Ողջույններ Փարիզի «Փոքրիկ բույն» հացաբուլկեղենի խանութ֊սրճարանից, որտեղ ես հաճախ «օրվա ճաշն» եմ ուտում և անցկացնում իմ ընդմիջումը։ Այսօր օրվա ճաշը լազանյա է, ու մինչ իմ լազանյան կսառի, քանի որ այն շատ են տաքացրել, ես որոշեցի ձեզ գրել։ Շաբաթվա առաջին օրը սկսել եմ շատ հոգնած, որովհետև ունեցել եմ հրաշալի «վիքենդ», բայց դե ոչինչ, այսօր կհանգստանամ։ Այս վիքենդին մենք առաջին անգամ Փարիզից դուրս գնացինք՝ հարևան երկրներ։
Ընդհանրապես, այստեղ գալուց առաջ պլանավորել էինք լիքը այլ տեղեր գնալ՝ գրեթե ողջ Եվրոպան տեսնելու։ Հետո, երբ եկանք, հասկացանք, որ յոթ շաբաթը հենց միայն Փարիզը տեսնելու համար շատ քիչ է։ Կրճատեցինք մեր բոլոր պլանները՝ թողնելով միայն Բրյուսել֊Ամստերդամ ճամփորդությունը։ Հենց դրանից էլ մի քիչ վերևում պատմում էի։

Շաբաթ օրը առավոտյան ֆրանսիական արագընթաց գնացքը (ֆրանսերեն ասած՝ տե ժե վե) մեզ հասցրեց երկար սպասված Բրյուսելը։ Հենց իջանք, ամենուրեք կատուներ էին։ Մագնիս գնելիս վաճառողին հարցրի՝ ինչո՞ւ հենց կատուներ։ Նայեց վրաս, նեղ աչքերը ճպճպացրեց՝ սպասելով, որ կհասկանամ, որ ինքը զտարյուն բելգիացի չէ։

-Ինչո՞ւ են բոլոր հուշանվերների վրա կատուներ, ի՞նչ խորհուրդ ունեն,- կրկնում եմ։
Նեղ աչքերը մի անգամ էլ ճպճպացնելուց հետո երիտասարդը խոսեց.
-Այստեղ շատ կատուներ կան։
-Հաա, պարզ է։

Բրյուսելում մեզ սպասող այնտեղ իր ստաժն անցնող մեր ընկերը՝ քաղաքի իրական գիտակը, որը իր ողջ ուժով փորձում էր ցույց տալ քաղաքի գեղեցկությունները ու անդադար կրկնում էր՝ լա՞վն ա, չէ՞, հավանո՞ւմ ես, դուր գալի՞ս ա, Փարիզից լավն ա, չէ՞, նույնպես չգիտեր կատուների խորհուրդը, չէր էլ նկատել, որ ամենուրեք կատուներ են։ Իսկ ես դա չնկատել չեմ կարող։ Այնպես որ, եթե մի օր իմանաք՝ ինչու են Բրյուսելում ամենուրեք կատուներ, ինձ ասեք, խնդրում եմ։
Դե, էլ ի՞նչ ասեմ։ Հա, Փարիզից լավն էր։ Գուցե որովհետև այստեղ հյուր էի, ոչ թե բնակիչ։ Կատուներ, բելգիական ֆրի, բելգիական վաֆլի, բելգիական շոկոլադ, բելգիական գարեջուր։ Բելգիացիները շատ են սիրում շատ խորհրդանիշներ ունենալ, ու դա ինձ դուր է գալիս։ Ուղղակի ամեն անգամ առանց ալարելու կասեն՝ բելգիական ֆրի, ոչ թե ֆրանսիական։ Իսկ Փարիզում ոչ մի տեղ չտեսա, որ նշեն ֆրիի արմատների մասին։ Ու դա էլ ինձ դուր եկավ։ Սիրուն փոքրիկ քաղաքն ու ուրախ ժողովուրդը, որը գիշերն է ապրում։ Ամեն ինչ ժամը 4-ին փակվում է, բացի ուտելու տեղերից։ Փողոցներում ֆեստիվալներ ու շատ լավ երգեր երգող երաժիշտներ են։ Ամենուրեք ուրախ, գուցե մի քիչ խմած, բայց ամեն դեպքում՝ ուրախ մարդիկ են։ Շատ սիրեցի Բրյուսելը։

Գիշերելով մեր վարձած տանը, որի տերը հայ էր (հա, հատուկ էի հայի տուն գտել), մյուս առավոտ մենք ճանապարհվեցինք Ամստերդամ։ Եկեք չպատմեմ ոչինչ, բացի Վան Գոգից ու Հայնեքենից։ Որովհետև մնացած ողջ ժամանակ անձրևի տակ մրսում ու քայլում էինք, ու չէինք կարողանում վերև նայել, որովհետև անձրևը խեղդում էր։

Գիտեմ, որ շատ վատ եմ պատմում, բայց ինձ արդարացնող միայն մեկ բան կարող եմ ասել՝ ձեզ գոնե պատմում եմ։ Ուրիշներին ընդհանրապես չեմ պատմում, ուղղակի ասում եմ՝ լավ էր։ Լավ էր, Ամստերդամում էլ, որը իմ տեսած քաղաքներից թերևս ամենամոդեռն մետրոն ունի, էլի լավ միջավայր ու Վան Գոգի թանգարան, որը ինքնին արդեն Ամստերդամը սարքում է Ամստերդամ։

Լուսանկարը` Անետա Բաղդասարյանի

Լուսանկարը` Անետա Բաղդասարյանի

Դե հա, այստեղ երկրորդ անգամ էի, բայց էլի չեմ հասցրել լիքը բան։ Երրորդ անգամն էլ է պետք գնալ։ Իսկ հիմա ես կուտեմ իմ լազանյան ու կգնամ Հայաստանի դեսպանատուն՝ ինձ արդեն շատ հարազատ աշխատանքի։ Մնաց ընդամենը երկու աշխատանքային շաբաթ, ու ես ուզում եմ լիքը բան հասցնել անել ու սովորել։
Մեկ էլ գիտեք՝ երբ եմ նյութ գրելու։ Հետ վերադառնալիս, ինքնաթիռում, որպես ավանդույթ։ Հայաստան հետ գալը ախր շատ-շատ եմ սիրում։
Սպասեք, եկա։

Հ. Գ. Հենց նոր վերադառնալիս կարդացի, որ Վիետի փողոցի ցուցանակի վրա ներքևում գրված է մաթեմատիկոս։ Այսքան ժամանակ Վիետ֊Վիետ ասելով չէի մտածում, որ սիրելի թեորեմի Վիետի փողոցն է սա։ Հինգերորդ շաբաթն է ընթանում, ես դեռ չէի հասկացել, թե դա որ Վիետն է։ Հիմա ավելի ուրախ եմ, որովհետև, դե, հիշում եք, Վիետի թեորեմը ինչքան օգտակար բան է։