-Մա~մ, այ մա~մ:

-Ասա,- պատասխանեց մայրիկս այգուց:

-Լիլիթն էր զանգել «Մանանայից», ասաց, որ ընդգրկվել եմ «Մանանայի» երկրորդ մեդիա ճամբարին: Ասաց՝ առաջինը պարտադիր ծնողի համաձայնությունն ա պետք: Կգնամ, չէ՞:

-Ես չգիտեմ, զանգիր պապայիդ: Եթե թողնի, ես էլ կթողնեմ:

Զանգ հայրիկին… ՈՒռա~, գնում եմ մեդիա ճամբար:

Սա իմ առաջին ճամբարն է, որին մասնակցում եմ ընդհանրապես: Մայրիկս միշտ վախեցել է ինձ մենակ տանից հեռու թողնել, սակայն սկսած Արտաշատյան դասընթացներից՝ «Մանանայի» անձնակազմը մայրիկիս վստահություն էր ներշնչել: Համաձայնությունը ստացա, հիմա պետք է իրերս հավաքեմ: Իրարանցում, խառնաշփոթ, Արմագեդոն… Այս բառերով կարելի է նկարագրել, թե ինչ էր կատարվում մեր տանը ճամբարին նախորդող մի քանի օրը:

Մի կերպ իրերս հավաքելով՝ ուղևորվեցինք Երևան: Մեզ այնտեղ արդեն սպասում Էին ծանոթ մարդիկ: Շնորհիվ մեր Մանեի՝ մենք Ֆեյսբուքում ունեինք չաթ, որով շփվում էինք մինչև ճամբարը: Եվ ինձ համար նորություն չէր տեսնելը երեխաներից մի քանիսին:

Հյուրանոցում արդեն ծանոթացա մյուս երեխաների հետ: Ընկերացա գրեթե բոլորի հետ: Ում հետ դեռ չեմ ընկերացել, ուրեմն ժամանակը չի հերիքել: Ծանոթությունը Լուսինեի մեթոդով հնարավորություն տվեց իմանալ նրանց անունները, ում չէի ճանաչում: Ժամը մոտավորապես 22:00-ից մինչև 00:00  մեր ժամանցի ժամն էր: Խաղացինք տարբեր խաղեր, երգեցինք Լիդուշի հետ: Մի խոսքով, Դիլիջանի մեդիա ճամբարի առաջին օրը անցավ հոյակապ:

Կասկադ. սեպտեմբեր. երկու-երեք հարյուր հոգի լուռ ու ուշադիր լսում են Գագիկ Գինոսյանի հայրենասիրական և ոգեշնչող կոչը, այնուհետև պարի պատմությունը, որը ներկայացնում է ամեն պարից առաջ:

Եվ վերջապես հնչում է երկար սպասված «Հե~յ»-ը, և սկսվում է հայկական «յարխուշտան»: Սկսում են «Մշո Խըռով», հետո տղաները դուրս են գալիս շարքերից սկսում են ծափերը, թռիչքները, հարվածները: Պարը նմանվում է իսկական կռվի:  Շրջապատող մթնոլորտը քեզ ստիպում է վերապրել պատմությունդ, մտքով հետ գնալ այն ժամանակները, երբ «յարխուշտան» պարում էին պատերազմներից առաջ՝ մարտական ոգին բարձրացնելու համար: Պարը վերջանում է  տղաների միաձայն «Հեյ հո»-ով:

Գագիկ Գինոսյանը սկսում է պատմել հաջորդ պարի պատմությունը, թե որտեղից է եկել, ով է մշակել և այլն: Ու հանկարծ, տեսնում ես մարդկաց գլխավերևով անցնող կոպալը, դհոլը, շվին և զուռնան: Սկսում է նվագել կենդանի երաժշտությունը: Կոպալի ամեն զարկի հետ սիրտդ սկսում է ավելի արագ աշխատել: Նայում ես շուրջդ, մեծահասակ մարդկանցից մինչև երկու-երեք տարեկան երեխաները, զբոսաշրջիկները պարում են: Այդ պահին մտածում ես, թե որքան քիչ բան է հարկավոր մարդուն երջանիկ լինելու համար:

Ես այդ պահին ինձ լիովին երջանիկ մարդ էի համարում: Ես կարծում եմ, ամեն հայ պետք է իմանա գոնե մեկ հայկական, ազգային պար: Եվ քանի որ ազգային պարերից մեկը սովորելով ցանկանում ես ևս մի քանիսը, այնուհետև բոլորը սովորել`  ես ցանկանում եմ, որ բոլորդ սկսեք պարել մեր ազգայինը:

Փոքր տարիքից մինչ հիմա ինձ ասում են, որ ես նման եմ իմ ավստրուհի տատիկին: Այն ժամանակ չէի հետաքրքրվում, թե ով է նա, և ինչով եմ նման նրան: Ինձ հետաքրքրեց` տատիկս իրո՞ք եղել է ավստրուհի, թե նրա բնավորության ինչ-որ գծի համար են իրեն ավստրուհի ասել: Միակ մարդը, ով տեղյակ էր ամբողջ պատմությունից, դա իմ հորեղբոր կինն էր: Դե լավ, սկսենք պատմությունը: 

Իրադարձությունները սկսվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ հայրիկիս Հրաչ պապիկը գնում է պատերազմ: Կռվի ժամանակ վիրավորվում և գերի է ընկնում Ավստրիայում: Նրան և մյուս վիրավոր գերիներին տանում են հոսպիտալ: Հոսպիտալի բուժքույրերից մեկը նրան առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձնում: Վիրակապերը փոխելու ընթացքում զրույցները և հարցուփորձերը բուժքրոջը ստիպում են պապիկիս տեղափոխել իրենց տուն: Դժվարությամբ, բայց նա կարողանում է դա անել: Բուժքույրը  պապիկիս ծանոթացնում է իր աղջկա հետ: Այդ աղջիկը իմ տատիկն էր՝ իմ Մարիա տատիկը: Նրանք սիրահարվում են: Ինչ որ ժամանակ անց որոշում են ամուսնանալ: Սակայն երկրի կառավարությունը հրաման է արձակում, ըստ որի բոլոր գերիները պետք է աքսորվեն երկրից: Մարիա տատիկս որոշում է իր ապագա ամուսնու հետ հեռանալ: Նրանք գնում են ԱՄՆ, այնտեղ ապրում են որոշ ժամանակ, հետո վերադառնում են Հայաստան: Այստեղ ապրում են մոտ քառասուն տարի: Քառասուն տարի անց տատիկս որոշում է այցելել իր հայրենիք: Սակայն մերժում է ստանում, երկիրը նրան չի ճանաչում որպես քաղաքացի: Այսպես նա ստիպված է լինում  ամբողջ կյանքը անցկացնել և մահանալ առանց վերջին անգամ հայրենիքը տեսնելու:

Ահա այսպիսի հուզիչ պատմություն դուրս եկավ ավստրուհի տատիկիս պատմությունը: