի պես քնում մինչև գիշերվա 10-ը, ու ինձ զոռով չեն կարողանում արթնացնել, որ դաս անեմ.
-Վահե, դու դաս չունե՞ս, արագ հել` դաս արա, ցերեկվա 3-ից քնած ես, այ տղա,- բարկանում է մայրիկս:
-Հաաաա, մա, սպասի, բան ա, ինչ ա, ժամմը… ,- կիսաքուն հազիվ էս եմ կարողանում ասել:
Ու երբ մարդ ցերեկը քնում է, իրիկունն իր համար արթնանալը տանջալի բան է: Նախ, արթնանում եմ ու առանց աչքերս բացելու մտածում եմ. «էս ո՞ր թիվն ա, ո՞վ եմ ես, ու՞ր եմ ես»: Հա, ասեք, որ էդպես ա: Գոնե մի անգամ ցերեկը մի քանի ժամով քնածներն ինձ կհասկանան:
Ես նույնիսկ յուրօրինակ ռեկորդ ունեմ՝ 22: Հա, դու ճիշտ հասկացար. ես մի անգամ քնել եմ 22 ժամ: Դե, պարզ ա, մի երկու անգամ ստիպած եղա բղավել տնով մեկ. «Մեկդ մի-քիչ ջուր բերեք», բայց խմելով ջուրը, ես ուղղակի բարձս ուղղել եմ ու նորից քնել: Այս արձակուրդներին որոշել եմ թարմացնել ռեկորդս ու վերջիվերջո մի ամբողջ օր՝ 24 ժամ, հանգիստ քնել:
Լավ, է, քունս տարավ, իսկ գլուխս էս ամանորյա շարժից դեռ տրաքում ա: Գնամ` քնեմ, մի քիչ հանգստանամ:

Իմ և տատիկիս անկեղծ զրույցը

Ես որոշեցի իմ առաջին հարցազրույցը վարել տատիկիս հետ: Տատս` Ջուլիետա Բարսեղյանը,  ապրելով 60 տարի, ձեռք է բերել կյանքի փորձ և շատ սիրով պատասխանեց իմ հարցերին:

-Տատիկ դուք կպատասխանե՞ք իմ հարցերին:

Տատս ժպտաց և գլխով արեց` ի նշան համաձայնության:

-Ինչպես է անցել ձեր երիտասարդությունը:

-Ես ծնվել և մեծացել եմ Գետափ գյուղում: Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ մանկավարժական տեխնիկում: Այդ անհոգ ու երջանիկ տարիներին, երբ Երևան էի գնում դասերի, հանդիպեցի իմ կյանքի ասպետին: Մի երկու խոսք փոխանակելուց հետո համակրեցինք իրար, սկսեցինք հաճախակի հանդիպել և ամուսնացանք: Ամուսինս` քո պապը, Արտաշատից էր: Ավարտելով շինարարական տեխնիկումը ուղարկել էին Եղեգնաձոր մի տարի պարտադիր աշխատանքի`դիպլոմայինը պաշտպանելու համար: Ամուսնանալուց հետո ամուսինս մնաց և ապրեց Եղեգնաձորում, ես էլ թերի թողնելով ուսումս, մնացի ամուսնուս կողքին:

-Ինչպե՞ս էր ձեր կյանքը 20 տարի առաջ:

-20 տարի առաջ ես եղել եմ շատ երջանիկ, ապրել եմ ազատ`ընտանիքիս հետ միասին: Իմ շրջակայքում չի եղել այսքան շերտավորման հզոր ալիք և չի եղել պանդխտության ճամփան բռնած հայորդիների հոսքը: Ամուսինս եղել է օրինակելի հայր ընտանքիս համար, երեխաներս լավ են սովորել, եղել են դաստիարակված, շրջապատված եմ եղել լավ ընկերներով և բարեկամներով, ու կարծես ինձ համար հոգս չի եղել:

-Ինչպիսի՞ն է ձեր կյանքը հիմա:

-Ես ունեմ երեք երեխա, որոնցից երկուսը գտնվում են ՌԴ-ում: Ամեն տարի ամռանը աղջիկս ընտանիքով գալիս է Հայաստան: Իսկ տղաս գալ չի կարողանում` նյութական վիճակի պատճառով: Մենք` մայրերս, կարոտ աչքերով ու տարակուսանքով, աչքներս ճամփեքին հառած սպասում ենք մեր որդիների գալստյանը, որոնք մի պատառ հացի համար թողել են իրենց հայրենիքն ու ծնողներին և դեգերում են օտար ափերում:

-Ինչպիսի՞ն է այժմյան երիտասարդությունը:

-Այլ է հիմա: Երիտասարդությունը շատ ազատ է, ունի ազատ ընտրելու իրավունք` յուրաքանչյուր ոլորտում: Բայց նաև շատ է խաբեությունը, դավաճանությունը, շահախնդիր ամուսնությունը, մեծերի հանդեպ ոչ հարգալից վերաբերմունքը:

Այժմյան երիտասարդությունը «ազատությունը» չհասկացավ ինչպես տնօրինել: Երիտասարդները  ամենուրեք  ձգտեցին փողի, ծախեցին իրենց սերն ու հոգին, մոռանալով մայր ու հայրենիք: Եվ այդտեղից էլ հետևություն, որ հարստությունը կկուրացնի այժմյան երիտասարդությանը, և որդին կուրանա մորը:

-Ինչպե՞ս եք պատկերացնում հետոն:

-Հետոն ես երբեք պատկերացնել չեմ կարող, որովհետև հայրենիքում մնացել ենք մի բուռ ծերեր, և մի քանի ջահելներ, ովքեր զոհվում են չհայտարարված պատերազմում: Դառն է կյանքը այս պահին, ամենուրեք պանդխտություն, լաց ու կոծ, վիշտ ու ամոք: Այսքանից հետո ինչպե՞ս երազել ապագան: Եթե այսպես շարունակվի, ծերացած ու տարաբախտ ծնողները ամենուրեք փողոցներում թափված, հիվանդ ու մոլոր կանցկացնեն իրենց կյանքի վերջին տարիները:

gohar zaqaryan

Ես Գոհարն եմ

Ես Գոհար Զաքարյանն եմ, 15 տարեկան, ապրում եմ Հայաստանի ամենամեծ  գյուղերից մեկում (իհարկե, սա ասում եմ մեծ հպարտությամբ): Հիմա պատմեմ, թե ինչպես է անցնում իմ օրը: Արթնանում եմ վաղ առավոտյան զարթուցիչի անտանելի ձայնից, հագնվում եմ, կատարում իմ ամենօրյա մարմնամարզությունը: Այնուհետև նախաճաշում և գնում եմ դպրոց: Դպրոցում անցկացնում եմ օրվա մեծ մասը: Սովորում եմ 10-րդ դասարանում, 5 համադասարանցիներիս հետ: Այո, մենք 6 հոգով ենք ամբողջ դասարանում: Մենք բոլորս քույր և եղբայրներ ենք: Անհնար է ձանձրանալ կամ տխրել մեր դասարանում: 

7 ժամ դպրոցում անցկացնելուց հետո գալիս եմ տուն: Տան ավագ երեխան ես եմ, և ինչպես մայրիկս է ասում, բոլոր երեխաները ինձնից են օրինակ վերցնում: Դա մեծ պատասխանատվություն է ինձ համար: Հաճախ նաև նրանց սխալների և չարաճճի արարքների համար ես եմ պատժվում. չէ՞ որ ես եմ մեծը, ուրեմն, միշտ մեղավոր եմ: Այդ առումով շատ եմ նախանձում այն երեխաներին, ովքեր տան փոքրն են:

Ես գրեթե միշտ ծանրաբեռնված եմ դասերով, բայց արագ եմ սովորում և ժամանակին ավարտում: Ճիշտ է, ես սովորում եմ գերազանց, սակայն ինչպես բոլորը, ես նույնպես ունեմ իմ սիրելի առարկաները` հայոց լեզուն, գրականությունը, անգլերենը, հասարակագիտությունը, որոնք մեծ հաճույքով եմ սովորում: Ապագա մասնագիտությունս նույնպես կապում եմ այս առարկաների հետ:

Երբ դասերս շուտ եմ ավարտում, սիրում եմ գիրք կարդալ և կտրվել առօրյայից, սիրում եմ նաև համակարգչով զբաղվել, հետաքրքիր նյութեր եմ կարդում, թեստեր լրացնում, ինչպես նաև շփվում եմ ընկերներիս հետ: Սիրում եմ հաճախ մենակ մնալ, մտնում եմ իմ սենյակ, փակում դուռը, միացնում բարձր երաժշտություն և սկսում պարել: Հաճախ, երբ բարձր տրամադրություն եմ ունենում, սկսում եմ համեղ մրգային և բանջարեղենային աղցաններ պատրաստել: Ընտանիքիս անդամները փորձում են, ասում, որ համեղ է, սակայն վերջում ամբողջը ես եմ ուտում. միթե՞ նրանք չեն ուզում ինձ նեղանցնել…

Շատ երազանքներ ունեմ: Ուզում եմ առաջին հերթին լավ մարդ դառնալ, հասարակությանը պիտանի անձ լինել, լավ սովորել, լավ մասնագետ դառնալ: Երազում եմ հայտնի թարգմանչուհի դառնալ և շրջել ողջ աշխարհով, պատմել բոլորին մեր մի բուռ Հայաստանի և նրա դարավոր պատմության մասին: Վստահ եմ, որ իմ աշխատասիրության շնորհիվ իմ երազանքներն ու նպատակները կիրականանան:

նարեկ բաբայան

Էլի նույն օրը սկսվեց․․․

Առավոտ, ժամը` 8։00: Էլի արթնանում եմ զարթուցիչի տհաճ ձայնից… Լավ, կատակեցի։ Իրականում այնքան խորն եմ քնում, որ զարթուցիչի ձայնն անգամ չեմ լսում։ Սովորաբար արթնանում եմ «Վե՛ր կաց, կուշանաս» խոսքերից կամ ոտնաթաթերիս շրջանում խուտուտ զգալով։ Առաջին հերթին գնում եմ բաղնիքին բարևելու։ Բարևվելուց հետո գնում եմ խոհանոց՝ նախաճաշելու։ Սեղանի մոտ նստած կիսաբաց աչքերով տեսնում եմ ինձ արդեն ծանոթ տեսարանը՝ դատարկ բաժակս, որը կարծես ինձ ասի. «Ես էլ քո պես մրսում եմ, արագ տաք թեյ լցրու իմ մեջ», ինձ ախորժալի հայացքով նայող խաշած ձուն, ի դեպ, չգիտես ինչու, միշտ, երբ ձուն շատ տաք է լինում, տաք է լինում նաև թեյի գույնը: Ատում եմ, երբ այդպես է լինում… Փորձում եմ լավաշ վերցնել, որպեսզի բրդուճ անեմ։  Եվ կարծես թե հատուկ ինձ համար, վերևի մասում արդեն չորացած հացերն են։ Այդպես քնաթաթախ փորձում եմ գտնել ավելի փափուկ հաց, և ամբողջ հացամանը տակն ու վրա եմ անում, ինչն ինձ վրա բարկանալու առիթ է դառնում։ Ճիշտն ասած, դրան էլ եմ արդեն սովոր։ Նախաճաշից հետո վերցնում եմ պայուսակս ու աստիճաններով իջնելիս անպայման նայում եմ դեպի խոհանոց։ Շատ եմ սիրում այն պահը, երբ տեսնում եմ խոհանոցը, և իջնելուս հետ մեկտեղ աչքերիս առաջ խոհանոցը փոխվում է առաջին հարկի հյուրասենյակի։ Առաջին հարկում մի բազմոց կա։ Այդ բազմոցը նույնպես շատ եմ սիրում, քանի որ կոշիկներս հագնելու ժամանակ նրա վրա մի քիչ ննջում եմ։ Տան դուռը բացելով շատ արագ զգում եմ այդ ցուրտ քամին, որն ուղիղ դեմքիս է փչում։ Այդ պահին ուզում եմ ետ վազել դեպի տաք անկողինս և պառկել, հասկանալով, որ քունս էլ չի տանի։ Մի խոսքով, դուրս եմ գալիս տանից և վազում հարևանությամբ ապրող ընկերոջս կանչելու։

-Հովո՜,-կարճ եմ կանչում, քանի որ ալարում եմ ամբողջ անունն ասել։

-Հովո՜,- կրկին պատասխան չկա։

-Արա, Հովո՛…

-Վա՜յ, ապեր, էս եկել ե՞ս, հեսա պայուսակս վերցնեմ ու գամ․․․

Քայլում ենք դեպի դպրոց։ Արդեն հասնում ենք մյուս ընկերոջս տուն։

-Երանի արդեն պատրաստ մեզ սպասելուց լինի:

-Բախտավար, թե էսքան շուտ հելած լինի…

Ես լուռ համաձայնելով շարունակեցի քայլել։ Հասանք ընկերոջս տուն։

-Ռո՜բ,- կրկին ալարեցի ամբողջ անունն ասել։

-Հաջաա՜ն։

-Հա ջան ու ջան, արագացրու՛։

-Էկա՜…

Երեքով քայլում ենք դեպի դպրոց: Ի դեպ, ինչքան շատ մարդու հետ ես քայլում, և ինչքան հաճելի է նրանց հետ զրուցելը, այնքան ավելի կարճ է թվում ճանապարհդ։ Եվ այդպես, արագ-արագ մենք անցանք այդ կարճ ճանապարհը՝ հասնելով դպրոց։

Դպրոցում, ինչպես միշտ, ամեն ինչ միապաղաղ էր: Էլի նույն մուննաթով պահակն ու հավաքարարները, որոնք բարևս չեն առնում: Էլի նույն աստիճանները, որոնց վիճակից ենթադրեցի, որ նրանք էլ ուրախ չէին ինձ տեսնել, բայց դե, ինչ արած։ Բարձրացանք մեր դասարան, էլի Կարենի շնորհիվ չմնացինք միջանցքում: Նա միշտ իր մոտ է պահում դասարանի երկրորդ բանալին։ Ներսում կրկին ամեն ինչ նույնը՝ մեզնից հոգնած գրատախտակը, ուսուցչի վերանորոգած սեղանը, (այո, մեր «շնորհալիները» դրան էլ են հասել), աթոռս, որը հոգնել էր սեղանի վրա հակառակ դիրքում կախված մնալուց և այլն․․․

Զանգը տվեց։ Առաջին ժամի 15-րդ րոպեն էր, երբ դռնից ուշացած մտան մեր հերոսները՝ իմ լավագույն ընկերները՝ Արտյոմը, Դավիթը, Դավիթը, Սարմենը։ Ի դեպ՝ Դավիթներից մեկին մենք Կոստո ենք անվանում, նրանց տարբերելու համար։ Թե ինչու Կոստո, հիմա կասեմ։ Պատասխանը շատ պարզ է, նրա ազգանունը Կոստանյան է։ Հենց նա էլ, իր վրա վերցրեց ուշանալու պատճառաբանություն հորինելու բարդ գործը։

-Ընկեր Իսրայելյան, կներեք էլի, ուղղակի ճանապարհները սառած էին,  գնացել էինք «զիմնի պագրիշկա» առնելու։

-Նստեք հա՞: Հավեսներդ չունեմ․․․

Դասերից հետո, միայն ուտելու մասին մտածելով ցրվեցինք տներով։ Հասա տուն։ Տան դուռը բացելուն պես լսեցի արդեն ծանոթ ձայնը․

-Նարե՞կ…

-Հա, մամ, ես եմ։

Այս կարճ զրույցն այնքան է կրկնվել, որ երբեմն դռնից մտած արդեն ասում եմ, որ ես եմ։ Արագ ճաշելուց հետո վազեցի իմ սիրելի համակարգչի մոտ և մտա վիրտուալ իրականություն։ Արդեն այդ իրականության խորքերն էի սուզվել, երբ լսեցի․․․

-Նարեկ, դա․․․

-Հեսա մամ, մի բան եմ անում, արագ վերջացնեմ ու անցնեմ դասերիս,- իրականում, ես էլ, մայրս էլ գիտենք, որ այդ մի բանը կարող է տևել մինչև ուշ գիշեր։ Վերջիվերջո, ես անցա դասերիս։ Դասերս վերջացնելուց հետո, ուրախ, զվարթ, ոչինչ չնկատելով վազում էի համակարգչիս գիրկը, երբ լսեցի․

-Դա, դը բոլի էլ էդ տները հարամես, գյինաս ես, խերդ տանջվելով մե կերպ շինե-շթլե, ընչե՞ս ուզել մե օրում սաղ ավըրես։

-Լավ, տատի, էլ չեմ անի։

Ես, արդեն մի քիչ դանդաղ, գնում էի դեպի համակարգիչս, երբ լսեցի այս «ողբերգական» խոսքերը։

-Նարեկ, տու ժամին ըշկացի՞ր ես, շոշոտ ընցար տեղերդ։

-Լավ, պապ, հեսա կոմպը անջատեմ` գնամ։

Իրականում, ինչքան էլ չուզեի քնել, շատ հոգնած էի և արջի պես ընկա անկողնուս վրա․․․

…-Վե՛ր կաց, կուշանաս։

Գնդեվազ

Մենք Վայոց Ձորի մարզի Գնդեվազ գյուղում ենք:

Լուսանկարը՝ Արթուր Տոնեյանի

Լուսանկարը՝ Արթուր Տոնեյանի

-Բարև ձեզ, ինչպե՞ս եք:
-Բարև ձեզ, լավ եմ էրեխեք ջան դո՞ւք իմալ  եք:
-Լավ, շնորհակալություն, ի՞նչ է ձեր անունը:
-Վազգեն Մկրտչյան, ես Գնդեվազ գյուղի բնակիչ եմ:
-Ինչպե՞ս է անցնում ձեր օրը գյուղում:
-Դե, հելնում եմ, գալում եմ գոմ, անասուններին եմ ջրում, կեր տալի, գոմն եմ մաքրում:
-Իսկ ինչո՞վ եք զբաղվել երիտասարդ ժամանակ:
-Դե, տղե՛րք ջան, ես 42 տարի եղել եմ կոլտնտեսության հաշվապահ:
-Արդյոք շա՞տ է արտագաղթը գյուղից:
-Ուրեմնս, ես հատուկ հաշվել եմ, 82 երիտասարդ ընտանիք լքել է գյուղը: Հենա, էն դպրոցը տենո՞ւմ եք: Սովետի վախտով մենք կառուցեցինք այս դպրոցը 660 աշակերտի համար, իսկ հիմա էտ դպրոց հաճախում ա ընդամենը 82 էրեխա: Բա շատ չի՞:
-Մենք լսել ենք, որ գյուղին շատ մոտ ոսկու հանք են շահագործելու շուտով: Իսկ դուք ինչպե՞ս եք նայում ոսկու հանքի բացմանը:
-Դե, ինձ թվում ա` լավ կլինի, որ բացեն:
-Իսկ հանքի բացման դեպքում բնությունը չի՞ աղտոտվի:
-Դե, եթե նման բան լինի, ապա մեզ կտեղափոխեն այլ բնակավայր: Բա ավելի լավ չի՞ մարդիկ աշխատանք ունենան, քան թե քոչեն գնան:

Մենք ոչինչ չասացինք նրան: Միայն նայեցինք հինավուրց գեղեցիկ գյուղին, լուսանկարեցինք ու շատ ափսոսեցինք, որ երկու դեպքում էլ գյուղը դատարկվելու է:

boris israyelyan

Մեղուները

Առավոտյան ժամը 7:00 էր: Հայրս մոտեցավ ինձ. 

-Բորի՛ս, Բորի՛ս, վե՛ր կաց, գնում ենք սար՝ մեղուների մոտ:

- Սա՜ր… Չի՞ լինի` ես չգամ:

- Չէ՛,  վե՛ր կաց, գնում ենք սար, պետք է մեղուներին նայեմ:

Վեր կացա, շորերս հագա և նստեցի մեքենան, ու քանի որ լեռներ էինք բարձրանում, տաք հագնվեցի

- Վա՜յ:

–Ի՞նչ եղավ, պա՛պ:

– Մեքենայի ջրերը եռացրեց:

Հայրս իջավ, շարժիչը հովացրեց, նստեց մեքենան և շարժվեցինք: Հենց հասանք, արագ իջա, վրանի դուռը բացեցի և պառկեցի մահճակալին: Ինչքան էլ ամառ էր և շոգ, այստեղ զով էր: Հայրս եկավ, մեղվապահի հագուստը հագավ:

- Պա՜պ, էլի պիտի մեղուներին գժվացնես` ընկնեն հետևիցս: Ես գնացի:

- Ո՞ւր:

-Գնում եմ քարի վրա նստեմ` քեզ նայեմ: Հենց գործերդ ավարտես, մի փոքր անցնի` կգամ:

Գնացի և նստեցի քարին: Չհասցրի ուրախանալ, որ այստեղ մեղու չկա, երբ մեղուն ականջս կծեց…

Հ.Գ. Հա, ճիշտ եք, այս ձմռան կեսին ի՞նչ մեղու… Բայց ամեն անգամ մեղր ուտելիս հիշում եմ, թե ինչպես եմ ես էլ մասնակցել մեղվապահական դժվար գործերին:

Հիշողություն ամռան մասին

Ձմեռ է ու ցուրտ, և վաղն էլ դասերը չեն սկսվելու: Կմնանք տանը, ոմանք կպարապեն, ոմանք` կձանձրանան, ոմանք էլ ինձ նման կհիշեն ամառվա տաք օրերը:  Չեմ սիրում տանը նստել: Սիրում եմ շփվել մարդկանց հետ և, իմ կարծիքով, շփվելու համար ամենահարմար վայրերից մեկը ճամբարն է, որտեղ մարդիկ ձեռք են բերում ինքնուրույնություն, ինչպես նաև մտերիմ ընկերներ: Հաշվի առնելով իմ նախասիրությունները՝ այս ամառ ես գնացել էի Դիլիջանի «Զեփյուռ» ուսուցողական ճամբար, որպեսզի շփվեմ նոր մարդկանց հետ և հարստացնեմ իմ անգլերենի իմացությունը: Բացի հայ ջոկատավարներից այնտեղ կային նաև ամերիկացի կամավորներ, որոնց հետ շփվելը իմ անգլերենի իմացությունը ամրապնդելու միջոց էր: Ես  նրանցից  առանձնացնում եմ Ռոզիին, որը ինձ ձեռք էր մեկնում ամեն  հարցում:

Ճամբարում ես շատ բաներ սովորեցի, այդ թվում նաև լինել ավելի ինքնուրույն և կարգապահ: Ինձ համար ամենատպավորիչն օրերից մեկը մրցելն էր «Բանանց» թիմի տղաների հետ, որից ստացանք շատ մեծ ոգևորություն: Հիմա էլ եմ կարոտով հիշում կանաչ դաշտը, մեր խաղը, հատկապես այս ցուրտ եղանակին: Մի բան էլ եմ կարոտով հիշում. տաք օդը և լողավազանը` իմ ամենասիրելի և նախընտրելի վայրը:  Նույնիսկ մի անգամ իմ ընկեր Արմենը, երբ ես ուզում էի ցատկել լողավազանի մեջ, բացականչեց.

-Չթռնես, խորն ա, կխեղդվես…

Իսկ ես, քանի որ գնացել էի լողի, ցատկեցի. սկզբում նա շատ վախեցավ, բայց հետո, տեսնելով իմ լողալը, հասկացավ, որ ես խեղդվողը չեմ:

Ճամբարում ես նաև սովորեցի խաղալ ռեգբի և ֆրիզբի, որոնց մասին նույնիսկ չէի լսել:

Ճամբարում շատ ուսուցողական դասեր էին անցկացվում: Ճիշտ է, սկզբում այդքան էլ հաճելի չէր, բայց հետագայում հասկացա այդ դասերի կարևորությունը: Այդ դասերը հատկապես ծխախոտի, ալկոհոլի և թմրանյութերի  վնասակար հատկությունների մասին էր:

Ճամբարը տևեց 7 օր, իսկ  6-րդ օրը մենք բարձրացանք Դիլիջանի   սեգ լեռները, որպեսզի  փայտ հավաքենք՝ խարույկի համար: Վերադառնալուց հետո մեր ջոկատի տղաներով  դասավորեցինք  փայտը և երեկոյան  հավաքվեցինք խարույկի շուրջը, իսկ Վանը մեզ համար մի հրաշալի երգ կատարեց կիթառով, որը բոլորին էլ դուր եկավ:

Ես այդ ճամբարից մեծ բավականություն և գիտելիքներ ստացած վերադարձա տուն: Հիմա ինքս եմ իմ ընկերներին բացատրում թե ինչ չարիք է ծխախոտը, թմրանյութերն ու ոգելից խմիչքները:

Sona Tumanyan

Կորցրած օր

Առավոտյան արթնացա դասղեկիս զանգից:

-Բարի լույս, Սոնա ջան, այսօր կգա՞ս դպրոց,- հարցրեց ընկեր Կոստանյանը:

-Ոչ,  ընկեր Կոստանյան, ինձ վատ եմ զգում,- պատասխանեցի ես:

Առաջին բանը, որ հագնվելուց հետո արեցի, դա մոտենալն էր վառարանին: Իհարկե, ես տրամադրություն չունեի, քանի որ չէի գնացել դպրոց: Այսօր դասարանով որոշել էինք խնջույք անել, որովհետև երեկ մեր հանդեսն էր, և դա մեզ համար առիթ էր նշելու հաջողված և, ինչու չէ, նաև չհաջողված ելույթները: Հանդեսը անցավ բարձր տրամադրությամբ, ծափերը չէին պակասում, և հյուրերը ժպտում էին անդադար: Միայն վերջին երգի ժամանակ ունեցանք տեխնիկական խնդիրներ, քանի որ անջատվեց երաժշտությունը, բայց երգողները՝ Անին և Հասմիկը, չկորցնելով  իրենց, շարունակեցին երգել ակապելա: Իսկ մենք վարագույրների ետևից ձայնակցում էինք նրանց: Դա երևի ամենահաջողված ելույթն էր:

Լավ, չշեղվենք թեմայից ու անցնենք խնջույքին: Ես անընդհատ զանգում էի Լիդային ու հարցնում, թե ինչ է կատարվում այնտեղ:

-Հը՞ն, Լիդ, ի՞նչ եք անում,- հարցրեցի ես:

-Սոն, արի, շատ լավ ա անցնում, շուտ արի ,-պատասխանեց նա:

-Չէ, Լիդ ջան, չեմ կարող,-ասացի ես:

-Լավ, դու գիտես, հետո փոշմանելու ես,-ասաց  նա:

Տղաները հրավիրել էին նաև մյուս դասարանների աշակերտներին, և դասարանական խնջույքը դարձել էր համադպրոցական:

Ես տխրեցի ավելի շատ, երբ իմացա ֆիլմի մասին: Խնջույքից հետո Վահեն, Անին, Հասոն, Սերոժը, Գոհարը և Նարեկը նկարահանել էին ֆիլմ, և ուղարկել 17.am-ին: Ֆիլմն Ամանորի մասին էր: Դե, ես չէի գնացել ու չէի նկարահանվել ֆիլմում: Դա ինձ համար երկրորդ մեծ  ցնցումն էր օրվա մեջ: Մանավանդ, երբ ամանորյա մեր շնորհավորանք-ֆիլմը տեսա կայքում:

Այդ օրը ինձ համար դարձավ տխուր ու ձանձրալի: Երևի  Լիդան ճիշտ էր, երբ ասում էր` փոշմանելու ես չգալու համար: Բայց դե վաղը կգա  նոր օր, և ես միգուցե այն դիմավորեմ ժպիտը դեմքիս:

Անկեղծ զրույց

Լուսանկարը՝Կարեն Ջանոյանի

Լուսանկարը՝Կարեն Ջանոյանի

Մի քանի օր առաջ պատանի թղթակիցներով այցելել էինք Գնդեվազ գյուղ: Մենք շրջում էինք գյուղում և փորձում լուսանկարել այնտեղի առօրյան և մարդկանց: Սկզբում մարդ չկար փողոցներում: Պատճառը երևի անտանելի ցուրտն էր: Հետո հանդիպեցինք մի պապիկի, ով պատրաստվում էր մաքրել գոմը: Մոտենալով նրան սկսեցինք զրուցել և հարցեր տալ գյուղի առօրյայից: Նա ներկայացրեց գյուղի կյանքն իր դժվարություններով և պատմեց իր մասին: Ես նրան հարց տվեցի և պատասխանից, անկեղծ ասած, մի քիչ զարմացա: Հարցը սա էր. 

-Եթե հնարավորություն լիներ քաղաք տեղափոխվելու, կգնայի՞ք:

Իսկ նա պատասխանեց.

-Էդ ո՞ր մի հիմարը չէր գնա:

Պատասխանը լսելով բոլորս մի պահ ծիծաղեցինք: Հետո ես ասացի, որ կան շատ մարդիկ, ովքեր գյուղը գերադասում են քաղաքից, և պետք չէ մտածել միայն գյուղից փախնելու մասին, այլ պետք է մտածել այն զարգացնելու և շենացնելու մասին:

Ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր աշխատասեր գյուղացի այս երկրի տերերից մեկն է, որովհետև գյուղը պետության հիմքն է:

tigran hovhannisyan?

Երազանք

Ովքեր ինձ ճանաչում են, կիմանան, որ ես ֆուտբոլի մեծ երկրպագու եմ: Մեծագույն երազանքներիցս է ներկա գտնվել սիրելի թիմիս՝ «Բարսելոնայի» խաղին: Եվ ահա մի հաճելի օր իմ այդ երազանքը կատարվեց. մեկնել էի Մադրիդ և «Սանտյագո Բերնաբեու» մարզադաշտում նստած անհամբեր սպասում էի մրցավարի սուլիչին: Չէի համբերում, թե երբ կսկսվի աշխարհի կողմից այդքան սպասված խաղը «Ռեալ Մադրիդի» և «Բարսելոնայի» միջև՝ այսպես կոչված «Էլ Կլասիկոն»: Մենք՝ Բարսելոնայի ֆաներս, քիչ էինք (քանի որ «Սանտյագո Բերնաբեու»-ն «Ռեալ Մադրիդի» խաղադաշտն է), բայց հոգեպես գուցե փոքր-ինչ առավելություն ունեինք: Ահա խաղը մեկնարկեց: Մի քանի րոպե անց անկախ ինձանից ճչացի. պատճառը «Բարսելոնայի» գոլն էր: Մինչև խաղի վերջը ևս մի քանի անգամ կրկնեցի այդ ճիչը: Խաղին հենց սկզբից չէր մասնակցում վնասվածքից նոր ապաքինված Լիոնել Մեսսին՝ իմ կարծիքով, ֆուտբոլի պատմության լավագույն ֆուտբոլիստը: Երբ նա պատրաստվում էր խաղադաշտ մտնել, ես նրան կանչեցի: Չգիտեմ, գուցե մեծ ցանկությունից էր, բայց ինձ թվաց, որ նա նայեց իմ կողմ. մեծ բավականություն ստացա դրանից: Խաղի ընթացքն իմ սրտով չէր. մոտ մեկ ամիս սպասել էի այդ լարված խաղին, բայց խաղը Բարսան էր կառավարում: Ինչ խոսք, հաշիվը սրտովս էր: Ֆուտբոլով հետաքրքրվող մարդիկ կհաստատեն, որ «Ռեալին» հաղթելը՝ այն էլ խոշոր հաշվով, հավասարազոր է տիտղոս նվաճելու: Սակայն եկավ հրաժեշտի հիասթափեցնող պահը…

…Ա՜խ, այդ զարթուցիչը…

Հ.Գ. Խաղն իրականում տեղի է ունեցել: