Առավոտյան ժամը 10-ին շարժվեցինք: Այս անգամ ուղևորվում էինք Գյումրի:

-Էրեխեք, դուք Գյումրիում եղե՞լ եք,-հարցրեցի ես:

Պետք է առաջին անգամ լինեի Գյումրիում:

Առաջին տեղը, որ այցելեցինք, Ձիթողցոնց տուն-թանգարանն էր: Այնտեղ մեզ ծանոթացրին Գյումրու պատմության, մշակույթի և կենցաղի հետ: Տեսանք, թե ինչպես են ապրել տեղի միջին և բարձր խավի ներկայացուցիչները 19-րդ դարում: Թանգարանում քաղաքին ծանոթանալուց հետո որոշեցինք շրջել քաղաքի փողոցներով:

Որոշ ժամանակ զբոսնելուց և ճաշելուց հետո բաժանվեցինք խմբերի: Մի խումբը գնաց Հայաստանի ամենահին վարսավիրանոցը, մյուս խումբը գնաց երկրաշարժից հետո տնակներում ապրող մարդկանց մոտ:

-Ես գնում եմ վարսավիրանոց, որ մազերս կտրեմ, հետո տանը բոլորին զարմացնեմ,-ասացի ես՝ չիմանալով, որ այդ վարսավիրանոցը միայն տղամարդկանց համար է:

Չնայած դրան՝ վարսավիրանոցը շատ գեղեցիկ էր և 1940թ-ից պահպանել էր իր հին տեսքը: Երբ ներս մտանք, հայտնվեցինք 20-րդ դարում: Վարսավիրանոցը նկարելուց հետո գնացինք զբոսնելու:

Եղանք «Մեր մանկության տանգոյի» պատշգամբում: Այգիներով զբոսնելով հասանք հրապարակ:

Իսկ մյուս խումբը գնացել էր տնակների թաղամաս և լուսանկարել հին Գյումրու հին փողոցները:

-Ռեդուան, հոլանդերենով կշնորհավորե՞ս մամայիս ծնունդը,-հարցրեց Ինեսան:

-Խելյուքիգե վեղիաակդախ,-ասաց Ռեդուանը:

Ծրագրի ընթացքում Ռեդուանը հայերեն շատ բառեր էր սովորել: Վերջապես մեզ էլ հոլանդերեն մի բան սովորեցրեց: Անընդհատ փորձում էի ճիշտ արտասանել այդ արտահայտությունը: Հոլանդերենը շատ դժվար լեզու է:

Մազերս այդպես էլ չկտրեցի, բայց արդեն որոշ չափով ծանոթ էի Գյումրի քաղաքին:

Երբ հետ էինք վերադառնում, կարողանում էի հոլանդերենով «ծնունդդ շնորհավոր» ասել:

Լիլիթ Վարդանյան

***

Կորած հեռախոսի զարթուցիչը

Անկախ նրանից, թե որքանով են տարբերվում մի խումբ մարդկանց աշխարհայացքներն ու մշակութային սովորույթները, կա մի պարզ փաստ, որը բոլորին միմյանց հասկանալու հնարավորություն է տալիս։ Փաստի ձևակերպումը՝ բոլորս ծիծաղում ենք նույն լեզվով։ Մի լեզվով ծիծաղելու սիրուն հնարավորությունը տրված է մարդկությանը՝ բոլոր անհասկանալի իրավիճակների ու թյուրիմացությունների արագ շտկման համար։

Օրեր առաջ հյուրատանը վաղ առավոտյան ինչ-որ տարօրինակ խառնաշփոթ էր։

Ռեդուանը պատմում է դեպքի մանրամասները.

-Ամեն առավոտ զարթուցիչս զնգում է ժամը 7-ին։ Այդ առավոտներից մեկն էր, երբ զարթուցիչս զնգաց, ու ես բնականաբար քնած մնացի։ Տղաները վրդովված արթնացրին ինձ՝ խնդրելով անջատել զարթուցիչի ձայնը, որն արդեն մեկ ժամ շարունակ անհանգստացնում էր իրենց։ Ես չէի կարողանում գտնել հեռախոսս։

Պարզեց՝ ընկել էր մահճակալի հետևը։ Բոլորը նայում են ինձ, ես իջնում եմ մահճակալի երկրորդ հարկից ու զարթուցիչիս երաժշտության ուղեկցությամբ փորձում եմ հայտնաբերել հեռախոսս։ Ես հասկացա, որ ներքնակն ամբողջովին դուրս քաշելու դեպքում գործն ավելի հեշտ կընթանա, որի արդյունքում մնացի պատի ու մահճակալի արանքում։ Մի քանի րոպե անշարժ մնալուց հետո մի կերպ դուրս պրծա էդտեղից։

Զվարճալի պատմության ականատեսներն ամեն անգամ ժպիտով են մտաբերում էս դեպքը։ Որոշներն անգամ վիդեոների ու նկարների տեսքով զվարճանքը միշտ կատարյալ աստիճանի են հասցնում։

Երկու օրից Ռեդուանը կլքի Հայաստանը, իսկ կորած հեռախոսն ու խելագար խառնաշփոթը կդառնան ծրագրից մնացած ամենաջերմ հուշերից։

Եվա Խեչոյան