Ի՞նչ ենք անում մեծանալով․ հիմա կմտածեք` հասունանում, փոխում ենք մտածելակերպը, հասնում նպատակներին, ու չգիտեմ ինչեր։ Հա, չեք սխալվում, բայց մեծանալով մենք կարոտում ենք մանկությունը։ Փոքր ժամանակ նախանձով էի նայում երեխաների, ովքեր մեծանում են քաղաքներում։ Մի բան փոխվեց, չեմ ասի` ինչ։
Հիմա ուրախ եմ, որ ապրել եմ գյուղում, ունեցել պարզ ու մաքուր մանկություն։ Որ միշտ վերադառնալու ու խաղաղվելու տեղ կա։ Այն, ինչ ձեռք եմ բերել գյուղում, մնում է այստեղ, բայց հիշողությունները միշտ ինձ հետ են, ու ամեն տեղ քաշ եմ տալիս, կարոտում։
Քայլում էի փողոցով ու տեսա դատարկ այն բակը, այն տեղերը, որտեղ խաղում էինք ամեն օր։ Երբեք չեմ սիրել «արդեն ուշ է» արտահայտությունը, որ տուն էր կանչում։
Կարոտում եմ բոլորին, ում հետ խաղում էինք մեր «խմբով», ու բոլոր տեղերում էլ կան այդ խմբերը, որոնք անփոփոխ են։ Կարոտում եմ ամեն ամառ բարեկամի տուն եկած երեխաներին, ովքեր միանում էին մեզ, դառնում մեր նոր ընկերները։ Կարոտում եմ այն օրերը, երբ տներից ուտելու մի բան էինք վերցնում ու գնում գետի մոտ։ Կարոտում եմ այն մեկին, որ միշտ խարդախություն էր անում։ Ասեմ, որ այստեղ միայն ամառը չի, որ հետաքրքիր էր, բա ձմե՞ռը։ Գիտե՞ք ինչքան առատ էր ձյունը, ու թե ինչքան աշխուժություն կար: Տանը ոչ մի երեխա չէիր գտնի. բոլորս սահնակ էինք քշում փողոցում, դպրոցի բակում ու սարերում։
Այդ նույն ընկերների հետ մենք դպրոց գնացինք, շարունակվեց կյանքի մեկ այլ փուլ, չգիտակցելով, որ գալու է մի ժամանակ, որ այդ նույն ընկերները էլ չեն լինելու, այդ մարդկանցից շատերին մենք չենք հիշելու, որ կրելու ենք ինչ-որ դիմակ ու փոխվելու հավերժ։ Մինչդեռ այն ժամանակ դերեր էինք վերցնում միայն խաղի համար։ Մեր առաջին ընկերները արդեն երկրորդական մարդիկ են, մենք էլ՝ նրանց համար։ Փոխվել է նույնիսկ գյուղի ձմեռը, առաջվա նման ձյունառատ ու աշխույժ չի։
Զարմանալու ոչինչ չկա, փոխվում են ընկերները, փոխվում ենք մենք, երբեմն ձգտում մենակության, մտերմանում նրա հետ,՝ ում տանել չէինք կարողանում, հեռանում նրանից, ում խոստացել էինք մշտական ընկերություն։ Այս պարադոքսալությունը պատահական չի լինում, ու պատահական ոչ ոք մեր կյանքում չի լինում։
Եվ այդ կարոտը, որ միշտ մեզ հետ է։
Կա մի պարզ իրողություն, որ մենք ուզած, թե չուզած մեծանում ենք։ Ոմանք միայն տարիքով և ֆիզիկապես, մյուսները՝ տարիքից շատ, շատերն էլ զարգանում ու մեծանում են ժամանակին և օրինաչափորեն։ Եվ կատարվում է այն, որ տարիքի հետ մենք ուրիշ ենք դառնում ՝ այն, որ երեկ չէինք և այն, որ վաղը չենք լինի։ Ունենում ենք նոր արժեքներ, նոր ցանկություններ, փոխվում են առաջնահերթություն ներկայացնող երևույթները։ Թերևս կան արժեքներ, որոնք անփոխարինելի են, միշտ կան և ժամանակի հետ չեն անհետանում։ Մենք ասում ենք շատ երբեքներ, հաստատներ, ու կյանքը ոչնչացնում է այդ գաղափարները ու մեզ տալիս ուրիշ իրականություն։ Անհավատալի է, թե որքան մենք կարող ենք սովորել կյանքի մասին։ Հետաքրքիր է կյանքի ու բնության համեմատությունը։ Օրինակ՝ գիտնականները կարող են նայել ծառի բնի օղակներին ու կռահել հարյուրավոր տարիներ առաջ եղած կլիմայի և բնական պայմանների մասին։ Ծառերի աճն ուսումնասիրելիս՝ մենք կարող ենք սովորել, որ կատարյալ պայմաններում ծառերն աճում են բնականոն ու նորմալ արագությամբ։ Հակառակ դեպքում աճը դանդաղում է, քանի որ նրանք էներգիան ծախսում են գոյատևման համար անհրաժեշտ տարրական էլեմենտների վրա։ Այ քեզ համեմատություն։ Նույնը և մարդու դեպքում է։ Մարդու առողջ կենսագործունեությունը, նրա համար կարևորները, նպատակները, պահանջները կախված են ապրելու պայմաններից և շրջակա հարաբերություններից։ Դրա համար հաճախ մեկը զարմանում է դիմացինի կատարած արարքից, որովհետև դա իր արժեհամակարգից դուրս է, բայց միգուցե նրա ապրած պայմաններում իր հայտնվելու դեպքում ինքն էլ նույն կերպ կվարվեր։ Ինչևէ․․․