Կներեք, չէ՞, որ էսպես միանգամից սկսեմ։

Հուսով եմ՝ կներեք, իսկ եթե ոչ, հոգ չէ, հա։

Տեսնես կենդանիները չե՞ն մրսում։ Առհասարակ, բոլորը։ Միշտ մտածել եմ, որ մորթին իրենց տաքացնում է, բայց հնարավոր չէ, է: Տաքանալու համար գրկող մեկն է պետք, նրանք ունե՞ն այդ մեկին։ Այդ հարցն է ինձ շարունակ մտահոգում:

Մութ կանգառներում ծառերի տակ կուչ եկած կատուներին ես հիմնականում չեմ կերակրում: Իհարկե, չեմ կարող ասել՝ բոլորը, բայց ինձ նման շատերը չեն անում դա: Դե, գլուխ չեմ գովում, վատ է, ինչ խոսք:

Շատ հաճախ չենք մտածում, որ գուցե իրենց սիրտն էլ է կոտրել մեկ ուրիշ կատու, շուն կամ ցանկացած կենդանի: Իրենք էլ այսօր գիշերելու տեղ չունեն, իրենք էլ են մի բաժակ տաք թեյ ու պինդ գրկող կամ հոգատար զրուցակից ուզում:

Կանգառում եմ, սպասում եմ ավտոբուսին: Երկար ժամանակ կողքիս պառկած փիսիկին ինչպե՞ս չէի նկատել: Ժպտացի նրան: Թաթն ուրախությամբ պարզեց, թվաց՝ գտել էր այն միակին, ով պետք է իր կյանքը փոխեր: Թվաց՝ գտել է հենց նրան, ով այդ վայրկյանին պիտի պայուսակից դուրս բերեր տաք ծածկոցն ու թեյի բաժակները: Բայց ամենևին: Ես ուղղակի ժպտացել էի: Կշոյեի անհանգիստ մռռացող մեջքը, բայց ավտոբուսս եկավ: Ավտոբուսը սիրուն կադրերը փչացնելու հատկություն ունի։

Տաքանալու համար գրկող մեկն է պետք, ոչ բոլորն ունեն այդ մեկին…

Կներեք, չէ՞, որ էսպես միանգամից ավարտեմ։

Հուսով եմ՝ կներեք, իսկ եթե ոչ, հոգ չէ, հա։

Նոյեմբերի 27-ին «Նարեկացի Արվեստի Միություն»-ում կազմակերպվել էր

«Մանանա» կենտրոնի պատանեկան կինոստուդիայի սաների կարճամետրաժ վավերագրական ֆիլմերի ցուցադրություն։ Ցուցադրությունը տեղի ունեցավ «Ձեռք ձեռքի» մանկապատանեկան արվեստի III ինտեգրատիվ հանրապետական փառատոնի շրջանակներում: Փառատոնն իրականացնում է “Արտկոնցեպտ” միջազգային ասոցիացիան ՝  ՀՀ Մշակույթի նախարարության աջակցությամբ։ «Արտկոնցեպտի» տնօրեն Արմեն Մանասյանը նշում է, որ ծրագրի մեկնարկից հետո մի շարք կազմակերպությունների հետ են սկսել համագործակցել:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

«Մանանա» կրթամշակութային կենտրոնի հետ «Արտկոնցեպտի» համագործակցությունը սկսվել է դեռ նախորդ համերգաշրջանի կազմակերպումից, երբ «Մանանայի» պատանի ֆիլմմեյքերները սիրահոժար նկարահանեցին համերգային ծրագրերը,- բացման խոսքում նշեց Արմեն Մանասյանը, – այս շաբաթվա ծրագիրն էլ կազմելիս դիմեցինք «Մանանա» կենտրոնին` իմանալով, որ «Մանանայի» նկարահանած շատ ֆիլմեր բովանդակային ընդհանրություններ ունեն ինտեգրման շաբաթի հետ։

Բացման խոսքով հանդես եկավ նաև «Մանանա» կենտրոնի տնօրեն Ռուզաննա Բաղդասարյանը.

-Այսօր ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում կենտրոնի 12-20 տարեկան պատանիների տարբեր տարիների նկարահանած ֆիլմերը: Մենք խնդիր չենք ունեցել հատկապես շեշտելու սահմանափակ կարողությունների տեր մարդկանց կյանքը: Այս ֆիլմերի հերոսները մարդիկ են, ովքեր թեև այդ փաստին, բայց ոգեշնչել են մեզ: Սրանք ֆիլմեր են սիրո, ընկերության, մարդասիրության, աշխարհում իրենց տեղը գտնելու, կյանքը ու մարդկանց սիրելու մասին: Մեր պատանի կինոգործիչները համոզված են եղել, որ նրանք կարող են ոգեշնչման օրինակ լինել շատերի համար, կարող են օգնել հասկանալու, իսկապես այս կյանքում ձեռք ձեռքի քայլելու համար: Ներառականությունը մենք այսպես ենք հասկանում:

Լուսանկարը` Սոնա Մխիթարյանի

«Մանանա» կենտրոնը հանդիսատեսին ներկայացրեց տասը կարճամետրաժ վավերագրական ֆիլմ:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Կինոդիտմանը հանդիսատեսի շարքերում էին նաև միջին դասարանի աշակերտներ. հյուրերին, ֆիլմերից բացի, զարմացրել էր նաև նրանց ներկայությունը և այն, որ երեխաները լուռ և ուշադիր դիտում էին ֆիլմերը:

Լուսանկարը` Սոնա Մխիթարյանի

-Ես աշխատում եմ դպրոցում, ուսուցիչ եմ, հունվարից մենք անցնելու ենք ներառական կրթության: Իհարկե, բոլորս մտահոգ ենք՝ թե՛ ուսուցիչները, թե՛  երեխաները, դեռ չենք պատկերացնում՝ ինչպե՞ս երեխաները միմյանց կընդունեն, ինչպե՞ս կհարմարվեն,  բայց երբ ֆիլմերում տեսանք խնդիրներով մարդկանց, նրանց աշխարհը, կյանքը, հասկացանք, որ հարկավոր չէ այդքան մտածել, իրականում նրանց միայն ջերմություն ու ընկերություն է հարկավոր: Ուրախ եմ, որ այդ ամենը տեսան մեր աշակերտները ու հասկացան։ Շատ կցանկանամ, որ «Մանանան» շարունակի ցուցադրությունները ու հատկապես դպրոցներում, – ասաց Արևիկ Աբելյանը:

-Ես կարծում եմ, որ այս ֆիլմերը անտարբերության, չարության դեմ լավագույն դեղամիջոցներն են, ու դրանք հատկապես շատ կարևոր են այսօրվա աշխարհում, որովհետև, ցավոք, երեխաները երբեմն չեն ստանում այն դաստիարակությունը, որ հարկավոր է: Ամենակարևորն այն է, որ հասկանանք, որ եթե մարդկանց մոտ որևէ բան այլ է` ֆիզիկական կամ անգամ հոգեկան տեսանկյունից, չի նշանակում, որ նրանք մեզնից վատն են,-ասաց հանդիսատես Անահիտ Հակոբյանը,- այստեղ ներկայացված յուրաքանչյուր ֆիլմ ստիպում էր փշաքաղվել, ու ես մեծ ցանկություն ունեմ, որ «Մանանա» կենտրոնը և երեխաները իրենց սկսած ճանապարհին կանգ չառնեն ու շարունակեն այս հիանալի գործը, բայց անպայման այդ ճանապարհի ընթացքին պետք է միացնել նաև դպրոցներին, խոսել տնօրենների հետ, և գոնե ամիսը մեկ անգամ նման ֆիլմերի ցուցադրություններ կազմակերպել, էական չէ՝ դպրոցներում, թե տարբեր երիտասարդական կամ արվեստի կենտրոններում:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Հիանալի է, որ երիտասարդները, ովքեր այս ֆիլմերի ստեղծողներն էին, կարողանում են այդքան խորը զգալ, տեսնել, մտածել ու նաև իրենց մտածածը հասցնել բոլորին։

-Շատ տպավորված եմ, անկեղծ ասած՝ չգիտեի ու չէի մտածում, որ սահմանափակ կարողություններով մարդկանց մասին են լինելու ֆիլմերը։

Ես գյումրեցի եմ: Տպավորվածությունս քառապատկվեց, երբ տեսա, որ ֆիլմերից մեկի գլխավոր հերոսը իմ ծանոթներից մեկն է. մենք միասին սովորել ենք նույն դպրոցում։ Ես երկար տարիներ ականատես եմ եղել նրա ծնողների ու ընկերների անսահման ջերմությանը, թե ինչպես էին մեծ համբերությամբ դպրոց ու դպրոցից տուն ուղեկցում այդ տղային, օգնում ու աջակցում, ու պարզվեց, որ հիմա նա ինքն է կամավորության սկզբունքով աջակցում որոշակի խնդիրներ ունեցող երեխաների: Ուրախ կլինեմ, եթե ցուցադրությունները շարունակվեն, ու նոր ֆիլմեր նկարահանվեն, – իր տպավորություններով կիսվեց ուսանողուհի Անի Կիրակոսյանը։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

-Ֆիլմերի նկարահանումներից մի քանիսին ինքս մասնակցել էի, գրեթե բոլոր հեղինակներին ճանաչում եմ, բայց շատ ֆիլմերի վերջնական տարբերակները չէի տեսել, ու անգամ նրանք, որոնք մի քանի անգամ դիտել էի, այսօր լրիվ ուրիշ կերպ ներկայացան ինձ. մթնոլորտը, թեման թույլ էին տալիս ամբողջությամբ զգալ յուրաքանչյուր ֆիլմ ու հատված, – այսպես իր տպավորություններով կիսվեց «Մանանա» կենտրոնի անդամ Սուրեն Կարապետյանը։

Անի Ավետիսյան, Անի Հարությունյան

Ամեն օր` աշխատանքից հետո, քայլում եմ դեպի մետրո` «Երիտասարդական» կայարան։ Կարող եմ նստել Չարենցից, նստել չէ՝ կանգնել։ Եթե ցանկանում ես նստած գնալ, պետք է հասնես «Սասունցի Դավիթ» կայարան։ Բայց դա ինձ չէր անհանգստացնում. սիրում եմ երկար ճանապարհներ։ Լավագույն վայրը ստեղծագործելու համար վաղուց ընտրված էր տրանսպորտը՝ մետրոյի վագոններ, արդեն հնացած միկրոավտոբուսների ամենահետևի նստատեղը, տրոլեյբուսի նստարանը՝ անմիջապես պատուհանի կողքին։ Պատահել է անգամ՝ մի քանի անգամ գնացել եմ մետրոյի մի ծայրից մինչ ամենավերջին կայարանը, որ վերջացնեմ պատմվածքս․ տանը ոչ մի ձև չէր ստացվում գրել։

Մետրոյի աշխատողը արդեն 10 տարի է` չէր փոխվել։ Նույնն էր։ Նույնն էր նրա հայացքը, միայն աչքերի տակ կնճիռներ էին ավելացել։ Ամեն անգամ, երբ հինգ հազար դրամանոց էիր տալիս մեկ ժետոնի համար, ջղային ու արհամարհական հայացք էր նետում դեմքիդ ու ասում. «Մանր չունե՞ս»: Բացասական պատասխան ստանալուց հետո դժգոհ դեմքով սկսում էր փնտրել չորս հատ հազար դրամանոցներ, ու մնացածը՝ հիսուն դրամանոց մանրադրամ։ Դրանով ուզում էր հասկացնել, որ մյուս անգամ երկու հարյուրից ավելի չվճարեմ։ Երբեք չեմ տեսել նրան գոհ ու երջանիկ դեմքով։ Տասը տարի նույն տեղում աշխատելով, նույն ֆունկցիաները կատարելով` դժվար թե ուրախ դեմք ունենաս, մանավանդ, երբ ոչ մի դրական վերաբերմունք չես ստանում քո փոքրիկ պատուհանից այն կողմ գտնվող մարդուց։ Իր փոքրիկ խցիկում նստած տարեց կինն անգամ երազում էլ էր զգուշացնում, որ պետք է քայլել միայն աջ կողմում կամ երեխաներին բաց չթողնել շարժասանդուղքի վրա։ Երազում էլ նրան չէին լսում․ էլի շարունակում էին քայլել ոնց պատահի։

Բոլորը կանգնած սպասում են գնացքի մոտենալուն։ Աչքերը անհագ նայում են ցուցանակի փոխվող թվերին, հայացքով փնտրում գնացքի լույսը։ Ոմանք անգամ հանում են ականջակալները, որ բոլորից շուտ լսեն գնացքի՝ ռելսերի վրայով ընթանալու ձայնը ու դռները բացվելուն պես արագ նետվեն վագոնների մեջ։ Բա որ չհասցնե՜ն։ Մետրոյի հոտը ամենահաճելին է, մետրոյի հայացքները` ամենաանկեղծը։ Երբ վագոնների ձայնը չի թողնում, որ որևէ բան լսես, դու սկսում ես խոսել հայացքներով։ Հայացքով մարդուն հասկացնում, որ աչքերը սիրուն են, որ դեմքին ժպիտ ավելացնի, կամ միգուցե` բաճկոնը կոճկի. դուրսը ցուրտ է, իսկ իր կայարանը ուր որ է՝ կմոտենա։ Մարդիկ վագոնների ներսում տարբեր են` ջղային, հիասթափված, նեյտրալ, ժպտացող։ Ժպտացող… Ժպտացող մարդիկ քիչ են հանդիպում վագոնների ներսում։

Բոլորը շտապում են ինչ-որ տեղ, ինչ-որ մեկի մոտ։ Իսկ միգուցե նրանցից ոչ մեկը չունի ինչ-որ տեղ գնալու, կամ չունի իրեն սպասող մեկին։ Բայց փոխարենը վաղը առավոտյան պետք է շտապի աշխատանքի։ Այն աշխատանքի, որից հասցրել է արդեն սարսափելի նողկանք ապրել։ Փոխարենը գնացքների ներսում մարդկանց աչքերը իրական են. նրանք կարող են իրական հիացմունքով կամ զզվանքով նայել քո հագուկապին, մազերին, հանգած աչքերին։ Նրանք հասցրել են սովորել աչքերով քեզ երկար ու հասկանալի տեքստ ասելու ձևը։ Նրանք գիտեն` քեզ ոնց հասկացնել, որ պայուսակդ բաց ես թողել, կամ որ բաճկոնդ կոճկես. դուրսը ցուրտ է, կմրսես։ Բայց հաճախ չեն հասցնում։ Գնացքները ունեն տարօրինակ հատկություն․ կիսատ են թողնում խոսակցությունները։

Գնացքը կանգնեց։ «Սասունցի Դավիթ»։

Եթե մտածում ես, որ օդանավը վախենալու ատրակցիոն է՝ կշտապեմ հիասթափեցնել քեզ: Դա ամենևին էլ այդպես չէ: Դա քեզ ասում է ամբողջ կյանքում օդանավերի վթարների մասին ֆիլմեր դիտած և այսօր առաջին անգամ օդանավ նստած մարդը: 6:45 Երևան-Կիև թռչող օդանավը թափ հավաքեց ու բարձրացավ օդ: Այդ օդանավին հաջորդելու էր Կիև-Վիեննա չվերթը: Եվ այդ օդային ճանապարհների վրա,  պատուհանից ճերմակ ամպերին նայելով, ես սպասում էի կյանքիս ամենակարևոր շաբաթներից մեկի մեկնարկին:

Մի խումբ երիտասարդներ այսօր հավաքվելու են Ավստրիայի Գրազ քաղաքում`  պատրաստ իրենց ամբողջ էներգիան տրամադրել մեդիայի զարգացմանը: Այո՛, քաղաքի անունը Գրազ է ու «գրազ գալու»  հետ էլ կապ չունի:

Մեդիան զարգացում է ապրում նորագույն տեխնոլոգիաների միջոցով: Սա այն գաղափարն է, որի համար էլ այս շաբաթը ամենասպասվածներից էր: Ի՞նչը կարող է ավելի լավ լինել միաժամանակ ապագա ծրագրավորողի ու լրագրողի համար, եթե ոչ այդ երկու մասնագիտությունները միավորող ծրագիրը, հնարավորությունը ՝ ստանալ ոչ միայն կիրառելի գիտելիքներ, այլ նաև շփվել ու ծանոթանալ ամենատարբեր երկրների երիտասարդների հետ, ովքեր կիսում են գաղափարներդ:

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Երկար ճանապարհից հետո հասանք Վիեննա, որտեղից պետք է գնացքների կայարան գնայինք: Կարճ ասած, հենց այստեղից էլ սկսում են մեր արկածները: Հարյուրավոր ավստրիացիներ, ովքեր հազարավոր անգամներ ցույց էին տալիս մեզ ճանապարհը և հազարավոր անգամներ էլ շեղում ճիշտ ճանապարհից:

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Դիանայի հետևից քայլելով, ոչինչ չհասկանալով պայուսակս այս ու այն կողմ էի քշում, հիշելով ամենակարևորը, որ չկորչեմ ու ոչինչ չկորցնեմ: Արդյունքում գտանք ինչ-որ պետք էր, ու հասանք`  ուր պետք էր: Դեռ երկար ժամանակ ունեինք Վիեննայում շրջելու համար և իհարկե առիթը բաց չթողեցինք:

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Գիտեմ, այնպես չէ, որ ես Եվրոպական շատ քաղաքներ եմ կյանքում տեսել, բայց Վիեննան անկասկած ամենագեղեցիկ ճարտարապետություն ունեցողներից մեկն է: Հնի ու նորի ներդաշնակ միաձուլում, որը ուղղակի գլխապտույտ է առաջացնում: Ու կապ չունի, որ հորդառատ անձրև է գալիս, ու ոտքից գլուխ թաց ես, կապ չունի, որ ցրտից դողում ես: Կապ չունի՝ որովհետև դու դեռ երբեք առիթ չես ունեցել այդ գլխապտույտը զգալու ու հիմա ուղղակի պարտավոր ես դա անել:

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Զբոսնելուց հետո վերադարձանք կայարան:

3 ժամ էլ մեզանից գնացքը խլեց, եթե չհաշվենք, որ մի ժամ էլ ուշացավ ինչ-որ գործադուլների պատճառով: Հասանք Գրազ…

Հյուրանոցում  մեզ դիմավորեց բարձրահասակ, ժպտերես Մարտինը, ումից նախորդ շաբաթների ընթացքում անընդհատ նամակներ էի ստանում: Սենյակներում հիմնավոր տեղավորվելուց հետո, մնացած մասնակիցներին հայկական անուշեղեն հյուրասիրեցինք, բացատրելով, որ մեր սուջուխը, վրացիների չուչխելայից տարբերվում է: Հայկական նռան գինին նպաստեց նրան, որ մասնակիցները սկսեն պարել ու երգել: Դե ինչ ասեմ, հիմա քնելու ժամանակն է, մինչ վաղը: Վաղն արդեն մեր օրագրում կկարդաք, թե ինչ ենք սովորում, ինչ կա-չկա մեդիա ոլորտի նոր զարգացումների մեջ:

Ֆիզիկայի ժամ: Խոսում են հոսանքի ուժի մասին: Այո՛, խոսում են, որովհետև ես ընդհանրապես չէի էլ լսում: Գլուխս հենել եմ արմունկներիս ու աչքերս փակել: Ի դեպ, երբ մի քիչ երկար եմ ձանձրանում, սկսում եմ տարօրինակ բաներ մտածել: Քիչ էր մնացել, որ մտորումների մեջ ընկնեմ, բայց հանկարծ լսեցի.

-Ուրեմն, դասը պատասխանելու է գալիս…

«Մենակ թե ես` չէ, մենակ թե ես` չէ, խնդրում եմ»:

-Աննա, արի գրատախտակի մոտ:

«Հուուո՜ւ, լավ պրծա, այ, հիմա կարամ հանգիստ խորասուզվեմ մտքերիս մեջ»: Նայում եմ ուսուցչին ու մտածում. «Տեսնես, որ գնա տուն, ի՞նչ ա անելու: Հա՞ց ա ուտելու: Հա՞ որ: Մի՞թե ուսուցիչները հաց էլ են ուտում (չգիտես՝ ինչի, միշտ մտածել եմ, որ ուսուցիչները ապրում են ռոբոտի նման. ո՛չ հաց են ուտում, ո՛չ քնում են, ո՛չ բարեկամներ ունեն, ո՛չ էլ ընտանիք): Դե հա, եթե ինձ էլ միշտ դպրոցում տեսնեին, ես էլ ամեն օր միայն դաս սովորեցնեի, լուրջ բաներից խոսեի, հաստատ իմ մասին էլ էդպես կմտածեին: Լավ, բա հետո՞: Ախր, հետաքրքիր ա, տեսնես` ի՞նչ ա ուտելու: Երևի համով ինչ-որ բան, օրինակ՝ իտալական պաստա, մինչդեռ ինձ տանը սպասում է հնդկաձավարով փլավը: Երանի իրենց: Իսկ կարո՞ղ ա` հարցնեմ հենց իրենից: Չնայած՝ իմ ֆիզիկայի ուսուցիչը էնքան խիստ ա ու կոպիտ, որ կարող ա հաջորդ անգամ էլ ի վիճակի չլինեմ մտածելու: Ինչ ծիծաղելի ա, ասենք՝ պատկերացրեք․ Միլենան մի շաբաթ դասի չի գա, որովհետև դասատուին հարցրել ա, թե ինչ ա էսօր ուտելու»:

Զանգը տվեց, ու մտքերս էլ իսկույն ցրվեցին: Բայց գիտեմ, շուտով հետ են գալու մինչև հաջորդ ժամը: Որոշեցի սուսուփուս գնամ՝ առանց ապուշ հարցերի:

Հիմա էլ աշխարհագրության ժամ է, էլի եկան էն մտքերը, թե ինչ է անելու ընկեր Միսկարյանը վերջին դասից հետո: «Երևի գնալու ա տուն, գրքերը բացի, մեր հաջորդ դասը աչքի տակով անցկացնի, հետո գրավորները ստուգի, հետո նոր թեստեր կազմի: Մի րոպե, բա ո՞վ ա ճաշ պատրաստելու, բա` տեսնես երեխաների դասերը ստուգելո՞ւ ա: Ուֆ, եսիմ, է, չեմ պատկերացնում, ինձ թվում ա, որ ուսուցիչները մենակ դաս սովորեցնելու համար են»:

Արդեն դասերն ավարտվել էին: Տուն եմ գնում, գլուխս էլի լիքն է էդ տարօրինակ մտքերով: Էսօր պիտի գնամ պարապմունքի, շուտ հասնեմ տուն, հնդկաձավարս ուտեմ, փոխվեմ ու դուրս գամ: Բա տեսնես ընկեր Սիմոնյանը վերջը ի՞նչ ա ուտելու:

Լրիվ մոռացել էի: Մաման մի երկու բան էր ասել, որ տուն գնալուց առնեմ: Մտա սուպերմարկետ, անսպասելիորեն տեսա, որ նույն ընկեր Սիմոնյանը կարտոֆիլ է գնում, հետո մոտեցավ ու ձեթ վերցրեց: Այ, հիմա պարզ է, ի՜նչ պաստա, ի՜նչ Իտալիա, տապակած կարտոֆիլ է ուտելու: Կարծիքս լրիվ փոխվեց, արդեն պատկերացնում էի, թե ոնց են ուսուցիչները առևտուր անում, հաց ուտում, ու թե ոնց են ընդհանրապես դասից բացի ուրիշ բան անում:

Պատկերացումներս լրիվ արդարացրին իրենց, երբ պարապմունքի գնալուց ավտոբուսի մեջ տեսա ռուսերենի ուսուցչուհուս, բարևեցի ու թեթև ժպտացի: Հաջորդ օրն էլ, երբ ընկերուհուս հետ մտա խանութ՝ մի երկու բան փորձելու, տեսանք քիմիայի ուսուցչին: Բարևեցինք: Մերին հարցրեց.

-Ընկեր Կարապետյան, ի՞նչ եք կարծում՝ էս բլուզը շատ աչք ծակող գույն ունի՞:

-Չէ, ընդհանրապես, քեզ էլ շատ կսազի:

-Լո՞ւրջ: Մերսի:

Ապշել էի: Մի՞թե ուսուցիչները էդքան անմիջական կարող են շփվել աշակերտների հետ: Դպրոցում աշխարհի չափ նկատողություն են անում, իսկ դրսում հաճելի խորհուրդներ են տալիս:

Դասերի ժամանակ էլ չեմ անհանգստանում, թե տեսնես` էս դասատուն ինչ է անելու տանը, ինչ է ուտելու, ոնց է շփվում ընտանիքի հետ: Արդեն հստակ գիտեմ, որ ընկեր Սիմոնյանը շատ լավ առևտուր է կարողանում անել, տիկին Արամովնան, չնայած իր բարձրաճաշակ հագուկապին, անձնական մեքենայի փոխարեն ավտոբուսով է տուն գնում, իսկ այ, քիմիայի ուսուցիչս շատ բարձր ճաշակ ունի հագուստի հարցում:

Գուցե մեզ պակասում է հենց իրար ավելի լավ ճանաչելու հնարավորությո՞ւնը: Գուցե, եթե իմանանք իրենց խնդիրների մասին, առօրյա կյանքի, դպրոցից դուրս զբաղմունքի, ի վերջո հասկանանք իրար ու կոտրենք մեզ բաժանող պատնեշները: Գուցե…

Սովորաբար, երբ 12-րդ դասարանում սովորողները հանկարծ անհետանում են սոցիալական կայքերից, նկարներ չեն տեղադրում իրենց էջում, սկսում են նամակներին ուշ-ուշ պատասխանել, կամ էլ ընդհանրապես չպատասխանել, նշանակում է, որ հասել է այն պահը, երբ նրանք պետք է պատրաստվեն ընդունելության քննություններին: Այս նախաբանը և այն ամենը, ինչ կկարդաք հաջորդիվ, իրականում իմ՝ 17.am-ում և սոցիալկան հարթակներում ակտիվ չլինելու արդարացումն է:

Սկսենք նրանից, որ դեռ մանկուց, տեսնելով ավարտական դասարաններում սովորողներին այդքան ծանրաբեռնված ձևով պատրաստվելիս, փոքր-ինչ վախով, բայց անհամբերությամբ սպասում էի իմ հերթին: Իհարկե, ես չգիտեի, որ նրանք, ովքեր պատրաստվում են քննություններ տալ, կրճատում են քնի ժամերը (սարսափելի մեծ զոհաբերություն, բայց, դե ինչ արած), չեն հասցնում դասերը լիարժեք պատրաստել, ես կասեի՝ ընդհանրապես մոռանում են դասերի մասին, սկսում են երազել հասարակ բաների մասին, ինչպիսիք են ֆիլմ դիտելն ու ընկերների հետ դուրս գնալը: Մի հետաքրքիր բան էլ կա, որ մի քիչ էլ ծիծաղելի է հնչում՝ նրանք սկսում են հաց ուտելը երկար ձգել, որ մի քիչ հանգստանան այդ ընթացքում: Մեկ էլ մի բան, որ պատահեց իմ, բայց հավանաբար ոչ մեծամասնության դեպքում (դե, պատճառը պարզ է, նրանք մինչև այդ էլ սուրճ խմում էին), սկսեցի սուրճ խմել: Ես՝ սուրճի հանդեպ մշտական արհամարհական վերաբերմունք ունեցողս, սուրճ եմ խմում, որ կարողանամ արթուն մնալ:

Լավ, մի ամսվա կուտակված բողոքի ալիքը դուրս հանելուց հետո՝ փորձեմ վերլուծել այս փոփոխությունը մեկ այլ տեսանկյունից՝ ավելի փիլիսոփայորեն: Իրականում կարծում եմ, որ այս պահը կյանքում շրջադարձային է ու մի կարևոր փուլի սկիզբն է մատնանշում: Արդեն սկսում ես հստակեցնել նպատակներդ ու դրանք հերթով իրագործել մեծ երազանքիդ հասնելու համար: Ավելի է հստականում այն ուղին, որով պատրաստվում ես շարժվել ապագայում: Ու եթե անկեղծ, չնայած ծանրաբեռնվածությանը, հաճելի է, երբ գիտես՝ ինչ ես անում և ինչի համար:

Մի խոսքով՝ ամեն ինչ ունի իր լավ ու վատ կողմերը, բայց արժեքավոր ու անգնահատելի է դրականը տեսնելու կարողությունը: Այն նպատակը, որի համար շատ ժամանակ ու էներգիա եմ ծախսում, արժանի է դրան: