Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

Ճանճերի և եղջերուների մասին

-Հաս, հեչ մտածե՞լ ես…

Քրոջս դեմքի արտահայտությունը փոխվեց, կարծես արդեն գիտեր, որ մի հիմար բան եմ ասելու:

-Ջուրը, երբ եռում ա, ուղղակի պղպջակներ են չէ՞ լինում, չի բարձրանում, բայց հերիք ա մի քիչ սուրճ լցնես մեջը, անմիջապես բարձրանում ա: Ուրեմն, հետաքրքիր բան ա, չէ՞ սուրճը,- միևնույնն է, շարունակում եմ ես:

Քույրս չի պատասխանում, լուռ շարունակում է լուրջ դեմքով ինչ-որ բան գրել:

-Բա գիտե՞ս, եղջերուները զգում են իրենց եղջյուրներին նստած միջատներին: Պատկերացնո՞ւմ ես, իրենց մե՜ծ եղջյուրներին: Բոլոր ճանճերին: Հատ-հատ: Պատկերացնո՞ւմ ես, ինչքան դժվար ա իրենց…

-Պարա՞պ ես,- խիստ ընդհատեց ինձ քույրս:

Ես նայեցի տետրիս: Տնայինս ինքն իրեն չէր գրվելու, իսկ ես շարունակում էի պատկերացնել միջատին իր եղջյուրներից քշել փորձող մի եղջերուի: Շատ զվարճալի պատկեր էր, բայց մեղքս էլ էր գալիս այդ եղջերուն: Հանկարծ մի հիմար ցանկություն առաջացավ` եղջերուների եղջյուրներից ճանճերին քշել: Երանի դա լիներ իմ մասնագիտությունը, ապրել չգիտեմ որտեղ եղջերուների հետ ու նրանց եղջյուրների վրայից միջատ քշել: Հետո հիշեցի, որ եղջերուները ապրում են ցուրտ տեղերում, որտեղ միջատներ չկան, և հանգիստ շունչ քաշեցի: Ուրեմն, ո՞վ է հայտնաբերել, որ եղջերուները զգում են: Ո՞ւմ մտքով է անցել այդպիսի փորձ անել: Բայց չէ՞ որ եղնիկները միայն ցուրտ տեղերում չեն ապրում: Հայաստանում էլ կան: Ուրեմն տեղին մասնագիտություն եմ ընտրել:

-Ի՞նչ ես դեբիլացել,- ասում եմ ինքս ինձ և հայտնաբերելով, որ արդեն մի ժամից ավելի է մտածում եմ ինչ-որ եղջերուների մասին, անցնում եմ զառամյալ տնայինիս:

Մենք հաղթանակի սերունդն ենք

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Ի՞նչ է հաղթանակը, ի՞նչ համ ունի, ի՞նչ գույն ունի, ի՞նչ ձև: Կարո՞ղ եմ արդյոք զգալ հաղթանակը, ապրել հաղթանակով, պայքարել հաղթանակի համար:

Հաղթանակ…

Բառ, որը արտաբերելիս այնքան զգացմունք ես դնում մեջը, ասես, ինչ-որ քաղցրավենիք պատրաստելիս լինես ու մեջն ես լցնում շաքարավազ: Այնքան շաքարավազ, որ քաղցրության համից կոկորդդ սկսում է չորանալ: Բայց հնարավո՞ր է այնքան քաղցր հաղթանակ, որ զգալիս ու տեսնելիս ուշագնաց լինես: Ո’չ, իհարկե, ո’չ: Հաղթանակը պայքար է, իսկ պայքարը քաղցր չի լինում:

Դարեր շարունակ հայը պայքար է մղել թշնամու դեմ: Պայքարը ծանր է եղել. հանուն երեխայի, մոր, ծեր ծնողի գոյության: Նրանց համար գոյություն ունի միայն մի սրբություն՝ իրենց արյունոտված զենքերը:

Մենք հաղթանակի սերունդն ենք, որովհետև կարողացել ենք կռիվ մղել, չհանձնվել և հաղթել: Ընկել ենք, բայց նորից ավելի մեծ ուժ հավաքելով, ոտքի ենք կանգնել, կանգնել ենք ու ապացուցել,որ մենք կարող ենք, մենք այդքան ուժ ու կամք ունենք:

Եղել են դեպքեր, երբ թշնամու զորքի քանակը մերինից եռապատիկ, քառապատիկ շատ է եղել, բայց եթե հայն ուզում է ապրել, արդյո՞ք դա նշանակություն ունի:

Զենք չենք ունեցել` փայտից ենք զենք պատրաստել: Թեկուզ քարով, բայց կարողացել ենք պահպանել ու պաշտպանել մեր հողը, մեր հավատը, մեր տունը:

Մայիսը մեր ամիսն է` Ավարայրից Սարդարապատ և Սարդարապատից Շուշի:

Ես երազում եմ, որ այսուհետ մեր սերնդի մայիսյան հաղթանակները լինեն կառուցման ու նվաճումների հաղթանակներ:

Մայիսյան հաղթանակներ

-Արի, արի թող քեզ նկարի,- ասաց Երկրապահ պապը թոռանը:

-Չեմ ուզում: Ուզում եմ տուն գնամ, հոգնեցի,- պատասխանեց թոռնիկը:

-Ինչի՞: Մոռացել ե՞ս ես քեզ առավոտը ասեցի ինչ օրա: Էսօր Եռատոն ա, Հայրենական պատերզամը հաղթեցինք. Շուշին ազատեցինք ու էսօր Երկրապահների օրնա…

-Պապի, որ մեծանամ, ես էլ եմ քո նման դառնալու:

-Ապրես, դե արի թող քեզ նկարի:

-Ուզում եմ քո հետ նկարի: