Սուսաննա Միկոյանի բոլոր հրապարակումները

susanna mikoyan

Չափահաս կյանք մտնելու մտորումներից

Բազմազանության գաղափարը ինձ գրավել է դեռևս մանկուց։

Երբ ինձ հարցնում էին, թե որն է իմ ամենասիրած գույնը, դժվարանում էի պատասխանել, քանի որ սիրում էի տարբեր գույների համակցությունը։ Իսկ երբ գնացի դպրոց, մենք անցնում էինք տարբեր առարկաներ, և ծնողներս խորհուրդ էին տալիս, որ յուրաքանչյուր առարկայից գոնե գաղափար ունենամ, քանի որ դա ինձ կտա լայն աշխարհայացք։ Մասնագիտություն ընտրելու պահին մեծ դժվարության առաջ էի կանգնած, քանի որ ուզում էի կա՛մ դառնալ իրավաբան, կա՛մ արվեստի ոլորտում լինել։ Այդ երկվությունը շատ է ինձ տանջել, բայց ի վերջո եկա եզրահանգման, որ ինձ լիարժեք զգալու համար պետք են և՛ արվեստը, և՛ գիտությունը։ Իմ կենցաղային-խոհանոցային տաղանդը սահմանափակվում է մրգեր ձևավորելով, որը ես սիրում եմ, քանի որ այդ մրգերի գույները միասնաբար այնքան հաճելի են ինձ թվում, որ ես մոռանում եմ ուտել դրանք։ Ուսումնասիրելով մարդկային պատմությունը՝ հասկացա, որ այս մի աշխարհում ապրում են չափազանց տարբեր-տարբեր աշխարհայացքներով մարդիկ և հասարակություններ, և աշխարհում չկա մի ճիշտ և մի սխալ։ Ու դա գիտակցելով ես ունեցա մի մեծ ցանկություն՝ շփվել բոլոր մարդկանց հետ։ Չնայած՝ հաշվարկներս հուշում են, որ հարյուր տարվա կտրվածքով մեկ վայրկյան յուրաքանչյուրի հետ խոսելու դեպքում մոտավոր երեք միլիարդի հետ կկարողանամ շփվել, ես հույսս լիովին չեմ կորցրել:

Ես միշտ փորձել եմ գեղեցիկը փնտրել։ Եվ հասկացա, որ այդ գեղեցիկը բազմազանությունն է, բայց փաստորեն դրան մի բառ է պակասում՝ ներդաշնակությունը։ Այդ բառերը երկար ժամանակ չեմ իմացել և չեմ կարողացել բացատրել այն, ինչ համարում եմ աշխարհի ամենագեղեցիկ երևույթները։ Ամենապարզ օրինակը՝ նույնիսկ չարն առանց բարու, և բարին առանց չարի չեն կարող լինել։ Կյանքում գոյություն ունեն շատ տարբեր, նույնիսկ ծայրահեղ երևույթներ. չպետք է ոչ մեկը բացառել, այլ բալանսավորել։ Համենայնդեպս, կփորձեմ այդպես չափահաս կյանքում։

Որն էր ավելի լավ

Լուսանկարը՝ Անի Ջիլավյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ջիլավյանի

Սիրելի Ձմեռ Պապիկ,
Հինգ տարի է, ինչ քեզ նամակ չեմ գրել: Այդ տարիները շատ արագ անցան, և առանց քեզ տխուր են իմ ամանորները: Քեզ հետ ես լավ ու ջերմ հիշողություններ ունեմ: Ես քեզ չափից դուրս հավատում էի և գերադասում ամեն ինչից: Հիշում եմ, մի տարի Ամանորին պահարանի մոտ խաղում էի, ու իմ գլխին հանկարծակի ընկավ մի տոպրակ: Բացեցի, և այ քեզ հրաշք: Իմ ուզած պայուսակը, գունավոր գրիչները և խաղալիքները դրա մեջ էին: Մայրիկս մտավ սենյակ և զարմացավ: Բայց մեկ է, ես չկորցրեցի հավատս և հավատացի մայրիկիս, որ դա իմ ընտանիքի նվերն է ինձ: Կամ երբ դու Ամանորի գիշերը ինձ ականջօղեր բերեցիր, սակայն նրա զույգը չկար, և պարզվեց, որ դու պատահմամբ գցել էիր պահարանի մոտ:
Իսկ երբ ասացին ինձ ճշմարտությունը, ես չէի հավատում, և ի վերջո հասկանալով, որ դա ամենևին էլ կատակ չէր, խորը ցավով ընդունեցի: Չնայած այդ ամենին, դրանք իմ ամենաուրախ և լավագույն տարիներն էին:
Հիմա ես ուզում եմ, որ բոլոր մանուկները ունենան այնպիսի ուրախ ամանորյա օրեր, ինչպիսին իմն են եղել:
Չնայած, որ դու չկաս, ես չեմ դադարում հավատալ ամանորյա հրաշքներին:

Եթե արտակարգ իրավիճակ լինի

Լուսանկարը՝ Վահե Սուքիասյանի

Լուսանկարը՝ Վահե Սուքիասյանի

-88 թիվն էր: Հիշում եմ, աշխատանքի վայրում նստած ենք, մեկ էլ հատակը շարժվեց, ապա շենքը սկսեց ճոճվել, մենք սարսափած դուրս եկանք շենքից և մի քիչ հետո լսեցինք, որ Գյումրին և Սպիտակը ավերված են, իսկ Նալբանդ գյուղը, որտեղ էլ երկրաշարժի էպիկենտրոնն էր, միանգամից գետնի տակ է անցել,- պատմում էր մայրիկս, իսկ մենք ուշադրությամբ լսում էինք նրան:
Ակամայից մարմնովս սարսուռ անցավ և հարցրեցի մայրիկիս.
-Մամ, իսկ կարա՞ Երևանում էլ տենց երկրաշարժ լինի:
-Իհարկե: Սեյսմիկ գոտում է գտնվում Երևանը, կարող է: Այսօր նույնիսկ Երևանի նորակառույց շենքերը ապահովագրված չեն երկրաշարժից, Աստված չանի, եթե լինի, Երևանը կավիրվի:
Իսկ քույրիկս, լսելով մայրիկի պատմածները, չանհանգստացավ ինձ նման, այլ հանգիստ լսում էր:
-Ան, էնպես հանգիստ ես նստած, ոնց որ քո քաղաքում չի էդ երկրաշարժը լինելու:
-Հա լավ, ի՞նչ կա վախենալու: Շատ միջոցներ կան երկրաշարժից պաշտպանվելու, վախենալ պետք չի:
-Բայց ախր, մեզ ո՞վ բացատրեց, թե ինչպես պետք է վարվենք, որ չվախենանք:
-Ժամանակը գա` կիմանաս, դու դեռ աշակերտ ես, իսկ դրանք բուհում են անցնում: Այդ դեպքերում ամենակարևորը՝ պահը ճիշտ օգտագործելն է:
Ինձ հիմա շատ է հուզում այս հարցը. ինչո՞ւ այդ մասին մեզ չեն սովորեցնում դպրոցներում, իսկ մանկապարտեզների երեխանե՞րը: Մի՞թե այդ տարիքի երեխաները աղետների ժամանակ ապահովագրված են:

Դպրոցում ոչ միայն դաս են սովորում

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի

Լուսանկարը՝ Էլզա Զոհրաբյանի


Այսօրվա դպրոցական խնդիրներից մեկը աշակերտի սնունդն է: Կան աշակերտներ, ովքեր իրենց սնունդը գնում են դպրոցի բուֆետից: Սակայն այստեղ հարց է առաջանում: Արդյո՞ք աշակերտների գնած սնունդը որակյալ է, արդյո՞ք այն թարմ է, և արդյո՞ք այդ սնունդը մեր առողջությանը վտանգ չի սպառնա:
Օրինակ բերեմ մեր դպրոցից: Ես մի անգամ դպրոցի բուֆետից գնեցի հավով կարկանդակ, սակայն երբ համտեսեցի, այն ինձ նողկանք պատճառեց, քանի որ թարմ չէր, և նույնիսկ հոտ էր գալիս այդ կարկանդակից: Եվ սա՞ է կոչվում թարմ ուտելիք:
Եվս մի հանգամանք կա, որը դուր չի գալիս ինձ մեր դպրոցի բուֆետում: Դա գազավորված ըմպելիքների և չիպսի վաճառքն է: Այդ գազավորված ըմպելիքները էլ ավելի են ծարավեցնում աշակերտներին, քան թե հագեցնում: Բացի այդ, գազավորված ըմպելիքները շաքարի, գազերի ու քիմիական նյութերի խառնուրդ են, և նրա մեջ գտնվող նյութերը նպաստում են ճարպակալմանը և նյութափոխանակության խանգարմանը: Դե իսկ չիպսի վնասակարության մասին մենք շատ ենք լսել, և դրա պատճառն այն է, որ չիպս կոչվածը առատորեն համեմված ներկանյութերով սնունդ է, որի մեջ առկա նյութերը նույնիսկ քաղցկեղածին են: Սակայն անգամ այս ամենը իմանալով, դժվար է դիմանալ գազավորված ըմպելիքների ու չիպսերի գայթակղությանը և չգնել: Այդ պատճառով էլ առաջարկում եմ պարզապես դպրոցներում դրանք չվաճառել:
Ես որոշեցի այսուհետև չօգտվել բուֆետից, այլ իմ սնունդը տնից բերել: Նման կերպ վարվում են իմ դասընկերների մի մասը:
Այս հարցը քննարկենք այլ տեսանկյունից: Ինչպես գիտենք դպրոցում դասամիջոցները տևում են հինգից տասը րոպե, որի ժամանակ մենք ջուր ենք խմում, սնվում ենք, դաս ենք կրկնում: Սակայն արդյո՞ք այդ հինգ-տասը բավարարում է այդ ամենը հասցնելու համար: Իմ կարծիքով, ոչ, քանի որ սնունդը պետք է լավ ծամես, իսկ մենք արագ-արագ կուլ ենք տալիս: Կարծում եմ, դասամիջոցները պետք է գոնե 15 րոպե լինեն: Դա բավարար կլինի։