diana karapetyan

Զինվորները

-Էս բաժակով էլ եկեք խմենք մեր զինվորների կենացը:

Նորից հնչեցին այս խոսքերը: Բոլորը ոտքի կանգնեցին, ու լսվեց բաժակների զընգոցը: Բոլորի հայացքները քարացան, ու լռությունը պատեց բոլորին, թեկուզ դա տևեց վայրկյաններ, բայց կարծես  մի հավերժություն լիներ: Այս կենացը կարծես թե բոլորին կտրեց Ամանորից և տեղափոխեց դեպի սահման, տեղափոխեց մեր զինվորների մոտ: Զինվորական կյանք՝ լի փորձություններով ու դժվարություններով, թեկուզ հայրիկս միշտ ժպիտով է հիշում իր ծառայությունը, միշտ ժպիտով է հիշում իր բանակային ընկերներին ու միշտ ասում է, որ բանակի կյանքը դա անմոռանալի է, քանի որ ձեռք ես բերում նոր ընկերներ ու ամենակարևորը, պաշտպանում ես քո հայրենիքը, բայց Աստված չանի ծառայությունը լինի պատերազմի ժամանակ: Հայրիկս միշտ պատմում է իր կյանքի այդ հիշվող ու դժվար ճանապարհը, և միշտ նրա աչքերը տխրությամբ են պատվում:

Փոքր ժամանակ չէի հասկանում, թե ինչու է հայրիկս տխրում ու ամեն բառից հետո սկսում ավելի ու ավելի դժվարությամբ պատմել, բայց հիմա հասկանում եմ, հասկանում եմ, թե ինչու էր տխրում: Դժվար է, ոչ, դաժան է, երբ տեսնում ես, թե ինչպես է թշնամու կողմից սլացող փամփուշտը հարվածում քեզանից մեկ մետր այն կողմ կանգնած ընկերոջդ, և նա հրացանը ամուր բռնելով ընկնում է գետնին, և այդ ամենը քո աչքի առաջ: Դժվար է, երբ սպանում ես, թեկուզ և քո թշնամուն, և տեսնում ես, թե ինչպես է նա սպանում քո ընկերներին: Դժվար է, երբ հասկանում ես, որ մեկ սխալ քայլ, և կհայտնվես թշնամու ճանկերում, երբ հասկանում ես, որ եթե ձեռքերդ վայր դնես, կտուժվի քո ժողովուրդը, և դրա համար շարունակում ես սպանել: Սպանում ես, սպանում են…
Երբ լսում ես, որ ինչ որ մարդ է մահացել, ի՞նչ ես զգում, իսկ երբ լսում ես, որ զինվոր է մահացե՞լ: Ասա, որ այդ երկու զգացողությունները իրարից հազար անգամ տարբերվում են: Եվ ես հիմա չեմ կարող բառերով այդ զգացողությունը նկարագրել, թեկուզ երևի հարկավոր էլ չի, դու ինքդ էլ լավ գիտես դա:
Պապիկս` Հենրիկ Գևորգյանը, ընկել է պատերազմի դաշտում 1994 թվականի հունվարի 6ին: Թշնամու փամփուշտը խոցել է նրան հանկարծակի, ու գիտե՞ք՝ որոնք են եղել նրա վերջին խոսքերը. «Հրացանս չթողեք թշնամին վերցնի, հրացանս չթողեք ստեղ»… Նա չէր ցանկանում, որ իր հրացանով թշնամին հայ սպանի:

Զենքը կործանիչ ուժ է, բայց ինչպես պապիկիս ու հայրիկիս, այնպես և յուրաքանչյուր զինվորի համար զենքը դա սրբություն է ու չպիտի հայտնվի թշնամու ձեռքում:

Զինվոր` ծանոթ և անծանոթ, պիտի գնաս բանակ կամ արդեն բանակում ես, դու ուղղակի պարտավոր ես ուժեղ լինել, պարտավոր ես քեզ լավ նայել ու չտխրել, քանի որ երբ հիվանդ ես դու, հիվանդ են բոլորը, երբ դու տխուր ես, տխուր են բոլորը, իսկ երբ դու ժպտում ես, ժպտում են բոլորը: Մենք` բոլորս ուրախանում ենք քեզանով: Ուժեղ եղիր և հիշիր, որ քեզ սպասում են: Գնա ծառայիր, բայց ողջ և առողջ հետ վերադարձիր: