Հովհաննես Սարգսյանի բոլոր հրապարակումները

hovhanes

Հավատա ինքդ քեզ

Չգիտեմ` լա՞մ, թե՞ ծիծաղեմ։

Մեկ-մեկ ամաչում եմ, որ հայ եմ։ Մեկ-մեկ ափսոսում եմ էն ամբողջ ջանքն ու նեղսրտությունը, որ զգում եմ, մեկ-մեկ ուզում եմ փախնել ամեն ինչից. չլինել, չմտածել, չխոսել ու այլևս չքննարկել, մեր երկրում տիրող քաոսից փախնել։ «Ծիծաղելի է» չէ՞, երևի։

Ժամանակին ինձ չէի պատկերացնում առանց Հայաստանի, առանց Հայկականի, առանց Հայի ու չէի էլ պատկերացնում, որ մի օր կսկսեմ մտածել, որ մեզ տեղն է, ու մի բան էլ քիչ է մեզ, որ սթափվենք, որ ուշքի գանք։ Մենք մեր պետությունը կորցնելուց հետո էլ վախենամ ուշքի չգանք։

Ինձ երբեմն բռնացնում եմ այն մտքի վրա, թե արդյո՞ք արժի ընդհանրապես ապրել Հայաստանում, ինքս ինձ փորձում եմ համոզել, որ ոչ թե արժի, այլ ուղղակի պետք է, հարկավոր է, ու այլ տարբերակ չկա։

Հոգնել եմ շատ բաներից ու հատկապես տիրող քաոսից, որ պարտադրում են չգիտեմ, թե ովքեր, չգիտեմ, թե ինչու։ Մեկ-մեկ մտածում եմ` մենք արժանի՞ ենք մեր ստացած ժառանգությանը, երևի արժանի չենք, քանի որ ոչ կարողացանք ճանաչել այն, հոգ տանել նրան, էլ չեմ խոսում սիրելու մասին։ Քանի որ սերը ինչ որ բանի հանդեպ առաջին հերթին առաջանում է դա ճանաչելուց։ Իսկ մենք, կասեմ, որ մեզ դեռ չենք ճանաչում, հետևաբար նաև չենք էլ սիրում։ Չէ, ինքն իրեն սիրելը եսասիրություն չէ, դա առաջին հերթին ինքնահարգանք է, ինքնաճանաչում, ինքնաբացահայտում։ Բայց մենք լճացել ենք, ու տպավորություն է, որ առաջ գնալու ոչ տեղ ունենք, ոչ էլ այլևս նպատակ։ Ուզում եմ հավատալ, որ դա այդպես չէ։

Մի պահ է գալիս, երբ նայում ես շուրջ բոլորդ ու քո ուղեղի բջիջների հնարավորությունների չափով փորձում վերլուծել` լավ կամ վատ, ճիշտ կամ սխալ։ Մեկ-մեկ էլ մտքերով կիսվել կողքինիդ հետ։ Բայց երբ նկատում ես, որ չեն «լսում», չեն ընկալում, թե ինչ ես ուզում ասել իրականում` էդ ժամանակ խոսելդ էլ չի գալիս։ Մտածում եմ ու հասկանում, որ ինչ որ մեկին, ինչ որ տեսակետ համոզելու ցանկությունս ու պատրաստակամությունս արդեն  սպառվել է։

Երբեմն լռությունը շատ բան է ասում, գոռում, բայց հաճախ լսող չկա, իսկ թե լսում են` չեն էլ հասկանում, իսկ թե հասկանում են` հաճախ ընդամենը ունեցածդ ասելիքի 5-10%ը։

Միգուցե սխալ եմ, միգուցե հասկանում են ամբողջությամբ` տա Աստված։ Խոսքս չի վերաբերվում իհարկե հարազատների նեղ միջավայրին, ովքեր հասկանում են մեր ամեն մի շունչը։

Եվս մի բան եմ հասկացել, շատ կարևոր` որ մեկ տեղին ասած խոսքը շատ հաճախ 1000 ճառից կարող է ավելի կարևոր լինել։

Սա կարդացողին ուղղակի կուզեմ ասել` հավատա ինքդ քեզ։

 

ՀԱՅԵՐԸ քիչ են, Հայաստանցիներն են շատ

Մենք մեր երկրում՝ մեր երկրի տերը չենք։

Չեմ սիրում քաղաքական քննարկումներ անել, սակայն այն ամենը, ինչ հիմա կատարվում է, կարծում եմ յուրաքանչյուր մարդու անհանգստացնում է, եթե իրեն հայ է համարում։ Ես մի հոդված գրեցի ոգևորված 2018թ․-ի հեղափոխությունից ու վերջում հատուկ շեշտադրում արեցի`

Աստված տա դեպի լույս տանող այս քայլը ավարտվի լիարժեք հաղթանակով, և Հայաստանում տիրի օրինականությունը, և երկրիս սահմանները լինեն անսասան, ու մենք հաղթենք թե՛ մեր մեջ եղած թշնամուն, և թե՛ արտաքին թշնամուն: Իսկ նրանց, ովքեր կփորձեն իրենց օգուտը քաղել իմ սերնդի տարած հաղթանակից, զգուշացնում եմ, որ նորից կբռունցքվենք ու այն ժամանակ ավելի շռնդալից կհաղթենք:

Իմ քայլի պատմությունը

Սակայն պիտի նկատեմ, որ սա գրելուց երեք տարի անց իմ սերնդի տարած հաղթանակից օգուտ քաղողները շատ են` ի դեմս Ն․ Փաշինյանի և ոչ ստաբիլ թիմի։ Ուզում եմ փաստել ու ևս մեկ անգամ ասել, որ հեռու չէ այն պահը, որ բռունցքվելու ու բոլոր նրանց, ովքեր վտանգ կհանդիսանան հայ հասարակության ծաղկմանը՝ հայ երիտասարդների բռունցքը շատ հուժկու է լինելու և չի խնայելու ոչ նախկին, և ոչ ներկա կառավարություններին։ Ոչ Արցախյան առաջին պատերազմի, ոչ Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի և ոչ էլ 44 օրյա Հերոս եղբայրներիս արյունը հենց այնպես չի թափվել, և ես այդ 44 օրյա պատերազմի ժամանակ հենց այնպես չէ, որ անզորությունից կիսախելագար վիճակում էի հայտնվել ու վերջերս եմ վերականգնվել։

Հայը Հայաստանում Հայաստանի Տերը չէ։ Սա կարծում եմ նորություն չեմ ասում, ու շատերը քննարկման ժամանակ փորձում են համեմատել մեր երկիրը մյուս երկրների հետ։ Սակայն չեն ուզում հասկանալ, որ մենք անհամեմատելի ենք։ Մենք մեր քաղաքակրթությամբ, նիստ ու կացով տարբերվում ենք յուրաքանչյուր ազգից։ Եվ ոչ միայն նսեմ չենք մյուս ազգերից, այլ նաև առավել չենք ոչ ոքից՝ մենք ունենք մեր ազգային յուրօրինակ խնդիրները, հույս ունեմ նաև` նպատակներն ու Հայկական Երազը։

Փորձեմ անկեղծ լինել՝ երբեմն ես մտածում եմ արտագաղթելու մասին, որովհետև հիմա այն տպավորությունն է, որ հայը չի տերը Հայաստանի, ու արհեստականորեն ընդունվում են այնպիսի օրենքներ, որոնք մարդկանց ուղղակի հիասթափեցնում են այս երկրից։ Երբ ասենք, ասում են, որ բոլորը պետք է պատվաստվեն, բացի կառավարական պաշտոնյաներից, դա ինձ համար աբսուրդ է։ Երբ պատերազմից մի քանի տարի առաջ տխրահռչակ ԿԳՄՍ նախարարը ավիրում էր այդ ոլորտը, դա աբսուրդ էր, երբ պատերազմի  մեկ տարին չլրացած մենք գունագեղ միջոցառում ենք անում Անկախության օրվա կապակցությամբ, դա աբսուրդ է: Ես իհարկե, դեմ չեմ միջոցառմանը, սակայն ոչ գունագեղ ու ոչ տոնակատարություն: Ու սա իրականություն է։

Շատ բան է փոխվել մեր հոգեբանության մեջ։ Ինձ պատմել են, որ գյումրեցին երկրաշարժից հետո մոտ երկու տարի հարսանիք չէր անում, անելու դեպքում էլ` առանց երաժշտության։ Իսկ հիմա՞, չեմ կարող հասկանալ, թե ինչ է կատարվում մեր ժողովրդի հետ։ Միգուցե բոլորս թմբիրի մեջ ենք ու պետք է դո՞ւրս գանք։

Ճիշտն ասած, եթե մի փոքր չլինեի պատվախնդիր, Հայրենիքի հանդեպ պարտքի ու հայրենասիրության զգացումը (որը փորձում են արմատախիլ անել, ու որը հույս ունեմ, չի ստացվի), ուսումս ու հայրենիքի համար օգտակար լինելու ցանկությունս, ես վաղուց արտագաղթած կլինեի Հայաստանից։ Քանի որ երբ Հայաստանը համեմատում ենք մյուս երկրների հետ, այստեղ թե ապրելն է դժվար, թե հնարավորություններն են քիչ։ Ու երբ ասում ենք, որ այլ երկրում էլ է Հայաստանի նման, չարաչար սխալվում ենք։ Այլ երկրներում գոնե իրենց քաղաքացիներին ու իրենց տեսակին հարգում են, և շատ ավելի լավ են վերաբերվում օտարերկրացու նկատմամբ, քան հիմա հայը հային է վերաբերվում։

Հայը երբեք թուրքի հետ «աղբերություն» չէր անի, թուրքի հետ առևտուր չէր անի։

Եվ վերջում ուզում եմ ասել. ՀԱՅԵՐԸ քիչ են, անհամեմատ ավելի քիչ, քան կարող ենք պատկերացնել: Հայաստանցիներն են շատ։ Բայց ի հեճուկս այս ամենի՝

Մենք կռնանք ետ բերել Հայի թասիբը։

Իմ սիրելի Արտյոմը

Ինձ համար  դժվար է խոսել այս թեմայով, սակայն որոշեցի գրել ու ինչ որ կերպ մտքերս արտահայտելու միջոցով փորձել դարմանել ու դուրս հանել այն ցավը, որը  մեկ տարի է, ինչ կա։ Ես այս անգամ ուզում եմ պատմել իմ զոհված մտերիմ ընկերոջ մասին, չնայած նրան, որ չեմ կարողանում պատկերացնել ու հավատալ, որ նա այլևս չկա։

Մենք կարծես երկու եղբայր լինեինք, իրար հետ անցել ենք և դպրոցական, և ուսանողական, և թաղի ընկերության բոլոր ուրախությունները, լավ ու վատ պահերը: Ճիշտ է, վերջին շրջանում մի փոքր ուշ-ուշ էինք շփվում, բայց նա իմ կյանքում շատ կարևոր մարդ էր, ու միշտ փորձում էի տեղեկացված լինել իրենից։ Ես մեկ տարի է ուշքի չեմ գալիս և չեմ համակերպվում  նրա զոհվելու փաստի հետ։

Հայրենասիրության մասին սակավախոս այս տղան, ով շատ ժամանակ թեման փոխում էր, երբ հայրենասիրության մասին էինք խոսում, հիշում եմ՝ ինչպիսի ոգևորվածությամբ էր պատմում, թե ինչպես է մտել զինկոմիսարիատ, գեներալի սենյակ, ու գեներալի այն հարցին, թե ինչ առողջական խնդիր ունի, ասել է, որ ոչ մի խնդիր չունի ու պատրաստ է գնալ առաջնագիծ (Արցախ)։ Գեներալը շատ է զարմացել, քանի որ շատերը նույնիսկ փոքր խնդիրը այնպես են ուռճացնում, միայն թե չծառայեն: Ու ասում էր, որ հետախուզությունում է ուզում ժամկետային ծառայությունը անցկացնել ու պատկերացնում էր, թե ինչպիսի աշխարհայացքային փոփոխությամբ, կոփվածությամբ ու ֆիզիկական պատրաստվածությամբ է վերադառնալու։ Արտյոմի կյանքում անպակաս էր կատակն ու ուրախությունը։ Լինում էր, որ կռվում էինք, թե իրար հետ, թե մեր մյուս ընդհանուր ընկերների, բայց չանցած մի քանի րոպե կրկին հաշտվում: Արտյոմը բացարձակ նեղացկոտ չէր ու շատ շուտ մոռանում էր այն ամենը, ինչ կարող էր մեկ ուրիշը տարիներով հիշել։

Մի անգամ մի դեպք եղավ, և քոլեջի ուսուցիչներից մեկը դիտողություն արեց մեզ ու օրինակ բերեց համարյա մեր հասակակից ընկերներին ու ասաց, որ իրենք էնտեղ իրենց կյանքն են վտանգում, իսկ մենք քաղաքում մեր կյանքն ենք վայելում։

Արտյոմը սրտնեղած ասաց, որ համոզված է, համարյա նույն բանը այդ տղաների ուսուցիչները այդ տղաներին են ասում կամ ասել, սակայն երբ գնում են սահման կռվում, պաշտպանում մեզ ու զոհվում մեզ համար, միայն այդ ժամանակ ենք նրանց արժեվորում: Հարկավոր է, որ միշտ արժեվորենք բոլոր տղաներին, ովքեր ապագայում կամ անցյալում մեզ համար արյուն ու քրտինք են թափել, թափելու ու թափում։ Ես ճիշտն ասած չէի սպասում իրենից այդպիսի պատասխան, ու ինձ համար և զարմանալի էր, և ուրախալի, քանի որ այդ այն ժամանակ էր, երբ ես խորապես հետաքրքրված էի ազգային մշակույթով և ունեի իմ համոզմունքները։

Արտյոմի մասին կարելի է խոսել շատ երկար ու շատ դրվագներ հիշել։ Մեկը այն, որ Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ իրար հետ մտածում էինք, թե ինչպես օգնություն ուղարկենք սահման, իսկ մենք այդ ժամանակ ընդամենը 15 տարեկան պատանիներ էինք։

Ես մինչև հիմա էլ չեմ կարողանում գնալ նրա գերեզմանին ու չգիտեմ, թե ինչպես ինձ կպահեմ այնտեղ լինելուց, ու ինչպես պիտի նայեմ Արտյոմի մայրիկի աչքերին, երբ փորձում էի հույս տալ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, ու Արտյոմը ամենաբարդ իրավիճակից էլ ելք կգտնի, քանի որ գիտի` տանը սպասող ունի: Սակայն բախտը ավելի դաժան գտնվեց, թե մեր, թե Արտյոմիս հանդեպ։

Ինձ համար Արտյոմը միշտ կա ու մեր կողքին է, այնքան ժամանակ, քանի դեռ մենք նրան հիշում ու խոսում ենք նրա մասին։ Իսկ ես հաստատ չեմ կարող մոռանալ մեր անցած տարիները ու արած խենթությունները։

Մենք սպասում ու հույս ունեինք որ նա հետ է գալու, սակայն պարզվեց, որ զոհվել է հրամանատարին օգնության շտապելիս, պատերազմի հենց սկզբում` սեպտեմբերի 27-ին կամ 28-ին։

Հ․Գ. Ախպերս գործդ շարունակողներ կան, չկասկածես։

Մեր կողքին՝ աննկատ

Կասկածում եմ, որ գտնվի մի մարդ, որ կարողանա չսիրել բնությունը։ Չէ՞ որ բոլորին էլ հարկավոր է ժամանակ առ ժամանակ կտրվել քաղաքի կյանքից ու գնալ բնության գիրկը՝ ազատվելու առօրյա հոգսերից ու որոշ ժամանակ իրեն նվիրելու բնությանը։ Բնությունը այն մեծ պարգևներից է, որ մեզ շնորհված է։ Սակայն մենք հաճախ չենք գնահատում այդ պարգևը, ու թե ինչո՞ւ՝ դրան պատասխանել չեմ կարողանում։

«Մի բան արա» ծրագրի շնորհիվ Գյումրիից գնացել էինք Ախուրյանի կիրճ՝ շրջակա միջավայրը մաքրելու։ Առաջին անգամ էի լինում այնտեղ ու այն, ինչ տեսա, միաժամանակ ինձ և՛ հիացրեց, և՛ տխրեցրեց։ Կհարցնեք՝ ինչպե՞ս է դա հնարավոր։ Հիմա ասեմ։ Հոյակապ ու չտեսնված բնություն, որը բացահայտելով՝ պարզապես չես կարող չվերաարժևորել հայրենքդ՝ Հայաստանը ու այն տարածքը, որտեղ ապրում ես, իմ դեպքում՝ Շիրակը, ու չհիանալ դրանով։ Շատ-շատ նոր բացահայտումներ արեցի այնտեղ, ու հասկացա, որ միշտ կա մի բան, որի մասին դու տեղյակ կարող ես չլինել՝ չնայած, որ այն գտնվում է հենց կողքիդ, այն մարդու պես, որ փնտրում է իր բանալիները, բայց գտնում է իր իսկ գրպանից։ Այս ամեն ինչը բացահայտելով՝ պարզապես չես կարող ավելի ու ավելի շատ չսիրել քո հայրենիքը։ Սակայն, երբ տեսնում ես մարդկանց վերաբերմունքը այդ ամենի նկատմամբ, ակամա հիասթափվում ես, բայց ուզում ես լավատեսությամբ հավատալ, որ մի օր կուղղվեն, կփորձեն արժևորել այդ ամենը։

Այս մտքերով քայլում եմ Ամասիա գյուղի մոտակայքում գտնվող Ախուրյանի կիրճում ու ընկերներիս հետ հավաքում այն աղբը, որը իրենց հանգստից հետո թողել են այդ տարածքում ու հեռացել։

Կուզեի կիսվել կատարածս բացահայտումների մի մասով։

Իսկ դուք գիտեի՞ք, որ Հայաստանում կա 2 գետ, որոնք միանալով իրար՝ կազմում են հստակ սահման ու չեն խառնվում իրար։ Հոսում են իրար կողքի, միայն որոշ երկարություն միասին անցնելուց հետո են միախառնվում։ Ո՞չ։ Ես էլ չգիտեի։ Դե ահա, տեսեք։ Փորձել եմ նկարի միջոցով ձեզ փոխանցել այն գեղեցկությունը, որը տեսա։ Սակայն իսկապես զգալու համար պետք է լինել այնտեղ։

IMG_5396

Իսկ գիտեի՞ք, որ կա ոչնչացման եզրին գտնվող սև արագիլի տեսակ, ու այն ապրում է Շիրակի մարզում։ Ես էլ չգիտեի։ Շիրակում նաև հանքային ջուր կա, բայց այդ մեկի մասին գիտեի, եթե չգիտեք, իմացեք։

Իսկ հիմա վայելեք նկարները ու փորձեք բացահայտել Հայաստանը, հավատացնում եմ՝ միշտ մի նոր բան կարող եք բացահայտել։ Ու վերջապես, ինչքան շատ բան եմ իմանում Հայաստանի մասին, այնքան ավելի շատ եմ սիրում, կարծում եմ՝ ովքեր դեռ քիչ բան գիտեն Հայաստանի բնության մասին, պետք է անհապաղ սկսեն ուսումնասիրել, և  շատ բան կփոխվի ձեր կյանքում։

ա (6)

Պղնձե զարդեր պատրաստող տղան կամ ռիսկը գործի կեսն է

Հարցազրույց գյումրեցի ստեղծագործող Տիգրան Մաղլոջյանի հետ։

-Ներկայացրեք խնդրեմ՝ ինչո՞վ եք զբաղվում, ի՞նչ կապ ունեք արհեստի և արվեստի հետ։

-Նախ ասեմ, որ վաղ հասակից սիրել եմ նկարել՝ հաճախել եմ նկարչության։ Հետագայում ինձ փորձելով մի շարք այլ բնագավառներում, սովորելով տարբեր բաներ՝ հասկացա, որ պետք է վերադառնամ արվեստին ու ամբողջովին ինքնուրույն՝ ինտերնետի ու վիդեոդասերի շնորհիվ սկսեցի պատրաստել պղնձե զարդեր՝ ամենասովորական հաղորդալարի պղնձից։ Միշտ սիրել եմ արվեստը, հավանաբար դա ժառանգաբար է փոխանցվել, դե կարծում եմ՝ Գյումրին էլ պակաս դեր չի խաղացել այդ գործում, ստեղծելու սերը մանկուց եմ ունեցել։

-Ի՞նչ զարդեր եք պատրաստում ու ինչո՞ւ հատկապես հենց պղնձից։

-Ե՛վ կախազարդեր, և՛ ականջօղեր, կրծքազարդեր, մատանիներ, թևնոցներ։ Ի դեպ, ասում են, որ պղնձե թևնոցները կարգավորում են արյան շրջանառությունը։ Այսինքն՝ արյան ճնշման խնդիր ունեցող մարդկանց համար կարող են շատ օգտակար լինել, և՛ բարձր, և՛ ցածր ճնշում ունեցողներին։ Այլ մտքեր դեռ շատ ունեմ, շատ այլ նորարարական գաղափարներով դեռ կկարողանամ զարմացնել, սա դեռ սկիզբն է։ Հենց պղնձով որոշեցի անել, որ նորություն լինի, ու մարդիկ կարողանան նոր տեսակի զարդեր ձեռք բերել, բացի դրանից՝ չմոռանանք պղնձի գերբնական՝ այրան ճնշումը կարգավորելու հատկությունը։

-Պղնձից զարդեր Գյումրիում կամ ինչ-որ այլ տեղում պատրաստո՞ւմ են։

-Գյումրիում ու ընդհանուր առմամբ Հայաստանում դեռ չեմ տեսել, ինձ չի հանդիպել, հնարավոր է՝ մարդիկ լինեն, որ հենց պղնձով են պատրաստում։ Հայաստանից դուրս անում են։ Կարող եմ ոսկուց, արծաթից, այլ թանկարժեք մետաղներից պատրաստել, բայց որոշել եմ, որ միայն պղնձից եմ պատրաստելու։ Ավելի նորարարական է ու տարբերվող, հումքը մատչելի է, ունի բուժող հատկություն, համ էլ՝ ճոխություններ չեմ սիրում։

-Կա՞ արդյոք պահանջարկ, հատկապես՝ այս համավարակի շրջանում, որտեղի՞ց են գնորդները։

-Սկզբում դժվար էր՝ համարյա առևտուր չկար, հետո, երբ արդեն ավելի շատ մարդիկ իմացան, վաճառքի տեմպը առաջ էր ընկել։ Հիմնականում գնում են տուրիստները, Երևանից էլ պատվիրողները քիչ չէին, սակայն COVID-ը եկավ, ու ինչպես մյուս բոլոր ոլորտները, տուժեց նաև սա ու ընկավ պահանջարկը, հիմա էլ գնորդներ կան, բայց վաճառքի ու տարածման տեմպը ընկել է։ Սակայն, իհարկե չեմ հուսահատվում՝ հույս ունեմ վիրուսը շուտ կանցնի ու կվերադառնանք նախկին տեմպին ու առօրյային։

-Որպես գյումրեցի արվեստագետ՝ ինչ կուզեիք ասել այն մարդկանց, ովքեր կկարդան այս հոդվածը կամ կուզեն սկսել նման նախաձեռնություն։

-Դե, չեմ սիրում, երբ նման բարդ հարցեր են տալիս, բայց կուզեի այն մարդկանց, ովքեր սիրում են ստեղծագործել ու մտածում են՝ իրենց արտադրանքը գնող չի լինելու, ասել, որ գնող չի լինի, եթե չսկսես ստեղծել այն, ինչը պետք է վաճառես։ Գործը միշտ պետք է սկսել հավատով ու այդ հավատը պահել միշտ, որ չես ձախողելու։ Ռիսկը գործի կեսն է։

 

Maghlodjian Jewelry

https://www.facebook.com/maghlodjianjewelry/

Գյումրի. հիշողության մեխեր

Գյումրու երիտասարդների նոր նախաձեռնությունը

- Ինչպե՞ս առաջացավ Գյումրու տնակների մեխերից արվեստի գործեր ստեղծելու գաղափարը: 

Արսեն Վարդանյան.

– Շատ գյումրեցիների պես ես էլ դոմիկի` տնակի բնակիչ եմ եղել: Երկար ընդմիջումից հետո, երբ գնացի մեր տնակի տարածք, նկատեցի, որ այնտեղ տնակից մնացել են միայն մեխերը: Էդ մեխերը որոշեցի հավաքել ու ստեղծագործությունների շարք ստանալ։ Ու քանի որ շատ ու շատ արտահայտություններ,  ասույթներ հենց այդ ժամանակներում են ծնվել, էս պահին խորթ ու անծանոթ են դարձել, տնակների հետ վերանում են:  Որպեսզի մարդիկ զգան, թե ինչի մասին է խոսքը, մենք որոշեցինք շարք ստեղծել, որտեղ հիմնականում ոչ միայն կենցաղային բնույթի պատկերներ կստանանք, այլ նաև հայկական ասացվածքների մեծ մասն ենք փորձել վերականգնել։

Մեխը հիշողություն է, լավ և վատ բան է տեսել: Որոշեցինք անպայման հենց մեր տնակի շարքով սկսել հիշողության շարքը:

Ի սկզբանե այն հուշերի արթնացում է, որովհետև շատ ու շատ երիտասարդներ, պատանիներ, ովքեր տնակային թաղամասում են ապրել կամ մեծացել, այստեղ են ապրում կամ արտերկրում, մանկությունից հիշում են իրենց տնակներում ապրած պահերից, կենցաղից։ Որոշեցինք ամեն տնակ ունենա իր հիշողության շարքը։ Ու շատ լավ արձագանքներ ունենք: Շատ գյումրեցիներ, որոնք արտերկրում են ապրում հիմա, ֆեյսբուքով գրում են, իրենց տնակի տեղն են բացատրում, ուզում են տեսնել` ինչ է մնացել այդ հատվածից: Ուսումնասիրելով հասկացանք, որ արժե ոչ միայն մեխեր օգտագործել,  այլ էդ տարածքներից քարեր, վառարանի խողովակներ, այլ դետալներ: Օրինակ, այս ժամացույցը պատրաստելուց վառարանի խողովակներից սլաքները պատրաստեցինք: Այսինքն, դետալային իրեր ենք վերցնում այդ տարածքից, որոնք մարդիկ տեսնելով, կարող են դրանց միջոցով հիշողություններ արթնացնել իրենց մեջ։ Որպես ֆիքսելու հարթակ օգտագործում ենք ծառի փայտը, քանի որ 90-ականներին ծառ կտրելը բավական ակտուալ էր, ու կազմում էր  «դոմիկային» կյանքի անբաժանելի մասը:

-Որտեղի՞ց են ծնվում նման մտահղացումներ ու գաղափարներ։

Գագիկ Մխիթարյան.

– Ուղղակի առօրյա շփումներից։ Երբ շփվում ենք ինչ որ բանի հետ ու խնդիր ենք տեսնում, առաջանում է ցանկություն դա լուծելու կամ փոխելու, ավելի լավը դարձնելու, և առաջանում են գաղափարներ, փորձում ենք գտնել լուծման տարբերակներ։ Մի խոսքով, տեսնում ենք ինչ որ բաց հարթակ, փորձում ենք այդ բաց հարթակում մեր մասնակցությունը ունենալ:

-Ուրիշ ի՞նչ նախաձեռնություններով եք հանդես գալիս ու ի՞նչ նպատակներ ունեք։

Գագիկ Մխիթարյան.

– Նպատակները երիտասարդներին խրախուսելն է, որպեսզի ակտիվ մասնակցություն ունենան քաղաքի զարգացման, քաղաքի դեմքը ճիշտ ցույց տալու գործում։ Մենք ընդամենը օրինակ ենք ծառայում, մատուցում ենք ավելի լավ տարբերակներ, որտեղից մարդիկ կարող են ոգևորվել, շարունակել ու ավելիին ձգտել, պայքարել,  հղանալ նոր գաղափարներ ու փոխել իրենց միջավայրը։ Շատ մտահղացումներ ունենք, բայց չեմ սիրում խոսել այդ մասին, քանի դեռ չենք իրագործել։

-Ինչպիսի՞ն եք տեսնում արդեն վերածնված Գյումրին։

Արսեն Վարդանյան.

–Ինձ համար Գյումրին կատաստրոֆիկ արագությամբ առաջ է գնացել։ Այսինքն, երբ ասում են` ինչ վերածնունդ, վերածնունդ դեռ չի եղել, ես այնքան էլ համաձայն չեմ։ Մարդը, երբ որոշել է, որ իր ընտանիքի հետ պետք է այստեղ ապրի ու այստեղ է տեսնում իր ապագան, արդեն իսկ լավ է ապրում, դա արդեն ինձ համար շատ մեծ առաջընթաց է։ Այսօր ակնառու է, որ մեր երիտասարդները կարող են վաստակել այնքան, որքան նախկինում ոչ ոք ի վիճակի չի եղել վաստակել Գյումրիում: Օրինակ, ՏՏ ոլորտում:

Գյումրին էս պայմաններում արդեն մեծ հաջողություններ է գրանցել։ Վերջին 2-3 տարիներին Գյումրին զբոսաշրջության քաղաք է դարձել: Այսինքն, ռեալ ու լուրջ քայլեր են ձեռնարկվում ենթակառուցվածքների զարգացման ուղղությամբ: Մեզ համար դա հսկայական առաջընթաց է: Մարդիկ տեսնում են ինչ փոփոխություններ կան, ինչպես են այդ փոփոխությունները զարգանում։ Ճանապարհների վերանորոգումը էլի առաջընթաց ու հնարավորություններ է ստեղծում Գյումրու համար։

Մենք տեսել ենք ու տեսնում ենք այս քաղաքի պոտենցիալը, անկախ նրանից, թե էս տարածաշրջանի մարդիկ ինչպես են մտածում։ Մենք մեր քայլերով օրինակ ենք հանդիսանում, որպեսզի, մյուս մարդիկ այս տարածաշրջանի պոտենցիալը բացահայտեն ու կարողանան մի բան ավել ստեղծել այս քաղաքի համար։

Գագիկ Մխիթարյան.

– Գյումրին նոր չէ, որ բդի վերածնվի։ Այդ ամեն ինչը 31 տարվա ընթացքում անընդհատ, անգամ փոքր քայլերով, թեկուզ դժվարությամբ, թեկուզ շատ բարդ, վերածնվում է: Անելիքներ դեռ շատ կան, ահռելի աշխատանք կա անելու թե քաղաքի շինարարության ու ճարտարապետության հետ կապված, թե աշխատատեղերի,  թե մարդկանց մտածելակերպի, որպեսզի Գյումրին կրկին դառնա հզոր, ակտիվ աշխատանքային, արդյունաբերական քաղաք, որի մեջքը երկրաշարժը չկարողացավ կոտրել, քանի որ ուներ «թասիբով» քաղաքացիներ։

2-րդ դպրոց (3)

Գրքերի ճամփորդությունը դեպի Գյումրի

Երևի գաղտնիք չեմ բացահայտի, եթե ասեմ, որ Հայաստանում հիմնականում ուշադրությունը կենտրոնացված է մայրաքաղաքի վրա։ Երևանում է կենտրոնացված Հայաստանի «պոտենցիալի» եթե ոչ ամբողջ, ապա մեծ մասը, և այս առումով կարծես անտեսվում կամ ավելի քիչ ուշադրության են արժանանում մյուս քաղաքները և առհասարակ մարզերը։ Երիտասարդները Երևանում ավելի մեծ հեռանկարներ ունեն ապագայի հետ կապված, քան, ասենք՝ Գյումրիում, Վանաձորում, Գորիսում կամ Ստեփանակերտում։ Դա է պատճառը, որ ընկերներիցս շատերը իրենց ապագան տեսնում են Երևանում։ Եվ այս առումով մարզերում, առավել ևս՝ գյուղերում ապրող երեխաները ավելի քիչ հնարավորություններ ունեն իրենց ամբողջ ներուժը ցույց տալու համար (որը, ի դեպ, շատ մեծ է), քան Երևանում ապրող երեխաները։ Դրա համար կարծում եմ, որ շատ լավ ու ճիշտ որոշում էր Ամերիկայի մեր ընկերների կողմից անգլերեն գրքեր ուղարկել Գյումրու N2 և N4 դպրոցներին, ինչպես նաև Շիրակի մարզային գրադարանին, որը հնարավորություն կտա մարզերի երեխաներին մեծացնել իրենց մտահորիզոնը, ինչպես նաև սովորել անգլերեն։ Ինքս գյումրեցի լինելով՝ իմ շնորհակալությունն եմ հայտնում դրա համար։ Դպրոցի երեխաներն ու ուսուցիչները նույնպես իրենց շնորհակալությունն են հայտնում ամերիկահայ այն երեխաներին, ովքեր մասնակից են եղել այս նախաձեռնությանը։

4-րդ դպրոց (7)

***

-Մենք հաճախ ենք գրքեր նվեր ստանում, բայց այս տիպի գրականություն Ամերիկայից նվեր ստանալը մի փոքր անակնկալ էր մեզ համար, ինչպես նաև ուրախացնող առիթ, ինչի շնորհիվ ավելի հարստացավ մեր գրադարանը, նմանատիպ գրքեր մենք չունեինք։ Մինչ այժմ մեր գրադարանից հիմնականում օգտվում էին 4-րդ, 5-րդ դասարաններից բարձր տարիքի երեխաները, իսկ հիմա ավելի փոքր տարիքի երեխաներն էլ կկարողանան օգտվել՝ անգլերեն գրքերի շնորհիվ,- նշում է Շիրակի մարզային գրադարանի փոխտնoրեն Գեղեցիկ Գևորգյանը։

Շիրակի Մարզային գրադարան (3)

-Ճիշտն ասած՝ չգիտեի, որ տեղափոխման գումարը երեխաներն են հավաքել։ Շատ պարտավորեցնող է, որ նման նախաձեռնություն են կատարել ամերիկահայ դպրոցական երեխաները ու օգնել են, որ Հայաստանի երեխաները կարողանան էսպիսի գրքերի օգնությամբ անգլերեն սովորել։ Ես շատ եմ ուրախանում, որ այդ տարիքի երեխան կարող է նման կամք ցուցաբերել ուրիշ երեխաների համար։ Կուզեի մեր խորին շնորհակալությունը հայտնել նրանց։ Երեխաների այս ներդրումը նպատակային  կօգտագործենք, այս գրքերը կտրամադրենք դպրոցականներին և դրանով կխրախուսենք նրանց այցելել գրադարան։

Շիրակի Մարզային գրադարան (2)

***

-Առավոտյան եկա աշխատանքի և տեսա, որ մեծ արկղով գրքեր ունենք նվեր ստացած, և շատ ուրախացա։ Գրեթե բոլոր գրքերը հատ-հատ ուսումնասիրել եմ, բոլորը շատ լավն են և շատ հետաքրքիր։ Հիմնականում գրքերը տվել եմ կարդալու միջին օղակի երեխաներին՝ 5, 6, 7-րդ դասարանցիներին։ Շատ շնորհակալ ենք, հատկապես, որ Գլենդելի երեխաներն են ձեռնարկել այս գործը։ Կարծում եմ՝ սա բարեգործության մի տեսակ է, ու կարևոր է, որ մեր դպրոցը ունենա նմանատիպ գրքեր, ինչի շնորհիվ մեր երեխաները կսովորեն անգլերեն, հատկապես, որ մեր օտար լեզվով գրականությունը շատ քիչ է,- ասաց 2-րդ դպրոցի անգլերենի ուսուցչուհի Սոնա Անատոմյանը։

2-րդ դպրոցի 7-րդ դասարանի աշակերտներ Իրինա Հարությունյան և Մանուկյան Լիլի։

2-րդ դպրոց

-Գիտեի՞ք, որ գրքեր եք նվեր ստանալու։

-Ոչ, շատ ուրախալի անակնկալ էր։

-Հետաքրքի՞ր գրքեր են։

-Շատ հետաքրքիր գրքեր են։ Արդեն հասցրել ենք ուսումնասիրել, կարդալ, շատ լավ գրքեր են։

Ձեզ նման գրքեր հարկավո՞ր են։

-Այո, անգլերեն գրքերի պակաս մեր դպրոցում շատ կար։

-Ի՞նչ կուզեիք ասել այս ամենը նախաձեռնողներին։

-Շատ շնորհակալ ենք գրքերի համար, քանի որ մեր դպրոցը հատկապես անգլերեն գրքերի կարիք ունի՝ թե՛ միջին, և թե՛ տարրական դասարանների։

***

-Մեզ համար նույնպես գրքերի նվիրատվությունը անակնկալ էր։ Հիմնականում փոքրիկ պատմվածքներ են՝ տարբեր թեմաներով, անգլերեն լեզվով։ Աշխատանքային գրքեր էլ կան։ Ամերիկյան դպրոցների դասագրքեր էլ կան, որոնց մեջ առաջադրանքներ կան, համապատասխան նյութի համաձայն՝ լրացուցիչ օգտվում ենք՝ որպես այլընտրանքային դասագիրք։ Բանավոր խոսքի զարգացման համար այս գրքերը շատ անհրաժեշտ են, որ երեխաները կարդան, եթե անծանոթ բառեր լինեն, կարող են բառարաններից օգտվել և բանավոր խոսքը, անգլերենի բառապաշարը կզարգանա։

4ռդ

Գրքեր կան, որ երեխաները արդեն տարել են կարդալու, ի միջիայլոց, փոքր պատմվածքներն են տանում, առաջադրանքները՝ չէ, առաջադրանքները մենք դպրոցում ենք անում։ Ամերիկահայ երեխաներին հայտնում ենք մեր խորին շնորհակալությունը,- թիվ 4 դպրոցի անգլերենի ուսուցչուհի Մանյա Պետրոսյան։

4-րդ դպրոց (11)