Ուզում եմ մի քիչ գրել մեր ժամանակների երեխաների մասին:
Ի՞նչ են գերադասում անել նրանք այսօր: Դե, բնականաբար, շատերը դաս անել չեն սիրում: Շա՜տ են սիրում խաղալ: Հիմա երևի մտածում եք, թե խոսքս համակարգչային խաղերի մասին է, այնպես չէ՞: Չգիտեմ, ով ոնց, բայց մեր՝ «վերի թաղի» երեխաները բակում խաղալն ավելի շատ են սիրում, քան, համենայն դեպս, ինձ համար «դարդ» համարվող այդ սարքի՝ համակարգչի առաջ նստելն ու անիմաստ խաղեր խաղալը:
Մեր թաղի երեխաների համար շաբաթվա մեջ ամենաուրախ օրերը հանգստյան օրերն են՝ շաբաթ, կիրակի, երբեմն էլ՝ ուրբաթ: Չնայած դա այդքան էլ էական չէ, նրանց համար ուրախն այն օրն է, որ օրը հաջողվում է խաբել մայրիկին, համոզել, որ վերջացրել են բոլոր դասերը և շտապել խաղալու: Խաղալու վայրը մեկն է՝ երեխաների խոսքով՝ «Սայադիկանց քուչեն»: Սայադիկը եղբորս ընկերն է՝ կռվի ու խաղի ընկերը: Քույրս էլ, եղբորս հետ հաճախ է գնում խաղալու: Խաղացողները քրոջս ու եղբորս համադասարանցիներն են, մեկ էլ մեր փոքրիկ թաղակիցները, որ խաղի ընթացքում, այսպես ասած, գլխացավանք են համարվում մեր մեծ` 4-րդ և 7-րդ դասարանցի խաղացողների համար: Սկսում են խաղալ, ու բոլորն էլ կարծես մոռանում են, որ իրենք էլ տուն ունեն, որ մութն ընկնում է, որ սոված են, որ ցուրտ է: Մի խոսքով, Սայադիկենց բակը մոռանալ է տալիս ամեն-ամեն ինչ:
Գարնան պայծառ օր է, տանը նստած եմ անբաժան ընկերոջս՝ շտեմարանիս առաջ, մեկ էլ՝ հեռախոսիս զանգը: Պատասխանում եմ, քրոջս կանչում են խաղի: Որոշում եմ ես էլ գնալ լուսանկարելու, վերցնում եմ տեսախցիկս ու արագ դուրս վազում: Տնից դուրս եմ գալիս 10-15 րոպե հետո վերադառնալու և պարապմունքս շարունակելու մտադրությամբ, բայց Սայադիկենց բակի կախարդանքն ինձ վրա էլ է ազդում, և ես մնում եմ ու սկսում խաղալ, մոռանալով անգամ շտեմարանիս մասին: Քիչ-քիչ խաղացողների թիվը շատանում է, հասնելով շուրջ 20-ի: Այդտեղ երևի խաղացած կլինեի մեկ էլ այն ժամանակ, երբ քրոջս տարիքին էի՝ 2-3 տարի առաջ:
Մի խոսքով, հիանալի օր, լի երեխաների ուրախ ճիչերով, որ հատկապես վերջին ժամանակներում՝ սահմանային լարված իրավիճակում, երբ ծնողները վախենում են դուրս թողնել երեխաներին, ինձ համար ամեն ինչ արժեն:
Թվում է, թե ամեն ինչ հիանալի է, բայց… Ուժեղ պայթյունի ձայն, որ սովորական է սահմանապահ Կոթիի թե՛ մանուկ, թե՛ մեծ բնակիչների համար: Պայթյունի ձայնը լսվելուց անմիջապես հետո, մեզ տուն կանչելու մտադրությամբ տնից վախեցած դուրս է գալիս Սայադիկի մայրը՝ Ալլան, բայց տեսնում է, որ մեր շարքերում ոչինչ չի փոխվել, որ մենք կրկին խաղում ենք նույն ոգևորությամբ, ինչ կրակոցներից առաջ, ու մի քիչ մեր խաղին նայելուց հետո, կրկին մտնում է տուն:
Խաղում եմ, բայց մտքումս միայն սահմանին կանգնած տղերքն են, որոնց շնորհիվ մենք վայելում ենք մեր հանգստյան օրերը:
Աստծուց միայն մի բան եմ խնդրում, որ նրանց ոչինչ չպատահի, որ ամեն բան լավ լինի: Քիչ անց՝ էլի կրակոց, ու մենք ստիպված ամեն մեկս մեր տուն ենք գնում: Ճանապարհին տեսնում եմ գյուղ եկող պաշտպանության նախարարության մեքենաներ, որ սովորականից շատ ավելի արագ էին ընթանում, հետո՝ առաջին օգնության մեքենա, հասկանում եմ, որ ինչ-որ բան այն չէ: Քիչ անց էլ իմանում եմ, որ Կոթիի սահմանագոտում հրազենային վիրավորում է ստացել պայմանագրային զինծառայող, Պտղավան գյուղի 32-ամյա բնակիչ Աշոտ Ռևազյանը: Ընդամենը մի քանի րոպեում իմ չափազանց բարձր տրամադրությունը կարծես հօդս է ցնդում: Եվ իմ այդչափ ուրախ օրը դառնում է ինձ համար ամենատխուրներից մեկը:
Խաղալու ընթացքում, երբ մեր թաղի երեխաների մասին նյութ գրելու միտք առաջացավ, որոշեցի, որ այն պետք է լինի շա՜տ ուրախ, այնքան ուրախ, որ կարդալիս այդ ուրախ տրամադրությունը փոխանցվի ընթերցողին, որ գոնե այս նյութի մեջ խոսք անգամ չգնա կրակոցի մասին: Բայց… Կրկին չստացվեց, չստացվեց, որովհետև մենք այստեղ ենք՝ սահմանին՝ սահմանապահ Զինվորի կողքին: Մենք այստեղ ենք՝ ամուր կանգնած մեր հողին, մի քիչ անորոշ ու մռայլ ներկայով, բայց՝ վառ ապագայի հույսով: