Ամալյա Հարությունյանի բոլոր հրապարակումները

amalya harutyunyan

Այդպես էլ չտարավ

Չըխկ, չըխկ, վերջապես գիշերվա ժամը 3-ն անց է: Փակ կոպերս բացում եմ ու հետ գցում վերմակը, սկսում եմ ամբողջ տան մեջ քայլել ու հագուստս փնտրել:
Գնում ենք, վերջապես գնում ենք, հավերժություն թվացող մի քանի ժամը անցյալում է, մեզ հիմա սպասում է Ղարաբաղը:
4 ժամ պետք է ճանապարհ գնանք, ամեն անգամ ուժեղ հարվածում եմ ինձ, կամ լայն բացում կոպերս, որ համոզվեմ` երազ չէ, մենք իրոք գնում ենք եղբորս տեսնելու:
Երբ խոսքը գնում է զինվորների մասին, ես արդեն ես չեմ, ես դառնում եմ նրանց վահանը, կամ զենքն ու զրահը: Երբ խոսքը իրենց մասին է, ամեն ինչ այլ է, ամեն ինչ խրոխտ է, ամեն ինչ ուժեղ է:
Ու ճանապարհին մտածում եմ, թե տեսնեմ եղբորս, ինչպես եմ ողջունելու, թե ինչպես է իր երդումը տալու, մտածում եմ, ու այնքան լավ զգացողություններ են առաջանում, սկսում եմ ինձ հպարտ զգալ, շատ հպարտ:
Երբ քնում ենք և հանգիստ մեր գլուխները դնում բարձին, ինչ-որ մի տեղ, ինչ-որ սարերի կենտրոնում բազմաթիվ կանաչ ու շագանակագույն հագած երիտասարդներ պայքարում են հենց մեր հանգիստ քնի համար: Երբ մեզ համար հրավառությունը երկնքում ժայթքող գունավոր լույսերն են, նրանց հսմար հրավառությունը թնդանոթի համազարկն է: Երբ մեզ համար կոնֆետը ամենօրյա ուտելիք է, նրանց համար տոն օրերի նվեր, երբ մեզ համար Հայաստանը ուղղակի Հայաստանն է, նրանց համար իրենց արյունով պահած ու պահվող հայրենիքն է:
Երբ հասանք տեղ, մեզ մի քանի կիլոմետր էր բաժանում թշնամուց, մի սար, և նրանք էին, իսկ եղբայրս ինձնից հեռու էր ընդամենը մետրեր:
Չզգացի, թե ինչպես, բայց վազեցի ու հայտնվեցի հրապարակի ատաջամասում:
Սկսվեց երդման արարողությունը, փշաքաղվեցի, սիրտս սկսեց ինչ-որ հայրենասիրական ռիթմերով բաբախել: Այստեղ ամեն ինչ այլ է, այստեղ օդը բուրում է հայրենասիրությամբ, ծաղիկը ծաղկում է զինվորի ձեռքով ջրած ջրով, հողը զգում է զինվորների խրոխտ քայլքը:
Մի պահ սառեցի, երբ զինվորները սկսեցին երգել «Ախպերս ու ես» երգը: Սարսուռ զգացի, չկարողացա ոչինչ անել, միայն լսում էի, լսում էի` երգի չվերջանալու ակնկալիքով:
Իսկ հետո, երբ վերջապես հնարավորություն ունեցա գրկել եղբորս, րոպեներով բաց չէի թողնում: Ախր, կարոտը մի քիչ շատ էր, բայց սա ուրիշ կարոտ է, հպարտ կարոտ:
Դեռ 25 օր է անցել ընդամենը, դեռ 705 օր էլ ունեմ սպասելու, իսկ ես հպարտ կսպասեմ, չէ որ հիմա ինձ համար  կոնֆետը հասարակ կոնֆետը չէ, հրավառությունը մեր հրավառությունը չէ, և Հայաստանս ուղղակի Հայաստանը չէ:
Գնալուց առաջ ամբողջ մի շաբաթ եղբորս հետ տունն էի, հագուստն էի արդուկում, կերակուր պատրաստում: Ասում էր.
-Ամալիկ, քեզ պիտի հետս տանեմ բանակ, որ շորերս արդուկես:
Չտարավ, ափսոս, այդպես էլ չտարավ:

amalya harutyunyan

Գրասեղանիս ամենագաղտնապահ ընկերը

-Հիմա ինչ պատմեմ, ոչ ոք չի իմանա, այդպես չէ՞:

Երբ հերթական անգամ նստեցի գրասեղանիս առջև և փորձեցի գրել, թուղթս սովորականից ավելի կարևոր առարկա թվաց: Սկսեց մի տեսակ ժպտալ ինձ և վստահեցրեց:

-Ոչ ոք չի իմանա:

Երբևէ չէի մտածել, թե ինչու ենք գրում հենց թղթի վրա, ով է նա և արդյո՞ք պահում է մեր գաղտնիքները:
Հարցեր առաջացան, բազում հարցեր, և մեր զրույցը երկար շարունակվեց:

-Ո՞րն է ձեր մասնագիտությունը և ինչո՞վ եք զբաղվում:

-Երբ նոր էին ինձ ստեղծել, երկար եմ մտածել, թե ինչ մասնագիտություն կարելի է ընտրել: Սակայն այդպես էլ չկարողացա կողմնորոշվել և որոշեցի դառնալ պարզապես մարդու օգնականը: Ամեն վայրում ու պարագայում մարդուն օգնության եմ գալիս ես և հեշտացնում նրա գործը:

-Ո՞րն է ձեր դերը մարդու կյանքում:

-Ես այն մեկն եմ, ով իր վրա է կրում հազարավոր մարդկային զգացմունքներ: Երբ մարդիկ ցանկանում են կիսվել իրենց ուրախության, տխրության կամ զայրույթի մասին, ընդամենը իրենց նախադասությունները շպրտում են ինձ վրա, և ես լուռ տանում եմ մարդկանց զգացմունքները իրենց փոխարեն: Իմ միջոցով նաև հազարավոր մարդիկ իրար հետ են կապնվում և գրում նամակներ: Ես ինքս ինձ վրա եմ զգում մարդկանց կողմից ինձ վրա շարված կարոտի խոսքերը:
Մարդիկ ինձ վստահում են: Նրանք գիտեն, որ այն, ինչ ինձ պատմում են, երբեք ոչ-ոք չի իմանա: Այդ իսկ պատճառով ես և մարդը այդքան մոտ ընկերներ ենք:

-Ինչպիսի՞  դժվարություններ եք հաղթահարում ամեն օր:

-Ամեն օր ծառերը վիճում են ինձ հետ: Իմ պատճառով է, որ կտրում են նրանց և օգտագործում նրանց փայտը: Եվ ամեն օր օդի փնթփնթոցն եմ լսում, ում թթվածինը պակասում է: Ես ինձ մեղավոր եմ զգում: Դա մեծ դժվարություն է ինձ համար, որ հաղթահարում եմ ամեն օր:
Մյուս դժվարությունը, որ հաղթահարում եմ ամեն օր, դա անտարբեր մարդկանց վերաբերմունքն է իմ նկատմամբ: Երբ ինձ պատռում են, ճմրթում և գցում աղբարկղը: Երբ իմ ճակատագիրը նրանց ամենևին էլ հետաքրքիր չէ:

-Ի՞նչն է ձեզ տխրեցնում և ուրախություն պատճառում:

-Երբ հիշում եմ, թե մի քանի դար առաջ ինչպես էր, և հիմա ինչպես է, մի քիչ տխրում եմ: Երբ մարդիկ նոր էին ինձ հայտնաբերել, խնամքով էին վերաբերվում, սիրում էին ինձ: Հիմա մարդիկ ինձ փոխարինողներ են գտել` այդ հեռախոսները և համակարգիչները: Այն, որ հետզհետե մարդկանց համար անկարևոր եմ դառնում, տխրություն է ինձ պատճառում: Իսկ ուրախանում եմ, երբ մարդիկ կիսում են ինձ հետ իրենց մտքերն ու կարծիքները: Չափազանց շատ եմ սիրում լուռ լսել նրանց:

-Ինչի՞ց եք վախենում:

-Ինձ վախեցնում է մարդկանց ինձ նվիրած զայրույթի և տխրության խոսքերը: Երբ մարդիկ տխրում են, թախծով են լցնում ինձ, ես էլ վախենում եմ:
Բայց ամենից մեծ սարսափը մարդկային արցունքներն են, որոնք լցվում են ինձ վրա և քայքայում ինձ: Սարսափելի է տեսնել և զգալ աշխարհի վրա ամենակարող էակի` մարդու թուլությունը:

-Ո՞րն է ձեր յուրահատկությունը:

-Իմ յուրահատկությունը կայանում է նրանում, որ անցնեն էլ հազարավոր տարիներ, ես կմնամ բոլորի կողմից սիրված և վստահված թուղթը, ով պատրաստ է լսել աշխարհի 7 միլիարդ մարդկանց:
Վերցրեցի թուղթս ու շարունակեցի գրել: Իսկ նա նորից նշեց.
-Ոչ-ոք չի իմանա, խոստանում եմ:

amalya harutyunyan

Գրելու չափ երջանիկ

Գրե՞լ:  Հա, երբ լսում են, որ էլի գրում եմ, զարմանում են, թե այդքան ինչի մասին եմ գրում: Իսկ ես անգամ իմ մի օր չեմ պատկերացնում մի տող գոնե չգրելով:

Սովորականի պես մի օր էլ արթնացա ու որոշեցի, որ հենց այսօր համարձակությունս կհավաքեմ ու կգրեմ 17-ին, չնայած, որ վախենում էի, և համարյա թե վստահ էի, որ չեմ կարողանա թղթակցել, որ կմերժեն:

Բայց անսահման երջանիկ եմ, որ կարող եմ թղթակցել:
Հիմա գրում եմ նյութս ու մտածում. «Տեսնես` կկարդա՞ն, կհավանե՞ն,  թե` ոչ»:
Ես պարզապես սիրում եմ գրելը, սիրում եմ մոռանալ ամենի մասին, ու հոգուս խորքում հավաքված զգացմունքներս հանձնել թղթին: Գիտեք, թուղթը ամենահավատարիմ ընկերն է, նա երբեք ոչ ոքի չի պատմի քո գրածը և երբեք չի ծիծաղի քեզ վրա: Բայց այս հոդվածս ամենևին էլ թղթի մասին չէ:
Երբ գրում ես, գրում ես միայն քեզ համար, որ հանգստանաս, որ գոնե մեկին պատմես այն, ինչ զգում ես: Ու երբ քեզ համար ես գրում, էլ քեզ չի հետաքրքրում. Արդյո՞ք դուր կգա հոդվածդ ուրիշներին: Իսկ ե՞ս, ես չեմ կարողանում չմտածել, քանի որ ինձ համար կարևոր են իմ կողքինները, նրանց կարծիքը:

Բայց այս նյութս ամենևին էլ իմ մասին չէ:
Մինչև հիմա փորձում եմ գրել, նորից գրել, հա թող մի քանիսի համար «անիմաստ խոսեմ», մեկ է` ես չեմ կարող արգելել հոգուս` պատմել գաղտնիքները:
Ու հիմա հայտնվել է մեկը` 17-ը, ով պատրաստ է լսել գրածներս, կիսվել դրանց հետ: Կարող եմ գրել հազարավոր բաների ու առարկաների մասին, պատմել, թե ինչն է ինձ հուզում: Ու ես հիմա անսահման երջանիկ եմ, գրելու չափ երջանիկ:
Դեռ ժամանակ կունենամ երկար պատմել ու գրել, սկզբում ուղղակի ցանկանում եմ ասել` Շնորհակալ եմ, 17, հույս ունեմ կստացվի:

Եվ այսպես, ով եմ ես:

Ամեն հայտից, մրցույթից կամ ընդամենը դպրոցական շարադրությունից հետո որոշում եմ, որ սա վերջին անգամ է, որ իմ մասին եմ գրում: Բայց ինչպես տեսնում եք, այդքան էլ չի ստացվում, թուղթս նորց իր վրա է վերցնում իմ մասին գրված բառերը:

Նորից գնացի կանգնեցի հայելու առջև և տվեցի ինձ այդքան հուզող հարցը: Իսկ ո՞վ եմ ես, շատ ու շատ դեպքերում ես ինքս չեմ կարողանում պատասխանել այդ հարցին: Անհեթեթ հարց է, գիտեք, մենք բոլորս էլ մարդիկ ենք, այո, մարդիկ, ինչպես աշխարհի 7 միլիարդ էակները: Աակայն մի մարդու վերնաշապիկը նարնջագույն է, մյուսինը` կապույտ, ուրիշինը` սև:  Ինչպես մեր երազանքներն ու մտքերն են տարբեր, մեկինը` վառ գույներով, մյուսինը` սև:

Ես Ամալյան եմ, կամ Ամալը, կամ պարզապեա Ամը, հարազատներիս համար` Ամալիկը, կամ էլ ընդամենը Բարին, այո այո, ընկերներիս մի մասի համար ես Բարին եմ, ոչ թե Ամալյան, իսկ մի քանիսի համար էլ` Անհավանականն եմ, և ոչ մի անուն այս դեպքում նրանց չի հետաքրքրում:

Ասում են` անսահման բարի և անկեղծ եմ, դրա համար էլ բարի են ասում:
Եվ ինձ բնորոշ է անհավանական գործողությունները, մտքերը, խոսքերը, դրա համար էլ մարդկանց համար ես անհավանական եմ:
Իսկ ինձ համար ես ամենահասարակ ու ամենասովորական 16-ամյա Ամալյան եմ, ով հագնում է նույն վերնաշապիկը, ինչ մյուսները, բայց նրանը մանուշակագույն է: Նաև մանուշակագույն է իմ ստեղծած մոլորակը, պատերը, մտքերս ու երազանքներս:
Ինչպես հասկացաք, սիրում եմ գրել: Այո, անսահման շատ, եթե աշխարհի բոլոր թղթերը ինձ հանձնեին, ես դրանք կներկեի իմ մանուշակագույն մտքերով: Մայրիկիս համար ես ընդամենը «փիլիսոփայում եմ», իսկ ինձ համար` ես ապրում եմ գրելով:
Ես միշտ և բոլորին ժպտում եմ, ամեն հանդիպած մարդուն, կենդանուն, նույնիսկ ծառին ու ծաղիկին: Ես ժպտում եմ դժվարություններին ու կյանքին, այն կյանքին, որ հենց մեր ժպիտներով պետք է ներկենք:
Իմ կյանքը ասես համակարգչային խաղ լինի, ես էլ` հերոսը, որտեղ միշտ պետք է հանդիպես խոչընդոտների և հսղթահարես դրանք: Պետք է յոթ անգամ ընկնես, որ ութ անգամ բարձրանաս:

Ճանաչեցի՞ք ով եմ ես, ո՞չ, ես` նույնպես: