Մեր Կաղանդ պապը

Լուսանկարը` Զարա Ղազարյանի

Լուսանկարը` Զարա Ղազարյանի

Ոչ բոլորը գիտեն Կաղանդ պապիկի գոյության մասին, քանի որ ժամանակի ընթացքում նրան փոխարինել է Ձմեռ պապը կամ Սանտա Կլաուսը: Կաղանդ պապիկը մեր ազգային Ձմեռ պապն է, ում շատ պատմագետներ ցանկանում են ճանաչում նվիրել: Ինչո՞ւ են մեզ հետաքրքրում ոչ թե հին հայկական ավանդույթները, այլ օտարերկրյա ծագում ունեցող տոները, ավանդույթները և այլն: Պատճառն այն է, որ հայկական ազգային ավանդույթները հին են, իսկ նոր սերնդին հետաքրքրում է նորը, ինչ-որ նորություն: Թեև Սանտա Կլաուսն էլ Սուրբ Նիկողայոսի կերպարով է ոգեշնչված, սակայն նորացվել է ու ժամանակակից ոգի ստացել: Եթե մենք մեր ավանդույթները ներկայացնենք նորովի ու թարմացված, ապա մեծ թվով մարդկանց հետաքրքրությունը կշարժենք: Օրինակ՝ կարող ենք ազգային տարազի զարդանախշերի մեջ ներառել ավելի վառ և ուրախ գույներ: Եթե Կաղանդ պապիկի կերպարը ավելի հետաքրքիր և համակրելի լինի, ապա այն կհետաքրքրի ներկայիս սերնդին,  և Ձմեռ պապիկի փոխարեն կգա մեր հայկական Կաղանդ պապիկը:

Հին հայկական ավանդույթում Ամանորի խորհրդանիշը ոչ թե Ձմեռ պապն էր, այլ հենց Կաղանդ պապը, ով նվերների փոխարեն բաժանում էր տոնական յոթ խորհուրդներ՝ փոխադարձ հարգանք, խաղաղություն, ազնվություն, իմաստություն, աշխատասիրություն, համեստություն և գոհունակություն: Կաղանդ պապիկը ազգային արժեքները, ծիսական համակարգը պահպանող ու սերունդներին փոխանցող կերպար է։ Կաղանդ պապիկին ընկերակցում են խլվլիկները և արալեզները: Իմ կարծիքով այս կերպարները ներկայիս Ձյունանուշն ու էլֆերն են: Այս կերպարները իրենց հետ կբերեն ազնվություն և բարություն: Կաղանդ պապին հագնում էր լական հեդի ձմեռային կոշիկներ, որոնք ժամանակին հայերն են հագել, գուլպաներն ու գլխարկը կարմիր են, քուրքի օձիքը ոչխարի մորթուց է, մեջքին կենաց ծառն է նկարված:

Այսօր` Սուրբ Ծննդյան տոնին գոնե ինքներս մեզ հիշենք բոլոր այն խորհուրդները, որոնք Կաղանդ պապն էր բաժանում և նոր սկսվող տարին ապրենք այդ խորհուրդներով: