mariam tonoyan

Իշխանությունը սեփական միջոցներ չունի

Վերջերս մասնակցեցի ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբի խորհրդի նախագահ Լևոն Բարսեղյանի տեղական ինքնակառավարման մասին դասընթացին և,  մտովի դասակարգելով ստացած գիտելիքներս, սկսեցի անհատական հետևություններ անել։ Զարմանում եմ, թե ինչքան  բան չգիտեի մինչ այդ, իսկ այժմ հարցնում եմ ձեզ՝
Իսկ դուք գիտեի՞ք, որ.

1. Հայաստանի 914 համայնքներում քաղաքացիները մեծամասնական ընտրակարգով ընտրում են ինքնակառավարման երկու մարմին՝ Ավագանի և համայնքապետ, բացառությամբ Երևանի, Գյումրու և Վանաձորի։ Այստեղ ընտրություններն անցկացվում են համամասնական ընտրակարգով, և ընտրվում է միայն Ավագանին, որն իր կազմից համայնքապետ է ընտրում։
Թյուրըմբռնում կա, որ մարզպետը, վարչապետը կամ պետական իշխանությունները համարվում են տեղական իշխանությունների վերադասը։ Ուշադրությու՛ն։ Համայնքապետը և Ավագանին չունեն վերադաս։

2. Հայաստանի բոլոր համայնքների բյուջեի հանրագումարը երկրի համախառն բյուջեում 2017թ.-ի դրությամբ եկամտային մասով կազմում է 10, 71%, որից 6,71%-ը բաժին է ընկնում Երևանին, իսկ 3,94%-ը բախշվում է մնացած համայնքներին։
Որպես մարզաբնակ քաղաքացի, ես կարծում եմ, որ չնայած այս դրույթն օրինական է, այնուամենայնիվ, թերություններ և վերանայման կարիք ունի, քանի որ իրենից ներկայացնում է խտրականություն մարզերի և մայրաքաղաքի միջև։ Այդ է պատճառը, որ մարզերում դիտվում են մի շարք համայնքային խնդիրներ, որոնք, սակայն, չեն հարթվում համայնքի բյուջեի սակավության պատճառով (ճանապարհների անմխիթար վիճակ, քաղաքի լուսավորության, աղբահանության խնդիրներ…):

3. Ի տարբերություն մյուս համայնքների, Երևանի, Գյումրու և Վանաձորի քաղաքապետները նաև ավագանու անդամ են, ինչը նշանակում է, որ նիստերի ժամանակ (նիստերն անցկացվում են բաց և միայն ներկաների 2\3-ի որոշումով է այն փակ գումարվում) որոշում ընդունելիս վերջիններիս քվեները հաշվի են առնվում։ Կայացրած որոշումները պարտադիր հրապարակվում են։

4. Ավագանու հերթական նիստերից առաջ՝  7 օր շարունակ, համայնքի ղեկավարությունը պարտավոր է իրազեկել հանրությանը համացանցում համայնքի պաշտոնական էջում հայտարարության, ցուցանակների, ավագանու նստավայրում փակցված ծանուցման միջոցով։

5. Ավագանու լիազորությունների մեջ մտնում է հանրային մասնակցության կարգեր հաստատելը, այսինքն՝ համայնքապետին կից խորհրդակցական մարմնի ստեղծում, հանրային լսումների անցկացման կարգի հաստատում և քաղաքացիների ստորագրությամբ ավագանու որոշումների նախագծերի ներմուծում՝ ավագանու օրակարգ (մինչև 1000 բնակչություն ունեցող համայնքներում բնակչության 4%-ի, 1001-10000 բնակչությամբ համայնքներում 2%-ի, իսկ 10001-ից ավելի բնակչությամբ համայնքներում բնակչության 1%-ի ստորագրություններով)։
Սա հնարավորություն է տալիս քաղաքացիներին անմիջական մասնակցություն ունենալ տեղական ինքնակառավարմանը՝ չմոռանալով, որ իշխանությունը Հայաստանում պատկանում է ժողովրդին։

Այժմ տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործունեության մասին նոր տեղեկությունների ստացումով՝ կարող ենք և պետք է վերահսկենք նրանց աշխատանքը, մասնակցություն ունենանք տեղական ինքնակառավարմանը և պահանջատեր լինենք՝ մտապահելով այս եզրույթը. «Իշխանությունը սեփական միջոցներ չունի, իշխանությունը միշտ օգտագործում է մեր միջոցները»։