Ես գյումրեցի եմ, էդքան մի նախանձի…
«Լյուբոյ» գյումրեցի կողքովդ անցնի, վռազ կջոկես, կդառնաս` կհարցնես.
-Լեննականից ես, հա՞, ապ ջան:
Մտքումդ ասում ես. «Ջան, գյումրեցի»
Ծո մենք ուրիշ ենք, սաղից տարբերվինք գը:
Ուզո՞ւմ ես քեզ թվարկեմ հատկանիշը,
Մեր սաղիս վրա էլ կա էդ նիշը…
Դու ամենալավն ես, դու ամենաքաղցրն ես,
Կարողա քու համար քոնը ամենաբարձրն ա,
բայց դե մեկ ա, Գյումրին ուրիշ ա…
բայց դե մեկ ա, Գյումրին ուրիշ ա…

Սկսեմ մեր ամենաառաջին հատկանիշից՝ մեր համով հոտով բարբառից,
Որ մյուսներից կանցնի, չի թողնի իրան կից:
Կներես, կարող ա գերագնահատում եմ, քոնին էլ քցում եմ,
Բայց եթե կարաս իմ պես գրես, քոնին էլ իմ պես կբարձրացնես:
Բայց քանի հըլը գրում եմ ես,
Ուրեմն Գյումրին ա լինելու բարձունքում՝ ամենավերևում:
Գյումրի սիրում եմ քեզ ինչքան, որ դու կաս:
Նայի` չփոխվես, չկորցնես քո համն ու հոտը,
Էս մեր պաղ օդը, մեր սառը ջուրը, որ ոչ մեկին չի բավարարի մի կումը:
Էս համաձայն չե՞ս իմ հետ, կարաս առարկես,
Ու կարաս հակառակը դու ինձ ապացուցես:
Բայց հավատացնում եմ, որ հետս չես կարա մրցես,
Որովհետև Գյումրին իմ սրտի մեջ ա…
Ինչքան, որ ես գնամ, ինքը կգա,
Ինչքան ես բարձրանամ, էդքան ինքն էլ իմ հետ կբարձրանա,
Ես պետք ա հասնեմ բարձունքին ու իմ Գյումրիին էլ իմ հետ հասցնեմ բարձունքին…
Թվարկեմ մեր մյուս հատկանիշները,
Սաղիս մեջ էլ կա էդ ուժը ու էդ թասիբը:
Սաղս էլ մեծ սրտով, սաղս էլ թասիբով, սաղս էլ ջիգյարով…
Ես էլ եմ գյումրեցի էդքան մի նախանձի…
Գյումրի, սիրում եմ քեզ ինչքան որ դու կաս, նայի` դու չփոխվես, նայի` ներքև չիջնես…
Չնայած մի մտածի, հաստատ չես իջնի,
Որովհետև մենք ենք քո էսօրվա ջահելները
Ու քո անունը միշտ կպահենք վերևները:
Էկեք մի պահ մենք հիշենք մրցումները,
Թե ինչ արեցին սաղին մեր գյումրեցիները,
Թե քանի տղա ա բարձր պահել Հայաստանի անունը
Ու ծածանել մեր եռագույնը…
Գյումրի սիրում եմ քեզ, նայի` չփոխվես…

Եվ այսպես, ձեզ եմ ուզում պատմել մի պատմություն, որը երևի թե չեմ մոռանա իմ կյանքում:

Աշնան օրերից մեկն էր: Ես և քույրս որոշեցինք գնալ տատիկս տուն, որտեղ էլ կմնայինք և այնտեղից առավոտյան դպրոց կգնայինք: Երբ հասանք, ժամը 19-ն էր, և ես միանգամից նստեցի դաս սովորելու, ու հանկարծ տատս ինձ ասաց.

-Բալես, մե քիչըմ բան էլ տուր, ես գրեմ, տեսնիմ` խո տառերը չե՞մ մոռացել:

-Տատ, օր շարադրություն տամ, կըգրե՞ս:

-Հա, բալա ջան, ինչ է օր տաս, կգրեմ:

-Ան, էս թուղթ ու գրիչը ու գրե «Ես և իմ թոռնիկները» վերնագրով շարադրություն:

-Վերնագիրը գրի, դե հմի սա` ինչ գրեմ:

-Տատ, շարադրություն է, դու բդի գրես,- ասացի ես: Այդ պահին ներս մտավ քույրս և ասաց.

-Ես տատին կօգնեմ: Տատ, դու ու մենք իրար հետ կգրենք: Լավ, տատ, դե գրե …

Նրանք սկսեցին գրել, և հանկարծ պապիկս ջղայնացած ասաց.

-Այ աղջի, արի էս կոմ, թող էրէխեքս դաս սորվին,- ասաց տատիկիս:

-Ես իրանց ի՞նչ եմ խանգարըմ,- ու նրանք շարունակեցին գրել:

-Տատ ջան, գրե. «Այսօր ժամը 19-ն էր, երբ իմ թոռնիկները՝ Հարութն ու Մարիամն եկան ինձ տեսնելու»:

-Մայրամ գրեմ, բալա ջան, չեմ կըռնա ըսիգ գրեմ, յ-ն բդի ջնջվի:

-Չէ տատ, Մայրամ չէ, Մարիամ է, սպասե` շտռիխով ջնջեմ:

-Էդ ի՞նչ է, ինչը՞ղ ջնջիր:

-Հադուկ գրիչ է, տատ, շարունակե. «Հիմա պապիկը հեռուստացույց է դիտում»:

-Պապիկը ինչը՞խ կգրվի` մեծատա՞ռ, թե՞ փոքրատառ:

-Փոքրատառ: «Մարիամը շտեմարան է լուծում, Հարությունը տնային աշխատանքներն…»

-Ըստեղ բութ-մութ չկա՞:

-Չէ, գրե.«է կատարում, իսկ ես վերհիշում եմ, 66 տարվա…»

-Հերիք է: Թողեք, ես բըդի «Լրաբեր» նայեմ:

-Ան պրծանք, տատ, էսե գրե ու վերջ: «…ընդմիջումից հետո, շարադրություն գրել»:
-Տակից գրե՞մ ամսաթիվը. 15.11.2015:
-Սխալ գրիր: 215 չէ, 2015 է:

-Դե ջնջե:

-Ջնջի, ան գրե:

Եվ այսպես 76-ամյա աշակերտը շարադրություն գրեց:

Երկարատև ընդմիջումից հետո առաջին արտահայտությունը, որը երևի ճիշտ կլինի օգտագործել, «Բարև Ձեզ»-ն է կամ արդեն իսկ հարազատ դարձած, «Hi!»-ը` լայն ու գեղեցիկ ժպիտով… Արդեն երեք ամիս է, ինչ ապրում եմ Միացյալ Նահանգներում` մշակութային փոխանակման ծրագրի շնորհիվ, և ամեն օր առնչվում եմ նոր դեպքերի, դեմքերի ու երևույթների հետ, ու ասեմ, որ իսկապես հաճելի է…
Երևի սկսեմ լեզվից: Շատ լավ հիշում եմ առաջին օրս ԱՄՆ-ում, երբ հինգ ինքնաթիռ փոխելու արդյունքում ականջներս խշշում էին, ու չէի կարողանում նորմալ լսել, առավել ևս հասկանալ, թե ինչ էին ասում հյուրընկալ ընտանիքիս անդամները: Բայց երկրորդ օրը ամեն ինչ տեղն ընկավ, պարզապես ստիպված էի ողջ ուշադրությունս լարել` ամբողջովին հասկանալու համար խոսակցությունը, քանի որ ամերիկացիները խոսում են աներևակայելի արագությամբ, ամեն մեկն իրեն հատուկ բառապաշարով ու բարբառով… Իրոք դժվար էր, բայց հիմա արդեն ես էլ եմ սկսել ինչ-որ չափով նրանց պես խոսել, տեղի-անտեղի օգտագործել «Թենք յու» արտահայտությունը, փողոցում անծանոթ մարդկանց հարցնել, թե ինչպես են և այլն… Դե, էլ չեմ խոսում ակցենտի մասին: էստէղ բոլորն են ակցենտով խոսում ու շատ ժամանակ իրար միանգամից չեն հասկանում: Ինչ արած… Դե, իսկ երեք լեզու իմացող մարդը համարվում է գիտակ ու զարգացած, քանի որ իրենց մեծ մասը տիրապետում է միայն անգլերենին, այն էլ երբեմն ոչ լիարժեք` ձեռքի հետ, ԼՕԼ: Քանի «գիտակ»-ից խոսեցի, մի քիչ դպրոցից պատմեմ: ՏԱՐԲԵՐ է, ծայրահեղ տարբեր: Տարբեր քաղաքներում ու տարբեր դպրոցներում դասերը սկսվում են տարբեր օրերի ու ժամերի, ոչ թե մեր բարի ու հուզիչ սեպտեմբերի 1-ի պես: Առարկաները դու ես ընտրում, հետևաբար, դասընկերներդ փոխվում են, բայց ես գերադասում եմ մեր ռեժիմը, քանի որ կարծում եմ, որ էդպէս ավելի խելամիտ է. ինչ կարիք կա նույն գիրքը նույն ձևով տասներկու տարի սովորելու…
Բայց օրեցօր հասկանում եմ, թե ինչքան եմ կապվում հայրենի հողիս հետ` չնայած այն փաստին, որ մի ամբողջ օվկիանոս է մեզ բաժանում… Կարգին հայրենասեր եմ դարձել, ասեմ` իմանաք: Երևի մտածում եք, թե ինչ կա որ, ԱՄՆ-ում է… Ես էլ էի էդպես մտածում, բայց մոտեցա մե~ծ քարտեզին ու տեսա, թե ինչքա~ն հեռու եմ տանից… Ինչևէ… Միշտ հաճելի է ներկայացնել մեր փոքրիկ, բայց հնաբույր Հայաստանը, պատմել մեր մաշտոցյան պատմությունը ու անվերջ հպարտանալ, որ ՀԱՅ ես…
Միայն մի բան կասեմ, հայե’ր. մի’ լքեք Հայաստանը, ձեր «շողշողուն» ապագան օտար ափերում մի’ փնտրեք, քանի որ հետո խնդրելու եք հեռավոր ու վսեմ Ճանապարհին, որ ձեզ Հայաստան տանի…

Հ.Գ. մեր քաղաքի ժողովուրդը արդեն կերել է տոլմա, գիտեն, օր լողնալուց հետո բդի «Բաղնիքդ անուշ» սէն, կըռնան երգեն հայերեն երգեր ու թերևս մէ հայիմ` Քիմ Քարդաշյանին, ընձի հետ ծանոթանալուց առաջ էլ գիտեին…

Ժամանա՞կն է գնում արագ, թե՞ մենք ենք արագ ապրում, երևի մենք ենք արագ ապրում: Ժամանակը նման է պտտվող անիվի, ինչ-որ մի բան կորչում է որոշ ժամանակ, բայց հետո կրկին հայտնվում է որոշ ժամանակով, հանճարը մահանում է, գալիս է նոր հանճար:

«Ուշ-ուշ են գալիս, բայց ոչ ուշացած,
Ծնվում են նրանք ճիշտ ժամանակին,
Բայց ժամանակից առաջ են ընկնում,
Դրա համար էլ չեն ներում նրանց…»

Որոշ մարդիկ մնում են կայուն:

Միշտ ցանկանում ենք հետ տալ ժամանակը, որպեսզի կրկին ներկա լինենք ուրախ պահերին, չհասկանալով, որ դեռ էլի ուրախ պահեր ունենք ապրելու: Դժգոհ ենք ժամանակից, որովհետև ժամանակը գնում է դանդաղ, իսկ մենք ուզում ենք արագ ապրել: Երանի վաղը այս ժամին, երանի մի շաբաթ հետո այս օրը, կանցնի մի օրն էլ, մի շաբաթն էլ, երանի երեկ այս ժամին, երանի նախորդ շաբաթ այս օրը…