Anahit Arshakyan

Արցունքս աղի ա, անձրևդ՝ դառը

Արցունքս դառը անձրևիցդ ա, որ քեզ թվում ա, թե պետք ա կտրել. կտրել՝ քո սեփական ձեռքերով, որովհետև Աստված սպառել է իր ձեռքերը, որ քեզ կհասնեն ու կկտրեն: Դու ուզում ես քնել, բայց նրա համար չէ, որ արև լինի. դու գիտես, որ չկա՛ ոչինչ. ու դա բացարձակ ճշմարտություն է՝ թե այդպես ես մտածում: Թող քո ականջին ստեր փչեն, որ անձրևդ երկարի. ես քեզ չեմ խաբի երբեք ու չեմ հորինի:

Քեզ չի՛ թվում, քեզ ոչինչ չի՛ թվում, ոչ մեկին ոչինչ չի՛ թվում ի՛ր մասին, մեզ միայն թվում է դիմացինի՛ մասին: Մենք թվում ենք ու քանակում ենք դիմացինին՝ իր թվարկածներից ու թվերից, չիմանալով, որ անձրևի կաթիլները հաշվել չի լինի, գրել չի լինի, բառոտել չի լինի, սիմվոլե՞լ ՝ դժվա՜ր. միայն երբ չի լինի: Դիմացին լինել չի՛ լինի. միայն ոչինչ չասող հայացքով ու հասկացող աչքերով դիմացից նայել. դիմացից, ոչ թե՝ կողքից: Ես ոչ մեկի կողքին չեմ. ոչ մեկն իմ կողքին չի: Ոչ մեկ ոչ մեկի կողքին չի կարող երբևէ լինել, միայն այն պատճառով թեկուզ, որ նախադասությունը ես – ով եմ սկսում:

Արվեստդ կյանքդ ա, որովհետև չունես արվեստ՝ կյանքում: Դու գրում ես, որ բացատրես. քե՛զ բացատրես, ինքդ՝ քեզ՝ ինքդ քեզ բացատրես, բայց… քո՛ համար չէ, այլ՝ իմ, այլ՝ նրա, այլ՝ մեկ ուրիշի, որ մի օր գիրքդ կկարդա ու դառը անձրևդ կուլ կտա: Դու գրում ես նրա՛ համար կամ գրում ես ուղղակի, որովհետև այլ՝ անելու բան չկա, ու երևի թե լավ կլինի, որ վերևից նայելով սկսի կարդալ, միգուցե մի փոքր ավել քեզ կողքից նայի: Դուք կուլ կտաք անձրևը. դու կմարսես, ինքը՝ կթքի: Դու կթրջվես, ինքը՝ գլխիդ անձրևանոց կպահի ու չի թրջվի: Կամ` հակառակը:

Ես՝ քեզնից եմ միտք քաղում, դու ինձնից ես միտք քաղում: Մենք լալիս ենք աղի անձրևով՝ միմյանց դառը արցունքների համար կամ հակառակը: Որովհետև մենք միայն մեզ ունենք ու երևի թե միայն լացել գիտենք, որ չունենք: Որովհետև արցունքս աղի է, անձրևդ՝ դառը: Կամ հակառակը: Արդեն ասել եմ: Ասում եմ, որ իմանաս: Վիճակս ավելի հասկանաս: Քեզ ավելի լավ խաբեմ:

Քո փոքր աշխարհում՝ մեծ աշխարհի մասին, ես միայն ի՛նձ կկարողանամ գտնել: Բայց իմացիր, որ ես քեզ գտել եմ իմ փոքր աշխարհում՝ մեծ աշխարհի մասին, ու քեզ լսող մեկը կա, ու քեզ ես երևի թե մի քիչ հասկացել եմ՝ կողքից:

Դու սիրիր ու ապրիր: Դու սիրիր, որ ապրես: Քեզնից չեմ պահանջում, որ ապրել սիրես:

Դու գրիր ու սիրի էն՝ ինչ գրում ես, որովհետև ցանկություն ու նպատակ ու կյանք կունենաս, որ գրածդ՝ իրականությունից հանես ու սարքես: Դու գրիր, որ ինչ-որ բան ստեղծես: Գրիր, որ լացեն ու դատարկվեն ու լցվեն: Դու գրի… Դու գրի բոլոր գրվելիք պահերին կամ գրվելու արժանի պահերի մասին ու ստեղծի, երբ ուժ կունենաս խմբագրելու: Դու պատմիր ու ստեղծիր քո մի բուռ իրականությունից: Մարդիկ ավելի լավ կգտնեն իրենց՝ իրենց փոքր աշխարհում՝ մեծ աշխարհի մասին կամ ուղղակի բառերից ինչ-որ ձև, ի՜նչ-որ ձև իսկականը կզգան ու քեզ կտեսնեն:

Մոռացիր դու նրան, ի՛նձ մոռացիր. մոռացիր դու բոլորի աչքերը, որոնցով գրածդ՝ հետո հազար անգամ ավել ես փորձելու կարդալ: Ես չգիտեմ, ես չգիտեմ ու չեմ կարող պատասխանել, թե մարդիկ ո՞նց են իսկականը հասկանում, թե դու ո՞նց ես իսկականը հասկանում, թե ո՞րն ես դու՝ իսկակա՛նը: Բայց մարդիկ հասկանում են, երևի որովհետև իսկական են, ու ամենաիսկականը հենց մա՞րդն է: Դու գրիր, հազարավոր անծանոթ մարդիկ քեզ կկարդան ու կզգան ու կմտածեն այն, ինչ իրենք են, այն, ինչ իսկական է, իսկ քեզ իմացողները թող խնդան. դու հիմարություն ես, միայն երբ պատմու՛մ ես քո մասին իրենց: Բայց դու իմաստ ես, թե պատմում ես ինքդ քո մասին պատմելու մասին: Ու ես չեմ խնդում, ոչ էլ լաց եմ լինում:

Իմացի՜ր, ես հենց քե՛զ համար եմ գրում ու իմացիր, որ խաբում եմ. ես էլ ի՛մ նրանց ունեմ երևի, ես էլ երևի ինձ եմ խաբում: Դու կարդա քո՛ աչքերով: Մի քանիսը փորձելու են իմ աչքերով կարդալ, ախ, այնքա՜ն իզուր: Մեկը միգուցե վստահ է, որ տեսնում է աչքերս՝ գրելու պահին, ախ, որքա՜ն սուտ ու ճիշտ, եթե նա այդպես է մտածում: Մնացածը ուղղակի վազանց կկատարեն որևէ աչքերով, որևէ պահի ու կհասնեն վերջակետին, որը չկա:

Դու իմացիր, որ ես քո առջև՛ չեմ նստած, այլ՝ կողքիդ: Դու իմացիր, որ մենք լուռ նայում ենք որևէ կետի, այլ ոչ թե՝ իրար: Դու իմացիր, որ նույն՝ ոչ մի տեղ նայելով հանդերձ, մենք ավելի լավ կտեսնենք միմյանց, ու դու իմացիր, որ դեռ ոչինչ չգիտես ու դեռ այնքա՜ն բան ունես իմանալու, որ տարիները ու կյանքը՝ կարճ, այդքան ծանր ու դանդաղ հոսող բոլոր գիշերներով քեզ չեն հերիքի. մեկը նրա համար թեկուզ, որ ինձ հասկանաս կամ նրա համար, որ թեկուզ ուղղակի:

Ուղղակին հզոր բառ է, Պուշկինի «չտո-տը»-ն հզոր է, որովհետև այն բառերից ու սիմվոլներից վերև է , այն վեռբալ չէ: Իմացիր, որ Բախը ստեղծել է «չտո-տը», իմացիր, որ շա՜տ «չտո-տը»- ներ և ուղղակիներ կան այս անուղղակի աշխարհում: Իմացիր, որ քո ուղղակին հզոր է. դու վեր ես ելնելու բոլոր բառերից՝ հենց գրելով: Դու վեր ես ելնելու բոլոր սիմվոլներից՝ հենց ստեղծելով: Իմացիր, որ հիմա քո ուղղակին ամենաիսկական իմաստն ունի ու բացի՜ր աչքերդ: Ես սպասում եմ. սպասում եմ  քե՛զ. ամեն օր՝ արդեն ուրիշ ես-ը ամեն օր կսպասի քեզ՝ արդեն ուրիշ. ամեն րոպե ինձ ավելի անծանոթ ու հարազատ: Ես սպասում եմ քեզ, իմացի՜ր. ուղղակի:

Քնիր դու ցերեկները ու գիշերները՝ ապրիր կամ հակառակը. միայն ապրիր: Ապրելու իմաստը ես դրանում եմ տեսնում. գտնում ես, թե ո՞նց ես ուզում ապրել ու ապրում ես: Գտիր Ո՛նց-ը: Ուզու՞մ ես, ուղղակի՛ ապրիր: Թող քո Ո՞նց-ը լինի Ուղղակին: Արդեն ասել եմ իմ վերաբերմունքը՝ Ուղղակիին: Դեռ շատ բան ունես ասելու, ուղղակիորեն՝ առանց բառերի, հենց քեզնով, քո ապրելով: Ողղակիից հետո միշտ գալիս է պատասխանը՝ թե՛ բառերով, թե՛ սիմվոլներով, թե՛ գույներով, թե՛ էմոցիաներով, թե՛ եղանակներով, ամե՜ն ինչով ու ոչնչով: Քեզ մի քայլ է մնացել. էլ մի՛ վազիր, հանգիստ և ուղղղակի քայլիր, ու ես հավատում եմ, որ դու կգտնես քո՛ «չտո-տը»-ն, քո ինչ-որ բանը. ուղղակի. ես էլ չգիտեմ, թե ինչի, ու պետք էլ չի: