Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Հունիս

Բոլորս ուրախ ենք. ամռան առաջին ամիսն է, և կարելի է մի լավ հանգստանալ: Յուրաքանչյուրս կարծում է, որ այս ամառն ամենից լավն է լինելու, և հանգիստը վայելելու իր տարբերակն է մշակում.

«Ծով, ճամբար, պիկնիկ, ամեն օր առավոտյան վազել, կրկին ծով…»:

Օրերն անցնում են, սակայն տարբերակներից քչերն են իրականություն դառնում, որովհետև ժամանակ ունենք. չէ՞ որ առաջին ամիսն է, կհասցնենք: Եվ այսպես, ամեն օր արդարանալով, մոտենում ենք երկրորդին:

Հուլիս

Կրկին ուրախ ենք` ամառ, շոգ, իսկևիսկ ծով գնալու ժամանակ: Սրտատրոփ սպասում ենք Վարդավառին, բայց ամեն անգամ` հաջորդ իսկ օրը, բողոքում, որ այն անհետաքրքիր էր: Ետ չենք մնում սովորությունից և շարունակում արդարանալ, որ կհասցնենք վայելել ամառը. առջևում օգոստոսն է: Մոտենում է հուլիսի վերջը, հիշեցնելով ամառվա վերջին ամսի և ամենավատը` սեպտեմբերին մոտ լինելու մասին:

Օգոստոս

Համատարած հիասթափություն, բողոքներ և զղջումներ: Բոլորս բողոքում ենք, որ ամառը շատ արագ անցավ, և չհասցրինք հանգստանալ: Բողոքում ենք` իմանալով, որ դրա պատճառը հենց մենք ենք: Շատերս զղջում ենք, որովհետև անցկացրել ենք անհետաքրքիր օրեր և ամեն անգամ սպասել ենք հաջորդին` հույս ունենալով, որ հաջորդն ավելի հետաքրքիր  կլինի: Հույսը դնելով վաղվա օրվա վրա` անցկացրել և շարունակում ենք անցկացնել ամառը:

Փորձս ցույց է տալիս, որ ներկայով ապրելն ավելի արդյունավետ և, միևնույն ժամանակ, հաճելի է: Բավականություն ստացիր նոր բացվող օրից, և ինչ անելու ես` արա հենց այսօր և հենց հիմա, իմաստավորիր օրդ: Հաճախ շատ հեռու գնալ պետք չէ հետաքրքիր ապրելու համար:

Իսկ վերջում լավ լուր. մի’ հուսահատվեք. մեզ են սպասում օգոստոսյան բարիքներն ու զով երեկոները: Սկսենք ապրել հենց այս պահից:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Ներկարարյանի

Գարնանային արձակուրդներն էին: Աչքերս բացեցի և հասկացա, որ այդ օրվա համար առանձնապես ոչ մի պլան չունեմ: Որոշեցի վերցնել հեծանիվս ու գնալ փոքրիկ շրջագայության Հրազդանի փողոցներով: Սկզբում զբոսնում էի այն վայրերով, որտեղ անցել է մանկությունս: Կանգ առա ու սկսեցի լուսանկարել բնությունը, շինությունները: Լուսանկարելիս, երբ տարվել էի շինության մասին մտքերով, ականջիս տակ խռպոտ և հետաքրքրական մի ձայն լսվեց.

- Ազիզ, դու վի՞ր թոռն ես:

Անմիջապես  շրջվեցի, և ուղիղ դիմացս հայտնվեց մորուքով, անատամ, ստորին ծնոտը փոքր-ինչ առաջ, սա էլ հերիք չէր, ձախ աչքն էլ կիսաբաց, ճաղատ մի ծերուկ: Մի քանի վայրկյան անշարժ կանգնելուց հետո ծերուկը շարունակեց:

- Էդ տելեվիզորը ի՞նչ էս անում:

Սթափվելով պատասխանեցի.

- Պապի պլանշետա:

Սակայն մի որոշ ժամանակ  անորոշ հայացքով նայելուց հետո ծերուկը հարցրեց.

- Պպպլանշետն ի՞նչ ա:

-Դե պլանշետը սմարթֆոնի մեծ տեսակն ա:

- Հ~ա, հասկացա, բա սմարթֆորդն ի՞նչ ա:

- Դե, խելացի հեռախոս:

- Բա ես գիտեմ թոռս ա խելացի, հա, ու էն, ինչ են ասում, օլինպիադաներ ա հաղթել:

- Չէ, պա’պի, պլանշետս հաստատ օլիմպիադայի չի մասնակցի, բայց դե թոռդ էլ էսպես լավ չի կարողանա նկարել:

- Բա էդ մենակ նկարումա՞ :

- Պապի կարող էս մարդկանց զանգել, համացանց մտնել, նկարներով փոխանակվել…

- Հասկացա, թոռս էլ դրանից ունի, գնամ թող նկարներս ուղարկի Ռուսաստան` տղերքս ընդեղ են:

Րոպեներն անցնում էին, իսկ ծերուկը ավելի ու ավելի հետաքրքրասեր էր դառնում, իսկ իմ ժամանակն անսահմանափակ չէր, այդ իսկ պատճառով եկավ հրաժեշտի ժամանակը:

- Պապի’, ես գնամ` արդեն ուշ է:

- Հաջողություն քեզ, ա’զիզ ջան:

Ճանապարհին մտքերով ապագայում էի. ինձնից երկու սերունդ փոքր երիտասարդն ինձ հետ ինչի՞ց պիտի խոսի…

Մեզանց շատերը, եթե ոչ բոլորը, մանուկ հասակում ունեցել ենք մեր հերոսները: Իմ հերոսները շատ էին` «Սարդ մարդը», «Հալկը», «Հզոր ռենջերները» և այլն: Ցանկանում էի լինել հզոր, ինչպես Հալկը, կամ խիզախ Սարդ մարդու պես, և հաճախ նմանակում էի նրանց: Երբ դարձա ութ տարեկան, հասկացա, որ ես եմ իմ հերոսը և սկսեցի հետաքրքրվել, թե ինչպես «ուժեղ տղա» դառնալ: Այդ ժամանակ մեր գերդաստանում գործում էր չգրված մի օրենք` բոլոր տղաները պետք է զբաղվեին սպորտով, իսկ ավելի կոնկրետ` ձյուդոյով: Եվ քանի որ ես բացառություն չէի, նույնպես սկսեցի զբաղվել ձյուդոյով: Առաջին տպավորություններս այնքան էլ հուսադրող չէին, որովհետև նորեկ էի և բոլորին թե’ ֆիզիկապես, թե’ տեխնիկապես զիջում էի: Սակայն նոր ընկերներս ինձ ոգևորում էին և հույս տալիս, որ դա դեռ սկիզբն էր:

Անցնում էին օրեր, շաբաթներ, ամիսներ, և ամեն անգամ ավելի ուժեղ էի ինձ զգում: Հիշում եմ, մի անգամ մեր խմբակի առաջատարներից մեկին հաղթեցի և ամբողջ պարապմունքի ընթացքում այնքան ոգևորված էի, որ կարծես օլիմպիական չեմպիոն էի դարձել:

Անցնում էին տարիներ, մեր խմբակ շատերը հաճախեցին, շատերը ձյուդոյից հեռացան, սակայն ներկայիս խումբը տարիների ընթացքում հավաքվեց, և Հրազդանում շարունակում է սպորտային ոգին վառ պահել:

Ձյուդոյի հիմնադիրը Ճապոնացի Ձիգարո Կանոն է: Ձյուդոն ճապոներենից թարգմանվում է որպես ճկուն ճանապարհ, սակայն այստեղ միայն ճկունությունը բավարար չի, հարկավոր են ֆիզիկական տվյալներ, և ամենակարևորը` հարգանք դիմացինի նկատմամբ; Եթե քեզ բնորոշ չէ հարգանքը, ուրեմն դու ձյուդիստ չես կարող համարվել: Այս առիթով Ձիգարո Կանոն ասել է. «Չհարգելով դիմացինիդ` նվաստացնում ես քեզ»:

Ներկայում ձյուդոյով զբաղվելու պայմանները Հրազդանում համեմատաբար լավ են, քան նախկինում, սակայն գրեթե բացակայում է պետական ֆինանսավորումը, որը իր հետևանքներն է ունենում: Ճիշտ է, կան չեմպիոններ ովքեր ֆինանսավորում են ստանում, սակայն երկրորդ կամ երրորդ տեղերը զբաղեցրած մրցանակակիրները այն չեն ստանում: Վատ վիճակում է գտնվում նաև մարզասրահի գույքը: Սակայն այս ամենը չի խանգարում մեզ մարզվել և զբաղվել սիրած սպորտաձևով: Մեր խմբակը տվել է Հայաստանի, Եվրոպայի, Աշխարհի և ամենակարևորը` օլիմպիական  բազմաթիվ չեմպիոններ ու մրցանակակիրներ:

Տարիներն անցնում են, տարիների հետ ձյուդոյից հեռանում են շատերը, բայց մի բան հաստատ է. ինչպես բնության մեջ ոչինչ հենց այնպես չի անհետանում, այլ մեկը փոխարինվում է մյուսով, այդպես էլ Հրազդանում միշտ կհայտնվեն ձյուդոյի նոր սիրահարներ…