amalya harutyunyan

Արտասովորության տեսություն

Հարցրի:

-Ինչքան սիրուն ա չէ՞ կյանքը:

-Դե հա, Ֆրանսիայում սիրուն ա, Անգլիայում սիրուն ա, այ, Հայաստանում՝ չէ:

Վրդովվեցի, կյանքի սիրունությունը երբեք սիրուն շենքերով ու հարուստ բնակավայրերով չեմ չափել, սիրունությունն ինձ համար ուրիշ արժեք է եղել, մի քիչ ավելի վերացական ու քիչ հանդիպող: Բարկացած ուղղեցի:

-Չէ, էդ նկատի չունեմ, կյանքը էս պահին, հենց էստեղ սիրուն ա:

Փողոցները առանց մեկի ձեռքը բռնելու սարսափելի շատ վախենալու են, ես գիտեմ` փողոցները պիտի սովորեմ մենակ անցնել, երբևէ ոչ ոք պարտավոր չէ օգնել ինձ անցնել դրանք: Ես գիտեմ` փողոցները դրանք ուղի են ինչ-որ տեղ հասնելու, գիտեմ` դրանք նույնչափ նպատակադրված են ու վտանգավոր, նույնչափ մերն են ու նույնչափ ուրիշինը, ով քայլում է արդեն ձեռքս բաց թողած:

Համալսարանից տուն քայլքի մեջ ոչ մի արտասովոր բան չկա, մի քանի խաչմերուկ, մի քանի լուսացույց, երթուղային ու վերջ: Առօրեական քայլերիդ արանքում արտասովոր զգացած երևույթներ, ծայրաստիճան խառը մտքեր չկան, հազիվ կգրկես հաստափոր հայոց պատմությանդ գիրքը, կմտածես, որ այդ քննությունից էլ պրծար, կժպտաս ու կանցնես առաջ:

Ի՞նչ կա որ, քաղաքը քեզ տանել չի կարողանում, դե դու էլ՝ իրեն, բայց միասին եք ապրում: Քաղաքը քո մեջ է, իսկ դու՝ քաղաքի:

Մինչև վերջին քայլդ կբողոքես օրերիդ չափից դուրս անիմաստ ու միապաղաղ լինելուց, դե, հասարակ օրերը չես սիրում, սովորական քաղաքներն էլ հետը:

Բայց վայրկյանների տակ կատես արտասովորությունը, զգացած երևույթներդ ու խառը մտքերը աշխարհի ամենանողկալի բանը կլինեն, երբ քայլես ոչ սովորական փողոցով:

Դու կպատկերացնես տվյալ պահը ֆիլմերում, երազներումդ, մտքերումդ, բայց ոչ կյանքումդ։

Փողոցները վախենալու են, երբ դու անկարող մեկն ես էդ խառը մեքենաների մեջ։ Լսելի չէ ոչ մի ձայն, երբ քայլում ես, երբ քեզ ոչ ոք ու ոչինչ պետք չէ։ Բայց ավելին, քան հիմա դու ուզում ես լսել բոլորին, ավելին, քան հիմա քեզ բոլորը պետք են։

Անհանգիստ մի մարդու գոռոց, գլխի թեթևակի պտույտ ձախ, ու մի ահռելի մեքենա կարող է վերջ դնել էս ամենին:

Կհիշես։

Մարդկանց, որ լքել էին, որ խաբել էին։

Մարդկանց, ում նվիրել ես տիեզերքդ ու իրենով ես ապրում

Ճանապարհներին, որ կհեռացնեն ու մոտ կբերեն քեզ մտերիմներիցդ։

Մարդկանց, ում էդպես էլ չհասկացար, որ չխոսեցին, որ չբացատրեցին քեզ գնալու արվեստը։

Մարդկանց, որ ամեն անգամ կանգնում ու սպասում ես, որ կարողանաս գրկել, որ քեզ աշխարհի ժպիտն են պարգևում։

Լսարաններին, որ քո ու մյուսների բարձր ծիծաղի ու արցունքների ականատեսն են եղել:

Մարդկանց, որ պնդեցին, որ ոչ ոքի պետք չես, որ իրենք քեզ հետ հոգնում են։

Մարդկանց, որ ամենահոգատարները կլինեն, որ իրենց հետ օրեր կանցկացնես կեսգիշերին իրար գրկած անհեթեթություններ խոսելով։

Պատերին, որ կյանքդ վանդակ կդարձնեն, հետո կպաշտպանեն ցրտից ու անձրևներից։

Մարդկանց, որ կգրկեն քեզ, կասեն, որ շնորհակալ են քեզ ճանաչելու համար, հրաժեշտի ժամանակ կգոռան, որ կարտելու են, ու դու լաց լինես։

Էդ պահին դու ուզում ես լաց լինել տանը նստած, կորցնել ընկերներիդ, կարոտել մտերիմներիդ, միայն թե չլինել փողոցի կենտրոնում: էդ պահին դու մոռանում ես կյանքում քանի անգամ ես ասել, որ ուզում ես չլինել, էդ պահին դու նայում ես ահռելի առարկային. որը հենց էս պահին չի թողնի, որ դու զգաս, սիրես. լաց լինես, կարոտես:

Ու հենց էդ պահին դու, երևի թե առաջին անգամ, իրոք կգնահատես կյանքը…

Սկսում ես պաշտել միապաղաղ օրերդ, չափից դուրս շատ սիրել հասարակ քաղաքները։ Վայրկյանների արագության տակ դու սիրում ես կյանքը, վայրկյանների արագության տակ դու ցանկանում ես շարունակել քայլել ամենաանիմաստ թվացող դեպի տուն տանող ճանապարհը։

Ու նետվում ես առաջ, վերջին ուժով նետվում դեպի մյուս ամենագնացները, ու ներսդ բղավում է՝ ես պիտի դեռ էստեղ լինեմ:

Փողոցները վատն են, երբ լիքն են, երբ կողքիդ ու ձեռքիդ հենարան չկա, երբ տեսածդ 8/100-ական է, զգացածդ՝ միլիարդավոր բջիջներով դող, ուշագնացություն, ու մեծ ուժ, ուժ, որով հաղթահարում ես երբեմն մտացածին ու իրական փողոցները: