Ըստ ֆրանսիացի փիլիսոփա Ժան Պոլ Սարտրի` գրքերն աշխարհի արտացոլանքն են, որոնք պարունակում են նրա անսահման խորությունը, բազմազանությունն ու անկանխատեսելիությունը։
Աշխարհի տարբեր երկրներում մարդիկ փորձում են կրթվել, գիտելիքներ ձեռք բերել, իսկ դրանց ստացման հիմնական ու ամենավստահելի միջոցը շարունակում է մնալ գիրքը։
«XX դարի 90-ականների տնտեսական և էներգետիկ ճգնաժամը պատճառ դարձավ, որ գիրքը մի տեսակ անտեսվեց կենցաղի ստվերում: Այդ տարիներին, կապիտալիստական դարձող մեր հասարակության մեջ ձևավորվեց որոշակի արհամարհական վերաբերմունք գրքի նկատմամբ: Գրքի «անկման»-ը նպաստեց նաև մտավորականների զգալի արտագաղթը»։ (Հատվածը մեջբերված է Հայաստանի գրադարանային միության նախկին նախագահ Ռուզան Տոնոյանի «Ընթերցանության ընդհանուր պատկերը ՀՀ-ում» հոդվածից):
Այնուամենայնիվ արդեն 21-րդ դարն է, անցել է մոտ 40 տարի, փոխվել են ժամանակները, փոխվել են ընթերցանության ձևերը, բայց արդյո՞ք փոխվել է մարդկանց վերաբերմունքը գրքի նկատմամբ։ Մերօրյա հասարակությունը գրքեր կարդու՞մ է, և եթե այո, ապա ինչ եղանակով։ Ասվածի վերաբերյալ հարցումներ իրականացրինք Վանաձորի թվով 50 բնակիչների շրջանում` նրանց մեջ ներառելով տարբեր տարիքային խմբերի անձանց։ Հարցվածներից բոլորը նշեցին, որ գրքեր կարդում են, իսկ թե ինչ եղանակով, պատկերը տարբերվում է։ Օրինակ, ուսանողներն ավելի շատ նախընտրում են աուդիոգրքերը` խնայելով ժամանակն ու տեսողությունը. «Եթե պետք է ճանապարհ գնամ, նախընտրում եմ այդ ընթացքում աուդիոգիրք լսել»,- նշում է իրավագիտության բաժնի ուսանող Արեն Խարազյանը։ Իսկ արդեն համեմատաբար ավագ սերնդի ներկայացուցիչները տպագիր գիրքը ավելի են գերադասում: «Տպագիր գիրքը ոչնչի հետ չեմ փոխի, գրքի «հոտը զգալը» շատ կարևոր է գրքի միջինը հասկանալու համար»,- նշում է ուսուցչուհի Սուսաննա Հակոբյանը։
Ըստ համալսարանի գրադարանի աշխատակցի` գրադարաններում մասնագիտական գրքերի պակասն է հաճախ ստիպում դիմել համացանցի օգնությանը։ Իսկ թե ընկալման տեսանկյունից գրքի և էլեկտրոնային գրականության կամ աուդիոգրքի միջև ինչ տարբերություններ կան, հոգեբանության բաժնի ուսանողուհի Սոնա Տիգրանյանը նշեց, որ դա ավելի շատ կախված է ոչ թե գրքի տեսակից, այլ դրա բովանդակությունից, տվյալ անձի աշխարհընկալումից ու հետաքրքրասիրությունից։ Ես ավելի շատ համացանցային, այսինքն` էլեկտրոնային գրականությունն եմ նախընտրում։
Թեման բազմակողմանի քննարկելու և ներկայացնելու համար հարցազրույց ունեցանք Վանաձորի գրադարանների կենտրոնացված համակարգի փոխտնօրեն Տաթև Աղաբաբյանի հետ.
-Թյուր կարծիք է այն, որ գիրք կարդացող չկա, կամ սերն է նվազել տպագիր գրականության նկատմամբ։ Մեր գրադարանում ընթերցողների պակաս երբեք չի եղել։ 2017 թվականի գրադարանների օպտիմալացումից հետո Վանաձորի թիվ 3 մանկական գրադարան այցելուների թիվը մեծացել է։ Բացի այդ ընթերցողներն ավելի շատ դեպի գիրքն են ձգտում` գերադասելով էլեկտրոնայինից և աուդիոգրքերից։ Ես դրա պատճառը կարող եմ ասել որպես ընթերցող. տեսողական հիշողության զարգացում, գրքի հոտ, ընթերցանության պրոցես, ահա սրանք են հիմնական այն պատճառները, որոնք մարդկանց դրդում են ընտրել տպագիր գիրքը։ Մենք էլ մեր ուժերի ներածին չափով փորձում ենք ժամանակակից գրքեր ձեռք բերել, հները թարմացնել, այդ կերպ փորձելով ընթերցողի պահանջը կատարել։
Ըստ վիճակագրության` նախորդ տարվա համեմատ գրադարաններ հաճախողների թիվը մոտ 2000-ով ավելացել է։ Իհարկե այս փոփոխությունները կապված են նաև գրադարանների օպտիմալացման հետ, ինչն էլ իր հերթին հանգեցնում է ընթերցողների քանակի ավելացմանը։ Թեման եզրափակելով նշեմ, որ ընթերցանությամբ զբաղվել բոլորիս է անհրաժեշտ. կարևոր չէ, թե ինչպես ենք գիրք կարդում, կարևորը կարդալն է, կրթվելն ու գրագետ հասարակություն ձևավորելը։