Լուսանկարը` Սեյրան Սողոյանի

Հայաստանի գյուղերը. Զոլաքար, Գեղարքունիքի մարզ

Լուսանկարը` Արինա Հարությունյանի

Հայաստանի գյուղերը. Վաղաշեն, Գեղարքունիքի մարզ

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Աշունը` սարերում

Արվեստանոցում

Եղբայրս արդեն 6-րդ տարին է, ինչ հաճախում է Ստեփան Մինասյանի արվեստանոց` նկարչության դասերի:  Արվեստանոցը գտնվում է Կ.Սարաջյանի անվան երաժշտական դպրոցում և այնտեղ հաճախում են 5-100 տարեկանները:

Ընդհանրապես սիրում եմ նայել, թե ինչպես է նկարում եղբայրս, այդ իսկ պատճառով  որոշեցի ֆոտոշարք անել, որտեղ կերևա նկարիչների աշխատանքային վիճակն ու առօրյան, թե ինչպես են նրանք ճեպանկար ու էտյուդներ անում, նկարում նատյուրմորտներ, պատկերում միմյանց, լսում ղեկավարի խորհուրդները:

Թբիլիսյան օրագիր. օր 4

Առավոտյան արթնացա աքաղաղի ձայնից։ Հիմա մտածում եք՝ ի՞նչ աքաղաղ, ի՞նչ բան։ Զարթուցիչիս ձայնն էր, աքաղաղի ձայն էր հանում։ Այստեղ որ ժամին էլ որ քնեմ, պետք է առավոտյան ութն անց կես արթուն լինեմ, որպեսզի նախաճաշեմ։

Հյուրանոցում, քանի որ ճաշարանը փոքր է, որոշակի ժամանակահատված են մեզ տրամադրում, որ նախաճաշենք։

Լավ, խոսեմ չորրորդ օրվա մասին։ Մենք մինչև ժամը երեկոյան վեցը ունեինք ազատ ժամանակ և որոշեցինք գնալ ատրակցիոններ։ Հիանալի եղանակ էր։ Ի դեպ, ասեմ, այգին, որտեղ մենք գնացել էինք, շատ հայեր կային, կասեի՝ մեծամասնությունը հայեր էին։ Նստեցինք մի քանի հետաքրքիր ու մի փոքր էլ վախենալու ատրակցիոններ։ Հիանալի ժամանակ անց կացնելուց հետո գնացինք ճաշելու, որից հետո զբոսնեցինք, և մեզ հատկացրած ազատ ժամանակը սպառվեց։

Կեսօրից հետո դարձյալ փառատոնային միջոցառումներ կային: Իսկ թե ինչ արեցինք այնտեղ, ձեզ կպատմի Անուշը։

Դավիթ Ալեքսանյան 

***

Երեկ տոնական օր էր, նշվում էր Վրաստանի «Պիոներ ֆիլմ» ստուդիայի 60-ամյակը։ Կային շատ հյուրեր, ովքեր պատրաստել էին գեղեցիկ պարային և երաժշտական համարներ։ Ցուցադրվեցին շատ հին պատմութուն ունեցող ֆիլմեր: Ներկա էին նաև հեղինակները, որոնք անձամբ պատմեցին դրանց ստեղծման պատմությունները։

Դե, արդեն ասել ենք, որ ֆիլմերի ցուցադրությունն արդեն ավարտվել էր, և երիտասարդական ժյուրին պետք է որոշում կայացներ։ Քննարկումները անցան շատ բուռն, քանի որ 83 ֆիլմից պետք է ընտրվեր միայն մեկը։ Բոլորն իրենց կարծիքն էին հայտնում, նաև հակադրվում մեկ ուրիշի հետ։ Բայց ի վերջո մենք կարողացանք որոշում կայացնել։ Ժյուրիի անդամ լինելը շատ բարդ գործ է։ Ցավով, պետք է նաև համակերպվես այն որոշման հետ, որը բոլորովին էլ քո որոշումը չէ:

Այնուհետև տոնական ընթրիք, որի ժամանակ այպես ստացվեց այնպես, որ ես նստեցի Ուկրաինայից ժամանած խմբի հետ, որոնց շատ հետաքրքիր էր մեր պատմությունը: Նրանք անընդհատ ասում էին, թե մենք և վրացիները շատ մոտ ենք ապրում, բայց ոչ մի ընդհանուր նմանություն չեն կարողանում գտնել։

Սիրում եմ այն պահը, երբ նրանց հայերեն բառեր եմ սովորեցնում, դե իհարկե, նրանք էլ ինձ իրենց լեզվից են բառեր սովորեցնում։ Իսկ վերջում էլ ի՞նչ տոն՝ առանց պարելու։ Բարձր երաժշտություն, պարեր, լույսեր։

Անուշ Հովհաննիսյան

Աշունը մարդկանց մեջ

Փոխվում են մարդիկ, կործանվում կամ առաջանում են պետություններ, պատերազմներ ու արհավիրքներ են լինում, բայց աշունը միշտ նույնն է: Եվ այդ նույն աշունը, արդեն աստված գիտի, որերորդ անգամ մեր գյուղ է գալիս՝ Դսեղ: Միայն այս տարի նկատեցի, որ մեր գյուղը աշնանը ամենագեղեցիկն է լինում: Աշունը չի փոխվել , այլ`ես:

Չեմ կարողանում հիշել, թե անցյալ տարի մեզ մոտ այս եղանակին ավելի շա՞տ մարդ կար, թե՞ քիչ: Համենայն դեպս, արտագաղթի հետևանքները ես այդպես ուղղակիորեն չեմ զգում:
Տասնհինգամյա մի աղջկա համար, որը արթնանում է կեսօրից հետո, աշունը կարող է լավը կամ վատը, գեղեցիկ կամ տհաճ լինել, բայց հոգսերով ապրող գյուղացու համար, աշունը միայն հերթական փորձությունն է, որին արժանապատվորեն պետք է դիմավորել:
Մեր ունեցած միակ կենդանին շունս է, մեկ էլ՝ տասը հավերը: Չնայած կասկածում եմ, որ տասն են, որովհետև երբեք չեմ հետաքրքրվել: Դրա համար էլ գյուղացու ծանր հոգսի հետ կապված իմ պատկերացումները սահմանափակվել են մի քանի արկղ խնձոր հավաքելով ու այգու չորացած տերևները այրելով:
Բայց ձմեռել պատրաստվող մարդու աշխույժը գյուղում ամենուր է. էլեկտրական սղոցների ձայնի մեջ, երեկոյան գոյացած ծխի ամպի մեջ, կակալով (ընկույզով, էլի) լցված պարկերում, երբեք չդադարող խշխշոցում, խնձորով ծանրաբեռնված արկղերի ներսում:

Ինչ-որ բաներ նկատելիորեն փոխվել են: Թանգարան քիչ-քիչ են գալիս, եկեղեցու համար զանգակատուն կառուցեցին, անտառը մի քանի ծառով էլ պակասեց, փողոցներում մարդ չի մնացել, ուժեղ քամուց էլ լույսերը շուտ-շուտ են անջատվում:
Մի կողմից էլ՝ այս արձակուրդներն այնքան հաճելի են: Մի լավ մտածելու, կշռադատելու, ինքդ քեզ հասկանալու հնարավորություն են տալիս:
Առաջ էլ նայել եմ անտառին, գյուղին, սարերին ու ասել, որ գեղեցիկ են: Ասել եմ, որովհետև այդպես պետք է ասեի, որովհետև չէր կարելի հակառակը ասել, իսկ հիմա ասածս ամեն բառը զգում եմ, ու այսպես շատ ավելի հաճելի է:
Մարդիկ երջանիկ են լինում այն ժամանակ, երբ գիտեն, որ այնտեղ են, ուր պետք է լինեին: Հիմա ես գիտեմ, որ ճիշտ տեղում եմ:

Լուսանկարը` Արթուր Ալոյանի

Հայաստանի գյուղերը. Լիճք, Գեղարքունիքի մարզ