Տեր Կյուրեղ քահանա Տալյանի հիշատակին
Մի փոքր էլ` և աստղերը կբոցավառվեն, և դուրս կլողա լուսինն ու կսահի` ճոճվելով աշնանային խաղաղ դաշտերի վրայով: Հետո լուսինը անտառից ներս կնայի, մի քիչ կանգ կառնի` կառչելով ամենաբարձր եղևնու գագաթից, և հենց այդ ժամանակ Ոզնին ու Արջուկը նրան կտեսնեն:
-Տես,- կասի Ոզնին:
-Ըհը,- կասի Արջուկը: Իսկ լուսինն ավելի վեր կելնի ու ողջ աշխարհը կողողի իր սառը գունատ լույսով:
Այսպես էր այս ցուրտ աշնան բոլոր երեկոները: Եվ ամեն երեկո Ոզնին ու Արջուկը միասին էին. կամ Ոզնին էր այցելում Արջուկին, կամ Արջուկն էր այցելում Ոզնուն և ինչ-որ բանի մասին խոսում էին: Ահա այսօր էլ Ոզնին ասաց Արջուկին.
-Բայց ինչ լավ է, չէ՞, որ մենք իրար ունենք,- Արջուկը տմբացրեց գլխով,- միայն պատկերացրու. ես չկամ, դու նստած ես մենակ և ոչ ոք չկա, որ զրուցես հետը:
-Բա դու որտե՞ղ ես:
-Իսկ ես չկամ:
-Էդպես չի լինում,-առարկեց Արջուկը:
-Ես էլ եմ էդպես կարծում,-ասաց Ոզնին,- բայց հանկարծ այնպես ստացվի, որ ես չլինեմ: Դու մենակ ես: Ի՞նչ կանես, հը՞:
-Կգնամ քեզ մոտ:
-Ո՞ւր:
-Ո՞նց թե ուր: Քո տուն: Կգամ ու կասեմ. «Ոզնի, այդ ինչո՞ւ չեկար»: Եվ դու կասես…
-Այ քեզ հիմար: Ո՞նց կարող եմ ես ասել, եթե ես չկամ:
-Եթե դու տանը չես, ուրեմն գնացել ես իմ տուն: Հետ կդառնամ իմ տուն: Իսկ դու այնտեղ ես… Եվ կսկսեմ…
-Ի՞նչ:
-Հանդիմանել:
-Ինչի՞ համար:
-Ո՞նց թե` ինչի: Նրա համար, որ էնպես չես արել, ինչպես պայմանավորվել էինք:
-Իսկ ի՞նչ էինք պայմանավորվել:
-Ես ի՞նչ իմանամ: Բայց դու պիտի կամ ինձ մոտ լինես, կամ քո տանը:
-Բայց ախր ես ընդհանրապես չկամ, հասկանո՞ւմ ես:
-Ո՞նց թե չկաս, ահա նստած ես:
-Դա ես հիմա եմ նստած, իսկ եթե ես ընդհանրապես չլինեմ, որտե՞ղ կլինեմ:
-Կամ իմ տանը, կամ քո:
-Դա այն դեպքում, եթե ես կամ:
-Դե հա,-ասաց Արջուկը:
-Իսկ եթե ես ընդհանրապես չլինե՞մ:
-Այդ ժամանակ դու նստած կլինես գետափին ու կնայես լուսնին:
-Գետափին էլ չկամ:
-Էդ դեպքում դու գնացել ես ինչ-որ տեղ և դեռ չես վերադարձել: Ես կվազեմ, ողջ անտառը ոտի տակ կտամ ու քեզ կգտնեմ:
-Դու արդեն ամեն տեղ փնտրել ես,-ասաց Ոզնին,- բայց ինձ չես գտել:
-Կվազեմ հարևան անտառ:
-Ես այնտեղ էլ չկամ:
-Ամեն բան տակնուվրա կանեմ ու քեզ կգտնեմ:
-Չկամ ես, ոչ մի տեղ չկամ:
-Այդ դեպքում, այդ դեպքում… Այդ դեպքում ես կվազեմ դեպի դաշտը,-ասաց Արջուկը,-և կբղավեմ. «Ոոոոզնիիիի…», և դու ինձ կլսես ու կբղավես. «Արջուուուկ»: Դե ահա:
-Ոչ,-ասաց Ոզնին,-ես ոչ մի կաթիլ չկամ: Հասկանո՞ւմ ես:
-Ի՞նչ ես կպել ինձանից,-բարկացավ Արջուկը,- եթե դու չկաս, ուրեմն ես էլ չկամ: Հասկացա՞ր:
-Չէ, դու կաս, բայց ես չկամ:
Արջուկը լռեց ու մռայլվեց:
-Արջուկ, այ Արջուկ,-Արջուկը չպատասխանեց:
Նա նայում էր, թե ինչպես է լուսինը, որ բարձրացել էր անտառի վրա, իր սառը լույսը հեղում իր ու Ոզնու վրա: