Նարե Օհանյանի բոլոր հրապարակումները

nare ohanyan

Հայաստանն սկսվում է սահմանից

Տասներեքը հուլիսի, 2020 թվական…

Արդեն առավոտ դարձող գիշերը մի վայրկյան աչք չփակած՝ կողքիս դրված փոքր գրասեղանից վերցնում եմ սմարթֆոնը և սկսում թերթել լրահոսը։ Աչքիս առաջ նույն բովանդակության լուրեր են՝ «Ադրբեջանի զինված ուժերը Տավուշի ուղղությամբ ՀՀ պետական սահմանը խախտելու փորձ են կատարել։ Իրավիճակը սահմանին սրվում է։ Ադրբեջանական կողմը մեծ կորուստներ է տվել։ Հայկական կողմը կորուստներ չունի։ ՀՀ ԶՈՒ ամբողջությամբ վերահսկում են իրավիճակը։ Կոչ ենք անում հետևել ու տարածել բացառապես պաշտոնական տեղեկատվություն…»։

Մի քանի ժամ մտքերս իրար խառնելով ու ինչու-ների պատասխաններն էդպես էլ չգտնելով (որովհետև երևի պատասխանները չկան)՝ գրում եմ համակուրսեցուս՝ սահմանապահ Տավուշում ապրող.

-Աննա, ո՞նց եք։ Շա՞տ եք վախեցել, թե՞ սովոր եք։

-Որ մի քանի մետր էն կողմ տանկը խփի, ո՞նց կլինի գիտակից մարդը։ Սովոր չենք արդեն մի քանի տարի…

-Գիտեմ, լրիվ ուրիշ զգացողություններ են. Ապրիլյանի ժամանակ ես Արցախում էի՝ սահմանին շա՜տ մոտ…

-Ահավոր ա, սիրտդ մի րոպե չի հանգստանում.․.

-Բայց տեղահանվելու մասին չեք էլ ուզում լսել, չէ՞։

-Չէ՜, չէ՛, ընդհանրապես…

-Զգույշ եղեք, մինչև կխաղաղվի…

Էլ չգրեցի Աննային, բայց մտածեցի՝ իսկ երբևէ կխաղաղվի՞ արդյոք…

Սահմանապահները միայն զինվորներն ու սպաները չե՛ն, սահմանապահները սահմանին ապրողներն են՝ ամեն օր կյանքի ու մահվան սահմանագծին կանգնածները…
Եվ այս երկիրը՝ իմ մի բուռ Հայաստանը, սահմանից է սկսվում, սահմանով էլ ավարտվում է։
Խաղաղասեր ազգ ենք, բայց խաղաղություն չունենք…

Փա՛ռք, ուժ և տոկունություն մեր սահմանապահներին և անառիկություն մե՛ր սահմաններին։

nare ohanyan

Դու

Դու՝
իմ անվերջանալի փնտրտուքների մեջ չփնտրածն
ու գտածը,
Դու՝
իմ ամենաթանկն
ու ամենից սիրածը,
Ինձնից չգնացողն
ու իմ չկորցրածը։

Դու՝
իմ բանաստեղծություն՝
անվերջ գրվածը,
Ու երբևէ ոչ մեկի՝
չկարդացածը։

Դու՝
իմ ուրի՜շ,
ամենաթա՜նկ,
միա՜կ
ունեցածը,
Եվ իմ գոյությունն
ու գոյությանս Աստվածը։
Լռությանս մեջ բարձրաձայնվածը,
Ճակատագրից ինձ վաղուց նվիրվածը։

Դու՝
իմ չկրկնվածն
ու երբեք չուշացածը,
Իմ չմոռացվողն
ու ինձ չմոռացածը։

Դու՝
իմ միակ աշխարհն
ու աշխարհում ունեցածը…

nare ohanyan

Սերը կորոնավիրուսի, թե կորոնավիրուսը սիրո օրերին

Պատերազմները քրեորեն դատապարտելի են, համաճարակները՝ ոչ։

Կյանքը շեղվել է սովորական ընթացքից։ Մարդիկ ինքնամեկուսացել են։ Երևանյան լիքը փողոցները դատարկվել են։ Փակվել է համալսարանը, ու ես, մի փոքր անգամ չոգևորվելով այս հանգամանքից, հեռացել եմ Երևանից՝ քաղաքը թողնելով բնիկներին։ Բայց քանի որ ցանկացած իրավիճակից պետք է քաղել լավագույնը, չսպանելով ժամանակս՝ փորձում եմ այն օգտագործել հնարավորինս արդյունավետ։ Դե, իսկ իմ ժամանակը ոչինչ ավելի արդյունավետ դարձնել  չի կարող, քան գրելը։ Հավատացնում եմ՝ գրելու շատ բան կա, հատկապես՝ հիմա։ Ինչպես չգրեմ այն ամենի մասին, ինչը տեսնում եմ այս օրերին։ Երբ արտակարգ դրությանը, անսովոր ապրելակերպին գերազանցում է անսովոր արտակարգ սերը։  Մեր ժամանակներում իսկական սեր է, երբ մեզ կոչ են անում պահպանել սոցիալական տարածք կոչվածը, բայց մեր կողքին մենք ունենք մարդիկ, որոնց հետ շփվելիս չենք հասկանում ոչ մի սոցիալական տարածք, որովհետև պիտի բուժենք ու բուժվենք մոտիկությունո՜վ, առանց որևէ տարածք պահելու։  Մենք կապաքինվենք իրար գրկելով, կապաքինվենք՝ զգալով, որ միայնակ չենք։ Կապաքինվենք, որովհետև կհասկանանք, որ նրանց համար հաստատ արժե ապրել նույնիսկ համաճարակի ժամանակ։

Եվ եթե սոցիալական տարածքը լիներ փրկությունը, բժիշկներն այդքան մոտ չէին կանգնի իրենց հիվանդներին։ Եթե դա լիներ բուժումը, աշխարհում ոչ մեկն այդպես էլ չէր բուժվի, որովհետև իրարով պիտի բուժվենք։ Համաճարակը մարդկանց ներսում է. ներսից են վարակված, ներսից էլ պիտի բուժվեն։

Սերը կանցկացնի կորոնավիրուսը։

Սե՛րը կլավացնի մեզ կորոնավիրուսի օրերին։

#չփռշտաք
#առողջություն

nareohanyan

Կյանքն անիվ է

Ուսանողականս երկրորդ-երրորդ ամիսներն էին, պատմության դասն էր։ Սեղանին հենված՝ գրում-ջնջում էի, (չեմ հիշում՝ ինչ, բայց հիշում եմ, որ ամենևին կապ չուներ պատմության հետ)։
Ամբողջ ուշադրությունս միանգամից սևեռվեց դասախոսին, երբ խոսքի մեջ համեմատություն անելով ասաց՝  կյանքն անիվ է։ Պահը բաց չթողնելով՝ մտքիս խորքերում մտովի գրեցի «կյանքն անիվ է» արտահայտությունը ու ականջի ծայրով լսելով դասախոսին՝ անցա գրել-ջնջելու ոչ այնքան հասկանալի արվեստին։
Մի քանի օր անց կյանքը որոշեց պարապ չթողնել մեզ և ուղարկել փոփոխություններ, կապ չունի՝ լավ թե վատ։ Փոփոխություններ, որոնք ստիպեցին ոչ թե մտքի մեջ գրել, այլ հասկանալ, որ իսկապես անիվ է կյանքը։ Անիվ, որի գլորվելու ընթացքում մեկ վերևում ես, մեկ էլ պարզապես գետնի վրա։ Վերևում բոլորն էլ կարողանում են դրսևորվել, ինքնավստահ լինել, ուժեղ ու…  Բայց հենց որ փորձում են շարժվել առաջ, հասկանում են, որ առաջ «գլորվելու» համար մի պահ պետք է գետնի վրա մնալ։ Ուզած- չուզած մնում են, բայց միայն նրանք են կարողանում բարձրանալ, ովքեր պատրաստ են կա՛մ տանուլ տալ սեփական կյանքը, կա՛մ հասնել ամենաբարձրին։ Իսկ մնացած բոլորը գնում են, որովհետև դա ավելի հեշտ է, քան մնալն ու պայքարելը այն ամենի համար, ինչը սիրում են կամ ուզում են ունենալ։
Եվ ինչ ուզում եք՝ ասեք, կյանքը անիվ է։ Ու երբ անիվն այլևս չի գլորվում, ուժեղներն արդեն վերևում են լինում, իսկ ներքևում մնում են վախկոտները։

nareohanyan

Եղանակից շեղված

Բոլորն աշնան մասին են գրում։ Ափսոսում են, տխրում կամ ուրախանում, ոգևորված են կամ հիասթափված։ Աշնան տաքությունն են կարոտում կամ խուսափում են ձմեռվա մոտալուտ ցրտերից։

Ու միայն ես եմ երևի, որ այդպես էլ չկարոտեցի ինչ-որ եղանակ, փոխարենը բոլոր եղանակներին կարոտեցի Քեզ։ Ես եմ, որ չվախեցա աշնան ավարտվելուց, որովհետև միակ բանը, որից վախենում եմ, աշունների մեջ քեզ կորցնելն է։ Եվ ինչու՞ միայն աշունների. ես վախենում եմ Քեզ կորցնել գարուններում, ամառներում ու ձմեռներում։ Վախենում եմ քեզ թողնել օրերի մեջ։
Հա՜, զուր եք կարոտում աշունը։ Կյանքում ավելի թանկ ու կարևոր բաներ կան, որոնք իրոք արժե կարոտել, որոնց համար արժե իսկապես ցավել ու ափսոսալ։ Ես չեմ ափսոսում, ես միայն վախենում եմ։ Վախենում եմ մի օր արթնանալ, հայելու մեջ նայել, տեսնել աչքերիս մեջ գրված, որ ես չեմ թակել քո դուռն այսօր, և դու աշունների մեջ, ո՛չ էլ գարունների մի գիշեր անգամ չես բնակվել իմ կողքին, որովհետև առավոտյան անկողինը փակ էր, և սավանները՝ չճմրթված…
Աշուններն էլի կգան, բայց մարդիկ, որոնց բաց կթողնենք, գուցե երբևէ չգան։ Աշունները չեն, որ աշխարհին գույներ են տալիս, ու երբ ձմեռ է գալիս, աշխարհը կորցնում է գույները։ Աշխարհը կգունավորվի հաստատ, եթե Դու, որ պիտի լինես, կաս։
Աշունների մասին գրելու փոխարեն մի քիչ էլ հարազատ մարդկանց մասին գրեք։ Մարդկանց, որոնց շնորհիվ այնպիսին եք, ինչպիսին այսօր կաք։
Իմ ձմեռներն աշուններիցս  էլ տաք կլինեն, եթե դու, որ պիտի լինես` կաս։

nare ohanyan

Սպասում ենք

-Բարի լույս։

-Բարի…

-Դեռ քնա՞ծ ես։ Առաջին ժամն ուր որ է կավարտվի։ Էլ չեմ խոսում գրադարանի մասին, որ հիմա կփակվի, ու կսկսես դժգոհել գրադարանավարուհու վատ աշխատանքից։
-Ի՞նչ ես ուզում։ Առավոտվա քաղցր քունս հարամ ես անում։
-Խաչմերուկում քեզ եմ սպասում։ Մինչև չգաս, դպրոց չեմ գնալու։
-Սկսվեց…
-Վերջին տարին է, ավարտում ենք։ Արի, քեզնից ի՞նչ է գնում։
-Քիչ խոսիր։ Գալիս եմ։
Ընկերուհիս էր։ Ինձ էր արթնացնում, չիմանալով, որ մի ժամ առաջ զարթուցիչն արդեն արթնացրել էր։ Բայց սպասում էի՝ զանգի, որ գնամ։ ՍՊԱՍՈՒՄ էի.
Տեսնես ինչո՞ւ ենք մենք միշտ սպասում։ Առավոտյան սպասում ենք զարթուցիչի ձայնին, որ արթնանանք։ Մի կերպ վեր ենք կենում, սպասում ենք, որ ինչ-որ մեկը թեյ կամ սուրճ պատրաստի մեզ համար։ Հետո սպասում ենք մի զանգի, հաղորդագրության կամ մի հրավերի։ Նկատեցի՞ք. Էլի ՍՊԱՍՈւՄ ենք…  Սպասում ենք, որ մեզ կանչեն դպրոց, համալսարան, աշխատավայր, փողոց, բակ, սրճարան. կա՛մ կանչեն, կա՛մ ճանապարհեն։ Մտքներովս էլ չի անցնում, որ ինքներս փորձենք կանչել, ճանապարհել, ընդունել, հեռանալ…

Ու գիտե՞ք՝ միայն զարթուցիչի ձայնին կամ սուրճին չէ, որ սպասում ենք։ Ոչ էլ սպասումը մի օրվա է։ Մենք ամբողջ կյանքում սպասում ենք։ Սպասում ենք ինչ-որ մեկին, ինչ-որ պահի, ակնթարթի, մի որևէ իրադարձության։ Ամեն վայրկյան սպասում ենք։ Եվ ծիծաղելի է այն, որ մենք համարձակվում ենք սպասել ճակատագրին, որը կլինի կա՛մ դաժան և անարդար, կա՛մ էլ արդարացի և արժան։ Սպասում ենք կյանքին. արժանավայել, երջանիկ, սիրով լեցուն կյանքին… 
Մենք սպասման մեջ էլ շարունակում ենք սպասել…

-Գրադարանավարուհին տեղում չէ։ Պետք է սպասեք։
-Դե եթե պետք է՝ ուրեմն ՍՊԱՍՈւՄ եմ…