Ալեքսան Ջհանգիրյանի բոլոր հրապարակումները

Սվարանց

Լուսանկարը՝ Անուշ Ավագյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Ավագյանի

Իմ գյուղը Սվարանցն է։ Պատմական, գեղեցիկ, բարձրադիր Սվարանցը զբոսաշրջիկների մոտ կախվածություն է առաջացնում։ Նա, ով մի անգամ այցելում է, այլևս չի կարող էլի չգալ մեր գյուղ: Սվարանցը Գորիսի տարածքում է, այդ պատճառով էլ հաճախ չեմ լինում այնտեղ։ Գյուղի մեծերից մի պատմություն եմ իմացել, երբ մոնղոլները հարձակվել են մեր գյուղի վրա, գյուղի երիտասարդներն անցել են հակահարձակման անզեն՝ խոտհարքի գործիքներով։ Սակայն, մոնղոլներին օգնության է հասել մի քանի ջոկատ: Սվարանցիները այլևս չեն կարողացել դիմադրել և ստիպված հանձնել են  գյուղը: Այս մասին իմանալով՝ կաթողիկոսը անիծել է մեր գյուղը, ասելով՝ «Սև արած», այսինքն՝ սև սատանայի արարածներ։ Փաստորեն, կաթողիկոսի դաժան անեծքը իրականացավ, որովհետև իմ հայերենի գյուղը դատարկվեց։ 

Տեր ունենալու իրավունք

Ես մեծանում եմ մի միջավայրում, որտեղ սպանությունները անպակաս են։ Կապանում հաճախ կարող եք քնից արթնանալ կրակոցի ձայնից, իսկ առավոտյան տեսնել արյան հետքեր։ Ցավալին այն է, որ մարդիկ արդեն դրանից ո՛չ վախենում են, ո՛չ զարմանում։ Ասում են, որ շուն է, էլի։ Այդ շները առանց մահանալու էլ արդեն դժբախտ են. տեր չունեն, կեր հայթայթել չեն կարողանում։ Բակի երեխաների մի մասը վախենում է նրանցից, մյուս մասն էլ կապվում է շների հետ ու նրանց անուն դնում։ Ցավով եմ հիշում մեր բակի Սևուկին, Շարիկին, Թեքսիին։ Նրանք ձգտում էին բարեկամանալ մարդկանց հետ։ Մի քանի օր առաջ ընկերս ասաց, որ հինգից ավել շներ սպանված ընկած են աղբանոցում։ Գնացի բակ, տեսա մենակ Սևուկին։ Տխուր գնացի տուն, որտեղ մայրս խոսում էր հարևանուհու հետ, որին առաջին անգամ էի տեսնում մեր տանը։ Նա մայրիկիս ասում էր.

-Իմ թոռնիկը վախենում է դասի գնալ, վախենում է Սևուկից, բայց նաև ուզում է շփվել Սևուկի հետ։ Գնացի Անդրանիկի մոտ, ասացի, որ շանը տանի այգում պահի։ Հրաժարվեց, ասաց, որ շունը իրենը չէ։ Գնացի քաղաքապետի մոտ, ջերմ ընդունեց։ Խնդրեցի, որ սպանի շանը, ինքն էլ համաձայնվեց։ Հաջորդ օրը տեսա, որ մի քանի շուն ընկած են աղբամանի մոտ, իսկ Սևուկը նույն տեղում էր։ Հիմա էլի կդիմեմ քաղաքապետին։

Ես հասկացա, որ ամեն ինչ այդ կնոջ պատճառով է եղել, հիասթափվեցի, ցանկացա կնոջը դուրս հանել մեր տանից։

Հիմա ես ուզում եմ գնալ քաղաքապետարան և պահանջել, որ չխախտեն կենդանիների իրավունքները։ Կառուցեն շների համար կացարան, որ շներին սպանելու փոխարեն նրանց պահեն այդտեղ, մինչև շները կգտնեն իրենց տերերին։