Ani asryan

Լուսավոր մարդը

Մանկության բարի հուշերը կապված են բարի մարդկանց հետ: Բակի խաղաղասեր մարդը նա էր, իսկ չարաճճին՝ մենք:

Մեր տունը նրա ձեռքի աշխատանքն է, գյուղի ծայրին՝ սարի գլխին: Տարիներ առաջ սարի գլխին հիմնեց իր տունը՝ մեծ ու տարբերվող: Ասում էր.

-Էս տան վիրա ամեն մի քարը խոխեքս են տիրալ, ցեխն էլ ես եմ ըրալ:

Արկադիան աշխատավոր պապս է: Սիրում էի նրան, բազում հուշերով կապվել էի նրա հետ, իսկ հիմա պարզապես երազում եմ հայտնվել նրա հսկա գրկում: Շրջապատի պապիկների մեջ փնտրում եմ նրան, գտնում եմ ու նորից կորցնում: Պապս մահացավ, բայց մնաց իմ հուշերում: Նա հավասար է կորած հույսերիս ճիշտ քառակուսուն և լոկ հուշերի մնացորդներին: Դուրս գալով հայրենի օջախից՝ կարոտով եմ լցվում, վերադարձին հիշում եմ տունս, կարոտում պապիս տնկած այգին, հիշում մշակի ձեռքերը: Մայիս ամսին դպրոցից գալիս էի տուն՝ ուրախ հայացքով, գովասանագիրը ձեռքիս։ Պապս նստած դրսում սպասում էր ինձ։ Միշտ գովասանագիրս գումարով էր շնորհավորում: Կարոտով գրկում էր, անհագ փափագում, կարոտից դրդված՝ արտասվում: Մի պահ լռում եմ ու ձեռք եմ պարզում, ծերացած դեմքից արցունքը սրբում: Նստում էինք, խոսում բարեկամներից, ազգից, նրա աշխատանքից: Ասում էր.

-Աշխադել եմ, էս դղյակս ես եմ սարքել: Բալաս, լավ կպահեք: Բոստանս կմշակեք, կճիրե՛ք: Էն արխը շուտ-շուտ փակվըմ ա, կպացեք, ճիրեք:

Նրա վատառողջ լինելու տարիներն էլ եկան։ Ծրագրել էր Համամի ձորում (իր այգու անունն է) տնակ կառուցել: Իր ամենասիրած այգին էր՝ ծառախիտ, լի ծաղիկներով, մաքուր բնությամբ, դրախտային հանգստությամբ: Սիրում էր ծաղիկներ, երաժշտություն, մանկան ճիչն էր շատ սիրում: Ասում էր.

-Խոխեք, եկեք քինանք են բուտկի գործը պրծցնենք:

Բռնում էինք նրա ձեռքից ես ու եղբայրս, գնում տնից փոքր-ինչ հեռու գտնվող այգին: Նրա դեմքի ամեն կնճիռը մի պատմություն է, տեսած մի հոգսն է, ավարտած գործն է: Ապրում էինք սիրով, կատակներով: Հենց տանը ջղայնանում էին ու գալիս էին, որ պատժեն, պապիկը պաշտպանում էր: Սիրում էր թոռնիկներին, և այդ սերը փոխադարձ էր: Հիմա չկա նա, բայց կա մշակի դրախտային այգիները: Մեր տան մի շողը գերեզմանատան ճանապարհին մնաց, ամեն անգամ գյուղ մտնելիս առաջինը նրան ենք հիշում ու ճանապարհն ուղղում դեպի իրեն: Նրա շիրմաքարին միշտ թարմ ծաղիկներ են, նրա ներկայության միակ վկաներն են: Մի պահ հուզվում եմ, հետո սուզվում մանկության հուշերի գրկում: Մենք միշտ մանուկ ենք կարոտաթաթախ ու հոգնած գրկում, իմ պապի գրկում: