Անուշիկ Դավթյանի բոլոր հրապարակումները

anushikdavtyan

ՀԴՄ կտրոն պահանջո՞ւմ ես

 Վերջերս ինձ մի հարց է հուզում: Ինչո՞ւ մարդիկ, անգամ հեղափոխությունից հետո, առևտուր իրականացնող սուբյեկտներից ՀԴՄ կտրոն չեն պահանջում։ Իհարկե, անժխտելի է, որ կտրոն պահանջողների և ինքնակամ տպողների թիվը հեղափոխությոնից հետո շատ-շատ աճել է, բայց ես նկատում եմ, որ դեռ մարդիկ կան, որ չեն պահանջում` հատկապես երիտասարդները։

Գրեթե համոզված եմ, որ իրազեկվածության խնդիր չկա։ Վարչապետն անձամբ է իր խոսքում կարևորել կտրոն պահանջելու կարևորությունը, բազմաթիվ անգամ է շեշտվել, որ վերջերս ուսուցիչների և զինծառայողների աշխատավարձերը բարձրացվել են հենց պահանջված մեծաքանակ կտրոնների շնորհիվ։

Հետևաբար, ինչու՞մ է կայանում խնդիրը։ Հեղափոխությունից առաջ իրավիճակն այլ էր։ Մարդիկ չէին վստահում իշխանություններին և չգիտեին, թե ինչ կլինի այդ հարկերից հավաքված գումարի հետ։ Քաղաքացին վատ էր զգում գնալ, տնտեսվարողից ամեն անգամ «վերցնել» այդ մի քանի հարյուր դրամը ու տալ «Սերժին»։ Ինչ-որ տեղ սա հասկանալի է։

Քանի որ հիմա իշխանությունների հանդեպ կա մեծ վստահություն, և նման խնդիր չկա, ենթադրում եմ, որ մարդիկ հին իներցիայով են վարվում ու այնքան չեն պահանջել, որ հիմա դժվար է նրանց համար։ Բայց սա չի արդարացնում  նրանց (չ)արածը։ Ես ՀԴՄ կտրոն պահանջելը համարում եմ մարդու քաղաքացիական պարտքը։ Ես երբեք չեմ կարող հասկանալ այն մարդուն, ով իմանալով, որ ՀԴՄ կտրոն պահանջելը ուղիղ ազդում է իր, իր հարազատների, հարևանների բարեկեցության վրա, չի պահանջում։

Մենք չպետք է թույլ տանք, որ որևէ մեկի ապօրինի գործելաոճի պատճառով, տուժի մեր պետությունը, մեր բարեկեցությունը։ Ընդհանրապես, մենք պետք է մերժենք ցանկացած ապօրինություն մեր շրջապատում։

Եկեք հարցին նայենք նաև ոչ թե արժեքային, այլ անձնական տեսանկյունից։ Յուրաքանչյուր ընտանիքում էլ կա հարկ վճարող ՝ մեկը առևտուր է անում, մյուսը՝ աշխատավարձից, մյուսը՝ այլ կերպ։ Ես, օրինակ՝ ամեն ամիս իմ աշխատավարձից հարկ եմ տալիս մոտ 50․000 ՀՀ դրամ, այդ դեպքում ինչո՞ւ ես չպետք է խանութից պահանջեմ կտրոն, որով մի քանի հարյուր դրամ կուղարկեմ պետբյուջե։ Չէ՞ որ անարդար կլինի, որ ես հարկ վճարեմ, մյուսը՝ ոչ։ Գոնե այս մտածելակերպով, եթե ոչ արժեքային, պետք է առաջնորդվի քաղաքացին ու հետո մանրադիտակով հետևի, թե ինչպես է այդ հավաքված գումարը ծախսում կառավարությունը։

Եթե անկեղծ ասեմ, փոքրիկ մոնիթորինգ եմ արել և պարզել, որ իմ շրջապատից հիմնականում այն մարդիկ են ասում իբր Նոր Հայաստանում բան չի փոխվել, ովքեր երբեք ՀԴՄ կտրոն չեն պահանջում։ Սա արդեն ինքներդ դատեք։

Ես կարելի է ասել, ամեն օր, ամեն տեղ քարոզում եմ, որ պետք է ՀԴՄ կտրոն պահանջել։ Հույս ունեմ՝ այս հոդվածը շատերին մտածելու տեղիք կտա ու կհամոզի, որ այսուհետ կտրոն պահանջեն։

«Կյանքը շատ կարճ է տխրելու համար»

Մուշեղ Ավետիսյանը հայտնի թրեյներ է։ Նրա թրեյնինգները ուղղված են մարդկանց կյանքի բարելավմանը։ Վերջերս Իջևանում Մուշեղ Ավետիսյանը անց է կացրել անվճար թրեյնինգ, ինչը շատ ողջունելի է։ «Հաջողությունը մեր մեջ է» խորագրով թրեյնինգին հիմնականում մասնակցում էին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողները։ Կարծում եմ, որ այսպիսի միջոցառումները պետք է լինեն շարունակական, քանի որ նկատելի էր, թե որքան ոգեշնչվեցին ուսանողները նրա ելույթից հետո։

Միջոցառումը շատ հաջող անցավ, ինչին նպաստեցին ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողներից ամենաակտիվները, որոնք կամավոր կերպով կատարել էին ողջ կազմակերպչական աշխատանքը։

Ես նույնպես մասնակցում էի թրեյնինգին։ Միջոցառումից հետո մի կարճ զրույց ունեցա Մուշեղ Ավետիսյանի հետ։

-Պարոն Ավետիսյան, կցանկանայի իմանալ, ո՞րն է եղել Ձեր առաջին հանրային ելույթը և ի՞նչ դժվարություններ եք ունեցել դրա հետ կապված։

-Ես ելույթներ սկսել եմ ունենալ համալսարաններում։ Իսկ առաջին մեծ լսարանով ելույթս եղել է նախանցած տարի «Մոսկվա» կինոթատրոնում «Ժամանակն է գործելու» խորագրով, որին մասնակցել է 500 մարդ։ Դրանից հետո ես համոզվեցի, որ հենց այդ ուղղությամբ էլ պետք է շարունակեմ։ Միակ դժվարությունը, որ ունեցել եմ, լարվածությունն էր։ Մի քանի օր առաջ նույնպես ունենցել եմ 500 հոգանոց սեմիանար, սակայն այս անգամ արդեն չկար այն լարվածությունը, որն ունեի առաջին անգամ։ Լարվածությունը հաղթահարել եմ մարդկանց հետ անկեղծ լինելով, ինչպես նաև ուրիշների վրա լավ տպավորություն թողնելու կոմպլեքսը հաղթահարելով։

-Ե՞րբ առաջին անգամ զգացիք, որ վերջապես հաջողակ եք։

-Երևի հենց իմ այդ առաջին մեծ ելույթից հետո այդ զգացումը ունեցա, երբ մարդիկ թրեյնինգից հետո մոտենում էին ինձ, շնորհակալություն հայտնում և ասում, որ այն շատ օգտակար էր իրենց համար։ Ես ինձ հաջողակ զգացի, որ կա այդպիսի մի թրեյնինգի պահանջմունք մարդկանց մոտ, և որ ես կարողացել եմ ինչ-որ չափով բավարարել այս պահանջմունքը։ Իսկ ընդհանրապես, սկսեցի ինձ հաջողակ զգալ, երբ հասկացա, թե ինչ է ինձ համար նշանակում լինել հաջողակ։ Այդ կանոնը սահմանել եմ մոտ երկու տարի առաջ և հիմա ես անընդհատ՝ ամեն րոպե, ամեն օր ինձ հաջողակ եմ զգում։

-Կա՞ որևէ խոսք, որը Ձեզ միշտ ոգեշնչում է։

-Ես իմ ուսուցիչն եմ համարում Թոմմի Ռոբինսին։ Նա ունի շատ ոգեշնչող խոսքեր, բայց կառանձնացնեմ դրանցից մեկը․ «Կյանքը շատ կարճ է տխրելու համար»։ Այսինքն՝ մենք տխրելու վրա շատ ժամանակ չպետք է կորցնենք։ Յուրաքանչյուր պահի, երբ ես զգում եմ տխրություն իմ մեջ, սա հիշելով՝ անմիջապես փոխում եմ տրամադրությունս։

-Կասե՞ք՝ Ձեզ ավելի շատ հաջողությունները, թե՞ անհաջողություններն են ուժ տվել և ոգեշնչել։

-Ես ոգեշնչվել եմ միանշանակ հաջողություններից, բայց մոտիվացվել եմ անհաջողություններից, որովհետև մոտիվացիան՝ միշտ ավելի լավը դառնալու, մեծ է եղել։ Հիմա կարող եմ ասել, որ անցել եմ անհաջողությունների փուլը, հիմա փորձում եմ զարգացնել հաջողության ձգտելու մոտիվացիան, որպեսզի կյանքի կատարելագործման ձգտումը ավելի մեծ լինի։

anushik davtyan

Մեր վաղվա տեղը այսօր

Վերջին տարիներին շատ հաճախ են փոխվում աշխատաշուկայում պահանջված մասնագիտությունները։ Մի ժամանակ լավ աշխատանք գտնելու համար հերիք էր ունենալ անգլերենի լավ իմացություն, իսկ հիմա՝ ծրագրավորման կամ տվյալագիտության։ Բոլորի մեջ մի հարց է առաջանում. «Ի՞նչ սովորել հիմա՝ ապագայում պահանջված մասնագետ դառնալու համար»։

Հիմա ամեն ինչ ավտոմատացվում է։ Մարդիկ ստեղծել են ռոբոտներ, որոնք որոշ գործեր կատարում են շատ ավելի լավ և արագ, քան հենց իրենք՝ մարդիկ։ Ի՞նչ է սա նշանակում։ Սա նշանակում է, որ շատ մոտ ապագայում ռոբոտները աշխատավայրերում փոխարինելու են մարդկանց, հետևաբար ամենուրեք կբարձրանա գործազրկության մակարդակը։ Աշխատանք կունենան ծրագրավորողները, բայց՝ միայն լավագույնները, քանզի հիմա կան ռոբոտներ, որոնք հենց իրենք են նոր ռոբոտներ ստեղծում։ Հետևաբար, ապագայում շարքային ծրագրավորող դառնալը չի երաշխավորի, որ դուք կունենաք աշխատանք։

Այս ամենը գիտակցելուց հետո շատերն են սկսում ռոբոտներին թշնամաբար վերաբերվել։ Բայց կա մի փաստ, որը չենք կարող անտեսել։ Քանի որ ռոբոտները աշխատում են ավելի արդյունավետ, քան մենք, նրանք նույն ժամանակում կարտադրեն ավելի շատ ապրանքներ, քան մենք։ Գործատուները մի անգամ կգնեն ռոբոտներ և կազատվեն ամեն ամիս աշխատավարձ տալու անցանկանալի պարտականությունից։ Այս ամենը հասկանալով՝ կարելի է եզրակացնել, որ ապրանքների գները քիչ-քիչ կնվազեն, և երկրների տնտեսությունները կբարելավվեն։

Վերջապես, ի՞նչ մասնագետ դառնալ աշխատաշուկայում՝ ռոբոտների հետ մրցունակ լինելու համար։ Ռոբոտները ծրագրավորված են ինչ-որ առաջադրանք կատարելու համար, նրանք չեն կարողանում մտածել։ Մարդ արարածը մյուս բոլոր էակներից տարբերվում է իր մտածելու կարողությամբ։ Եկեք օգտագործենք մեր այդ բացառիկ առավելությունը։ Ընտրենք մասնագիտություններ, որոնք մեզնից կպահանջեն մտածել։ Մարքեթինգը և լրագրությունը այդպիսի ոլորտների օրինակներ են։ Օգտագործենք մեր կրեատիվ և տարբերվող գաղափարները՝ ի նպաստ բիզնեսի զարգացման, կամ գրենք գիրք, ունենանք մեր բլոգը։

Սկսենք մտածել այս թեմայի շուրջ հենց այսօրվանից։ Մարզենք մեր ուղեղը ամենօրյա վարժություններով։ Ի՞նչ վարժություններով։ Շատ օգտակար վարժություն է, օրինակ, ամեն ինչի մասին մեր կարծիքն ունենալը և դա արտահայտելու կարողությունը։ Ամեն հարցի շուրջ ունենանք մեր մոտեցումը և հիմնավորումները, փորձենք մտածել, թե ինչ հակափաստարկներ կարող են լինել մեր կարծիքին, մտածենք դրանց մասին, և եթե գտնում ենք, որ մեր նախորդ կարծիքը սխալ էր, ընդունենք դա և սովորենք մի նոր բան դրանից։ Ժամանակի ընթացքում մենք կզգանք, թե ինչքան կրեատիվ և լավ գաղափարներով է լի մեր միտքը։ Եվ, հավատացեք, որ սա այն ամենն է, որ մեզ պետք է հիմա, և հատկապես՝ ապագայում աշխատանք ունենալու համար։

Իսկ ինքնաարտահայտվելու, սեփական կարծիքն արտահայտելու լավագույն հարթակ է 17-ը, սկսենք այստեղից:

anushik davtyan

Երեկ ստորագրվեց կարևոր պայմանագիր

Երեկ երեկոյան վերջապես կնքվեց Եվրոպական Միության հետ այդքան սպասված պայմանագիրը, որին ես շատ էի սպասում։ Ճիշտ է այն քաղաքական պայամանագիր է, այլ ոչ թե տնտեսական, բայց այն մեկ քայլ առաջ է ԵՄ-ի հետ ասոցացման գործում։

Ես միշտ էլ ցանկացել եմ, որ Հայաստանը միանա ԵՄ-ին, դեռ մինչև Հայաստանի Եվրասիական Տնտեսական Միություն մտնելը։ Մենք մոտ չորս տարի բանակցել ենք ԵՄ-ի հետ նրա անդամը դառնալու համար։ 2013թ․ ամռանը բանակցությունները ավարտվեցին, և նոյեմբերին պետք է կնքվեր պայմանագիրը, բայց նույն թվականի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվա կատարած իր այցի ժամանակ, մեր նախագահը անակնկալ կերպով որոշեց, որ Հայաստանը պետք է անդամակցի ԵԱՏՄ-ին։ Այդ պայմանագրի ստորագրումից հետո ես հույսս կորցրել էի, որ Հայաստանը երբևէ կարող է անդամակցել ԵՄ-ին։ Բայց երեկվա ստորագրված պայմանագիրը վկայում է այն մասին, որ դեռ հնարավոր է, որ Հայաստանը մոտ ապագայում անդամակցի ԵՄ-ին։

Հիմա նշեմ մի քանի պատճառներ, թե ինչու եմ մտածում, որ Հայաստանը պետք է անդամակցի ԵՄ-ին, այլ ոչ թե ԵԱՏՄ-ին։ Այսպիսի տնտեսական միությունների նպատակը այն է, որ անդամ երկրները բարելավեն իրենց տնտեսությունը։ Բայց փաստերը ցույց են տալիս, որ Հայաստանի ԵԱՏՄ-ում երեք տարվա անդամակցության ընթացքում․

  • Հայաստանի ՀՆԱ-ն նվազել է 8%-ով։ Սա նշանակում է, որ Հայաստանում հիմա շատ ավելի քիչ ապրանքներ և ծառայություններ են մատակարարվում, քան մինչև ԵԱՏՄ-ին անդամակցելը։ Կարծում եմ սա տեղի  է ունենում, քանի որ ԵԱՏՄ-ին մեր անդակցությունը խոչընդոտում է Հայաստանի և ոչ ԵԱՏՄ երկրների միջև առևտրային կապերի զարգացմանը։ Եթե ձեռնարկատերերը մինչ այս կարողանում էին արտահանել իրենց արտադրանքը ԵՄ երկրներ, հիմա դա գնալով բարդանում է, քանի որ հայտնվում են խոչընդոտներ։
  • Գործազրկության մակարդակը աճել է 13%-ով։
  • Մեր պետական պարտքը աճել է 10%-ով։

Այսինքն, մենք մտել ենք մի տնտեսական միություն, որը ոչ միայն չի բարելավում մեր տնտեսությունը, այլ նաև նպաստում է նրա վատթարացմանը։

Հայաստանը ավելի շատ առևտուր է անում Եվրոպական երկրների, քան թե Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ղըրղզստանի հետ, որոնք նույնպես ԵԱՏՄ անդամ են։ Վերջիններս նույնիսկ չեն մտնում Հայաստանի առաջին 20 առևտրային գործընկերների մեջ։ Այս տնտեսական միությունը պետք էր միայն Ռուսաստանին, քանի որ նա առանձին-առանձին ունի տնտեսական, առևտրային կապեր ԵԱՏՄ բոլոր երկրների հետ։

Փաստերը ցույց են տալիս, որ Ռուսաստանը Հայաստանում ավելի շատ ներդրում էր կատարում, երբ որ մենք դեռ ԵԱՏՄ անդամ չէինք։ Տարեցտարի ներդրումների թիվը զգալի նվազում է։

Կարևոր է նաև նշել, որ ԵԱՏՄ-ն կազմում է համաշխարհային շուկայի ընդամենը 0․5%-ը, մինչդեռ ԵՄ-ն կազմում է 20%-ը։ Հետևաբար, շատ ավելի լավ կլիներ համագործակցել ԵՄ-ի հետ այդ հսկայական շուկա ապրանքներ արտահանելու ու ներկրելու համար, որը կնպաստեր մեր տնտեսության զարգացմանը։

Մեզ թվում է, թե մենք Ռուսաստանի բարեկամը լինելու պատճառով, բնական գազի սպառման համար վճարում ենք ավելի քիչ, քան մյուսները։ Դա ամենևին էլ այդպես չէ։ Բելառուսում, որը ԵԱՏՄ անդամ է, մարդիկ վճարում են 6 անգամ քիչ, քան մենք։ Ամենազարմանալին այն է, որ Ուկրաինան, որին կարելի է համարել Ռուսաստանի թշնամի, գազի գինը գրեթե նույնն է, ինչ Հայաստանում։

Շատերը ասում են, որ մենք այլ ելք չունենք, քան ԵԱՏՄ-ին անդամակցելը, քանի որ եթե Ռուսաստանը մեր կողքին չլինի, Ադրբեջանը կսկսի մարտական գործողություններ։ Բայց արդյո՞ք Ռուսաստանը մեզ օգնում է։ Ապրիլյան պատերազմը ապացույց էր, որ Ռուսաստանը մեզ համար ռազմական բարեկամ չի կարող լինել, քանի որ ոչնչով չօգնեց մեզ։ Ավելին, Ռուսաստանը շարունակում է ապահովել Ադրբեջանի զենքերի 85-%ը։ Մնացածի մի մասն էլ Բելառուսն է վաճառում։ Այսինքն, այս երկու երկրների համար բիզնեսը ավելի կարևոր է, քան մեր երկրի խաղաղ վիճակը։

Ես անձամբ նախընտրում եմ, որ մենք միանանք ԵՄ-ին, քանի որ նրա անդամ երկրները շատ ավելի զարգացած են ոչ միայն տնտեսական առումով, այլ բնակչության կրթական ցենզի, քան ԵԱՏՄ երկրների բնակչությունը։ Նույնիսկ այն դեպքում, երբ մենք ԵՄ անդամ չենք, այն շատ բարձր մակարդակի կրթական և ոչ կրթական ծրագրեր է իրականացնում Հայաստանում, որից մեկը հենց «Երիտասարդների արտահայտման ազատության խթանումը քաղաքացիական լրագրության միջոցով» ծրագիրն է, որը իրականացվում է Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ, և որի շնորհիվ մենք հոդվածներ ենք կարողանում գրել «17․am-ում»։

Մի խոսքով, շնորհավորում եմ բոլորիս այս պայմանագրի ստորագրման      կապակցությամբ։ Սա մի նոր հույսի դուռ է Հայաստանի և հայերի համար։

Իսկ դու գիտե՞ս, թե ինչ Է կոռուպցիան (մաս 2)

Լուսանկարը` Եվա Հախվերդյանի

Լուսանկարը` Եվա Հախվերդյանի

-Գիտե՞ք, թե ինչ է կոռուպցիան: 

-Իմ կարծիքով` այն գործարքների կամ պայմանավորվածությունների ամբողջությունը, որը տեղի է ունենում օրենքի խախտմամբ` հիմնականում փողի միջոցով (Արման Բայրամյան, Տավուշ, 17տ., ուսանող):

-Կոռուպցիան կաշառակերությունն է: Իմ կարծիքով օրենքից դուրս յուրաքանչյուր քայլ հենց կոռուպցիա է: Օրենքը խախտող մարդկանց միջև համագործակցությունն արդեն իսկ նպաստում է կոռուպցիային (Նարե Տիգրանյան, Տավուշ, 16 տ., աշակերտուհի):

-Դա անօրինական գործողություն է, որը հիմնականում նկատվում է ինչ-որ պաշտոն զբաղեցնող մարդկանց մոտ: Երբ մարդիկ չարաշահում են իրենց ունեցած դիրքը ու կախված պաշտոնից՝ ինչ-որ հարցերի համար դիմում են կաշառք վերցնելուն, միջնորդելուն կամ այլ կեղծարարություններին (Լիլյա Ստեփանյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանող):

-Կոռուպցիան կաշառք վերցնելու գործընթացն է (Անուշ Օթարյան, Տավուշ, 80 տ., թոշակառու):

-Կոռուպցիան շահադիտական նպատակներով ինչ-որ բան անելն է, որը օրենքով չի թույլատրվում (Էլիզաբեթ Խուդավերդյան, Տավուշ, 19 տ., ուսանող):

-Կոռուպցիան պետական կառույցներում կամ կազմակերպություններում մարդկանցից փող վերցնելու պրոցեսն է: Դա հիմնականում տեղի է ունենում որևէ անօրինական գործ գլուխ բերելու համար (Գոռ Դավթյան, Տավուշ, 28 տ., քանդակագործ):

-Դա անօրինական ճանապարհ հարթելու միջոց է, որը բարդացնում է երկրի վիճակը: (Աննա Մինասյան, Տավուշ, 19տ., ուսանողուհի):

-Կոռուպցիան մարդկանց «լավություն» անելու համար գումար վերցնելու պրոցեսն է: Կոռուպցիա կարող է համարվել նաև ծանոթ մարդուն աշխատանքի ընդունելը` դարձյալ գումարի միջոցով (Անուշիկ Դավթյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանողուհի):

-Կոռուպցիան այն է, երբ ցանկություններիդ հասնելու համար դիմում ես անօրինական ճանապարհի (Արման Միսակյան, Շիրակ, 18տ., ուսանող):

-Դա մարդկանց թալանելու մի ձև է, սոցիալական անարդարության դրսևորում, մարդկային հարաբերությունների կոպիտ խախտում (Ռուզաննա Զարգարյան, Տավուշ, 57 տ., դասախոս):

-Ըստ իս՝ կոռուպցիան դիրքի չարաշահումն է (Սյուզաննա Սաֆրազյան, Երևան, 16տ., աշակերտ):

-Այո, վստահված իշխանության չարաշահումն է սեփական շահ ստանալու նպատակով: (Իրինա Սաղոյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Դե, կոռուպցիան կաշառակերությունն է: (Էմիլի Չախալյան, Երևան, 15տ., աշակերտ):

-Այո, գիտեմ: (Գայանե Գևորգյան, Երևան, 37 տ., մանկավարժ):

-Այո, իհարկե: (Նունե Հովհաննիսյան, Երևան, 40տ.,):

-Այո, իհարկե գիտեմ: Ներկայումս արդիական խնդիր է (Լիաննա Պետրոսյան, Երևան, 21տ., ուսանող):

-Տարբեր ձևերով արտահայտված իշխանական լիազորությունների չարաշահումն է (Վարդուհի Սուքիասյան, Երևան, 26տ., համակարգչային օպերատոր):

-Կոռուպցիան վստահված լիազորությունների չարաշահումն է (Վիկտորյա Այդինյան, Երևան, 22տ., ուսանող):

-Այո, իհարկե գիտեմ (Ջուլիետա Վարդանյան, Երևան, 75տ., թոշակառու):

-Այո, գիտեմ (Լաուրա Խաչատուրյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Իհարկե (Աննա Վարդանյան, Երևան, 42տ., գանձապահ):

-Կոռուպցիան վստահված իշխանության չարաշահումն է՝ անձնական շահ ստանալու նպատակով (Աննա Գասպարյան, Երևան, 22տ., ուսանողուհի):

-Կոռուպցիան կաշառքն ա, որ տալիս են ինչ-որ նպատակի համար (Արտակ Առաքելյան, Երևան, 17տ., ուսանող):

-Հավատու՞մ եք, որ Հայաստանում մի օր կվերանա կոռուպցիան: 

-Ոչ (Արման Բայրամյան, Տավուշ, 17 տ., ուսանող):

-Այո (Նարե Տիգրանյան, Տավուշ, 16 տ., աշակերտուհի):

-Ոչ (Լիլյա Ստեփանյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանող):

-Ոչ (Անուշ Օթարյան, Տավուշ, 80 տ., թոշակառու):

-Այո (Էլիզաբեթ Խուդավերդյան, Տավուշ, 19 տ., ուսանող):

-Ոչ (Գոռ Դավթյան, Տավուշ, 28 տ., քանդակագործ):

-Ոչ (Աննա Մինասյան, Տավուշ, 19տ., ուսանողուհի):

-Այո (Անուշիկ Դավթյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանողուհի):

-Ամբողջությամբ երբեք ու ոչ մի տեղ չի վերանա (Արման Միսակյան, Շիրակ, 18տ. ուսանող):

-Ոչ (Ռուզաննա Զարգարյան, Տավուշ, 57 տ., դասախոս):

-Վրաստանից ինչո՞վ ենք պակաս, որ: Անհնարին բան չկա, դա էլ կլինի (Սյուզաննա Սաֆրազյան, Երևան, 16տ., աշակերտ):

-Չի կարող վերանալ, կարող է նվազել: Խոսքը մենակ Հայաստանի մասին չի, ցանկացած տեղ (Իրինա Սաղոյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Երբեք չի վերանա (Էմիլի Չախալյան, Երևան, 15տ., աշակերտ):

-Երբեք (Գայանե Գևորգյան, Երևան, 37 տ., մանկավարժ):

-Այո, կվերանա (Նունե Հովհաննիսյան, Երևան, 40տ. ):

-Մի փոքր խելքին մոտ չի մտածել, որ լիովին կվերանա, բայց հնարավոր է նվազեցնել (Լիաննա Պետրոսյան, Երևան, 21տ., ուսանող):

-Ոչ, Հայաստանում կոռուպցիան չի վերանա (Վարդուհի Սուքիասյան, Երևան, 26տ., համակարգչային օպերատոր):

-Իհարկե, կվերանա, եթե իշխանությունների կողմից դրսևորվի համապատասխան քաղաքական կամք (Վիկտորյա Այդինյան, Երևան, 22տ., ուսանող):

-Ոչ միայն Հայաստանում, այլ նաև ողջ աշխարհում չի վերանա երբեք (Ջուլիետա Վարդանյան, Երևան, 75տ., թոշակառու):

-Ամեն ինչ էլ հնարավոր է: Պետք է մեծ ցանկություն ունենալ և լավ գաղափարներ (Լաուրա Խաչատուրյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Ոչ, չի վերանա (Աննա Վարդանյան, Երևան, 42տ., գանձապահ):

-Այո (Աննա Գասպարյան, Երևան, 22 տ., ուսանողուհի):

-Իմ կարծիքով՝ կոռուպցիան դեռևս չի կարող վերանալ, համենայնդեպս՝ Հայաստանում, որտեղ նույնիսկ պետությունը չի գտնվում նորմալ վիճակում, որտեղ խոսքի ազատությունը ու քաղաքացիական հասարակությունը լիովին ձևավորված չեն ու մոտ ապագայում նույնիսկ հույս չկա: Կոռուպցիան դատականից հետո ահավոր տարածված ա կրթական համակարգում: Ամեն ինչ արվում ա բացահայտ, չնայած՝ վերջերս բավականին փոփոխվել ա իրավիճակը: Ես «Որակի ապահովման ազգային կենտրոն»-ից եմ, ու մենք աշխատում ենք նաև կոռուպցիայի վերացման վրա: Կոնկրետ գործողություններ վերացնելու համար չեմ կարող նշել, որովհետև չեմ ուսումնասիրել հիմնովին: Պարզ ա, չէ՞՝ ինչ-որ բան փոփոխելու կամ վերացնելու համար պետք ա իմանաս, թե որտեղից ա գալիս ու ոնց ա զարգացել: (Արտակ Առաքելյան, Երևան, 17տ., ուսանող):

-Ինչո՞ւ չի վերանա: 

-Առաջին ու ամենամեծ պատճառը, ըստ իս, հայերի մենթալիտետն է: Երևի բնակչության մեծ մասը պատրաստ է իր բարեկամի համար անել ամեն ինչ, նույնիսկ եթե դա օրենքից դուրս է, օրինակ` բանակից ազատել, համալսարանում գնահատական դնել տալ, գործի ընդունել: Հենց դա էլ ծնում է կոռուպցիան (Արման Բայրամյան, Տավուշ, 17 տ., ուսանող):

-Իմ կարծիքով հարցը ոչ միայն Հայաստանի, այլ մնացած երկրների դեպքում նույն պատասխանը կունենար: Ինչ գործողություններ էլ, որ կատարվեն, միշտ կլինեն մարդիկ, ովքեր կդիմեն կոռուպցիայի: Երևի հնարավոր է միայն նվազեցնել կոռուպցիոն ռիսկերը (Լիլյա Ստեփանյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանող):

-Որովհետև շատ խարդախ մարդիկ կան, ովքեր երբեք չեն փոխվի (Անուշ Օթարյան, Տավուշ, 80 տ., թոշակառու):

-Որովհետև դա արդեն արմատավորվել է հայ հասարակության մեջ (Գոռ Դավթյան, Տավուշ, 28 տ., քանդակագործ):

-Չի վերանա երկրի ներքաղաքական վիճակի ու հասարակության մտածելակերպի կարծրացած լինելու պատճառով (Աննա Մինասյան, Տավուշ, 19տ., ուսանողուհի):

-Չի վերանա, որովհետև մենք հսկա, արատավոր համակարգի մի մասնկին ենք: Մենք ինքնուրույն չենք ու թույլ ենք (Ռուզաննա Զարգարյան, Տավուշ, 57 տ., դասախոս):

-Առանց շահի ոչ մեկը ոչ մի բան չի անում (Էմիլի Չախալյան, Երևան, 15տ., աշակերտ):

-Քանի որ երկրի իշխանությունը թերի է աշխատում, հարցն էլ կմնա անլուծելի (Գայանե Գևորգյան, Երևան, 37 տ., մանկավարժ):

-Դրա դեմ ուղղված պայքար չի իրականացվում: Սկսած մանկապարտեզներից, վերջացրած՝ ամենաբարձր օղակներով կոռուպցիան լայն տարածում ունի: Մեր իշխանությունների համար հարստանալու լավագույն տարբերակը կոռուպցիան է (Վարդուհի Սուքիասյան, Երևան, 26տ., համակարգչային օպերատոր):

-Որովհետև յուրաքանչյուրը ձգտում է իր միլիոններին (Ջուլիետա Վարդանյան, Երևան, 75տ., թոշակառու):

-Որովհետև Հայաստանում ամեն ինչ արվում է ծանոթի միջոցով: Խնդրի արմատները հիմնականում կրթված չլինելու հետ են կապված (Աննա Վարդանյան, Երևան, 42տ., գանձապահ):

-Եթե կվերանա, ի՞նչ է դրա համար պետք: 

-Եթե հասարակությունը համախմբվի այդ երևույթի դեմ, արդարամիտ մարդիկ շատանան, ապա կգա մի օր, երբ կոռուպցիան կվերանա կամ գոնե կնվազի (Նարե Տիգրանյան, Տավուշ, 16 տ., աշակերտուհի):

-Պետք է պատժամիջոցներ կիրառել: Երկրի կառավարությունը պետք է շատ լրջորեն դրանով զբաղվի, բայց նախ և առաջ դա պետք է վերացվի հենց կառավարության շրջանում (Էլիզաբեթ Խուդավերդյան, Տավուշ, 19 տ., ուսանող):

-Դրան հասնելու համար պետք է յուրաքանչյուրս մեր հերթին չվերցնենք ու չտանք կաշառք: Եթե յուրաքանչյուրը այսպես մտածի, կոռուպցիան կվերանա: Պետք է փոխենք նախ ինքներս մեզ (Անուշիկ Դավթյան, Տավուշ, 18 տ., ուսանողուհի):

-Պետք է օրենքի ուժով ճնշումներ գործադրել կոռումպացված ու կոռումպացնող մարդկանց վրա (Արման Միսակյան, Շիրակ, 18տ., ուսանող):

-Դա կախված է մեր սերնդի գիտակցության մակարդակից, որն էլ, համենայնդեպս, ցածր չի: (Սյուզաննա Սաֆրազյան, Երևան, 16տ., աշակերտ):

-Պետք է չլռել՝ կոռուպցիա տեսնելիս, իշխանությունը պետք է փոխվի, իսկ ժողովուրդը պետք է այնպիսի իշխանության ձայն տա, որը դեմ կլինի կոռուպցիային, հակակոռուպցիոն կազմակերպություններն էլ պիտի ավելի ակտիվ լինեն: Կարճ ասած՝ պետք է պայքարել (Իրինա Սաղոյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Պետք է փոխվեն օրենքները, պետք է հասնել նրան, որ օրենքի առաջ պատասխան տան բոլորը՝ անկախ զբաղեցրած պաշտոնից (Նունե Հովհաննիսյան, Երևան, 40տ.):

-Եթե ես կամ դուք քնից արթնանանք ու փորձենք նվազեցնել, անմտություն կլինի: Այդ ցանկությունը պիտի համապատասխան մարմիններն ուենենան: Պիտի հուսանք, որ մի օր նրանք ուշադրություն կդարձնեն խնդրին (Լիաննա Պետրոսյան, Երևան, 21տ., ուսանող):

-Պետք է հետևել օրենքներին, իսկ եթե օրենքի մարդն անգամ խախտում է այն, պետք է արդեն ուրիշ միջոցներ կիրառել: Մի հոգին ոչինչ չի փոխի. պետք է միասնական գործել (Լաուրա Խաչատուրյան, Երևան, 17տ., աշակերտ):

-Նման երևույթների դեմ պետք է համակողմանի պայքար իրականացնել, որը կընդգրկի ինչպես իշխանությանը, այնպես էլ հասարակության տարբեր շերտերի ներկայացուցիչներին: Արդյունավետ հակակոռուպցիոն քաղաքականություն որդեգրելու պարագայում կարելի է հասնել Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակի կտրուկ նվազմանը (Աննա Գասպարյան, Երևան, 22տ., ուսանողուհի):

Հարցումները անցկացրեցին Անուշիկ Դավթյանը, Մարիամ Պապոյանը

anushik davtyan

Թե ինչպիսին պետք է լինի լավ լրագրողը՝ իմ կարծիքով

Լրագրողները և, ընդհանրապես, տարբեր մասնագիտության տեր բոլոր մարդիկ պետք է լինեն բազմակողմանի զարգացած: Պարտադիր չէ լինել պրոֆեսիոնալ բոլոր բնագավառներում, այլ պարզապես ունենալ թեկուզ մակերեսային գիտելիքներ որոշ կարևոր ոլորտներից, ինչպիսիք են տնտեսագիտությունը, քաղաքագիտությունը, առողջապահությունը, իրավաբանությունը, միջազգային հարաբերությունները: Եթե ինձ մնա, այս շարքը շատ կերկարի, բայց դա այն պատճառով է, որ ես իդեալիստ եմ և ոչ մի կերպ չեմ ընդունում որևէ ոլորտի մասին գոնե մակերեսային գիտելիքների բացակայությունը: Բացի դրանից՝ ինչպես ասել է ականավոր տնտեսագետ Փոլ Սամյուելսոնը. «Գիտությունը համագործակցության և հասարակական գիտելիքի արդյունք է, և ոչ երբեք մեկ մարդու գործ»: Ի՞նչ է սա նշանակում: Սա նշանակում է, որ ինչ-որ մեկը մի գյուտ է արել, հետո որոշ ժամանակ անց մեկ ուրիշը, օգտվելով իր նախորդի գյուտից, կատարելագործել է այն, ու այսպես շարունակ: Եվ ուրեմն, եթե չեք կարող որևէ բան կատարելագործել, ապա գոնե պետք է սովորեք այն ամենը, ինչը բացահայտել և սերունդներին են փոխանցել մեր նախնիները, և սրանից հետո արդեն որևէ կատարելագործում կատարելը դառնում է անխուսափելի: Չշեղվելով բուն թեմայից՝ ասեմ, որ լրագրողի համար բազմակողմանի զարգացած լինելը շատ կարևոր է, որովհետև դա նրանց սովորեցնում է քննադատաբար և հաճախ տարբեր մարդկանց տեսանկյունից նայել հարցին: Եվ, վերջապես, քանի որ շատ դեպքերում լրագրողը իր հոդվածներում արտահայտում է հենց իր սեփական կարծիքը, և նրա հոդվածները կարդալու են տարբեր մասնագիտության տեր մարդիկ, ապա շատ կարևոր է ոչ միայն այլ ոլորտների հետ կապված սխալներ թույլ չտալը, այլև այնպես համոզիչ գրելը, որ ընթերցողին թվա, թե դա գրել է տվյալ ոլորտի մասնագետը: Այսպիսի լրագրողը միշտ էլ գնահատված է լինում հասարակության կողմից:

Հաջորդ հատկանիշը, որը պետք ունենա լավ լրագրողը, նոր մարդկանց հետ ծանոթանալու ցանկությունն ու նրանց հետ շփվելու կարողությունն է: Շատ եմ լսել, երբ ասում են, որ լրագրողական աշխատանքի գագաթնակետը հարցազրույցն է: Հնարավոր չէ ունենալ լավ հարցազրույց, եթե լրագրողը ինքը չի ցանկանում շփվել այն մարդու հետ, որից հարցազրույց է վերցնում:

Շատ կարևոր է նաև, որ լրագրողը ցանկանա միշտ նոր գիտելիքներ ձեռք բերել ու զարգանալ, որովհետև մարդկանց չձանձրացնելու համար պետք է միշտ քայլել ժամանակին համընթաց: Աշխարհը շատ արագ է փոխվում և թեկուզ հևալով էլ լինի, մենք պետք է հասնենք նրա հետևից: Մարդկանց հետաքրքրությունները, աշխարհի նման, շատ արագ են փոխվում, հետևաբար լրագրողը պետք է նոր բաներ սովորելու կարողություն ունենա, որպեսզի մարդիկ կարողանան կարդալ նրա հոդվածները:

Լավ լրագրողը պետք է լինի գրագետ: Կարծում եմ՝ այստեղ մեկնաբանության կարիք չկա:

Վերջապես, լրագրողը պետք է գիտակցի, որ ինքը պարտավոր չէ թղթակցել տարբեր թերթերի իր ամբողջ կյանքի ընթացքում: Հնարավորության դեպքում պետք է հիմնել սեփական թերթը կամ բլոգը: Շատ լավ կլինի, եթե բոլորն այսպես մտածեն: Եթե մարդկանց գոնե քառասուն տոկոսն այսպես մտածի, մենք լուրջ դրական տեղաշարժեր կունենանք մեր տնտեսության մեջ: Երբ արդեն հաջողակ լրագրողը, կամ, ընդհանրապես, որևէ այլ մասնագիտության տեր մարդը դուրս գա աշխատանքից և հիմնի իր սեփականը՝ հաշվի առնելով ու չկրկնելով իր նախորդ գործատուի սխալները, ապա կբացվեն նոր հաստիքներ երիտասարդների համար, ոչ միայն իր նախկին աշխատավայրում՝ աշխատանքից դուրս գալու հետևանքով, այլև իր բիզնեսում, որովհետև երկար հնարավոր չէ դիմանալ առանց աշխատողների: ԱՄՆ-ն շատ զարգացած է և ունի լավ տնտեսություն, որովհետև ամերիկացիների մեծ մասն ունի հայտնի ամերիկյան երազանքը՝ հիմնել սեփական բիզնեսը:

anushik davtyan

Գլոբալ տաքացում

Նախ, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գլոբալ տաքացումը: Դա մի երևույթ է, որի ժամանակ բարձրանում է երկրագնդի մթնոլորտի և օվկիանոսների միջին ջերմաստիճանը:

Շատ հաճախ է խոսվում գլոբալ տաքացման մասին թե հեռուստացույցով, թե համացանցում և թե թերթերում: Սովորաբար ես դրան շատ ուշադրություն չէի դարձնում, որովհետև դա երբեք անմիջականորեն չէի զգացել: Բայց վերջերս գլոբալ տաքացումը սկսեց ցույց տալ իր ներկայությունը:

Իջևանը, որտեղ ես ապրում եմ, միշտ ունեցել է զով ամառներ, և միայն օգոստոսի կեսերին է շատ շոգ եղել: Հունիսին միշտ անձրև, կարկուտ և ամպրոպ էր լինում: Բայց վերջին տարիներին ամառը դարձել է սաստիկ անտանելի. այստեղ ոչ միայն անձրև չի գալիս, այլ ջերմաստիճանը հասնում է +36-40 ըստ Ցելսիուսի:

Սա անհանգստանալու տեղիք է տալիս: Եթե այսպես շարունակվի, շուտով շատ տաք եղանակը պատճառ կդառնա որոշ գետերի չորացման, կենդանիների տեսակների վերացման, անապատային տարածքների ավելացման և իհարկե օվկիանոսների ջրի մակարդակի կտրուկ բարձրացման, ինչը կարող է տեղի ունենալ սառցաբեկորների հալվելու պատճառով, և կարող է անդառնալի հետևանքներ ունենալ: Որոշ տարածքներ ջրով կծածկվեն, այդպիսով խլելով բազմաթիվ մարդկանց ու կենդանիների կյանքեր: Որոշ գետեր մեծանալով, իրենց մեջ կհավաքեն բավականին աղբ ու մի օր այնքան կմեծանան, որ կմիանան օվկիանոսներին, այդպիսով աղտոտելով այն: Քիչ-քիչ երկրի երեսից կանհետանան մաքուր ջուրը ու բուսական աշխարհը, այդպիսով անհնարին դարձնելով այդտեղ ապրողների կյանքը: Այսպիսի վատ ավարտից խուսափելու համար պետք է քայլեր ձեռնարկել:
Ցավոք, չկա այնպիսի մի բան, որ դա անելով հնարավոր լինի հարյուր տոկոսով կանգնեցնել գլոբալ տաքացումը, քանի որ այն հիմնականում տեղի է ունենում մոլորակի գեոմագնիսական դաշտի հետ տեղի ունեցող բարդ պրոցեսների հետևանքով: Սակայն գլոբալ տաքացման պատճառ է նաև մթնոլորտի աղտոտվածությունը: Հետևաբար, մենք քիչ թե շատ կարող ենք օգնել մեր մոլորակին այդ վերահաս վտանգից խուսափելու:
Ուրեմն, ի՞նչ անել: Ամենապարզ բանը, որ կարող ենք անել՝ փողոցներում ու գետերում աղբ չթափելն է: Պետք է այդ աղբը կուտակել, հետո հանձնել համապատասխան վայր, որտեղ դա վերամշակման կենթարկվի: Ինչքանով որ ես տեղեկացված եմ, Հայաստանում աղբը դեռևս վերամշակման չի ենթարկվում, ինչը շատ վատ է, որովհետև, երբ աղբը տարվում է բոլորիս հայտնի Սովետաշեն ու այրվում, այդ այրումից առաջացած թունավոր նյութերը մտնում են մթնոլորտ ու աղտոտում այն, ինչը կարող է բազմաթիվ վարակների պատճառ դառնալ: Հույս ունեմ` մոտ ժամանակներս այս հարցին լուծում կտրվի:
Երկրորդ կարևոր բանը, որ պետք է անել, պոլիէթիլենային տոպրակներից խուսափելն է, դրանք չեն քայքայվում բնության մեջ, անգամ, ուժեղ կրակի մեջ ենք դրանք այրելիս, էթիլենը մինչև վերջ չի այրվում ու մնում է: Միշտ ունեցեք թղթե կամ կտորից պատրաստված պայուսակ, որը կօգնի գնումների կամ իրեր տեղափոխելիս միանգամյա տոպրակներից խուսափել:

Հաջորդը բենզինով աշխատող ավտոմեքենա չօգտագործելն է: Աշխատենք ընդհանրապես մեքենաներից քիչ օգտվել: Սա դժվար կլիներ ասել, օրինակ շատ մեծ քաղաքներում, որտեղ տեղաշարժվելու համար մեքենան անհրաժեշտություն է: Բայց Երևանը և ընդհանրապես մեր բոլոր քաղաքները շատ փոքր են, մի տեղ գնալու համար կարելի է գնալ ոտքով կամ հեծանիվով: Դա օգտակար կլինի ոչ միայն բնության, այլ նաև մեզ համար:

Ահա այս պարզ գործողությունները կատարելով մենք կարող ենք փրկել մեր մոլորակը վերահաս վտանգից:

anushik davtyan

Երբևէ մտածե՞լ եք, թե…

Տնտեսագիտությունը շատ կարևոր գիտություն է: Յուրաքանչյուր մարդ` անկախ մասնագիտությունից, պարտավոր է գոնե մակերեսորեն ուսումնասիրել այն:

Շատ մարդիկ տնտեսագիտություն ասելով հասկանում են մաթեմատիկա, բայդ դա ամենևին էլ մաթեմատիկան չէ: Իրականում տնտեսագիտությունն ուսումնասիրում է թե հասարակությունը օգտագործելով գոյություն ունեցող սահմանափակ միջոցները, ինչպես է արտադրում անհրաժեշտ ապրանքներ ու դրանք բաշխում տարբեր մարդկանց: Տնտեսագիտությունը վերլուծում է տնտեսության մեջ կատարվող փոփոխությունները` գների, արտադրանքի, գործազրկության և արտաքին առևտրի շարժը, ուսումնասիրում է պետությունների միջև կատարվող առևտուրը: Այն փողի, դրամատնային գործի, հիմնական միջոցների և հարստության ուսումնասիրությունն է:

Քանի որ համարում եմ, որ յուրաքանչյուր ոք պարտավոր է տնտեսագիտություն իմանալ, որոշեցի ձեռք բերել տնտեսագիտության մասին մի գիրք և կարդալ այն:

Գնացի գրադարան: Այնտեղ ինձ առաջարկեցին կարդալ Փոլ Սամյուելսնի ու Ուիլյամ Նորդհաուսի «Տնտեսագիտություն» գիրքը: Ես իհարկե այն վերցրեցի ու արդեն կարդացել եմ մի քանի էջ:

Մի քիչ պատմեմ հեղինակների մասին: Փոլ Սամյուելսնը Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի տնտեսագիտության բաժնի հիմնադիրն է: Սովորել է Չիկագոյի և Հարվարդի համալսարաններում: 1970թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի` տնտեսագիտության բնագավառում, բազմաթիվ գիտական աշխատությունների հեղինակ է: Եղել է Ջոն Քենեդիի տնտեսական խորհրդատուն: Հաջորդ համահեղինակը Ուիլյամ Նորդհաուսն է: Նա եղել է ԱՄՆ-ի ականավոր տնտեսագետներից մեկը: Սովորել, այնուհետև դասավանդել է Յեյլի համալսարանում: Տնտեսագիտության դոկտոր է: Եղել է ԱՄՆ նախագահ Քարտերի տնտեսական խորհրդատուների խորհրդի անդամ:

Դեռ մի քանի էջ եմ կարդացել գրքից, բայց այնքան տպավորված եմ:

Գրքում գրված է, մեջբերում եմ. «Ըստ փիլիսոփա Ջորջ Սանթայանայի` նրանք, ովքեր մոռանում են անցյալը, դատապարտված են վերապրել այն: Տնտեսագետները նույնպես կարող են օգուտ քաղել պատմության դասերից»: Եվ հետևաբար գրքում տեղ են գտնում բազմաթիվ հետաքրքիր և օգտակար պատմություններ: Օրինակ` գրքում գրված է, որ ԱՄՆ-ի պատմության մեջ եղել է մի ժամանակաշրջան, երբ ԱՄՆ-ն ավելի շատ ապրանքներ է ներմուծել, քան վաճառել: Հետևաբար, որոշ արդյունաբերական ճյուղերում, ամերիկացիների զբաղվածության մակարդակը անկում է ապրել: ԱՄՆ-ի կառավարությունը սկսել է սահմանափակել արտասահմանյան ապրանքների ներմուծումը երկիր` ամերիկյան ձեռնարկություններին արտաքին մրցակիցներից պաշտպանելու նպատակով: ԱՄՆ-ն գործվածքեղենի ներմուծման խիստ բաժնեչափ սահմանեց: Բայց, իրականում, այսպիսի որոշումներ կայացնելը շատ բարդ է, քանի որ հնարավոր չէ հստակ իմանալ, թե արդյո՞ք նոր խնդիրներ չեն ծագի: Վերլուծությունը ցույց է տվել, որ սահմանափակումը կավելացնի աշխատատեղեր արդյունաբերական այդ ճյուղում, բայց միաժամանակ այն գործարարները, որոնք մի ժամանակ անսահման թվով ապրանքներ էին արտահանում ԱՄն, իսկ հիմա` միայն խիստ սահմանափակ թվով, կսկսեն իրենց ապրանքները շատ ավելի թանկ վաճառել: Եվ մարդիկ, ովքեր կախում ունեին այդ ապրանքից, կշարունակեն գնել դրանք ավելի թանկ գներով, հետևաբար կպակասի ԱՄՆ-ի համախառն ազգային եկամուտը:

Ամեն օր մեր տնտեսագետները այսպիսի բարդ խնդիրների առաջ են կանգնած, և որոնց մասին, ցավոք, շատ քչերը գաղափար ունեն: Այն մարդիկ, ովքեր տնտեսագիտությունից ոչինչ չեն հասկանում, սովորաբար մարդկանց այն խմբի մեջ են մտնում, ովքեր օրինակ` գների թանկացման ժամանակ, սկսում են միանգամից բողոքել, չհասկանալով, որ գուցե դա խիստ անհրաժեշտ է եղել և ժամանակավոր է:

Այսպիսով, բոլորին կոչ եմ անում կարդալ այս գիրքը: Ինչո՞ւ հենց սա, որովհետև սա գրված է սկսնակների համար: Գրքում չկան անհասկանալի մասնագիտական տերմիններ, որոնց բացատրությունը անգամ համացանցում հնարավոր չէ գտնել: Այս գրքում ամենապարզ տերմիններն անգամ բացատրված են, որպեսզի յուրաքանչյուր ոք կարողանա հասկանալ:

anushik davtyan

ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղը

Իմ զրուցակիցն է Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողուհի, ուսանողական խորհրդի նախագահ Իսկուհի Շաղբաթյանը:  

-Իսկուհի՛, Իջևանը Հայաստանի այն միակ քաղաքն է, որտեղ կա Երևանի պետական համալսարանի մասնաճյուղ: Ծանո՞թ եք մասնաճյուղի պատմությանը, թե ինչպես է ստացվել, որ հենց Իջևանում է բացվել մայր բուհի միակ մասնաճյուղը:

-Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղը հիմնադրվել է 1994թ.՝ Իջևանի տարածաշրջանային քոլեջի բազայի վրա: Վերջինս ստեղծվել է տիկին Ջեմմա Անանյանի ջանքերով, ով կարողացել էր պետական այրերի հետ վարած բանակցությունների շնորհիվ տարածաշրջանում ուսումնական հաստատություն բացելու իրավունք ստանալ: Իսկ 1994-ին ԵՊՀ-ի ռեկտորատի համաձայնությամբ քոլեջի տնօրեն Կարայանը գրությամբ դիմել է համապատասխան նախարարությանը՝ քոլեջը ԵՊՀ-ի մասնաճյուղի ձևավորելու հարցով, և ի ուրախություն մեր տարածաշրջանի հանրության, հենց մեզ մոտ ունեցանք Մայր բուհի միակ մասնաճյուղը: Դա մեծագույն ձեռքբերում է ցանկացած տավուշցու համար, որպեսզի երիտասարդները բարձրագույն կրթություն ստանային իրենց իսկ տանը, մեր սահմանից ոչ հեռու: Դրանից բացի ծնողների համար էլ հեշտ չէ մայրաքաղաքում ուսանող պահելը. դա կապված է մի շարք դժվարությունների հետ, առավելապես՝ ֆինանսական: Որքան էլ առաջին հայացքից գայթակղիչ թվա, այնուամենայնիվ, Երևանում սովորելու դեպքում ծախսերը մեծ են լինում. այստեղ մեզ հարկավոր չէ բնակարանի վարձակալության, տրասպորտի և նմանատիպ այլ ծախսեր, մանավանդ որ, ուսման վարձավճարներն էլ բավականին մատչելի են: Իսկ մասնաճյուղն էլ իր հերթին արդարացնում է մեր և մեր ծնողների սպասելիքները՝ տալով որակյալ և մրցունակ մասնագետներ:

-Ի՞նչ բաժիններ է առաջարկում համալսարանը դիմորդներին:

-Մասնագիտությունների ցանկը հաճախ թարմացվում է՝ հարմարեցվելով աշխատաշուկայի պահանջներին: Այս տարի ընդունելությունը կկատարվի հետևյալ մասնագիտություններով՝ «Տարրական մանկավարժություն և մեթոդիկա», «Դիզայն», «Պատմություն», «Հայոց լեզու և գրականություն», «Ֆրանսերեն լեզու և գրականություն», «Անգլերեն լեզու և գրականություն», «Ինֆորմատիկա և կիրառական մաթեմատիկա», «Զբոսաշրջություն», «Քարտեզագրություն, կադաստրային գործ», «Ֆինանսներ» և «Սոցիալական աշխատանք»: Վերջին երկուսով այս տարի առաջին անգամ է ընդունելություն կատարվելու: Ունենք նաև հեռակա ուսուցման բաժին:

-Իսկ կա՞ որևէ մասնագիտություն, որ չկա մասնաճյուղում, բայց կցանկանայիք՝ լիներ:

-Յուրաքանչյուր դիմորդ ձգտում է կրթության ստանալ հետագայում աշխատանք ունենալու հույսով: Սահմանամերձ Տավուշում առավել կարևոր է հենց այստեղ աշխատանք ունենալը: Այդ հարցում էլ մեծ է բուհի դերը, երբ որոշում է, թե ինչ մասնագետներ են պետք աշխատաշուկայի համար պատրաստել: Հետևաբար, մտածում եմ՝ ի՞նչ կարիք կա ձգտել «նորաձև» մասնագիտություն ունենալուն, եթե վաղը դա մեզ գումար չի բերելու, նույնիսկ չենք էլ աշխատի դրանով:

-Քանի՞ ուսանող է սովորում հիմա համալսարանում:

-Մասնաճյուղն այժմ ունի 1718 ուսանող:

-Ինչպիսի՞ն է նրանց առաջադիմությունը ընդհանուր առմամբ:

-Մեր համալսարանական ընկերները իրենց գիտելիքներով ու պատրաստվածությամբ չեն զիջում մայրաքաղաքային և ո՛չ մի բուհի ուսանողին կամ շրջանավարտին: Ավելին՝ հաճախ առանձնանում են իրենց վարվեցողությամբ, զսպվածությամբ և իմացությամբ, լավագույնս դրսևորում են թե՛ մագիստրոսական կրթության շրջանում, թե՛ ասպիրանտուրայում: Իհարկե, նրանք, ովքեր գալիս են սովորելու նպատակով, կարողանում են տրված հնարավորությունները ճիշտ օգտագործել, միանշանակ հասնում են արդյունքի: Ուսանողին մնում է ճիշտ օգտվել բուհի ընձեռած հնարավորություններից:

Ունենք բարձրակարգ դասախոսներ (և՛ տեղացի, և՛ ԵՊՀ-ից ու ՀՀ առաջատար բուհերից հրավիրված), ժամանակակից, գիտատեխնիկական սարքավորումներով հագեցած լսարաններ ու լաբորատորիաներ, արվեստանոց ու գրադարան, որ պարբերաբար համալրվում է նոր գրականությամբ:

-Իսկ առաջադիմության համար կրթաթոշակներ տրվո՞ւմ են, թե՞ ոչ:

-Որպես սահմանամերձ շրջանում գտնվող համալսարան, մեր վարձերը բավականին մատչելի են: Ուսանողների համար գործում են ֆինանսական օժանդակության և ուսման վարձերի փոխհատուցման բազմատեսակ ծրագրեր: Ուսխորհուրդն էլ հետևողական է, այդ ծրագրերին մասնաճյուղի ուսանողների մասնակցության ապահովման հարցում:

Առաջադիմության համար էլ, բնականաբար, տրվում են տարատեսակ կրթաթոշակներ: Վստահ եմ, ոչ մի բուհում այսքան չեղչեր չեն արվում ուսանողների համար:

-Փոքր ինչ պատմեք նաև ուսանողական առօրյայի և ուսանողական խորհրդի գործունեության մասին: Արդյո՞ք ուսանողական խորհուրդը կարողանում է ակտիվ պահել ուսանողներին:

- Ուսանողական առօրյան մեր սիրելի բուհում խիստ հագեցած է՝ շնորհիվ գործող ուսանողական կառույցների (ուսանողական գիտական ընկերություն և ուսանողական խորհուրդ):

Ուսանողական խորհուրդը զբաղվում է ուսանողների իրավունքների պաշտպանությամբ, նրանց կրթական կարիքների վերհանմամբ և հիմնախնդիրների լուծմանն ուղղված քայլերի մշակման գործով: ՈւԽ-ն իր կազմակերպած միջոցառումների հիմքում դնում է բուն նպատակ՝ նպաստել ուսանողների զարգացմանը, ոչ միայն կրթական, գիտական, այլ նաև մշակութային, հոգևոր սպորտային: ՈւԽ-ն լավագույն հարթակն է ուսանողական տարիներին ինքնադրսևորվելու համար, տարբեր ֆակուլտետների ուսանողների միջև կապ է ստեղծում և ամրապնդում այդ կապերը: Դա շատ կարևոր հատկանիշ է, որովհետև հենց այդ տարիներին են մարդիկ ձեռք բերում իրենց կյանքի լավագույն ընկերներին: Վերջին ուստարվա ընթացքում առավել ընդլայնել ենք մեր միջոցառումների շրջանակը: Այդ մասին հաշվետվությունները դրվում են ԵՊՀ ԻՄ-ի կայքում, հասանելի են բոլորին: Ուսանողների ակտիվությանը հիմնականում նպաստում է այն, որ մեր աշխատանքային պլանը կազմելիս ուշադրություն ենք դարձնում իրենց նախասիրություններին ու հետաքրքրություններին, որ իրենք էլ ունենան մոտիվացիա դրանցում սիրով ընդգրկվելու համար:

-Ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների ընթացքում հիմնականում ինչպիսի՞ խնդիրների եք բախվել որպես ՈՒԽ-ի նախագահ: 

-Չկա խնդիր, որ լուծում չունենա և այս դեպքում պետք է ուղղակի խելացի մոտեցում ուսանողների նկատմամբ, որ նրանք վստահեն քեզ ու քո կառույցին, կիսվեն իրենց խնդիրներով՝ վստահ լինելով, որ անպայման լուծում կստանան դրանք: Արդյունքի հասնելու համար պետք է սիրել այդ գործը, լինել խելացի, սրամիտ, նորարար ու կարդացած: Ի վերջո, վերցնել գրեթե հասակակիցների հետ տարվող աշխատանքների, նրանց առաջնորդելու բեռը խիստ պատասխանատու գործ է: Բնական է, որ նաև կառաջանան խնդիրներ (և բոլոր ոլորտներում են լինում խնդիրներ), բայց մեզ մոտ դրանք մեծ չեն իրենց էությամբ ու հեշտությամբ են լուծվում, որովհետև միշտ կռահում ենք, թե ինչն ինչպիսի արձագանք կունենա:

-Եվ վերջապես, ո՞րն է համալսարանում այն վայրը, որտեղ ուսանողները ամենաշատն են սիրում լինել:

-Մեկի համար գրադարանը կամ բակը, մյուսի համար՝ իր լսարանը կամ ուսանողական խորհրդի սենյակը: Իսկ ինձ համար սիրելի է համալսարանի ամեն մի անկյունը, որովհետև այստեղ անց եմ կացնում իմ ժամանակի մեծ մասը: