Աննա Մանգասարյանի բոլոր հրապարակումները

Ճանապարհին

Լուսանկարը՝ Ալվարդ Փարսադանյանի

Լուսանկարը՝ Ալվարդ Փարսադանյանի

Անցյալը փոխել չեմ կարող, բայց կխոսեմ ներկայիս լեզվով… Մարդկային լեզուն դեռ չի ստեղծել այն բառերը, որոնք ընդունակ կլինեին նկարագրելու իմ զգացմունքերը: Այդ տեսակ գեղեցկությունը մխրճվեց իմ բեկյալ սրտի մեջ…

Ես շտապում էի: Այդ ծերուկը մոտեցավ ինձ, իսկ ես ժամանակ չունեի նրան լսելու: Թեթևակի սառը հայացք գցեցի դեպի նա՝ նա շատ թափթփված տեսք ուներ՝ ցնցոտիներ հագած, սպիտակ մազերը ճակատին թափթփված, հագին ուներ գորշ հնամաշ բաճկոն: Դեմքի կնճիռները նրա զառամյալ տարիքի մասին էին խոսում: Աչքերը, աչքերը գետնից չէր բարձրացնում: Ես մի քանի վայրկյան անթարթ նրան էի նայում: Ինձ հետաքրքիր էր նրա շարժ ու ձևը, հետո կարծես կորավ հետաքրքրությունս՝ ես արագացրի քայլերս, սակայն նորից դանդաղեցի, հետ նայեցի ու տեսա այդ ցնցոտիներով ծերուկը բերանը բացուխուփ էր անում:  Ինձ թվաց` ինչ-որ բան է ուզում ասել, ցավոք, մեր միջև եղած տարածությունը խլացնում էր նրա ձայնի հնչյունները, և ինձ խորթ էին մնում նրա խոսքերը։ Փորձեցի նրա բերանի շարժումներից գուշակել բառերը։ Ի՞նչ է կարկամում նա, դարձյալ անհասկանալի մնաց։  Ես շփոթմունքի մեջ էի, ախր, ուշանում էի և ժամանակ չունեի այդ մուրացկանի բառերը վերծանելու։ Կարող էի թողնել ու հեռանալ, բայց, չէ, որոշեցի հետ գնալ ու լսել նրան, քանի որ  հակառակ դեպքում ինքս ինձ այդ վերաբերմունքիս համար չէի հարգի։ Մոտենալով ինձ, նա ձեռքը հանեց բաճկոնի տակից։ Նրա ձեռքում թերթերի կույտ տեսա։ Ասում էր, որ գնեմ դրանցից ինչ-որ մեկը, ու էլի աչքերը գետնից չէր բարձրացնում։ Մի տեսակ հիասթափություն ապրեցի՝ ավելի հետաքրքիր կամ այլ ինչ-որ բան էի ուզում լսել, բայց և այնպես մտածեցի. «Իրոք, ուրիշ ի՞նչ պետք է լսեի մուրացկանից»։

Ես վճարեցի թերթի գումարը և առանց թերթը վերցնելու շտապեցի հեռանալ։

-Սպասի՛ր,-կարծես վշտացած արտասանեց նա։

Եվ ես վերջապես տեսա նրա բարի աչքերը, որ բարկության պահին էլ շարունակում էին բարի մնալ։ Վերջապես աչքերը բարձրացրեց գետնից ու նայեց աչքերիս։

-Ես մուրացկան չեմ, սա իմ աշխատանքն է, վերցրու՛ քո թերթը,-շարունակեց նա։

Ես մի քանի վայրկյան ապշահար նայում էի նրա աչքերին։ Ես այնտեղ տեսա հպարտություն, պարզություն, արդարություն և շատ այլ մարդկային հատկանիշներ։ Նրա աչքերը  կարծես ուղղորդող հայելի դարձան և ոչ նրա ցնցոտիները, ոչ էլ հագի հնամաշ շորերը պատնեշ չհանդիսացան, որպեսզի ես տեսնեմ նրա հոգու վեհությունը։ Այս դեպքերը, որոնք ես երկար-բարակ շարադրում եմ շատ արագ ընթացք են ունեցել՝ընդամենը վայրկյաններ, բայց այնքան տպավորիչ ու ազդեցիկ, որ ինձ ստիպեցին խորհեմ անցյալիս ու ներկայիս մասին։ Ուզում էի, որ ժամանակը կանգ առներ՝ վայրկյան ավել նրա աչքերի մեջ նայելու ու տեսնելու համար այն ամենը. ինչից զուրկ են շատերը։

Երբ սկսեմ աշխատել

Լուսանկարը՝ Նարե Խաչատրյանի

Լուսանկարը՝ Նարե Խաչատրյանի

Երբ սկսեմ աշխատել, պատրաստվում եմ ֆինանսական աջակցություն ցույց տալ աղքատներին: Մի անգամ խանութում ականատես եմ եղել, թե ինչպես է վաճառողուհին կոպտել ֆինանսապես անապահով երեխային, շատ եմ ազդվել և որոշել եմ, որ առաջին կտավս վաճառելուց ստացված եկամուտով փակելու եմ այդ ընտանիքի պարտքերը և հոգալու եմ, որ այդ վաճառողուհին զրկվի իր աշխատանքից: Շատ եմ նյարդայնանում, որ մարդկանց հագուստով են գնահատում: Մտածում եմ, որ վատ հագնված մարդու հոգում ավելի շատ մարդկային հատկանիշներ կարող են լինել թաքնված, քան թանկարժեք հագուստների մեջ քողարկված ինչ-որ մեկի: Ինձ հուզում է իմ համայնքի գործազրկությունը, աշխատավարձերի չափը, անապահով ընտանիքների կեցության մակարդակը, մարդկանց անտարբերությունը:

Հուսիկը

Հուսիկ կամ նկարիչ Հուսիկ. այսպես են կոչում նրան համաքաղաքացիները: Հուսիկը ծնվել և ապրել է Կապանում: Հասուն տարիքում նրա մեջ ի հայտ են եկել նկարչին բնորոշ տվյալներ: Հուսիկը զգալով, որ իր ծննդավայրում գործերն առաջ չեն գնում,  հեռանում է Հայաստանից և բնակություն հաստատում ՌԴ-ում: Այնտեղ նա ձեռք է բերում ամեն ինչ` փող, տուն, բիզնես: Սակայն նրան խորթ էին այս ամենը, քանի որ նա գտնվում էր հայրենի ծննդավայրից հեռու: Արդեն հայտնի նկարիչ դարձած Հուսիկը վերադառնում է Հայաստան: Հենց այստեղ էլ նրա կյանքը գլխիվայր շուռ է գալիս: Հուսիկը կորցնում է ամենը, ինչ ուներ և իրեն տալիս խմիչքին: Նրան փողոցներում ամենուր կարելի էր տեսնել՝ տաք բաճկոնը հագին, կոճակներն արձակած, թափթփված հագնված, և նրանից սուր ալկոհոլի հոտ էր փչում: Մարդիկ նրան նայում էին զզվանքով, իսկ նա իրեն շրջապատող անցորդների վրա դառը հայացքներ էր նետում: Երբ նկատում էր, որ ինչ-որ մեկն իրեն է նայում, հաստ հոնքերն իրար էր միացնում, աչքերն ավելի էր խոշորացնում, և նրա դեմքը վախենալու տեսք էր ստանում: Խոշոր աչքերը, որ շագանակի գույն ունեին, մշտապես կարմրած և լացակումած տեսք ունեին: Մի անգամ փողոցում պատահական հանդիպեցի Հուսիկին, քայլում էր իրենից մեծ կոշիկները քարշ տալով: Հետո նկատեց ինձ,  պտտվեց և դեմքիս նայեց: Ես նրան նայում էի ոչ թե զզվանքով, ինչպես բոլորը, այլ խորը ափսոսանքով: Նրա աչքերը ինչպես միշտ կարմրած էին, դեմքի խոշոր կնճիռներից ու աչքերի տանջված տեսքից կարելի էր ենթադրություններ անել նրա ոչ այնքան հաճելի անցյալի մասին: Սովորականի պես նա հոնքերը չմիացրեց իրար և վախենալու հայացք չընդունեց, այլ նայում էր անթարթ. երկու րոպեի ընթացքում ընդամենը մեկ անգամ թարթեց աչքերը: Մեր թիմին հայտարարել էին ֆիլմ նկարել միգրացիայի թեմայով, և ես որոշել էի Հուսիկին ֆիլմիս մեջ ընդգրկել: Օրեր անց ես անցնում էի այն նույն տեղանքով, որտեղ առաջին անգամ տեսել էի նրան, սակայն այդպես էլ չգտա: Հարցուփորձ արեցի: Անցորդներից մեկը պատասխանեց՝ տեսնես որ մի անկյունում է լռվել, հաստատ հեռու գնացած չի լինի: Հետո խանութի պատին մատնացույց արեց մի գեղեցիկ որմնանկար և ասաց՝ նա է նկարել: Եվս կես ժամ ես փնտրեցի Հուսիկին, սակայն փնտրտուքներս իզուր էին: Շաբաթներ անց, երբ մենք վերջացրել էինք մեր ֆիլմի նկարահանումները առանց Հուսիկի, մեր ականջին լուրեր հասան, որ Հուսիկը մահացել է: Հարևանները նկատել էին նրա շարունակական բացակայությունը, այցելել նրա բնակարան և գետնին ընկած, մահացած գտել: Նա օրեր շարունակ այդպես ընկած է եղել իր աղքատ բնակարանում, մինչև հետաքրքրասեր հարևանները կայցելեն նրան… Այսպիսի վախճան ունեցավ նկարիչ Հուսիկը: