Մայիսի 9-ը հայ ժողովրդի համար կարևոր օր է: Չէ որ դա ոչ միայն ԽՍՀՄ- ի, այլ նաև ՀԽՍՀ-ի հաղթանակն էր: Հայաստանից, այդ փոքր տարածքից, 600 հազար հայորդի է մեկնել ռազմաճակատ: Նրանցից կեսից էլ քիչն է վերադարձել: Շատերը դեռ ընտանիք չէին կազմել, իսկ շատերն էլ թողել էին իրենց ընտանիքը: Շատերը պատերազմից վերադարձել են արդեն հաշմանդամ և, շատ շատերը գերությունից վերադառնալով, նորից աքսորվել են Սիբիր: Ով դիմակայել էր այս ամենին, վերադարձել էր, իսկ ով ոչ, հավերժ անմահացել է: Այս ամենի մասին մեզ պատմեց մեր գյուղի վերտերան Մեխակ Ավետիսյանը:
Նա մեզ պատմեց պատերազմի մասին: Պատմելուց հետո պատասխանեց մեր մի քանի հարցերին:
-Պարոն Ավետիսյան, կպատմե՞ք պատերազմից մի դրվագ, որը երբեք չեք մոռանա:
-Պատերազմի օրերին կային շատ անմոռանալի դրվագներ, տխուր և ուրախ պահեր: Հիմնականում գերակշռում էին տխուր պահերը:
Պատերազմի ժամանակ կային հողի տակ թաքստոցներ. այդ թաքստոցներում էինք հանգստանում, իսկ ռազմական գործողությունների ժամանակ դուրս էինք գալիս և կռվում: Մեր խումբը բաղկացած էր 10 հոգուց: Կային մի քանի հոգի, ովքեր չէին կռվում: Նրանք միշտ մնում էին թաքստոցում: Մի անգամ, երբ ռմբակոծում էին մեր տարածքը, նրանք նորից թաքստոցում էին: Հանկարծ թաքստոցը փլվեց: Չնայած դրան, մենք շարունակեցինք կռվել: Կռիվը դադարելուց հետո խմբում մնացինք երեքով: Մենք փնտրում էինք ողջ մնացածներին: Պատկերացրեք ինչ վատ վիճակ էր. դիակները շուրջդ են, իսկ դու փնտրում ես քո ընկերներին: Մենք գիտեինք, որ երեքը մնացել էին թաքստոցում, իսկ մնացած չորսը կռվի դաշտում էին. այդպես մենք գտանք չորսից միայն երկուսին, իսկ այն երեքին հողի տակից հանելուց հետո փոս փորեցինք, որ թաղենք: Մեկը վրացի էր, իսկ մյուս երկուսը՝ ուկրաինացի:
-Պարոն Ավետիսյան, ինչպե՞ս կգնահատեք ձեր և մեր ժամանակների հայրենասիրությունը:
-Հայրենասիրություն միշտ էլ եղել է, կա, կլինի: Բայց ես չեմ ուզի, որ հայրենասիրությունը արտահայտվի պատերազմում ցուցաբերած քաջությամբ: Հայրենասիրությունը թող արտահայտվի քաղաքացիական կյանքում, բայց ոչ միայն պատերազմում:
-Իսկ ի՞նչ զգացիք հաղթանակի պահին:
-Հաղթանակը մեծ ուրախություն էր, մեծ ցնծություն: Բայց բոլորիս հոգիներում դեռ ցավ կար, քանի որ զոհվել էին մեր ընկերները, նաև եղբայրները:
Երբ զրույցն ավարտվեց, մենք սկսեցինք հաղթանակին նվիրված մեր ցերեկույթը, որին ծեր վետերանը մեծ սիրով մասնակցեց: