Տեսնելով մեր բակի երեխաներին՝ ակամա հիշում եմ ինձ այդ տարիքում, հիշում եմ մեր խենթությունները, ու գիտե՞ք ինչ. տարիներն անցել են, իսկ խենթություններն ու մանկական խաղերը նույնն են մնացել։ Համաձայն չեմ այն կարծիքի հետ, թե հիմա երեխաները տարված են համացանցով ու համակարգչային խաղերով։

Աղջիկներ, իսկ դուք նո՞ւյնպես ճակատի մազափունջ եք կտրել ինքերդ ձեզ։

Դուք նո՞ւյնպես քնած եք ձևացել, որպեսզի հայրիկը տանի և պառկեցնի մահճակալին։

Դուք նո՞ւյնպես ընկերներով նույն երաժշտությունը միաժամանակ միացրել եք երկու հեռախոսներով։

Դնչիկը չե՞ն ցավեցրել վերարկուի շղթան քաշելիս, որն, ի դեպ, թթու երկաթի համ ունի։

Իսկ հիշո՞ւմ եք, երբ փոքր էինք, հինգ թերթիկ ունեցող յասաման էինք ուտում ու երազանք պահում։

Իսկ հիշո՞ւմ եք, երբ փոքր էինք, ձեռնոցներ ունեինք, որոնք թելով իրար էին միանում։

Իսկ ինչպե՞ս էինք սենյակներում աթոռներից և վերմակներից տնակներ սարքում։

Իսկ ո՞վ է փոքր ժամանակ օղաբլիթը անցկացրել մատին, իսկ հետո հենց մատի վրայից կրծել։

Իսկ դուք նո՞ւյնպես գրքից տետրի մեջ ինչ-որ բան արտագրելիս փորձել եք մեկ տողի վրա ավելի շատ բառեր տեղավորել, քան գրքում է։

Իսկ հիշո՞ւմ եք, գլուխը լվանալիս մազերով զվարճալի սանրվածքներ էինք անում։

Իսկ հիշո՞ւմ եք, երբ բակում խանութ-խանութ էինք խաղում, տերևները գումարի դեր էին խաղում։

Որևէ մեկը մանկության տարիներին հավատո՞ւմ էր, որ խաղալիքները գիշերը կենդանանում են։

Իսկ դուք նո՞ւյնպես փոքր ժամանակ, երբ ձեր գլխավերևով անցնում էին, վախենում էիք, որ չեք մեծանա և խնդրում էիք, որ նորից հետ անցնեն։

Իսկ հիշո՞ւմ եք, երբ որևէ խաղալիք էինք վերցնում մեզ հետ քնելու, մտածում էինք, որ մյուսները կնեղանան, և վերցնում էինք բոլորին։

Իսկ դուք նո՞ւյնպես գոռացել եք պատշգամբից և արագ իջել ներքև, որ ձեզ չնկատեն։

Հիշո՞ւմ եք, ընկերները մեզ ասում էին՝ ջուր բեր խմելու, իսկ մենք պատասխանում էինք. «Եթե գնամ տուն, էլ չեն թողնի դուրս իջնեմ»։

Իսկ դուք նո՞ւյնպես փոքր ժամանակ սրիչով սրում էիք ոչ միայն մատիտները, այլ նաև գրիչներն ու ֆլոմաստերները։

Իսկ դուք նո՞ւյնպես ժպտում էիք, քանի դեռ կարդում էիք սա։

Հաճախ փորձում եմ տարբերություն գտնել մեր գյուղի՝ Սոլակի, և քաղաքների միջև։ Եվ առաջին բանը, որը միանգամից կարելի է տարբերել, երկինքն է։ Սովորաբար ես ուշ եմ քնում և հաճախ եմ երազում կամ մտածում՝ նայելով մեր գյուղի երկնքին։ Այն միշտ գեղեցիկ է, խորհրդավոր, աստղաշատ ու անեզր։ Գեղեցկությունն ավելի է արտահայտիչ դառնում, երբ երկնքում հայտնվում է լուսինը։ Ամռանը ես հաճախ եմ լինում Չարենցավանում և մայրաքաղաքում։ Մնալով այնտեղ՝ ամառվա շոգին հաճախ եմ դուրս գալիս պատշգամբ՝ հովանալու և աստղազարդ երկնքին նայելու։ Տարբերությունն ակնհայտ է։ Ես երբեք չեմ տեսել քաղաքի երկնքում աստղեր ու լուսին։ Գուցե իմ բախտից է, որ երբեք աչքովս չեն ընկել ո՛չ աստղերը, ո՛չ էլ լուսինը։ Ես մնում եմ այն համոզմանը, որ մեր գյուղի երկնքից գեղեցիկը չկա։ Գյուղի երկինքն այնքան բան է տեսնում։ Տեսնում է ինձ պես երազող մարդկանց, աշխատավոր գյուղացիներին, այստեղ-այնտեղ վազվզող երեխաների, մայրերի, քույրերի։ Երկնքին միայն այստեղ է հաջողվում տեսնել, թե ինչպես է սերմի հատիկը ծլում ու հասունանում։ Այստեղ է հաջողվում նրան տեսնել, թե ինչպես են մարդիկ հարթ ասֆալտից մի քանի կիլոմետր այն կողմ գնում ու հաղթահարում անանցանելի բարձունքը, որպեսզի հասնեն գյուղը պահպանող վանքին և կապվեն երկնային աստվածության հետ։ Այստեղ է նա տեսնում կանանց ու երեխաների, ովքեր քաղաք են ուղարկում տղամարդկանց՝ աշխատելու, և սրտի փափագով սպասում են նրանց տուն վերադառնալուն։ Այստեղ է նա ականատես լինում ու մասնակից դառնում հացահատիկի՝ ծլելուց մինչև հացի վերածման պրոցեսին։ Եվ վերջապես նա այստեղ է տեսնում այն ամենը, ինչը երազելու առիթ է տալիս… Իսկ քաղաքում նա արդեն տեսնում է աշխատավորներին, նոր դարաշրջան ձևավորող հասարակությանը, համալսարաններ վազող ուսանողներին, որոնց մեծամասնությունը գյուղերից են, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ճառագայթները, գործարաններից արտանետված «մաքուր» օդը։ Բայց քաղաքում ապրողները գուցե կարծում են, որ երկինքը մեկն է, և չկա տարբերություն՝ գյուղի, թե քաղաքի։ Միևնույնն է՝ մեր գյուղի երկինքն ամենագեղեցիկն է, այն չի կորչում քաղաքային լույսերի հետևում, այլ լուսավորում է գյուղը։ Ինձ միայն գյուղում է հաջողվում տեսնել լուսնի բոլոր փուլերը։ Եվ միայն մեր գյուղի երկնքում կարելի է տեսնել ամենավառ ու մեծ աստղը, որին մեզանից յուրաքանչյուրը իրենն է համարում։

Այ թե օր էր՝ այնքան տարբեր գույներ կային, որ կարծես ամբողջ Հանրապետության հրապարակը ողողված լիներ գունազարդ մառախուղով… Դե, իսկ բարձր տրամադրությունն էլ՝ անպակաս:

Վերջերս պարապ մնալու հետևանքով սկսել եմ շատ մտածել, ու այս անագամ մտածելուս թեման ինձ տարել էր երիտասարդության պասիվության ուղղությամբ: Ես էլ այս ամառ մի քիչ պասիվ եմ, և այդ օրն էլ որոշեցի ինձ համար մի հետաքրքրիր զբաղմունք գտնել: Համացանցը երկար ժամանակ փորփրելուց հետո մեկ էլ աչքովս ընկավ «Yerevan Color Run 2017» ծրագրի կամավորների հայտադիմումը: Ժամանակ չկորցրի և արագ լրացրի այն, որովհետև մնացել էր ընդանմենը երեք րոպե դիմելու համար: Մի քանի օր անց, երբ ես արդեն անգամ մոռացել էի այդ ծրագրի մասին, ինձ զանգեցին և տեղեկացրին, որ ես ընտրվել եմ որպես այդ ծրագրի կամավոր: Ուրախացա, որ այս ամառը նույնպես ջերմ ու դրական հիշողություններ կնվիրի ինձ:

Շատ մարդիկ կարծում են, որ «Yerevan Color Run»-ը կապ ունի հնդկական տոնի հետ, և վերջերս, երբ բրոշյուր էի բաժանում, մի պապիկ ինձ ասաց.

-Աղջիկ ջան, որ դու սրանք բաժանում ես, էդ տոնին հավատո՞ւմ ես:

Իսկ ես զարմացած հարցրի.

-Ի՞նչ տոնի եմ հավատում, պապիկ ջան:

-Դե էդ հնդկական տոնին, էլի:

-Պապի ջան, «Yerevan Color Run»-ը ամենաուրախ և զվարթ հինգ կիլոմետրերն են: Սա վազք-զվարճանք է, որը կազմակերպվում է աշխարհի 35 երկրներում, ներառյալ Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն, Ավստրալիան, Բրազիլիան, Կանադան, Չիլին, Չինաստանը: Այն ընդհանրապես կապ չունի հնդկական տոնի հետ:

-Հա՜, ինչ լավ ա, ես էլ ասեցի՝ բացի կինոներ նայելուց՝ հիմա էլ դրանց տոներն եք նշում:

Ըհն, պապիկն էլ ապատեղեկացված էր, հուսով եմ՝ հավատաց ասածներիս:

Երիտասարդների ակտիվությանը վերադառնամ: Այն, որ ասում էի՝ ակտիվ երիտասարդություն չունենք, փոշմանում եմ, սխալ էի, իմ այդ կարծիքը լիովին հերքվեց՝ այդ ծրագրին մասնակցելով: Ինչ երիտասարդություն ունենք՝ աշխույժ, ուրախ, սպորտասեր, թռչող, վազող, հաղթող, մրցող, մի խոսքով՝ մեր երիտասարդների մեջ կյանքը եռում է ամռան տապի հետ միասին: Եթե դրսում 38 աստիճան է, ապա երիտասարդների հոգում՝ 80 աստիճանից բարձր:

Գունազարդ տոն էր Հանրապետության հրապարակում, որը կոչվում է «Գունազարդ վազք 5 կմ», շատերին հայտնի է նաև «Yerevan Color Run 2017»:

Ինչ հետաքրքիր օր էր. նոր մարդկանց հետ ծանոթացա, ովքեր լավ ընկերներ դարձան: Մենք՝ կամավորներս, տարբեր խմբերի էինք բաժանված և ամենքս ունեինք մեր անելիքը: Օրինակ՝ իմ խումբը վերցնում էր մարդկանց իրերը, որպեսզի վազելիս նրանց չխանգարի, և իրերի ապահովությունն էր հսկում: Մյուս խմբերը գույներ, ջուր էին բաժանում:

Ես ինքս սպորտի սիրահար չեմ, բայց այս «Գունազարդ վազքը» սեր է արթնացնում սպորտի, վազքի հանդեպ, խրախուսում առողջ ապրելակերպ: Կարծում եմ, որ այսպիսի ծրագրերը պետք է շատ լինեն: Ինչպես կասեն ծրագրի կազմակերպիչները. «Սա վազք է, որտեղ սպորտային պատրաստվածությունը նշանակություն չունի: Մեր նպատակն է միավորել դրական մարդկանց և երջանկացնել Հայաստանը»:

Այնքան մարդ կար, ու տարիքը կապ չունի, փոքր՝ դեռ նոր քայլող երեխաներից մինչև մեծահասակներ, բոլորը եկել էին մասնակցելու: Երեք տղա և երեք աղջիկ առաջինը հասան վազքուղու ավարտին, և հայտնվեցին լավագույն վեցնյակի մեջ: Նրանք ծրագրի հովանավորների կողմից արժանացան նվերների:

Օրը տոն դարձրին հայտնի դիջեյները, երգիչները, հեքիաթի հերոսները և իրենց ներդրումն ունեցան այդ միջոցառմանը:

Ա՜հ, ամենակարևորն էի մոռանում ասել՝ ծրագիրն ունի բարեգործական նպատակ: Ամեն տարի այն մի ուղղություն է ունենում: Օրինակ՝ 2015թ.-ին միջոցառման մասնակիցների շնորհիվ բարեգործական նպատակների համար գումարը ուղղվել է ծանր առողջական խնդիրներ ունեցող մի փոքրիկի բուժմանը: Իսկ 2016 թվականին բարեգործությունն արվել է Գյումրիի անօթևան ընտանիքների երեխաների համար:

Այս տարի կայացվելու են երկու բարեգործական ծրագրեր: «Yerevan Color Run»-ից ստացված միջոցների մի մասը կուղղվի Street Workout-ի մասնագիտացված մարզահրապարակի կառուցմանը Երևանի կենտրոնում, որտեղ կկարողանան անվճար մարզվել բոլոր այն մարդիկ, ովքեր ցանկանում են զբաղվել սպորտով: Իսկ 2-րդ բարեգործական ծրագիրն աջակցելու է մասշտաբային բարեգործական ծրագրի՝ Թերեզա Մխիթարյանի «Կյանքի ճանապարհ» 34 կմ անվտանգ ճանապարհի կառուցմանը (Իջևան-Բերդ), որը միացնում է Բերդը ամբողջ Հայաստանին:

Վազելն առաջացնում է երջանկության հորմոն, իսկ երբ շուրջդ բազմազան գույներ են, երջանկությունը քառապատկվում է:

Ամռան գալստյան հետ, ինչպես շատ ուսանողներ, ես ևս որոշեցի աշխատել, բայց նախևառաջ պետք է գտնել աշխատանք: Աշխատանքի փնտրտուքներով տարված` քայլերս ինձ տարան դեպի «Տաշիր» առևտրի կենտրոն, որտեղ ինչ-որ գործատուի գրասենյակ պիտի այցելեի: Առաջին հարկում ընդարձակորեն ծավալվում է ոսկու շուկան: Ներս մտնելով` շուրջբոլորս փնտրում էի անվտանգության որևէ աշխատակցի, որն ինձ կուղեկցեր վերոնշյալ գրասենյակը: Հայացքս, շուրջս ծփացող թանկարժեք փայլփլումներից երեսուն սանտիմետր բարձրության վրա զննելով մարդկանց դեմքերը, փորձում էր գտնել պահանջված անձին: Օրը բավականին շոգ էր, և ես փոքր-ինչ հոգնած տեսք ունեի, մազերս անփութորեն փռված էին ուսերիս (առհասարակ՝ մազերս հարդարել չեմ սիրում, գուցե դա իմ թերություններից մեկն է), և երբ ավելացնենք դեմքիս անորոշ արտահայտությունը, գուցե ստեղծվի մի տպավորություն, որը, հավանաբար, վաճառողներից մեկին առիթ տվեց ենթադրություններ անելու: Այդ մարդը, մի պահ միայն գրավելով հայացքս իր մի քանի բառով, կարողացավ բավականին խորը տպավորություն թողնել: Դա մոտ 50-55 տարեկան, միջահասակ, ցցուն, լերկությունից փայլող ճակատով, սպիտակամազ մի տղամարդ էր, կլորիկ կարմիր այտերն ու փոքր փորը հուշում էին բավարարված կյանքի մասին, իսկ կտավն ամբողջացնում էին փոքրիկ աչքերը, որոնք վայրկյանում կարողանում էին ֆիքսել քառակողմ աշխարհի բոլոր շարժումները: Ինձ նետված կես հայացքն էլ բավական էր հասկանալու, որ ես ոսկի գնելու ոչ մի նպատակ չունեմ: Երբ անցնում էի նրա կողքով, ինձ հառելով խորամանկ ժպիտից ծամածռված իր դեմքը, երգեցիկ ձայնով շպրտեց. «Կգնե՜մ ոսկի…»: Եթե շանթը հարվածեր, ավելի չէի էլեկտրահարվի, քան այդ պահին: Ինչո՞ւ նա չգոչեց. «Գնեցե՜ք ոսկի»: Այս արտահայտություններից յուրաքանչյուրն այդ պահին խորը ենթատեքստ ուներ: Հեգնելը վատ բան է, բայց, կարծում եմ, նա արժանի էր այն խոր հեգնական ժպիտին, որն այդ պահին առկայծեց դեմքիս: Աչքերիս առջև այդ էակն իր մեջ խտացրեց խորամանկը, խարդախն ու վաշխառուն և դարձավ կերպար: Արդյոք ի՞նչը ինձ այդպես հուզեց այդ մարդու երկու խոսքի մեջ. դա ոչ թե այնտեղ այցելելու իմ նպատակի մասին նրա ստացած սխալ տպավորությունն էր, այլ այն գիտակցումը, որ հասարակության մեջ կան այնպիսի արարածներ, որոնք օգտվելով մարդկային դժբախտություններից, կարիքից, անմեղությունից` իրենց կանչող ժպիտով ծուղակում են մարդկանց, որոնցից մեկին այդ պահին նա տեսավ իմ մեջ:

Աշխարհը տհաճությամբ ընդլայնվեց առջևս: Կյանքում այնքան շատ են անելանելի վիճակում գտնվող մարդիկ, որոնցից էլ հմտորեն օգտվում են «բարիները»: Ամեն օր մենք բազմաթիվ դեպքերի մասին ենք կարդում, լսում հեռուստացույցով, որոնք իրենց շատության պատճառով երբեմն կորցնում են հուզելու ընդունակությունը: Ասում են` մարդկային դժբախտություններն են սնում հեռուստատեսությունը: Բայց կենդանի մի դիպվածը կարող է ավելի լայն հասկացողություն ընձեռել, քան լրատվության բազմազան միջոցները: