Մարգարիտա Ղազարյանի բոլոր հրապարակումները

Իմ «Տարվա մարդը». Հայրենիքի զինվորները

margarita ghazaryan

Կան տարբեր կազմակերպություններ, որոնք ելնելով որոշ չափանիշներից, որոշում են   «Տարվա մարդուն»: Օրինաչափ կլիներ, եթե որպես «Տարվա մարդ» նշեի մեր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին: Ընտրությունս կարող էի արդարացնել այն փաստով, որ նա մի ողջ ազգի միավորելով` կարողացավ իրականացնել թավշյա, ոչ բռնի հեղափոխություն: Ընդհանուր առմամբ,  «Տարվա մարդ» է Հայաստանի Հանրապետության  յուրաքանչյուր քաղաքացի, ով կարողացավ իր ձայնը բարձրացնել ընդդեմ բռնության և անարդարության: Սակայն յուրաքանչյուրիս «աշխարհում» կան մարդիկ, ովքեր  ամենից շատ են ազդեցություն թողնում մեր կյանքի, արժեհամակարգի և ներաշխարհի վրա:

Դեռ մանկուց, երբ նույնիսկ չգիտեի, թե ինչ է  նշանակում պատերազմ, և ինչը` խաղաղություն, հայրս իր օրինակով սովորեցրել է, որ մեր կյանքի ամենից կարևոր առաքելությունը պետք է լինի հանուն հայրենիքի և նրա բարօրության ապրելն ու պայքարելը։

Հայրս Մայիս Ղազարյանն է, Արցախյան պատերազմի մասնակից մեդալակիր։ Ծառայությունը սկսել է Գյումրիում։ 1994 թվականի հունվարի սկզբից մասնակցել է Քարվաճառի ազատագրմանը։ Իրականում նա կարող էր մնալ Գյումրիում, քանի որ հրամանատարը թույլատրել էր ընտանիքի միակ որդիներին մնալ այնտեղ և չգնալ սահման։ Բայց ոչ, դա հայրիկիս համար չէ։ Նրա համար հպարտություն է հայրենիքին ծառայելը։ Վիրավորվել է 1994 թվականի հունվարի 28-ին Օմարի լեռնանցքում, դարձել 2-րդ կարգի հաշմանդամ։ Այժմ  աշխատել չի կարողանում։

Հայրս իմ հերոսն է, բոլոր ժամանակներում իմ «Տարվա մարդը»: Ես հպարտանում եմ իմ հայրիկով, չէ՞ որ հենց նա է ինձ սովորեցրել ապրել հպարտ և արժանապատիվ` չկորցնելով սեփական մարդկային տեսակն ու արժանիքները: Իհարկե, յուրաքանչյուրի համար իր հայրն աշխարհի բոլոր հայրերից լավագույնն է, դա շատ պարզ է և անքննելի: Սակայն իմ հայրը ինձ համար ոչ միայն լավ հայր է, հիանալի խորհրդատու և հավատարիմ ընկեր, այլ առաջին հերթին  իրական Հայ է: Գուցե զարմանալի է թվում, բայց պետք է ասեմ, որ հայ լինելը ուղղակի այդ ազգությանը պատկանելը չէ, այլ մեծագույն պատիվ: Ամեն հայ չէ, որ իրավունք ունի այդ պատիվը զգալու: Հորս հայրենասիրությունը անծայրածիր է, չափ ու սահման չունի: Հնարավոր է, որ շատ ամպագոռգոռ է հնչում, բայց ինձ հավատալու համար ուղղակի պետք է ճանաչել հորս: Նա պարզապես հավերժ հայրենիքի զինվոր է:  Հայրս իսկապես  իմ լավագույն ընկերն է, բնավորությամբ ևս հորս եմ նման։ Ցանկացած հարցում ինձ օգնում է,  քաջալերում։ Տարբեր մրցույթների և միջոցառումների  ժամանակ նա ինձ  հուսադրում է և մղում հաղթանակի։ Առաջինն է այն մարդկանցից, որ ի սրտե ուրախանում  է իմ հաջողությամբ և երջանկությամբ ու տխրում իմ անհաջողությունների համար։ Նա իմ առջև երբեք արգելքներ չի դնում, այլ այնպես է դաստիարակել և սովորեցրել, որ ես ինքս գիտակցեմ իմ սահմանները և հասկանամ՝ որն է ինձ պետք և որը՝ ոչ։

Հորս կատարած սուրբ գործը այժմ շարունակում է եղբայրս՝ Միքայել Ղազարյանը: Եվս մեկ մարդ, որով ես հպարտանում եմ: Առհասարակ, երբ մենք  «Տարվա մարդ» ենք ընտրում` սահմանին կանգնած մեր քաջորդիները օր ու գիշեր պայքարում են մեր հայրենիքի և մեզ համար: Ըստ իս` առաջին հերթին «Տարվա մարդ» է հայ զինվորը, ով քաջ է, աներկյուղ ու պայքարող: Չէ՞ որ հենց նրանք են մեզ տալիս այս ընտրության հնարավորությունը` անառիկ պահելով մեր երկիրը: Հայը ի սկզբանե հարկադրված է եղել իր սեփական ուժերով պաշտպանել իր և իր հայրենիքի գոյությունը: Ապրիլյան պատերազմը հայի անկոտրում և մարտնչող ուժի ու բնավորության ևս մեկ վառ ապացույցն է: Կրկին անդրադառնալով հորս, ասեմ, որ Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ ևս ցանկանում էր գնալ սահման, սակայն առողջությունը թույլ չտվեց։ Իհարկե, եթե այն երկար շարունակվեր, ապա առողջությունն անգամ  հաշվի չէր առնի։

Մեր քաջերը,  չխնայելով սեփական կյանքն ու երազանքները, հերոսաբար պայքարում էին հայրենիքի համար: Եվ հիմա էլ նրանք ունեն իրենց արժանի հետնորդները: Հայրենիքի պաշտպան զինվոր եղբայրներս են ինձ համար «Տարվա մարդ», ովքեր իմ հենարանն են ու հպարտությունը, ինձ ուժ ու կորով տվողները, ինձ ոգեշնչողներն ու պաշտպանողները:

Հայրենիքի պաշտպանությունը սուրբ գործ է, իսկ այդ գործի նվիրյալները` հերոսներ: Իմ «Տարվա մարդը» հայ զինվորն է:

margarita ghazaryan

Գիրքը` անհաղթահարելի սեր

Գիրքը անհաղթահարելի սեր է: Ցավոք, ոչ բոլորն են այդ սիրով տարված: Պետք է ընդամենը մի քանի հետաքրքիր գիրք ընթերցել, և վերջ. ներսումդ ծնվում և հետզհետե մեծանում է մի անբացատրելի զգացում…   Դա կախվածությունն է գրքերից:

Գրքերն իմ լավագույն ընկերներն են, այս աշխարհում իմ բաժին մենությունը հաղթահարելու լավագույն միջոցը (հոգու խորքում բոլորն են մենակ): Դարակում կամ սեղանին դրված գիրքը սովորական մի բան է, բայց երբ սկսում ես ընթերցել` սկսվում է կախարդանքը, մտնում ես գրքերի հեքիաթային և գունագեղ աշխարհ: Երբեմն զարմանում եմ` ինչպես է ինչ-որ մեկը (հեղինակը) իմ մտքերն ու ապրումները նկարագրել այսպես հստակ և տառացի: Յուրաքանչյուր կերպարի մեջ ինձ բնորոշ բնավորության գծեր եմ փնտրում, փորձում արդարացնել նույնիսկ ամենաբացասական կերպարներին, չէ՞որ մարդիկ չար չեն ծնվում, կյանքն ու հանգամանքներն են նրանց այդպիսին դարձնում, և եկեք խոստովանենք, որ առանց նրանց կյանքը չափից դուրս միապաղաղ կլիներ, և մենք այդպես էլ չէինք իմանա, թե որն է բարին:

Ինձ համար շատ կարևոր է ինչ-որ մի նոր բան սովորելը, քնել ավելի խելացի, քան արթնացել եմ, և դրա լավագույն միջոցը գրքեր կարդալն է: Ցավում եմ, որ շատերի մոտ համացանցից ունեցած կախվածությունը այժմ ավելի ազդու է, քան սերը դեպի գրքերի հեքիաթային աշխարհը:

Շատ գրքեր եմ կարդացել` մեկը մյուսից տարբեր և մեկը մյուսին նման: Գրքերի աշխարհը մի անծայրածիր օվկիանոս է, որտեղ մտնելուն պես մոլորվում ես, և ցամաքին մոտենալը գնալով ավելի անհնարին է դառնում: Իմ կյանքն էլ` որպես մի նավակ, անընդհատ այս ու այն կողմ է գնում այդ օվկիանոսում, բայց ստած կլինեմ, եթե ասեմ, որ փնտրում եմ ցամաքին հասնելու ճանապարհը: Հակառակը` ցանկանում եմ ավելի ու ավելի առաջ գնալ, նոր  որոնումներ և բացահայտումներ անել ինձ և իմ աշխարհի համար:

Այժմ ցանկանում եմ ներկայացնել Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի «Փոքրիկ իշխանը», որը գրվել  է 1942 թվականին: Թարգմանվել է ավելի քան 250 լեզուներով և բարբառներով, այդ թվում՝ կույրերի համար նախատեսված Բրայլի այբուբենով։ 1943 թվականին ամբողջ աշխարհում վաճառվել է ավելի քան 140 միլիոն օրինակ և համարվում է աշխարհում ամենավաճառված գրքերից մեկը։ Այս հեքիաթը ինքնակենսագրական է, իսկ Փոքրիկ Իշխանի կերպարը հեղինակն ինքն է:

Կարդալիս թվում է, թե մի հեքիաթային և գունեղ աշխարհում ես, որտեղ ուղղակի մոլորվել կարելի է: Այս հեքիաթը չափազանց արդիական է: Գլխավոր հերոսը` Փոքրիկ Իշխանը, դրական անսպառ էներգիա է փոխանցում ողջ ընթերցման ընթացքում: Նա ճանապարհորդում է` գնալով տարբեր մոլորակներ: Յուրաքանչյուր մոլորակում կարծես ներկայացնում է ժամանակի որևէ բացասական կողմը: Հանդիպում է տարբեր կերպարների` Թագավորին, Փառասերին, Հարբեցողին, Գործարարին, Լապտերավառին և Աշխարհագետին:

Թագավորը ցանկանում էր իշխել բոլորին, սակայն իր մոլորակի վրա բացի իրենից և առնետից ուրիշ ոչինչ և ոչ ոք չկար:

Փառասերը կարծում էր, որ պետք է երկրպագեն իրեն, մինչդեռ ինքը ևս մոլորակի վրա միայնակ էր:

Հարբեցողը հարբում էր, որ մոռանար, որ ամոթ է խմելը, փորձում էր այդ ձևով փախչել իրականությունից, քանի որ ամաչում էր ինքն իրենից և իր թերությունից:

Գործարարը, ով «տիրում էր» աստղերին, տարված էր իր աշխատանքով: Կարիերիստ մարդու բնավորություն ուներ:

Լապտերավառը ապրում էր Փոքրիկ Իշխանի հանդիպած ամենափոքր մոլորակում: Նրա աշխատանքի մեջ իմաստ կար, քանի որ, երբ նա վառում էր լապտերը, կարծես թե մի նոր աստղ կամ ծաղիկ էր ծնվում: Աշխատանքն օգտակար է, քանի որ գեղեցիկ է, բայց իրական կյանքում ամեն գեղեցիկ բան չէ, որ օգտակար է:

Աշխարհագետը մի ծերունի էր: Այս մոլորակից մեզ խորհուրդ է տրվում, որ պետք է խոսքդ ապացուցես, այսինքն՝ այն ամենի մասին, ինչի մասին որ խոսում ես, փորձիր ապացուցել, այլ ոչ թե միայն ասես այն, ինչ խելքիդ փչում է:

Արդիական կերպարներ են, չէ՞:

Յուրահատուկ կերպարներ էին Վարդն ու Աղվեսը` Փոքրիկ Իշխանի սերն ու ընկերությունը: Վարդը այս ստեղծագործության մեջ  սիրո մարմնացումն էր: Վարդը ևս սիրում էր Փոքրիկ Իշխանին, բայց քմահաճ էր և հպարտ, և հենց դա էր պատճառը, որ Փոքրիկ իշխանը նրանից նեղանալով ` ցանկանում էր գնալ ուրիշ մոլորակներ:

Աղվեսին հանդիպում է Երկիր մոլորակում: Աղվեսը իսկական ընկեր էր, ով վախենում էր, որ իրեն կընտելացնեն, քանի որ «երբ թողնում ես, որ քեզ ընտելացնեն, հետո դրա համար կարող է և լաս»:

«Փոքրիկ Իշխանը» այն ստեղծագործություններից է, որ պետք է անպայման կարդալ` անկախ տարիքից, ազգությունից ու աշխարհայացքից: Կարդացեք և մի բուռ սեր ու բարություն խնդրեք Փոքրիկ Իշխանից, համոզված եմ` չի մերժի…

Ստորև ներկայացնում եմ գրքից մի քանի մեջբերումներ:

  • Չգիտեի, թե ինչպես կանչեմ, որպեսզի նա լսի, ինչպես հասնեմ նրա հոգուն, որը սահում, հեռանում էր ինձանից… Չէ՞ որ շատ խորհրդավոր ու առեղծվածային է արցունքների աշխարհը:
  • Չէ՞ որ բոլոր մեծահասակները առաջ երեխա են եղել, միայն թե նրանցից քչերն են այդ բանը հիշում:
  • Խոսքերը միայն խանգարում են իրար լավ հասկանալուն:
  • Քո վարդը քեզ համար այդքան թանկ է, որովհետև դու նրան տվել ես քո ամբողջ հոգին:
  • Երբ թողնում ես, որ քեզ ընտելացնեն, հետո դրա համար կարող է և լաս:
  • Միայն սիրտն է սրատես: Ամենագլխավորը աչքով չես տեսնի:
  • Բայց դու մի՛ մոռացիր, որ հավիտյան պատասխանատու ես նրա համար, ում ընտելացրել ես:
  • Գնա և մի անգամ ևս վարդերին նայիր։ Այն ժամանակ կհասկանաս, որ քոնը միակն է աշխարհում:
  • Շատ տխուր է, երբ մոռանում են ընկերներին։ Մանավանդ որ՝ բոլորը չէ, որ կարողանում են ընկեր ունենալ։
  • Փառասերները միայն գովեստներ են լսում։
  • Մարդկանց մեջ նույնպես մարդ մենակ է զգում իրեն:
  • Երբ մարդ շատ է ուզում սրամտել, ակամայից մի սխալ բան կասի:
  • Էլ մի ձգձգիր… Դա անտանելի է… Եթե որոշել ես գնալ՝ գնա…
  • Ես սիրում եմ, երբ իմ ձախորդություններին լուրջ են վերաբերվում:
  • Եթե ուղիղ գնալու լինես, հեռուն չես գնա…
  • Ինքդ քեզ դատիր: Դա ամենադժվար բանն է: Իրեն դատելը ուրիշներին դատելուց դժվար է: Եթե դու կարողանաս ինքդ քեզ ճիշտ դատել, նշանակում է, հիրավի, իմաստուն ես:
  • Եթե դու մի ծաղիկ ես սիրում` միակը, որի անունը միլլիոնավոր աստղերից և ոչ մեկի վրա չկա, դա արդեն բավական է: Դու նայում ես երկնքին ու քեզ երջանիկ ես զգում: Եվ դու ասում ես քեզ. «Այնտեղ` ինչ-որ մի տեղ, ապրում է իմ ծաղիկը»…
  • Մարդիկ էլ երևակայություն չունեն…Նրանք միայն կրկնում են այն, ինչ լսում են…