Կան բաներ, որոնց մասին լսելն ու իմանալն այլ է, սեփական աչքերով տեսնելը՝ այլ: Կար ժամանակ, երբ սահմանն ինձ համար լոկ աշխարհագրական բաժանման միավոր էր, 6 տառից կազմված մի բառ, մի անորոշ գիծ, որն ինչ-որ բաներ բաժանում է իրարից:
Հասել էի Տավուշ՝ սահման: Դեպի Կողբ գնացող ճանապարհը՝ բացի երկար ու հոգնեցնող լինելուց, նաև շատ խորհրդավոր էր: Առաջին բանը, որ նկատեցի, բարձունքի եկեղեցին էր: Հասկացա. բարձունքին են կառուցել, որ թշնամին տեսնի, լավ տեսնի:
Ճանապարհով իջնելիս ես շարունակ սահմանն էի փնտրում, կամ գոնե դրա պես մի բան: Իմ պատկերացմամբ այն սպիտակ մի գիծ պետք է լիներ, բայց չգտա: Ինքս իմ մեջ լեռների վրայով մի սահման գծեցի, երևի իրականին նման:
Շատ լքված տներ տեսա: Դատարկված շենքերն ասես պատմում էին կրակոցների ձայներից, կարծես պատերն իրենց մեջ էին առել դրանց ցավն ու լուռ խոնարհվել:
Բաղանիսի կողքով անցանք: Հիշեցի Դավոյի «գաղտնի աշխատասենյակը», հիշեցի, թե ոնց էին Սերոժենք ստիպված շորերով քնում, Սերինեի լայն ժպիտը հիշեցի, ու թե ոնց էր պատմում կրակոցների մասին…
Գյուղ իջնելիս ժպտացող շատ դեմքեր տեսա: Թերևս ուժ տվող էին այդ հայացքները:
Սահմանն արդեն 6 տառանոց բառ չէր: Սահմանը դեռ չլքված տների մարդիկ են, նրանց ժպիտներն են, բարձունքի եկեղեցին է, չերևացող սպիտակ գիծը, անքուն զինվորը:
Հ.Գ. Հիմա սահմանին ապրող մեր բոլոր թղթակիցներին ուզում եմ գրկել, ներողություն խնդրել, որ ես այստեղ եմ, իսկ նրանց վրա դեռ կրակում են: Պի՛նդ կացեք: Ես ամբողջ սրտով շնորհակալ եմ ձեզ: