Մենք՝ հայերս, սիմվոլիստ ժողովուրդ ենք: Մեզ համար ամեն բան իր խորհուրդն ու նշանակությունն ունի, գիտեմ, շատերն ասում են, թե դա չափազանցված է կամ նույնիսկ կեղծ, բայց դա ճշմարտություն է: Մեզ համար խորհրդանշական են տարվա ամիսները, օրերը, մարդկանց անուններն անգամ և ուրիշ շատ ու շատ բաներ: Մենք մեր որդիներին ֆիլմերի, գրքերի կամ պատերազմի հերոսների անուններով ենք կոչում, որ նրանք մեծանան ու նմանվեն մեր սիրելի հերոսին: Մենք աշխարհով մեկ ենք լինում, եթե մեր կամ մեր երեխայի ծնունդը մայիսի 9-ին, 28-ին ու նման այլ օր է լինում, կամ, հակառակը՝ տխրում, եթե այն ապրիլի 24-ին է, դեկտեմբերի 7-ին կամ մեկ այլ «տխուր» օր: Մենք խուսափում ենք այդ օրերին ուրախություն նշելուց, որովհետև այդ օրը իր խորհուրդն ունի, և մենք ամբողջ հոգով, արյան բջիջներով ապրում ենք այն: Դա մեր ազգային բնավորությունն է, էթնիկական հատկանիշ, որ փոխել չի լինի: Մեզ համար մայիսը հպարտության ամիս է, ապրիլը՝ ցավի ու վերածննդի, աշնանը բոլորս մեկ մարդու պես թախծոտ ենք դառնում: Ախր այդ, երբեմն մանրուք թվացող բաներն այնքան կարևոր են մեզ համար: Կարող ենք նույնիսկ մտածել, թե դրանում ինչ-որ գերերկրային բան կա խառնված. մեր գրեթե բոլոր պանծալի հաղթանակները մայիսին են, ու հակառակը՝ ապրիլի վերաբերյալ։
Արդեն ասացի, որ շատերը կեղծ կամ չափազանցված կհամարեն, և իրոք, երբեմն մեր «խորհրդապաշտությունը» կարող է անցնել չափը, բայց մի՝ չգիտեմ սովորույթ ասեմ, բնավորություն, հավատալիք թե ինչ, սակայն կա մի բան, որ ժողովրդի «արյան» մեջ է, և, ուրեմն այն իրոք ինչ-որ կարևոր խորհուրդ ունի։
Մենք միշտ ենք այսպիսին եղել։ Երբևէ չենք էլ փորձել փոխել ինքներս մեզ կամ մեր բնավորությունը։ Այսպիսին կմնանք դեռ երկար, երևի։ Որովհետև մենք սովոր ենք երկրորդականը ստորադասել մեկ այլ՝ ավելի կարևորի։ Սովոր ենք, սովորեցրել ենք մեզ՝ կան այնպիսի բաներ, որոնք վեր են մնացածից։
Այսպիսին կմնանք մի քիչ էլ, մինչ այն չարաբաստիկ ապրիլը։ Նույն այն ապրիլը, որ նախորդ տարվանից մեզ համար մի ուրիշ խորհուրդ ստացավ ու ավելի կարևոր, ավելի խորհրդանշական դարձավ։
Գիտե՞ք՝ մենք պատրաստ էինք այդ օրը ամեն բան ստորադասել ամենակարևորին, բայց ինչ-որ մարդիկ՝ վերևներից, ինչպես ասում են, որոշեցին, որ ավելի կարևորը այս ներկայացում-ընտրություններն են, որից մեկ ամիս առաջ վերհիշում ես բոլոր լսած-չլսած հեքիաթներդ, իսկ մեկ շաբաթ առաջ արդեն հոգնում բոլոր տեսակի խոստումներից ու խոսքերից։ Ու այդ մարդիկ որոշեցին, որոշեցին, մոռանալով կամ չմտածելով, որ աշխարհում ոչ մի ծնող, քույր կամ եղբայր իր որդու և եղբոր կյանքը չի ստորադասելու ընտրություններին։