Լուսանկարը` Աննա Սահակյանի
Այսօր առաջին անգամ գիշերով մտել էի տատիկի բանջարանոց: Լոլիկի մարգերը հեռու չէին: Տատիկը երևի այսօր էր ջրել դրանք. գետինը ցեխոտ էր: Փնտրեցի ու մի քանի կարմրած լոլիկ գտա: Արդեն ուզում էի հետ դառնալ տուն ու հանկարծ երկնքում ընկնող աստղ տեսա… Բայց ո՛չ, դա ինքնաթիռ էր: Հետևեցի թռչող ինքնաթիռի լույսերին, մինչև այն անհետացավ մեր տան կտուրի հետևում. հետո նրա ձայնն էլ կորավ: Երկինքն այնքա՜ն սիրուն էր: Մի քանի ամպեր խաղաղ լողում էին իմ գլխավերևում, իսկ հեռվում շողում էր երբևէ ինձ հանդիպած ամենապայծառ աստղը: Այս ամառ ես ամեն օր տեսնում էի այդ աստղը: Լուսինը դեռ չէր երևում: Այն միշտ հայտնվում է տատիկի բանջարանոցի ուղիղ վերևում: Երբ գիշերները չեմ կարողանում քնել, մթության մեջ գտնում եմ ակնոցս, մոտենում սենյակիս պատուհանին ու դուրս նայում: Պատուհանիցս այն կողմ մեծ բանջարանոցն է, իսկ բանջարանոցի վերևում՝ հին ընկուզենու ճյուղերի արանքում, երևում է լուսինը: Ներքևում փայլում են հեռավոր քաղաքի լույսերը: Այդ պահերին երևակայում եմ, որ հայտնվել եմ ինչ-որ կախարդական ֆիլմում, և պատուհանիցս բացվող տեսարանն իրական չէ…
Լոլիկները ձեռքերիս մեջ պահած՝ քայլեցի տան կողմ, բայց չուզեցի ներս մտնել: Երբեք չէի մտածել այն մասին, թե ինչքան եմ սիրում մեր բանջարանոցը, ինչքան եմ սիրում այս փոքրիկ ու մի քիչ թթվաշ լոլիկները, դառնահամ վարունգները, համեղ արևածաղիկները, եգիպտացորենները, գույնզգույն ծաղիկները և հատկապես կարմիր վարդի թուփը, որը տատիկն արգելում է քաղել… Առաջ ես միշտ բարկանում էի, երբ տատիկը ջրում էր բանջարանոցը, ու այդ պատճառով մեր տան ծորակներից ջուր քիչ էր հոսում, իսկ հիմա… Կարծես թե ափսոսում եմ բարկանալուս համար:
Մոտեցա տանը, շրջվեցի, մի անգամ էլ նայեցի բանջարանոցի կողմն ու ներս մտա:
Դպրոցական տարիքում ես մեր գյուղը չէի սիրում: Միշտ երազում էի այն պահի մասին, երբ կավարտեմ դպրոցն ու կտեղափոխվեմ քաղաք: Մտածում էի՝ քաղաքում ամեն ինչ կատարյալ է: Իսկ հիմա, երբ վերջանում է հերթական ամառը, և ես պիտի նորից քաղաք գնամ, բարկանում եմ, որ մի ժամանակ այդպես եմ մտածել:
Քաղաքում ես կարոտում եմ մեր գյուղը, շա՜տ եմ կարոտում: Կարոտում եմ մեր պատշգամբից մայրամուտին նայելը, կարոտում եմ այգիների հնձած խոտերի միջով քայլելը, կարոտում եմ խնձորենու տակ նստելն ու շուտահաս խնձորներն ուտելը, կարոտում եմ զով եղանակն ու անձրևից հետո ցեխոտվող փողոցները, կարոտում եմ մեր տան հետևի չորացած խոտերի գույնը, կարոտում եմ երեկոյան պապիկի փեթակներից եկող մեղրի հոտը, կարոտում եմ թաց ընկույզի համն ու առվակով հոսող ջրի ձայնը, կարոտում եմ ամեն բան։
Վերջացավ հերթական ամառը, ու ես մտածում եմ, թե ինչու ավելի հաճախ գիշերը չէի իջնում բանջարանոց, քայլում կաղամբների ու լոլիկների մարգերի միջով, ինչու ավելի հաճախ չէի հետևում մայրամուտին մեր պատշգամբից, չէի պառկում մեր տան հետևի չորացած խոտերի մեջ ու երազում…
Ես կկարոտեմ, այս տարի էլ կկարոտեմ մեր գյուղը, նորից կափսոսամ, որ ամբողջ ամառ սենյակումս փակված եմ եղել ու չեմ հասցրել կարոտս առնել: Ինձ թվում է՝ նույնիսկ պապիկի մեղուներին կկարոտեմ և անգամ չեմ բարկանա, եթե ինձ խայթեն։
Իսկ հիմա ես նորից կմոտենամ պատուհանին, կնայեմ բանջարանոցին, հետո լուսնին, հետո հեռո՜ւ-հեռո՜ւ հորիզոնում լողացող ամպերին, կափսոսամ այս ամառ կորցրած ժամանակիս համար ու մի պահ կպատկերացնեմ, որ իմ պատուհանից այն կողմ աշխարհն անիրական է…