«Ու հայացքներն դատարկ, ոչինչ չասող

Ու գլուխներն այդ՝հայացքներից դատարկ…»

Լավ էլի

-Ի՞նչ ես կարծում, մարդուն տեսնելիս, ի՞նչն եմ առաջինը նկատում:

-Դոշե՞րը:

-Առաջ մի ընկի, ասում եմ` առաջինը:

-Էշ… Չգիտեմ: Ի՞նչը:

-Ասում եմ, նկատե՞լ` էս մարդկանց մեծ մասի աչքերը չեն փայլում:

-Կա տենց բան, գիտե՞ս: Տենաս` ինչի՞ց ա:

Ես՝ հողեղենս, խոնարհաբար և ծնկաչոք, որպես աստվածների բարի համակրանքին արժանանալու նպատակով մատուցվող զոհ՝ բամբ ձայնով ու թաց աչքերով ներողություն եմ հայցում ռաբիզի աստվածներից համարձակությանս համար, բայց և այնպես չէի կարող, մեղմ ասած, չապշել այն փաստից, որ միևնույն ավտոբուսում կարող եմ հանդիպել հինգ տարբեր մարդկանց, որոնք ո՛չ խմած, ո՛չ ուռած երակներով, ո՛չ էլ դրսում գարուն ունենալով հանդերձ՝ ականջակալներով ի զորու են առանց լուրջ մարմնական վնասվածքներ ստանալու, ասենք՝ ներքին արյունահոսության, մեկ ժամ շարունակ լսել Մանվել Փաշայանի, Փաշիկ Սողոյանի ու Խատուբայի շեդևրները: Էստեղից ուրեմն չի կարող չհետևել ծաղկավոր վերնաշապիկի, «Նիվա» մակնիշի մեքենայի, սև ակնոցների ու մինչև գոտկատեղը մի ուղղությամբ սանրած մազերի նկատմամբ պաշտամունքը: Փնտրելով ապաստան բռնաբարված հոգիների համար՝ հարկ համարեցի մխիթարում որոնել գոնե աղջիկների երգացանկում, ու փոխարենը գտա մարդկանց, ովքեր համացանցից փորձում էին ներբեռնել Ջասթին Բիբերի նկարները՝ էկրանն աչքին ավելի հաճելի դարձնելու համար: Միակ հույսն ու հավատս Մերին էր. Ջոն Լենոն, միանշանակ:

Հավատացեք, սա ֆանտազիա, կամ էլ գոռոզ երևակայությանս արդյունք չի, այլ մերկ իրականություն, որի բացահայտումն այնքան ապշեցուցիչ էր, որքան անիրական:

«…լոկ աղջիկներ մոմե,

և տղաներն այս բութ,

պիտի ծնեն երթեր ՝մեղկ հորթերին հլու»…

Սա չի կարող լինել պատճառն այլ բանի, քան թերդաստիարակությունն ու թերուսումն է, ոչ միայն տանը, այլ նաև կրթական հաստատություններում, և հետևանքն այլ բանի, քան ցածր IQ մակարդակը: Եվ պատահական չէ, որ ըստ TIMSS-ի տվյալների, Հայաստանը աշակերտների գրագիտության, տրամաբանության ու գիտելիքները գործնականում օգտագործելու մակարդակով զիջում է հարևան բոլոր երկրներին:

Լինելով ամենահինն ու մշակութապես զարգացած երկիրը, մենք տվյալային շատ միջավայրերում գլուխ ենք խոնարհում մնացածի առջև՝ ասես միայնակ ճոճանակ բաց անապատում: Ու մեր՝ տեղում արմատ գցելու պատճառը, կրթական հետամնացությունից բացի, ներքին մշակույթից զուրկ երիտասարդություն ունենալն է: Էն երիտասարդությունը, որ բացբերան հայհոյում է դիմացի այգում համբուրվող զույգին, ու ճակատ առ ճակատ կռվում հետս՝ հակառակ կարծիք լսելու պատճառով: Փաստորեն,  մենք դեռ գտնվում ենք մարդկային հասարակ հարաբերությունների ընկալման այն փուլում, երբ գրկախառնությունը, հասարակայնորեն համբուրվելը, ազատ սերն ու սեքսը ինդիկատորներ են այլասեռության (ակնկալում եմ ստանալ նշված բառի բացատրությունը), լկտիության, եվրոպամետության, ու քայլերի, որոնք ուղղված են «փչացնելու» երիտասարդությանը:

«Մենք ապրում ենք ազատ ու անկախ Հայաստանում»

…մի խումբ ավանակներ:

Փորձի փոխանակման ծրագրերից մեկի ժամանակ ինձ մոտեցավ ընկերներիցս մեկն ու ասաց.

-Մի հարց, խնդրում եմ: Բարում, երբ դուրս եկա հեռախոսով խոսելու, դու անընդհատ ինձ էիր նայում: Կարո՞ղ եմ իմանալ` ինչո՞ւ:

Դե արի ու իտալացուն բացատրիր, որ դու իմ հյուրն ես, իսկ Աբովյանի դեգեներատ բնակչի համար առանց առանձնակի դժվարության կրծքերիդ ութսուն տոկոսը տեսնելը գարնան գալուստ է ավետում: Ու չնայած հագուստիդ պարզությունը աչքերիցդ հետո եմ նկատել, այդ առիթից ոչ թե օգտվում եմ, այլ պատասխանատվություն եմ զգում քեզ համար:

Մեր հասարակարգում թեթև հագուստը հարմարության համար օգտագործող ցանկացած մեկը շարքային պոռնիկ է, թեթև հագնվածին աչք չածողը՝ ուլ, նրա ազատությունը քննադատելը ՝առաջադիմություն, իսկ դրանք հարգելը՝ անպատվություն: Իսկ ի՞նչ, եթե ռուսական աղբի փոխարեն Pink Floyd եմ լսում, վերնաշապիկն առանց օձիքի եմ սիրում, նախընտրում եմ գետնին նստել՝ նստարանի փոխարեն, սևից բացի ուրիշ գույներ էլ գիտեմ, ինստագրամում խոշոր հետույքավորներն ուղղակի չեն գրավում, լրբերին չեմ սրբացնում ու մի շարք այլ չափանիշներ, որոնց համար, չեմ կասկածում, պիտակներ հաստատ կճարվեն:

Չարժե՞ ընդունել, որ իմ ու քո հարաբերությունը միշտ մոդուլի մեջ է դրված, իսկ արդյունքը մեկից բացի այլ արժեք երբեք չի ընդունում:

«Նայի՛ր,

Տե՛ս՝ ինչպես են վայրի մանուշակները ծաղկում

արգելված փշալարերի արանքից»: