estela voskanyan

Չորս տարբերակ նոր լեզու սովորելու համար

Ես ուսումնասիրել եմ չորս լեզու՝ անգլերեն, ռուսերեն, գերմաներեն, թուրքերեն, և ինձ համար կատարել եմ մի քանի բացահայտումներ, որոնցով կցանկանամ կիսվել ձեզ հետ։ Լեզուներ սովորելու գործընթացը բոլորս դպրոցից ենք հիշում՝ տառեր, քերականություն, ուղղագրություն, և այս շարքը տևում է բավականին երկար, մինչև անցնում են տարիներ, ու մեր բանավոր խոսքը մնում է միայն բազային մակարդակի վրա։ Ինչո՞ւ։ Որովհետև քերականությունը մեզ չի սովորեցնում խոսել, այն միայն կարող է արդեն իսկ ձևավորված խոսքը բարելավել։ Իսկ նոր լեզու սովորելու և դրան ազատ տիրապետելու համար սկզբում պետք է․

Ես ուսումնասիրել եմ չորս լեզու՝ անգլերեն, ռուսերեն, գերմաներեն, թուրքերեն, և ինձ համար կատարել եմ մի քանի բացահայտումներ, որոնցով կցանկանամ կիսվել ձեզ հետ։ Լեզուներ սովորելու գործընթացը բոլորս դպրոցից ենք հիշում՝ տառեր, քերականություն, ուղղագրություն, և այս շարքը տևում է բավականին երկար, մինչև անցնում են տարիներ, ու մեր բանավոր խոսքը մնում է միայն բազային մակարդակի վրա։ Ինչո՞ւ։ Որովհետև քերականությունը մեզ չի սովորեցնում խոսել, այն միայն կարող է արդեն իսկ ձևավորված խոսքը բարելավել։ Իսկ նոր լեզու սովորելու և դրան ազատ տիրապետելու համար սկզբում պետք է․

1․ Լսել

Այո, այո։ Ես անգլերենին արդեն իսկ որոշ չափով տիրապետում էի մինչ համալսարան ընդունվելս, որովհետև 11 տարեկանից լսում էի անգլալեզու երգեր։ Ժամանակի ընթացքում այդ լեզվի արտասանությունն ինձ համար բավականին պարզ դարձավ, և չնայած՝ դեռ որոշակի բառեր կարդում եմ գերմանական արտասանությամբ, բայց բանավոր ելույթի ժամանակ խոսքս քիչ թե շատ հասկանալի է դառնում։ Իհարկե, լսելը չէ միայն, որ ձեզ կտա տեսանելի արդյունք։ Պետք է նաև․

2․ Արտասանել

Այս կետը տրամաբանորեն առաջինի շարունակությունն է, բայց իր կարևորությունն ստիպեց ինձ առանձնացնել այն։ Միայն լսելը չի կարող արդյունք տալ, որովհետև անգլերենում շատ բառեր միանման են հնչում, և դրանք հստակ տարանջատելու համար պետք է բավականին մեծ ուշադրություն։ Նույնը չեմ կարող ասել գերմաներենի մասին, որտեղ բառերի 90 տոկոսն ունեն հստակ արտասանություն, և հեշտորեն կարելի է դրանք տարբերել։ Անգլերենում, օրինակ, հետևյալ բառերը ունեն տարբեր նշանակություն և միանման արտասանություն․ read-red, bare- bear, be-bee, coarse-course։ Լսելու ընթացքում միայն տեքստի կոնտեքստից կարող եք հասկանալ թե խոսողն ինչ նկատի ունի։ Խոսակցական թյուրիմացություններից խուսափելու համար պետք է նաև արտասանել լսածը։ Վերոնշյալ անգլալեզու երգերի տեքստերը ժամանակի ընթացքում ես սկսեցի նաև կարդալ։ Մի կողմից ես լսում էի տեքստը, իսկ մյուս կողմից կարդում, ինչի շնորհիվ շատ բառեր ինձ համար հասկանալի դարձան։ Նաև կարդում էի որոշակի երգերի թարգմանություններ ռուսերենով, ինչը հավելյալ ինձ օգնում էր երկու լեզուների լեզվամտածողության զարգացման, ինչպես նաև ռուսերենի բարելավման համար։

3․ Պատմել

Այս կետը, թերևս, սկսնակ լեզվակրի համար ամենադժվար, բայց և ամենաօգտակար կետն է։ Տեքստի բովանդակությունը մայրենի լեզվով իմանալն ու օրիգինալ լեզվով պատմելը շատ օգտակար է բառապաշարի համար։ Ունենալով անգլերենի որոշակի բազային մակարդակ և գրեթե չունենալով բանավոր խոսք՝ ես սկսեցի մասնագիտական տեքստեր պատմել, որը, ինչ խոսք, չափազանց դժվար էր։ Առաջին հերթին դա թարգմանելն էր դժվար, և հետո՝ պատմելը։ Բավականին ժամանակատար և հոգնեցնող էր, բայց քանի որ արդեն արտասանության և կարդալու վրա ժամանակ չէի ծախսում, գործս մի փոքր հեշտանում էր։ Պատմելու միջոցով բառապաշարս բավականին զարգանում էր, և թարգմանություն կատարելու կամ խոսելու պահին ես կարող էի հիշել առանձին անգլերեն բառեր, որոնք սովորել էի հենց այդ տեքստերից։ Օտար լեզուն լեզվակրի մոտ կարող է զարգանալ միայն այն ժամանակ, երբ այն ակտիվ է։ Իսկ օտարալեզու տեքստեր պատմելը օգտակար է և՛ արտասանության, և՛ լսողության, և՛ իհարկե, բառապաշարի զարգացման համար։

4․ Առանձին արտահայտություններ

Եվ հասանք վերջին կետին, որը կարելի է լրացում համարել։ Այս կետը նույնպես կարևորում եմ նրանով, որ ընդհանրապես, օտար լեզվով խոսելու ժամանակ կարևոր է օգտագործել առանձին արտահայտություններ խոսքը պարզունակության մակարդակից բարձրացնելու և ավելի քաղաքակիրթ ձևով շարադրելու համար։ Այլապես նախադասությունները տախտակների նման կշարվեն և դրանց մեջ կապող ոչինչ չի լինի։ Խոսքը կդառնա անիմաստ, անկապ և չոր։ Իհարկե, խոսքը ճոռոմաբանությունների և ամպագոռգոռ ու նույնիսկ լեզվակրի համար չօգտագործելի բառերի մասին չէ, ոչ, այլ այնպիսի արտահայտությունների, որոնք խոսքը ավելի գրագետ և խոսակցական ոճից ավելի բարձր են դարձնում։ Օրինակ՝ այստեղ կարող եմ ներկայացնել գերմաներեն մի քանի այդպիսի արտահայտություններ։

Ich bin der Überzeugung, dass․․․ -Ես այն համոզման եմ, որ․․․

Mit Sicherheit kann ich behaupten, dass․․․ -Վստահությամբ կարող եմ հավաստիացնել, որ․․․

Nach meiner persönlichen Einschätzung․․․ -Ըստ իմ անձնական գնահատականի/եզրակացության․․․

Ein wichtiger/zentraler Punkt ist… -Կարևոր/կենտրոնական հանգամանք է այն, որ…

Սրանք հարմար կապող արտահայտություններ են, որոնք թույլ են տալիս ձեզ տարբեր նախադասությունների մեջ իմաստալից և տրամաբանական կապ ստեղծելու։