Ինչո՞վ կզբաղվի տարբեր հետաքրքրություններ ունեցող աշակերտն աշնանային մեկշաբաթյա արձակուրդների ընթացքում, եթե ոչ ընթերցանությամբ: Գուցե շատերին տարօրինակ թվա այս օրերի ընթացքում ընթերցանության միջոցով առաջացած, գուցեև անմիտ եզրակացությունս, թե ես իմ դարաշրջանից չափազանց ուշ եմ ծնվել:
Վերջերս նկատել եմ, որ չեմ հարմարվում ինձ շրջապատող հասարակությանը, մարդկանց մտածողությանը, որ մեր ժամանակաշրջանը, որքան էլ զարգացած ու նորարարական տեխնոլոգիաներով ապահովված լինի, միևնույն է, հետ է մնում այլ ժամանակաշրջանների քաղաքակրթության ու միջանձնային հարաբերությունների բարձր մակարդակից: Դրանց վառ օրինակ են այժմյան քաղաքակրթության ու մարդկության առօրյան արտացոլող հայկական ժամանակակից սերիալները, որոնց արդեն քննադատաբար անդրադարձել են մեր թղթակիցներից շատերը: Ուստի ես ընթերցանությամբ փորձում եմ «ճանապարհորդել» այլ ժամանակաշրջաններ:
Երկար ժամանակ է, ինչ հետաքրքրվում եմ գծանկարչությամբ, գեղանկարչությամբ, ուսումնասիրում ճեպանկարներ, փորձում ընդօրինակել, իսկ վերջերս, տրամաբանական կապով հետաքրքրված եմ նաև քանդակագործությամբ, չէ որ «Գեղանկարչությունն ու քանդակագործությունը նույն ծնողներն ունեն, նրանք քույրեր են»:
Ինչևէ, քանի որ մեկ շաբաթ ժամանակ ունեի, վերցրեցի հայտնի գեղանկարիչ-քանդակագործներ Միքելանջելոյի և Օգյուստ Ռոդենի կենսագրական վեպերը և սկսեցի ուսումնասիրություններս: Կարդալով ամեն նախադասություն, ամեն պարբերություն, ինքս իմ մեջ վերագտա հային բնորոշ թաքնված մի սեր՝ սեր դեպի քարը:
Չնայած Վերածննդի ժամանակաշրջանից մինչև իմպրեսիոնիստներ բավականին երկար ժամանակ է ընկած, բայց երկու ժամականակաշրջաններում էլ նմանություններն, այնուամենայնիվ, ակնհայտ են. թշվառություն, հասարակության տածած նույն վերաբերմունքը դեպի նկարչությունն ու նկարիչները, համառ կամք՝ երկու քանդակագործների աշխատանքային ասպարեզներում, անսպառ սեր ու հոգատարություն դեպի քարը, գեղանկարչության միջոցով անցում դեպի քանդակագործության… Եվ ձգտում: Ձգտում: Այ, թե ինչը նրանց հասցրեց համաշխարհային փառքի: Նույնիսկ չվախենալով մահապատժից (Ֆլորենցիայում դիահերձումը համարվում էր սրբապղծություն և հատուցվում էր մահապատժով) Միքելանջելոն գաղտնի ամեն գիշեր մտնում էր վանքի դիարան և հերձում վանք բերած մահացած մարդկանց դիերը, միայն այն պատճառով, որպեսզի լավագույնս ծանոթանա մարդկային կազմախոսությանը և ճշգրիտ ստանա մարմարից կերտված մարդու կերպարը:
Այ, եթե հիմա էլ մարդիկ նույնչափ նվիրված լինեին այն բնագավառին կամ մասնագիտությանը, որն իրենք են ընտրել: Գուցե համառությամբ կարողանային լավագույնս մասնագիտանալ իրենց բնագավառում, մեծացնել իրենց իսկ աշխատանքի պահանջարկը և աշխատանքի անցնել իրենց երկրում, այլ ոչ թե զարկ տալ արտագաղթին: Չէ որ և՛ Միքելանջելոն, և՛ Օգյուստ Ռոդենը, և՛ շատ-շատ այլ հռչակավոր մարդիկ իրենց ուղին սկսել են չքավորության մեջ, բայց սերը դեպի սեփական արվեստի ճյուղը ու տքնաջան աշխատանքն են միայն նրանց համաշխարհային ճանաչման հասցրել: