Ալբինա Հովսեփյանի բոլոր հրապարակումները

albina hovsepyan

Սևան մեդիա ճամբար. Ճանապարհը դեպի մեդիա ճամբար

Երեկո էր, երբ ինձ զանգեց Լիլիթը` 17.am-ից, ու ասաց, որ հրավիրում են մասնակցելու Սևանում կայանալիք մեդիա ճամբարին: Տրամադրությունս ահավոր բարձրացավ. դե իհարկե, մեծ սիրով ընդունեցի առաջարկը: Դասերիս ու ստուգարքներիս պատճառով չէի կարողանում շատ ժամանակ տրամադրել ֆեյսբուք մտնելուն ու բնականաբար տեղյակ չէի, թե ինչեր են տեղադրում նախօրոք ճամբարի համար բացված խմբում: Ուրբաթ օրը որոշեցի մտնել ֆեյսբուք ու առաջինը, որ տեսա այն էր, որ շաբաթ առավորտյան ժամը 12-ին պետք է լինեի Երևանում:

Ահավոր ընկավ տրամադրությունս, որովհետև ես քաղաք էի շարժվելու հենց շաբաթ օրը այն ժամին, երբ պետք է շարժվեր ճամբարի ավտոբուսը: Մտքիս առաջինը, որ եկավ, որոշեցի ավտոբուսով հասնել մեր Լոր գյուղից գոնե Սիսիան: Հասա. արդեն շատ ուշ էր, պառկեցի քնելու, բայց ամբողջ գիշեր չկարողացա քնել, ու իբր քնելուց հետո, առավոտյան շատ շուտ արթնացա ու ականջիս ծայրով լսեցի տատիկիս ու մայրիկիս խոսակցությունը ու հասկացա, որ տաքսին ներքևում ինձ է սպասում: Րոպեների ընթացքում հավաքեցի շորերս ու իջա ներքև: Այնքան էի շտապել, որ կոշիկներս մոռացել էի. տատիկս 5-րդ հարկից ներքև շպրտեց կոշիկներս, ու ես շարժվեցի Երևան:

Բայց էլի այդ բայցը: Ճանապարհի կեսին մեքենան փչացավ, ու ես ուրիշ մեքենայով հասա քաղաք: Քաղաքի կենտրոնից մինչև «Մանանա» հասա ընդհանրապես ուրիշ մեքենայով, բայց դե, կարևորը, հասա: Այնտեղից շարժվեցինք Սևան:

Ճամբարի առաջարկը ընդունելով՝ ես մերժել էի Ջինիշյան հիմնադրամի բանավեճի մրցույթին մասնակցելու հնարավորությունը, որն այնքան կարևոր էր ինձ համար: Մերժեցի, որովհետև ինձ համար ճամբարը ավելի սպասված ու հետաքրքիր էր: Վաղուց էի որոշել ֆիլմ նկարել, բայց չէի կողմնորոշվում՝ ինչ թեմայով, բայց վստահ եմ, ճամբարի ընթացքում կկարողանամ իրականացնել երազանքս:

Ես հասկացա, որ եթե ինչ-որ բան շատ ես ուզում, ապա, անկախ խոչընդոտներից, կհասնես դրան:

albina hovsepyan

Ես և Համո Սահյանը Լոր գյուղից ենք

Նոր ծանոթյունների ժամանակ հաճախ են ինձ հարցնում, թե որտեղից եմ, և ես պատասխանում եմ ` Լորից:

Գրեթե միշտ հասկանում կամ լսում են Լոռիից: Հպարտությամբ ուղղում եմ նրանց` նշելով, որ ես մեծ բանաստեղծ Համո Սահյանի Լոր գյուղից եմ: Սահյանական ոգին և շունչը տիրում է ողջ գյուղում: Չկա այնպիսի մի գյուղացի, որ չիմանա Սահյանի բանաստեղծություններից: Տարիներ առաջ վերակառուցվեց Համո Սահյանի տուն-թանգարանը, որը դարձավ Լոր գյուղի խորհրդանիշը: Ասելով` Լոր, բոլորը հիշում են Սահյանին:

Մեծ հպարտություն է ապրել այնտեղ, որտեղ ծնվել և մեծացել է Սահյանը, շնչել այն օդը, որը նա է շնչել: Տուն-թանգարանի վերակառուցումից մեկ տարի անց բանաստեղծի գյուղում շատ մեծ շուքով նշվեց նրա 100-ամյակը: Բազմաթիվ գրողներ, ճանաչված մարդիկ, մշակութային, գիտական և ամենատարբեր ոլորտներից ունեցանք շատ հյուրեր:

Այդ օրը թանգարան էին այցելել նույնիսկ այն մարդիկ, ովքեր նախկինում երբեք չէին եղել թանգարանում, հեռու էին ստեղծագործելուց, կարդալով նրա որոշ ստեղծագործություններից, արբելով սահյանական ոգով, այցելել էին թանգարան:

Յուրաքանչյուր լորեցու բարևը սկսվում է Սահյանով, օրը շարունակվում նրանով և անգամ բարի գիշեր ասելուց հիշում են մեծն լորեցուն:

albina hovsepyan

Աղբյուրի մոտ

Լոր գյուղիս կենտրոնում` Ս.Գևորգ եկեղեցու հարևանությամբ, հոսում է մի սառնորակ աղբյուր, որը նույնպես հիշատակ է 1941-1945 թվականների զոհվածներին: Ամբողջ գյուղը` ծայրից ծայր, օգտվում է աղբյուրից: Լորեցու համար ջրի գալը, ջուր բերելը, երբեք հոգս չի եղել: Ջրի գալով մեկը տեսնում է իր սիրած մարդուն, մյուսը մի քիչ կտրվում է առօրյա հոգսերից` տեսնելով ծանոթին ու գրույցի բռնվելով: Երբ գրում էի, հիշեցի մի դեպք կապված աղբյուրի հետ, ու որոշեցի փոքրիկ հարցազրույց վերցնել մեր հարևան Սաշինկա (Մաշիկ) տատիկից:

-Սաշինկա տատ, ասում են աղբյուրի հետ կապված դու հետաքրքիր հուշեր ունես: Դե, պատմիր` իմանանք:

-Է~, հի՞նչ պատմեմ: Սիրահարվալ էի Լևոնիս: Դե իրան տեսնելու միակ միջոցը գյուղամեջ քինալն էր: Ինքն էլ գյուղամեջ գյուղի ջահելներին հետ բիսետկի տակը կարտ էին խաղում, բայց դե ինքը գուդում չէր, էլի, որ ես սիրահարվալ եմ իրան:

-Օրվա մեջ քանի՞ անգամ էիր գնում ջրի:

-Էհ~, բալաս, ամեն օր, օրվա մեջ գիդո՞ւմ ես քանի անգամ էի քինում գյուղամեջ: Բաչոկս վեր էի անում, ծամերս քցում ուսերիս, գնում ջրի, թե հինչա` գոնե մի քանի րոպեով տեսնայիմ էլի Լևոնիս: Հետո կալիս էի, մինչև մեր տուն հասնելը բաչոկիս ջուրը թափում, նորից քինում ջրի: Մի քանի անգամ բերում էի թափում, նորից բերում թափում, նոր արդեն տանում տուն: Բայց դե ըտանավ բավարարվում չէի, քինում էի մեր մահլի տատիկների բաչոկները վերցնում, էլի գալիս ջրի, ու թհենց ամեն օր:

-Մաշիկ տատի, բա ոչ մեկը չէ՞ր հասկանում քո ջրի գնալու նպատակը:

-Էհ~, դե գուդո՞ւմ ես` հինչ… Մերս մի բան հսկացալ էր, որովհետև հարևանները տեսնում էին, որ ջուրը բերում թափում եմ, դե մորս ալ խաբար էին տվել:

-Բա հետո՞, որ մամադ իմացավ բան չասա՞վ:

-Բա էլ հի՞նչ ասեր, է: Արդեն սաղ կեղը գիդում էր, բացի Լևոնից:

-Բա վերջը ո՞նց եղավ:

-Դե մի օր էլ սովորական ալհա քինացիմ ջրի, մեկ էլ Լևոնս եկավ: «Մաշիկ ջան, էս ձեր ջրերը հլա տվա՞լ չեն»,- նհենց մի տեսակ ծիծաղելով հարցրեց ու ձեռքիցս վեր կալավ բաչոկը: Ես էլ ծիծաղեցի, ու քինացինք տուն:

-Այսինքն ինքը հասկացա՞վ քո ջրի գնալու նպատակը:

-Հա, բալաս. բա հի՞նչ արավ… Էդ աղբյուրն էլ դառավ մեր միության խորհրդանիշը:

albina hovsepyan

Լորիս ամառը

Երբ մոտենում են ամռան ամիսները, անկախ ինձնից,  տրամադրությունս բարձրանում է, բայց ոչ նրա համար, որ  ավարտում եմ դպրոցը կամ  սկսում են ամառային արձակուրդները: Ուրախանում եմ, որովհետև գյուղս, կարծես, նոր կյանք է առնում, աշխուժանում, զարթոնք է ապրում: Սկսած հունիսից, արդեն, աշխուժություն է տիրում: Այստեղ են գալիս գյուղի բոլոր ուսանողները. մեկի թոռը, մյուսի թոռնուհին, հեռու-մոտիկ բարեկամներ, և բոլորն էլ` իրենց այցով նոր կյանք են տալիս Լորիս:

Փողոց դուրս գալիս, ակամայից ժպտում եմ` տեսնելով գյուղամիջում կամ փողոցի տարբեր անկյուններում հավաքված մարդկանց:

Մենք` երիտասարդներով, հիմնականում հավաքվում ենք Հայրենական մեծ պատերազմի զոհերին նվիրված հուշարձանի տարածքում, որը դեռ հնուց անվանել են «Արձանի բաղ»: Այստեղ են գալիս նաև մեր համագյուղացիները` տարբեր տարիքի մարդիկ, և խոսում են տարբեր թեմաներից: Մենք էլ, հետաքրքրաշարժ խաղեր ենք խաղում:

«Բաղը», որտեղ մտնելիս, ասես, դրախտ ոտք դնես` հին պատմություն ունի:

Դեռ վաղուց, այգում տարբեր տեսակի խնձորենիներ, տանձենիներ, ընկուզենիներ են տնկվել:

Մոտ չորս տարի  առաջ էլ` այգու շրջակայքում, մեծ շաբաթօրյակ անցկացվեց, որին մասնակցեցին Նորավան գյուղի զորամասի զինվորները, համայնքի բնակիչներն ու ամբողջ դպրոցը: Արձանը շրջապատվեց գեղեցիկ վարդերով, նոր բույսերով, որոնք, ցավոք, չհարմարվեցին մեր բնակլիմայական պայմաններին ու ժամանակի ընթացքում վերացան: Այգին ազատվեց նաև աղբից, որովհետև տարածքում, վերջապես, աղբամաններ տեղադրվեցին:

Երազում եմ, որ տարվա բոլոր եղանակներին` ձմռանը, աշնանն ու գարնանը իմ գյուղում «ամառ» լինի:

Հայոց պատմության կենդանի դասերը

Արդեն չորս տարի է, անցնում եմ  «Հայոց պատմություն» առարկան: Այդ  տարիների ընթացքում շատ դասեր ենք անցել պատերազմների, ճակատամարտերի, ցեղասպանությունների մասին: Սովորաբար դասի ավարտին ուսուցչուհին հարցնում էր` հասկացե՞լ ենք արդյոք դասը, ու ես, գրեթե միշտ, գլխիս շարժումով ասում  էի`այո: Հետո անցանք Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասին: Ուսուցչուհիս նշեց, որ  շատ կարևոր շրջան է, և պետք է լավ յուրացնենք: Խոսեցինք մարդկային զոհերի ահռելի թվերից: Լսելով կորուստների մասին, իսկապես խղճացի անմեղ զոհերին, միանգամից փորձեցի համեմատել կորուստները, բայց…

Ես նոր սերնդի ներկայացուցիչ եմ, այն սերնդի, որը չէր տեսել, սակայն լսել էր բազմաթիվ պատերազմների մասին: Բայց  այդ օրն էլ եկավ, ու մեր սերունդն էլ տեսավ պատերազմ: Հիմա էլ պատերազմը ընթանում է: Ճիշտ է, բոլորիս համար էլ ծանր էր, բայց իմ և  իմ ծնողների, ուսուցիչների, տատիկ-պապիկների արձաքանքը նույնը չեղավ: Նրանք այդ ամենը տեսել էին  1991-1994 թվականներին: Նրանց արդեն ծանոթ էին «պատերազմ, պայթյուն, զենք, կրակոց» արտահայտությունները: Մինչդեռ իմ և իմ տարեկիցների համար դա մի վատ երազ էր, որից ցանկանում էինք շուտ արթնանալ, միևնույն ժամանակ, հասկանալով, որ դա երազ չէ, այլ իրականություն:
Ապրիլի երկուսն էր, երբ վատ լուրեր  լսեցինք սահմանից: Բոլորս միանգամից տխրեցինք, հիշեցինք դիրքերում կանգնած մեր եղբայներին, հարազատներին:  Ինձ այլևս չէր հետաքրքրում դասն ու դպրոցը, համացանցը: Միայն լուրերին էի հետևում, ու արցունքներս ակամայից թափվում էին: Այդ ժամանակ  հասկացա, որ թիվը կապ չունի, որ մեզ համար  ամեն մի զինվոր  սրբություն է, որ պետք չէ խղճալ, այլ  ուղղակի զգալ է պետք… Ու ես զգացի այդ աննկարագրելի ցավը… Միայն այդ օրերին հասկացա, թե ինչ է հայրենասիրությունը, ինչ է հայրենիքի համար կյանք տալը:

Ընդամենը հաշված օրերի ընթացքում հարյուրավոր  մարդիկ կամավոր անդամագրվեցին և մեկնեցին առաջնագիծ, կանգնեցին հայ զինվորի  կողքին:
Չգիտեմ` հպարտանա՞մ, թե՞ տխրեմ, որ իմ Սյունիքից էլ շատերը մասնակցեցին, մասնակցում են, և ցավոք, նաև զոհվեցին: Երևի հպարտանամ,   որ սյունեցին ու սիսիանցին միշտ էլ պատրաստ են պայքարելու և հաղթելու, բայց մեկ է, տխրում եմ նրա համար, որ նրանք զոհվեցին: Ապրիլի չորսն էր, երբ լսեցինք Սիսիանի զոհերի մասի: Նրանք  ընկան Մարտակերտի շրջանում. «Մայիս Միրզոյան, Արմեն Բեգլարյան, Սեդրակ Ասրյան, Եղիշ Նիկալյան, Սերգեյ Դանղլյան»: Անուններ, որ կարդում և անցնում ենք, բայց նրանցից ամեն մեկը մի տան սյուն, մի ընտանիքի հայր էր, զավակ:

Պատերազմը հիմա ինձ համար ընդամենը թվեր չեն, հաշվարկ չէ, օրեր ու տարիներ չեն:  

Ես Ալբինան եմ Լոր գյուղից

Ո՞վ եմ ես: Ինձ թվում է այս հարցին ես լիարժեք չեմ կարող պատասխանել: Սակայն ներկայանամ: Ես Ալբինան եմ, 14 տարեկան եմ: Ծնվել եմ Սյունիքի մարզի Լոր գյուղում: Ապրում և սովորում եմ իմ հիասքանչ գյուղում: 9-րդ դասարանցի եմ, սիրում եմ պատմություն, աշխարհագրություն, հայոց լեզու ու անգլերեն առարկաները: Սիրում եմ զբաղվել պարով և երգով, հաճախում եմ պարի դասերի: Սիրում եմ խաղալ սպորտային խաղեր, իսկ ամենաշատը` ֆուտբոլ: Հաճախ են ասում, որ ֆուտբոլը աղջիկների համար չէ, բայց ես համաձայն չեմ այդ կարծրատիպին: Ինձ թվում է, որ մարդը կարող է ազատ զբաղվել այն գործով, որը իրեն դուր է գալիս:

Ես շատ հետաքրքրասեր եմ, ցանկանում եմ տեղեկանալ ամեն ինչի մասին, անգամ այն բաների մասին, որ ինձ չեն վերաբերվում, նաև շատ շարժուն եմ, նույնիսկ պարապ ժամանակ ցանկանում եմ զբաղվել ինչ-որ բանով:

Օրերս շատ հետաքրքիր են անցնում դպրոցում: Մեր դասարանում սովորում ենք 4 հոգով` 3 աղջիկ և 1 տղա: Ես մեր դպրոցում ընտրվել եմ 2015-2016 ուս. տարվա աշակերտական խորհրդի նախագահ: Այդ գործով անցած տարի զբաղվում էր մեծ քույրիկս: Ինձ շատ հետաքրքրեց այդ ամենը, և որոշեցի, որ մյուս տարի անպայման կդնեմ իմ թեկնածությունը, և ես հասա իմ նպատակին:

Ինչպես բոլորը, այդպես էլ ես, ունեմ երազանքներ: Ցանկությունս մեծ է  սովորել ԵՊՀ-ի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետում: Ինչո՞ւ եմ ընտրել հենց այդ մասնագիտությունը, որովհետև նշեցի, որ շատ շարժուն եմ… Ընտրածս մասնագիտությունը համապատասխանում է իմ եսին: Սկզբում նշեցի, թե «ով եմ ես» հարցին հստակ պատասխան չեմ կարող տալ, բայց փորձեցի այսքանով ներկայանալ:

Իրականում ինձ հուզող խնդիրները շատ են, բայց կկենտրոնանամ մեկի վրա: Դա անհավասարությունն է: Երբեք չեմ կարողացել հասկանալ այն մարդկանց, ովքեր իրենց միշտ բարձր են դասել մյուսներից: Իմ կարծիքով յուրաքանչյուր մարդ էլ ունի իր առավելությունները, որոնք չունի դիմացինը, բայց մի՞թե կարելի է ամեն պատեհ և անպատեհ առիթով հիշեցնել այդ մասին, իհարկե ոչ: Սա շատ մեծ տարածում գտած խնդիր է, ու երևի տարիների ընթացքում մարդկանց մեջ կփոխվի այդ վատ սովորությունը: