anahit baghshetsyan

Ինչո՞ւ թավշյա

Մի քանի օր առաջ առաջին անգամ շաբաթվա մեջ գնացել էի դպրոց։ Երբ պատմության դասաժամն սկսեց, և ուսուցիչը մտավ դասարան, անհետացավ դասարանում տիրող աղմուկը։ Իրականում պատմության դասաժամերին աղմուկը մոռանում է իմ ու դասընկերներիս մասին։

Ընկեր Եղիազարյանը՝ մեր պատմության ուսուցիչը, ողջունեց մեզ, և խոսակցություն սկսվեց Թավշյա հեղափոխության մասին։ Ես հարցրի ուսուցչիս, թե ինչու է հեղափոխությունը կրում «թավշյա» անվանումը։ Վաղուց էի մտածում հարցի շուրջ, բայց պատասխանը չէի գտնում։ Ընկեր Եղիազարյանն ասաց, որ անվանումը կապված է 1989 թվականին Չեխոսլովակիայում տեղի ունեցած շարժման հետ։ Հետո հարցրեց, թե նոյեմբերի 17-ը ինչ օր է։ Ես, իհարկե, մտածեցի, որ ծննդյանս հաջորդ օրն է ու հենց այդպես էլ ասացի։

Նոյեմբերի 17-ը ուսանողների միջազգային օրն է։ Հենց այդ օրը ուսանողները կազմակերպել էին խաղաղ ցույցեր Բրատիսլավայի կենտրոնում՝ փորձելով պայքարել կոմունիստական իշխանության միակուսակցական կառավարության դեմ։ Որոշ ժամանակ անց ցուցարարներին են միացել նաև տարեցները, դերասաններ և բազում բնակիչներ՝ բարձր վանկարկումներով ու հեղափոխական պաստառներով (մեջբերվածից մի մասը կարդացել էի համացանցում): Ընկեր Եղիազարյանն ասաց նաև, որ հեղափոխությունից հետո Չեխոսլովակիայում տարածված երևույթ է դարձել կոռուպցիան, ուստի 1989 թվականի հեղափոխությունը մասամբ հակահեղափոխություն է եղել։

Այդուհանդերձ ուսուցիչս նշեց, որ ոչ միայն հայոց պատմության, այլև համաշխարհային պատմության էջերում այս հեղափոխությունը չտեսնված է, քանի որ ժողովուրդն անում է չտեսնվածը՝ հեղափոխություն առանց զոհերի։

Սիրում եմ քեզ, ի՛մ հայ ժողովուրդ։