anna nikoghosyan

Մի ՖԼԵՔՍ-իկի պատմություն

Ամեն ինչ սկսվել էր մանկությունիցս։ Տատիկիս երազանքն էր` ինձ անգլերեն խոսելիս տեսներ։ Մեծ երազանքներ չուներ։ Իր չնչին հիվանդության թոշակով անգամ ինքնաթիռիս տոմսը գնելու համար քաղաք հասնելն էր դժվար։ Մի փոքրիկ ընտանիք, որն ապրում էր Լոր գյուղում` Աստծո հույսը սրտում։ Տատիկս մի լավ խոսք ուներ` Աստված մեծ է: Ասելով ման էր գալիս։ Ե՞ս: Ես չէի ուզում անգլերեն սովորել, որովհետև ամեն անգամ տխրում էի, երբ հայերենիս ակցենտը չէր թողնում լիարժեք անգլերեն խոսել։ Բայց ամեն ինչ մի նոր սկիզբ պետք է ունենար, երբ մոտ երկու տարի առաջ մտերիմ ընկերուհիս որոշեց անգլերեն պարապել։ Ե՞ս: Ես դեռ բանասերի կոչման մասին էի մտածում։ Իսկ երբ ասաց պարապելու մասին, չգիտեմ ինչ կատարվեց։ Ուղեղս մի պահ դադարեց մտածել, կամ երևի շատ ավելին մտածեց, ու հասկացա, որ նա միայնակ չի գնալու պարապմունքի։ Սիրում էինք վիճել, շատ էինք սիրում։ Եվ շատ էինք սիրում միմյանց։ Եվ դա այն ճակատագրական օրն էր, երբ ուսուցչուհիս ասաց, թե մի բան կա մեզ համար։ Լսել էի ՖԼԵՔՍ-ի մասին, ու միանգամից մտքիս դա եկավ, հարցրեցի։ Սկսեց ծիծաղել ու ասաց, որ ժամանակից առաջ պետք չէ ընկնել։ Անցան ամիսներ։ Անգլերենս քիչ թե շատ բարելավվում էր։ Արդեն բանասերի «կոչումը» ստացած, մտածում էր թարգմանչուհու կոչման մասին։ Այնքան մեծ էր իմ ու տատիկիս երազանքը, որ արդեն ամբողջ ընտանիքս իմ երազանքն ուներ…

Եկավ շատ սպասված պահը, երբ ուսուցչուհիս ասաց, որ ՖԼԵՔՍ-ի փուլն է լինելու մյուս օրը։ Ինչ-որ տարօրինակ զգացում ունեի։ Չէի պատկերացնում` ինչ է լինելու։ Չէի ուզում երազել, կամ, ավելի ճիշտ, վախենում էի երազել։ Տատիկս չէր վախենում։ Մայրս սրտի խորքում մի հույս ուներ, իսկ պապիկիս քմծիծաղախառն ժպիտի տակ ինչ-֊որ տարօրինակ բան էր թաքնված։

Առավոտյան տունը լարված էր։ Չէինք գտնում անձնագիրս։ Ավտոբուսից կուշանայի, բայց տատիկիս` Աստված մեծ է-֊ն, ինձ այս անգամ էլ հուսախաբ չարեց։ Գնում էի նույն քարքարոտ ճանապարհով։ Գնում էի առանց որևէ բան մտածելու։ Ուղղակի հետևում էի սրտիս։

Վախվորած հայացքով մտա դասարան: Դողացող ձեռքով գրիչս զգույշ տանում էի թղթի վրայով այնպես, որ չշփոթեմ անունս ու ազգանունս։ Բոլորի աչքերում ինչ֊-որ հույսի֊ կտոր էի տեսնում ու շարունակում մտքումս կրկնել մեկ տատիկիս խոսքերը, մեկ էլ իմ… Կլինի այնպես, ինչպես ճիշտ է։ Իսկ ճիշտն ու սխալը որոշում է Աստված։ Դեռահասի մտքի երևակայությունս հասավ գագաթնակետին, երբ կալանավորի պես պետք է ձեռքերս բարձրացնեի ժամանակը վերջանալուն զուգընթաց։ Սկսվեց բուռն քննարկումը` հեշտ էր, դժվար… Իմացողի համար հեշտ է և նմանատիպ ծեծված արտահայտություններ։

Ե՞ս: Ես շտապում էի։ Դպրոցից դուրս եկա առանց մտածելու ինչ-որ բանի մասին։ Սկսեցի պլանավորածիս պես գնալ այս խանութից մյուս խանութը։ Եվ այդ պահին էր, որ չգիտեի` ճի՞շտ եմ լսում, թե լսում եմ այն խոսքերը, որոնք կուզեի լսել։ Առաջին փուլը հաղթահարված էր։

Հաղթահարված էր և երկրորդ փուլը։ Ընտանիքս փոքրիկ հույս ուներ: Հաճախ էի դաս անում ընտանիքիս ներկայությամբ։ Հաճախ ձևացնում էի, թե գիրք եմ կարդում, երբ նկատում էի տատիկիս, մայրիկիս ու պապիկիս խորհրդավոր ժպտացողը դեմքերը, երբ նայում էին ինձ։ Տատիկս համառորեն պինդ էր պահում երազանքը։ Պահում էր ապահով տեղ` Աստծո ձեռքում։ Սիրում էր քայլել։ Քայլերը, սակայն, միշտ նույն տեղն էին տանում, որտեղ գյուղի ամեն բնակիչ իր սրտի երազանքն էր ուղղում Աստծուն։ Գնում էր գրեթե ամեն օր։ Անկախ եղանակի տրամադրությունից, տատիկս միշտ ուրախ էր։

Ի՞նչ Ամերիկա, տատ: Ախր փոքրիկ ընտանիքի համար մեծ երազանքներ չեն կարող լինել։ Վախենում էի, շատ էի վախենում այդ հիվանդ կնոջ երազանքը կիսատ թողնել։ Միշտ նախատում էի, որ մեծ երազանքներ ունի մի աղջկա համար, ով պետք է շուտով մտածեր համալսարանի վարձի մասին։ Տատիկս չէր ուզում հավատալ խոսքերիս, որ Ամերիկան ինձ նմանների համար չի։ Միշտ հետևում էր` Աստված մեծ է պատասխանը։

Ո՞նց պետք է նայեմ սրտի վիրահատություններ տարած այդ կնոջ բարի աչքերին, երբ երազանքը չկատարվի։ Արդեն մեղավոր էի զգում ինձ։ Այնուամենայնիվ։ Գրեթե ամեն օր նույն թեման էր տանը։ Դարձել էինք «ՖԼԵՔՍի գերիները»։ Իսկ ես այնպես չէի ուզում դրան հաջորդեր «Կոտրված սրտերը»…

Փուլերի մասին մանրամասն կպատմեմ հետո, իսկ հիմա տատիկիս ու իմ երազանքի թղթերը շտապ պետք է հասցնեմ Երևան։ Մի քանի ժամ էր մնացել, որ ավատվի վերջնաժամկետը, և սիրտս սկսում էր ավելի ու ավելի արագ բաբախել։ Ինչևէ։ Անցավ Ամանորը։ Թե քանիսն իմ երազանքից պահեցին, դա էլ Աստված գիտի։ Գուցե տատիկս էլ էր նույն երազանքը պահել, չգիտեմ…

Սպասված հեռախոսազանգը այդքան էլ սպասված չէր մարտ ամսին, ու անսպասելի ուրախությանս արցունքները տատիս սպասված երազանքի կատարման նշանն էր։ Արցունքներս չէին թողնում խոսել, իսկ խոսելու կարիք չկար, քանի որ ամեն ինչ պարզ էր։ Արցունքներիս հետևեցին տատիս, մորս արցունքները ու պապիկիս թաց աչքերը։ Մի փոքր ընտանիք մեծ ուրախության մեջ էր։

Կյանքումս առաջին անգամ էի զգում, թէ ինչ են ուրախության արցունքները։