hermine zaqaryan

«Զիրավ հընցեք» կամ` պահպանեք բարբառը

Ինչպես տարբեր երկրներ ու պետություններ  ունեն իրենց լեզուն ու մշակույթը, այնպես էլ Հայաստանն ունի իր պաշտոնական լեզուն՝ հայերենը, բայց հայերենից զատ գոյություն ունեն բարբառներ, որոնք էլ հենց մեր լեզուն դարձնում են այդքան յուրահատուկ ու տարբեր: Սովորաբար ասում են Սիսիանի բարբառ,Գյումրու բարբառ և այլն, սակայն ես կարծում եմ, որ ամեն գյուղ ունի իր բարբառը, իր հաղորդակցման հատուկ ձևը: Մեր գյուղում այնպիսի բառեր կան, որ միայն մենք ենք հասկանում և օգտագործում: Օրինակ` լսե՞լ եք, «կեռիք ա երինգիլու» արտահայտությունը, որը նշանակում է` «ատամ է ընկնելու», և մենք հասկանում ենք. կռիվ ա լինելու, անախորժություն ա պատահելու, կամ` «հի՞նչ պանի ես, հինչի՞ վիրա ես», նշանակում է` ի՞նչ ես անում, ի՞նչ գործի ես, ինչո՞վ ես զբաղվում:

Ես ամենաշատը սիրում եմ «Զիրավ հընցնել» արտահայտությունը, որն էլ նշանակում է` գլուխ քաշել, տեղեկանալ: Սակայն այս բառը նոր ենք իմացել, ու ամբողջ օրը երեխաներով դա ենք ասում:

Այնքան եմ սիրում, երբ մենք խոսում ենք այսպես, ու ոչ ոք մեզ չի հասկանում: Մի տեսակ մեզ բնորոշում է, առանձնացնում ու հատուկ դարձնում մեզ մեր բարբառը, միևնույն ժամանակ, միավորում է: Երբեք չեմ սիրել, երբ ինձ ասել են` մի՛ խոսիր ձեր բարբառով, չէ որ հենց բարբառներն են ներկայացնում մեր լեզվի առանձնահատկությունները:

Հիշում եմ, մեր գյուղապետը ասում էր, որ միշտ պահպանենք մեր բարբառը, այնպես անենք, որ այն չկորի, և ինքն էլ այդպես էր անում: Մենք էլ ենք այդպես անում ու միշտ էլ անելու ենք, որպեսզի 100-200 տարի հետո այս ժամանակաշրջանի մշակույթը ներկայացվի ու պահպանվի հենց մեր բարբառի միջոցով: