marat sirunyan

ԲԱԽՏԻ ԽՈՓԸ

Մի խոփ կապած եզան ուսին,

Իր այդ միակ արտի հույսին,

Մի գյուղացի իր ծեր հալին

Եկել էր արտ՝ վար ու ցանի:

 

Եզն էլ իր պես կյանք էր տեսել.

Քանի՛ թազա խոփ էր մաշել,

Քանի՛ մարդու հոգս էր քաշել,

Բայց իր գործից ձեռք չէր քաշել:

 

Ո՞ւմ բողոքեին այս փուչ կյանքից.

Երկու իրար հին բախտակից,

Մեկի որդին չեկավ կռվից,

Մեկին զրկին իր «շնորհից»:

 

Ու դարդերը իրար տալով,

Հո ու ջան իրար խառնելով,

Քրտինք սուրբ հողին շաղ տալով՝

Ապրել էին գերդաստանով:

 

Բայց կյանքն էր մահից դաժան,

Քանդեց մի ողջ գերդաստան,

Թողեց անտեր, անտիրական

Խեղճ գյուղացուն` հետը եզան:

 

Մյուս որդին՝ ջահել-ջիվան,

Դարձավ ղարիբ անօթևան:

Քանի երամ եկավ անցավ,

Մեկ է՝ որդուց լուր չստացավ:

 

Ցավը ընկավ իր կնոջ ջան,

Ու մահն անգութ տարավ նրան:

Մնաց ինքն ու դուստրը` Աննան,

Մեկ էլ եզը` ախոռապան:

 

Աղջկան էլ տվեց հեռու

Գավառական մի շան որդու:

Մնաց միայն հույսն ապրելու

Վերադարձը պանդուխտ որդու:

 

Օրեր անցան. եկավ որդին,

Խնդությունով լցվեց հոգին,

Անգամ ուզեց մորթել եզին,

Բայց քարացավ` խոսքից բալի.

 

- Հայրիկ, կերթամ` եղբորս նման,

Էրգրի կռվին, մահի բերան:

Բայց ետ կգամ ես անպայման,

Կշենանա քու գերդաստան:

 

- Աստվաձ քեզ հետ լինի, որդի՛,

Բարով երթաս, գալդ բարի:

Քանի եզանս խոփը կաբրի,

Քու ամեն զարգն Աստված կօրհնի:

 

Եզան առաջ մեղա գալով,

Հին դարդերը իրար տալով,

Հո՛ ասելով, ջա՛ն լսելով՝

Մի գարուն էլ բերին զոռով:

 

Հալվեց կորավ սարերի ձյուն,

Բայց դարդեր դեռ կային հոգում:

Ծաղիկ տվին ծառերն այգում,

Բախտի ծառը դեռ չի ծաղկում:

 

Արտ էր գնում՝ աղոթք շուրթին.

- Աստվա՛ծ, խոփը չառնի քարին:

Ու ապրում էր՝ աչքը ճամփին,

Բոլորել էր քանի՛ տարի:

 

Ահա խեղճը՝ ճեփ-ճերմակած,

Եզան մեջքը ոսկրոտած,

Սպասում են մի խաբարի.

«Աստված խոփը չառնի քարի»:

 

Ու հենց էսպես` մահից դաժան,

Կյանքն էին քաշում ` խոփի նման:

Միտք էին անում` ջահել չեղան,

Օրերի հետ ո՞նց ծերացան:

 

Ու մի օր էլ հավքի թևով

Լուրը հասավ, եղավ գեղով…

Ի՞նչ անեծքով ու չար ձեռով,

Խոփը զարկվեց ժեռ քարերով:

 

Էլ էդ օրից ինչպե՞ս չասենք,

Ախր, Աստծուն ո՞նց չանիծենք,

Ո՞նց չլացենք ու պահանջենք

Ինչպե՞ս գինու թասով չասենք`

 

Հե՛յ վախ, հեյ վա՛խ

էն գլխից էր խոփը ջարդել

Խեղճ գյուղացու բախտի քարը:

Էն գլխից էր ջուրը տարել

Բախտ հորինող ջաղացքարը…