Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
Վերջերս ռուսաց լեզվի իմ հերթական դասընթացից տուն գալով տեսա, որ ուսուցչուհիս մի նյութ է տարածել սոցցանցում: ՊՆ մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանի հրապարակումն էր, որում նա շնորհակալություն էր հայտնում ուսուցչուհուս ամուսնուն` իր կատարած գործի համար: Թե դա ինչ գործ էր, ես փորձեցի ավելի մանրամասն պարզել հարցազրույցի միջոցով:Զրուցակիցս Կարեն Դերմոյանն է, ով մեծ հաճույքով համաձայնել էր ինձ հարցազրույց տալ:
-Եկեք սկսենք սկզբից: Ո՞վ եք դուք մասնագիտությամբ:
-Մենք էնպիսի ժամանակ ենք ծնվել, որ իմ տարիքի համարյա բոլոր մարդիկ շատ մասնագիտություններ են փոխել: Ես ինքս Գյուղինստիտուտն եմ ավարտել` գինեգործ, պահածոյագործ եմ, բայց իմ ավարտելու տարիներին երկիրը քանդվեց, գործարանները քանդվեցին: Եվ ես անցա ռուսական սահմանապահ զորքերում ծառայության, ինչի մասին միշտ երազել եմ ու սիրել: Այսպես մի քանի տարի ծառայեցի ռուսական սահմանապահ զորքերում, ինչը իմ մեջ արթնացրեց սերը դեպի ռազմական տեխնիկան: Հետագայում, երբ լրացավ պայմանագիրս, չցանկացա շարունակել ծառայությունս:
Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
Շատ աշխատանքներ եմ փոխել, մոռավորապես 6-7 աշխատանք: Եվ 40 տարեկանում ես գտա այն աշխատանքը, որը ինձ ավելի հոգեհարազատ էր: Ես այսօր ռազմագիտության ուսուցիչ եմ: Սա ամենահարմար աշխատանքն էր, որովհետև սա այն տեղն է, որտեղ ես կարող եմ ավելի շատ բան տալ եկող սերնդին: Ասում են, ամեն մարդ իր առաքելությունն ունի այս կյանքում: Ես գտա այն մասնագիտությունը, որով կարող եմ օգտակար լինել թե իմ հայրենիքին, թե մատաղ սերնդին: Ես այսօր կարողանում եմ երեխաներին ավելի շատ գիտելիք տալ, քան դասագրքում է, դրա համար էլ տարեկան 5-6 աշակերտ եմ տալիս ռազմական ակադեմիաներ: Եվ սա զուտ այն պատճառով, որ ես տալիս եմ ավելին, քան դասագրքում է, ինչով արթնացնում եմ երեխայի հետաքրքրությունը դեպի առարկան, դեպի զինվորական ծառայությունը: Ու ես հիմա երջանիկ եմ, որ ունեմ այս աշխատանքը, շնորհակալ եմ ճակատագրին, որ տվեց ինձ այս հնարավորությունը: Եվ եթե ոչ մի խանգարող հանգամանք չլինի, ես կցանկանայի աշխատել մինչև թոշակի անցնելը:
-Եթե հնարավորություն ունենայիք նորից ընտրել մասնագիտություն, ապա ինչպիսի՞ն կլիներ ձեր ընտրությունը:
-Միանշանակ բանակային: Եթե երիտասարդ տարիքում իմ բանակային դառնալը չստացվեց, ապա հիմա ես երջանիկ եմ, քանի որ այն, ինչ ես չկարողացա անել, հիմա տղաս է անում. սովորում է Արմենակ Ղամփերյանցի անվան ռազմական ավիացիոն համալսարանի վերջին կուրսում: Ապագա սպա է: Նա էլ ընտրել է այդ մասնագիտությունը, որովհետև մեծացել է զինղեկի տանը և տեսել է իմ աշխատանքը: Ու ես հաստատ գիտեմ, որ Պաշտպանության նախարարությանը տալիս եմ որակով սպա:
Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
-Գիտեմ, որ հավաքում եք հավաքածուներ: Ի՞նչ հավաքածուներ են դրանք, և ի՞նչ կապ ունի այս ամենի հետ Արծրուն Հովհաննիսյանը:
-Ես 6-7-րդ դասարանի աշակերտ էի, հայրս քիչ թե շատ սիրում էր այդպիսի բաներ: Մի անգամ մեր հարազատներց մեկը արտասահմանից բերեց մի երկու ինքնաթիռի մոդել: Եվ հայրս, իհարկե ինձ չվստահելով, ինքը սկսեց հավաքել: Բայց հետո փորձեց, մի մոդելը վստահեց ինձ: Իհարկե ես այդ մոդելը լրիվ փչացրեցի: Հետո քիչ-քիչ վարժվեցի: Քեռիս օդաչու էր, քաղաքացիական օդաչու և իր հետ միշտ մի քանի արկղ բերում էր այդ մոդելներից, ու ես կամաց-կամաց սկսեցի հավաքել: Հետո եկավ բանակի տարիքը, համալսարան, հետո ամուսնություն, և բացարձակ չէի զբաղվում այդ գործով: Եվ երբ մի անգամ ընկերներիցս մեկը ինձ բերեց մի ռազմական նավի մակետ`արդեն հավաքած, մեջս արթնացան բոլոր այն հուշերը, որոնք կապված էին իմ այդ զբաղմունքի հետ: Այդ օրվանից սկսած ես սկսեցի նորից հավաքել: Ճգնաժամի տարիներն էին, Արտաշատում չկային նման բաներ: Արտասահմանից եկավ ընկերս, տեսավ որ ունեմ բազմաթիվ մոդելներ, որոնք հավաքել էի փայտից, ասաց որ նման խնդիր ես այլևս չեմ ունենա: Եվ սկսեց ուղարկել ինձ արդեն չհավաքված մոդելներ: Այդ մասին իմացան արտասահմանի իմ մյուս ընկերները և նրանք էլ սկսեցին ուղարկել ինքնաթիռների, տանկերի տարբեր մոդելներ: Ժամանակի ընթացքում ձեռքս վարժվեց և դարձա արդեն փորձառու կոլեկցիոներ: Ու ես այսօր ունեմ «իմ խելքի», «իմ պես հիվանդ» մի ընկեր` Արծրուն Հովհաննիսյանը` Պն մամուլի քարտուղարը: Հպարտությունը ինչումն է. մենք զգում ենք այս ամենի համն ու հոտը, ինչը չեն զգում մնացած բոլորը: Հայաստանում ունեմ մի քանի ընկերներ, ովքեր զբաղվում են այս գործով: Սա ինձ համար ընդամենը հոբբի է: Բայց սրա միջոցով, աշխատանքից դուրս ես հանգստանում եմ թե ֆիզիկապես, թե հոգեպես:
Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
-Դուք հավաքում եք միայն ինքնաթիռների, տանկերի առկա մոդելները: Երբևէ չե՞ք մտածել ստեղծել հրթիռի, տանկի կամ ինքնաթիռի ձեր մոդելը, որը կկրի ձեր անունը:
-Հավաքել եմ ամեն ինչ: Սկսեցի քաղաքացիական ավիացիայից, քանի որ ինքս էի երազում օդաչու դառնալ: Հետո բացի դրանից հավաքեցի ռազմանավեր, ռազմական ավիացիա, բայց քանի որ ինքս տանկի մեխանիկ, վարորդ եմ եղել, տանկը ավելի հոգեհարազատ էր:
Ես ուղղակի հիանում եմ մարդու մտքի ուժով, որ կարողանում է ստեղծել այդպիսի տեխնիկա: Ով վարել է տանկ, ինձ կհասկանա: Վարելով այդ 40 տոննայանոց երկաթի կտորը (Աստված չնեղանա), քեզ աստված ես զգում: Դա մի ուրիշ հզորություն և մի ուրիշ հպարտություն է: Իսկ ինչ վերաբերվում է իմ սեփական մոդելը ստեղծելուն: Ես գիտնական կամ ֆիզիկոս չեմ, որպեսզի ստեղծեմ այն մոդելը, որը կունենա իմ անունը և հայտնի կդառնա, դա իմ բնագավառը չի: Բայց ես իմ ձեռքի տակ եղած մասերով ստեղծել եմ այնպիսի մոդելներ, որոնք իրականում չկան: Եվ պրոֆեսիոնալ մասնագետները տեսնելով իմ գործերը` չեն տարբերել արդեն առկա մոդելներից:
Ես այն առաջին քայլն անողներից մեկն եմ, ով ստեղծելով ինքնաթիռի կամ տանկի մոդելը, կարող է ոգևորել երեխային, և նա հետագայում կարող է դառնալ օրինակ ինքնաթիռի կոնստրուկտոր:
-Ասացիք, որ ձեր որդին շարունակելու է ձեր ճանապարհը, իսկ մյուս որդին ի՞նչ պլաններ ունի:
-Մյուս որդիս հունվարի 23-ին բանակ է գնալու: Ես կունենամ միաժամանակ երկու բանակային, ինչով շատ հպարտ եմ: Ծնողներին խորհուրդ եմ տալիս «չդողալ» իրենց երեխաների վրա, այլ հպարտորեն ուղարկել ծառայության: Ես մտածեւմ եմ էսպես. այն տղան, ով կանգնած զինկոմիսարիատում տեսնում է հպարտ հորը` գլուխը բարձր, նա կգնա և կծառայի իր հայրենիքին, իմանալով, որ ինչ էլ որ լինի` իր հայրը միշտ իր կողքին կանգնած է:
Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
-Ձեզ համարո՞ւմ եք լիովին երջանիկ:
-Հիմա, որ ասեմ՝ այո, չեն հավատա: Կասեն՝ այս ճգնաժամի մեջ ինչպե՞ս կարելի է երջանիկ լինել: Իսկ ես կասեմ, որ հենց ճգնաժամի մեջ մարդ կարող է երջանիկ լինել: Լավ օրերին, երբ ոչ մի բանի կարիք չունենք, մենք չենք հիշում երջանկության մասին: Ինձ շատերը կհասկանան, երբ 1991-93 թթ. լրիվ մթության մեջ կամ մոմի լույսի տակ էինք ապրում: Եվ երբ ինչ-որ մեկի տուն էինք գնում, մոմն ու հացը մեր հետ էինք տանում: Այդ տարիների համախմբվածությունով էինք մենք երջանիկ: Իսկ հիմա շենքի նույն մուտքում ապրող մարդիկ անգամ չեն ճանաչում իրար: Երջանիկ ես դու, թե ոչ, դա կախված է քեզանից, կախված է նրանից, թե ինչ ես ուզում դու այս կյանքից:
Լուսանկարը՝ Հռիփսիմե Վարդանյանի
Ես մեր սերնդին ցանկանում եմ, որ ինչքան կարողանան շատ զբաղմունք գտնեն իրենց համար: Նոր սերնդի ազատ ժամանակը հիմնականում տանում է ինտերնետը, վերացել է գիրք հասկացողությունը, անգամ ֆիլմեր չեն դիտում: Այո, ինտերնետը տալիս է ահռելի ինֆորմացիա, բայց շատ մակերեսորեն: Կան բաներ, որոնք մեզ փոխանցվել են մեր պապերից, հայրերից, բայց համացանցը չի թողնում, որ մենք շարունակենք փոխանցել այդ ավանդույթները: Ես ուզում եմ, որ մեր երեխաները գույներ տան իրենց կյանքին, ոչ թե համացանցի միջոցով դարձնեն իրենց կյանքը սև ու սպիտակ, առանց շփման, առանց զգացմունքների:
-Խորհուրդ եմ տալիս պայքարել, որպեսզի չկորցնենք մեր կյանքի գույները: