Անուշ Հովհաննիսյանի բոլոր հրապարակումները

Թբիլիսյան օրագիր, օր 1

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Ինչպես արդեն տեղեկացրել էինք, նոյեմբերի 1-5-ը Թբիլիսիում անց է կացվում Tbilisi Sunrise մանկապատանեկան միջազգային կինոփառատոնը, որին ներկայացված են նաև «Մանանա» կենտրոնի երեք ֆիլմեր: Մեր պատվիրակությունը՝ Անուշ Հովհաննիսյանը, Դավիթ Ալեքսանյանը և Լիլիթ Կարապետյանը հրավիրված են փառատոնին և պարբերաբար մեզ կհաղորդեն փառատոնային օրագիրը: Եվ այսպես.

Թբիլիսյան հագեցած օրվա մասին խոսելը մի քիչ բարդ է, քանի որ շատ բաներ կան պատմելու ու տեսնելու, բայց սկսեմ։ Ծանոթություններ ՝ ինձ համար ամենահետաքրքիր պահերից մեկը։ Հաճելի է օտարերկրացուն, ով նույնպես քեզ պես է ֆիլմեր է նկարահանում, պատմել հայրենիքից, ներկայացված ֆիլմերից ու մշակույթից։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Առաջին օրը, կարելի է ասել, շատ հագեցած էր եւ մի քիչ բարդ, քանի որ ներկայանում էին բոլոր մասնակից երկրները, ու պետք է ինչ-որ չափով հիշես նրանց մասին, ով գիտի, կարող է հաջորդ օրը նրա հետ անձամբ ծանոթանաս։ Կազմակերպիչները մեզ ուղեկցեցին դեպի Թբիլիսիի Երիտասարդական պալատ: ։ Աստիճանների մոտ մեզ դիմավորեցին Չարլի Չապլինի հանդերձանքով շատ երեխաներ, ի միջի այլոց, շատ գեղեցիկ էր մտածված։ Երբ արդեն բարձրացել էինք, մեզ ասացին, որ այսօր Չարլի Չապլինի արձանի բացման արարողությունն է։ Չապլինյան ոգի ու շունչ կար մի տեսակ։ Բացման արարողությունից հետո մեզ հրավիրեցին դահլիճ, եւ փառատոնը շարունակվեց այնտեղ։ Մի աղջիկ ՝դաշնակահարուհի, նվագեց հետաքրքիր միքս, մասնակից բոլոր երկրներից երգերի հատվածներ։ Շվեդիայի համար հնչեց ABBA հայտնի խմբի երգերից մեկը, Ուկրաինայի համար՝ «Տի ժ մենե պիդմանուլա»-ն, իսկ Հայաստանի պատվին դաշնակահարուհին կատարեց «Երեւան դարձած իմ Էրեբունի» երգի մեղեդին։ Շատ հետաքրքիր մի բան նույնպես եղավ։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Մեզ ցուցադրեցին մի քանի կարճ ֆիլմեր, իսկ վերջում ցուցադրվեց 35 տարի առաջ նկարահանված մի ֆիլմ։ Ֆիլմում ներկայացված էր մի բազմազավակ ընտանիքի պատմություն: Նրանք ունեին 9 երեխա՝ 8 աղջիկ, իսկ վերջում երկար սպասված 1 տղա։ Ֆիլմի վերջին հատվածը նկարահանել էին արդեն վերջերս, ցուցադրելով նույն ընտանիքը, բայց արդեն ֆիլմի երեխաները մեծացել էին ու իրենց ընտանիքներն էին կազմել։ Իսկ վերջում՝ անակնկա՜լ, նրանք բոլորը դահլիճում էին։ Ընտանիքի միակ տղան փոքր ժամանակ հեծանիվ էր ուզեցել, ու քանի որ նա արդեն բավականին մեծ է, հեծանիվ նվեր ստանալու համար, նրա փոխարեն իր տղան ստացավ այն։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Շատ գեղեցիկ էր նվերի հանձման պահը: Հեծանիվը իջեցրին վերեւից։ Ըհն, արդեն ժամանակն է մեզ՝ մասնակիցներին ներկայացնելու։ Բոլորիս հրավիրեցին բեմ։ Հնչում էր փառատոնի հիմնը, որի ներքո բարձրացվեց փառատոնի դրոշը։ Լույսեր, հրավառություն ՝շատ-շատ գեղեցիկ էր։ Հետո Թբիլիսիի մշակույթի տան երեխաները ազգային պարերն ու երաժշտությունը ներկայացրին, որից հետո կինոսենյակ գնացինք, որտեղ պետք է ներկայացնեինք մեր երկիրն ու կազմակերպությունը, ժյուրիին ու մասնակիցներին։ Քանի որ Հայաստանից մեզ հետ մեկ ուրիշ կազմակերպությունից մարդիկ կան, որոշեցինք, որ նրանք կներկայացնեն երկիրը, իսկ մենք՝ մեր կենտրոնը։ Բացումը արեցինք մենք, մեզ ողջունեցին հայերեն «Բարեւ»-ով, ինչ խոսք՝ շատ հաճելի էր։ Մեր խոսքից հետո ներկայացան եւ մյուս բոլոր երկրների ներկայացուցիչ կազմակերպությունները, պատմեցին, թե ինչով են զբաղվում, ինչ ֆիլմեր կամ անիմացիաներ են նկարում։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Ամեն ինչ արված էր, բոլորս արդեն միմյանց ճանաչում էինք, մնում էր ճաշել ու գնալ քնելու։ Ճաշի սեղանի շուրջ ծանոթացա ուկրաինացիների հետ. պատմում էի մեր ավանդական ուտելիքների, մեր ֆիլմերի ու իմ մասին, նույնն էլ՝ իրենք։ Իսկ հիմա սպասում ենք վաղվան, քանի որ մեր ֆիլմերը պետք է առաջինը ցուցադրվեն, հուսանք ամեն ինչ շատ լավ կանցնի։

Անուշ Հովհաննիսյան

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

***

-Ձեզ Մեյդան իջացնեմ՝ լա՞վ ա,- տաքսու վարորդն էր, ով մեզ հասցրել էր Թիֆլիս։

Տաքսուց իջնելուց հետո սկսեցինք շարժվել դեպի «Բաբիլինա» հյուրանոց, որտեղ պետք է մնանք մոտակա մի շաբաթը։ Մենք մեկ օր շուտ էինք եկել Թբիլիսի, ազատ օր ունեինք, ուստի որոշեցինք մեր ազատ օրը անցկացնել զբոսնելով եւ քաղաքին ծանոթանալով։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Քայլում եմ նեղ փողոցներով, որտեղ հանդիպում եմ հին-հին, բայց նոր լուսամուտներով ու դռներով տների։ Ամեն երեք տունը մեկ հանդիպում են եկեղեցիներ։ Դրանցից որոշները հին են, եւ միայն հեռվից նայելուց կարելի է հասկանալ, որ եկեղեցի է։ Որոշներն էլ նոր են կառուցած, բայց թեև այդքան շատ եկեղեցիներին, կան այնպիսիները, որոնք դեռ կառուցվում են։

Թբիլիսիի փողոցներում, այգիներում եւ պուրակներում հանդիպում են օտարազգի մարդիկ, ովքեր միմյանց հետ խոսում են ինձ համար տարօրինկ հնչող լեզուներով։ Կհանդիպեք նաեւ այնպիսի մարդկանց, ում կողքով անցնելիս, պետք է ձեր հայացքը մի լավ բարձրացնեք, որ գոնե դեմքը տեսնեք։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Մի երկու ժամ զբոսնելուց հետո վերադարձանք հյուրանոց, որտեղ տեսանք մեր հայրենակիցներին, ովքեր նոր էին ժամանել։ Ծանոթացանք, զրուցեցինք, նրանք ներկայացնում էին Ռոլան Բիկովի հիմնադրամը։ Միասին նորից դուրս եկանք զբոսնելու գիշերային Թբիլիսիով։

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Կարապետյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Կարապետյանի

Վերադարձանք հոգնած ու մրսած, բայց տպավորություններով լի։ Հա, մեկ էլ մոռացա ասեմ՝ էս Թիֆլիսը շատ ցուրտ է ու քամոտ, ու հեչ կապ չունի, որ արեւոտ է։

Դավիթ Ալեքսանյան

anush hovhannisyan

Կարապետյանից Հովհաննիսյան

Ամեն ընտանիք ունենում է իր անցյալն ու պատմությունը: Ոմանցը կապված է տիեզերական հարստության հետ, որը հիմա չկա, ոմանցը Ցեղասպանությունից է սկսվում, իսկ ոմանցն էլ ստալինյան դաժանությունների հետ է կապված:

Իմ պատմությունը եկել է Ցեղասպանությունից, իսկ հետո բռնադատվածության ծանր տարիների միջով անցել: Մինչ բռնադատվածությունը և աքսորի տարիները, մենք ունեցել ենք Կարապետյան ազգանունը, սակայն վերադառնալուց հետո ստիպված ենք եղել այն փոխել ու դարձնել Հովհաննիսյան: Բայց ինչպես հայրիկս է ասում` մեր արյան մեջ Կարապետյանն է ու կմնա:

Ինձ բախտ չի վիճակվել գիտակից տարիքում հանդիպել պապիկիս: Ես երկու տարեկան էի, երբ նա մահացել է: Երևի հենց դժվար կյանքը դարձավ պատճառը, բայց շատ կուզենայի, որ հենց նրանից լսեի իմ ընտաիքի տխուր անցյալի մասին: Ես այս ամենը լսել եմ հայրիկիցս, տատիկս էլ է շատ պատմել, բայց ամենաարժեքավոր հուշը, որ պահպանվել է, պապիկիս հոր ձեռագիր մատյանն է, որում պատմվում է, թե ինչպես են 1918 թվին կարողացել փախչել և փրկվել: Նա պատմում է, թե ինչպես իրենց վերջին հացահատիկն անգամ տվել են անասուններին, որ թուրքը չկարողանա դա իրենցից խլել: Նրանք փախել են, ու փրկվել է ողջ ընտանիքը, եկել ու հաստատվել են Թալինի շրջանի Արեգ գյուղում: Անցել են տարիներ, ու երբ պապիս հայրը իր սեփական ընտանիքն է կազմել ու մտածել, որ ամեն ինչ մնացել է հետևում, նա անգամ չի էլ պատկերացրել, որ մի դաժան ճակատագիր էլ իր երեխաներին է սպասվում:

1947 թվին վրա է հասել բռնադատվածությունն ու աքսորը: Չդիմանալով սիբիրյան ցրտին՝ պապիկիս երեք եղբայրները և քույրերից մեկը մահացել են: 6-7 տարի դիմանալուց հետո վերջապես նրանց արդարացրել են ու թույլ տվել վերադառնալ հայրենիք: Գալով հայրենիք՝ նրանք փորձել են հարմար հանգրվան գտնել ու սկզբում գնացել են Եղվարդ, հետո՝ Աշտարակ, իսկ վերջում եկել են Արմավիր ու մնացել հենց այստեղ: Պապիկս իր սեփական ուժերով կառուցել է մեր տունը, և երբ առաջին պատը կիսով չափ կանգնեցված է եղել, պապիկս հրաժարվել է ուրիշ տեղ գիշերելուց, ու ասել է, որ հենց այդ կիսատ պատն է իր տունը ու կմնա հենց այդտեղ: Օր օրի շատ դժվարությամբ կառուցել են մեր տունը, որը մինչ օրս կա, ու մենք հենց այդտեղ էլ բնակում ենք ու ամեն անգամ մեծ հպարտությամբ ենք պատմում տան կառուցման պատմությունը:

Պապիկս ինձ շատ է սիրել, քանի որ իր միակ աղջիկ թոռնիկն եմ եղել: Շատ են պատմում պապիկիցս, ու միշտ նույն պատմությունը լսելիս հուզվում եմ: Պատմում են, թե ինչպես եմ հազիվ խոսելով նրանից պաղպաղակի գումար խնդրել: Ասում են՝ բնավորությամբ էլ ենք նման: Դե հա, ես հայրիկիս պատճենն եմ, հայրիկս էլ՝ պապիկիս, ու ինչպես ասում են` պտուղը ծառից հեռու չի ընկնում: Ու քանի հիշում ենք և կարոտում, նրանք բոլորը մեզ հետ կլինեն ու կապրեն մեր մեջ:

anush hovhannisyan

Կար ու չկա

Մայրիկս միշտ պատմում է իր մանկությունից, և դա իմ ամենասիրելի զրույցներից է: Ես հետաքրքրասիրությամբ անընդհատ հարցեր եմ տալիս, իսկ նա սիրով ու համբերատարությամբ պատասխանում է: Պաշտում եմ, երբ նա սկսում է պատմել իրենց բակային խաղերից, որոնք նրանց առօրյայի մի մասն են եղել, իսկ մենք անգամ դրանց անունները չենք լսել:

Այ, օրինակ՝ յոթ քարը: Դա խաղացել են այսպես. ռետինե գնդակը (պայթած ու անպետք) կտրել են 7 շրջանների, որոնք 1-ից 7 համարակալված են եղել, և «գործնագործի» նման բաժանվել են 2 խմբի: Կենտրոնում իրար վրա շարված են եղել գնդակի կտորները, իսկ խաղի կենտրոնում գտնվողը պետք է գնդակից պաշտպանվելու հետ մեկտեղ կարողանար հարթ գետնին դասավորել կտորները և հակառակը՝ հավաքեր իրար վրա: Ակտիվ, շարժուն ու շատ հետաքրքիր խաղ, որի մասին լսելիս էլ անգամ ցանկանում ես ինքդ խաղալ:

Իսկ մյուս խաղի անունն է «չլիկ դաստա», որը, ըստ բակային կանոնների, խաղում էին միայն տղաները: Խաղում էին ընդամենը 2 փայտի կտորով, որոնցից մեկի օգնությամբ մյուսը պետք է կարողանային հարվածելով պտտեցնել: Երկու փայտի օգնությամբ նրանք կարողացել են խաղ մտածել ու հետաքրքրացնել իրենց առօրյան: Իսկ աղջիկները խաղում էին «ռեզին», պարան, «լյագուշկա»: Այսպես կարելի է խաղերի անվերջանալի մի շարք գրել ու անպայման շարքի վերջում չմոռանալ նշել բակային ճամբարները: Ինչպես ասում է մայրիկս՝ իրենց բակը լրիվ վերածված է եղել օլիմպիական խաղերի մարզադաշտի:

Միայն լսելուց այս ամենի մասին, մի պահ նախանձ եմ զգում, որ եղածը խաղեր են, բայց ես դրանք չեմ խաղացել: Չնայած՝ ես դեռ մի փոքր ուրախանալու տեղ ունեմ, քանի որ երբ փոքր էի, մեր բակում դեռ չկային տներ՝ համակարգիչներով զինված, ու մենք էլ էինք խաղում՝ մոռանալով ժամանակի մասին, խաղում էինք մինչև ուշ գիշեր:

Սիրում եմ, երբ մայրիկս սկսում է իրենց չարաճճիություններից պատմել, ու երբ հարցնում եմ, թե նա ինչ կաներ, եթե հիմա նույնը մենք անեինք, սկսում է ծիծաղել ու ասում, որ շատ խիստ կբարկանար ու կզրկեր բջջայինից: Իսկ իրենց ժամանակ ամենածանր պատիժը բակ իջնելու հնարավորությունից զրկվելն էր:

Այո, փոխվել է ժամանակը, անգամ պատժի մասին պատկերացումներն են փոխվել:

Չեմպիոնի ուղին

Հարցազրույց բազկամարտի աշխարհի չեմպիոն Դավիթ Մադոյանի հետ: Այժմ Դավիթը Եվրոպայի կրկնակի չեմպիոն է, աշխարհի կրկնակի բրոնզե մեդալակիր և աշխարհի չեմպիոն: 

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

-Դավի՛թ, խնդրում եմ պատմիր, թե ինչպես և երբ սկսեցիր զբաղվել սպորտով: 

-16 տարեկանից ծնվեց սերը սպորտի նկատմամբ: Երբ դեռ պրոֆեսիոնալ չէի, սկսել էի զբաղվել բազկամարտով, մրցում էի, ուժերս էի փորձում հասակակիցներիս շրջանում: Սակայն առաջ գնալու համար պայմաններ չկային, բայց, ի ուրախություն ինձ, շուտով Արմավիրում բացվեց մի մարզասրահ, որն էլ իմ առջև բացեց մեծ ուղի դեպի բազկամարտ:

-Ի՞նչ էիր զգում առաջին մրցման ժամանակ: 

-Առաջին մեդալս վաստակել եմ Հայաստանի սահմաններում՝ Շիրակի մարզի բաց առաջնության ժամանակ, երբ զբաղեցրի երկրորդ տեղը:

-Կա՞ն մարդիկ, որոնք քեզ ոգեշնչում են, խրախուսում, որ միշտ առաջ շարժվես:

-Այո, իհարկե, յուրաքանչյուր մարզիկի կողքին պետք է լինի ոգեշնչող մեկը: Իմ կողքին են միշտ ընկերներս, մարզիչս, հարազատներս, ընտանիքս: Ծնողներս ամեն մրցաշարից առաջ ասում են, որ իրենց համար կարևոր չէ հաղթանակը, կարևորն այն է, որ վնասվածք չստանամ: Բայց երբ իմանում են հաղթանակիս մասին, շատ են ուրախանում, ու հենց նրանց հրճվանքն էլ ինձ ուժ է տալիս, որպեսզի մյուս անգամ նույնպես հաղթանակով վերադառնամ:

-Արդեն բավականին երկար ժամանակ է, ինչ բազկամարտը քո կյանքի մի մասն է: Կա՞ արդյոք քեզ համար սահմանված հաղթանակի բանաձև: 

-Ունեմ կարգախոս՝ հավատա քեզ յուրաքանչյուր իրավիճակում, որը, կարելի է ասել, ինձ բավականին ոգևորում է:

-Համեմատելով քեզ 16 տարեկանում և այժմյան սերնդին՝ տեսնո՞ւմ ես նույն ձգտումը սպորտի նկատմամբ: 

-Չեմ կարող ասել, որ չկա ձգտում, ուղղակի չկա այն, ինչ մեզ անհրաժեշտ է: Կարծում եմ, որ մենք ինքներս պետք է օրինակ ծառայենք նրանց համար, ու նրանք էլ, տեսնելով մեր հաղթանակները, պետք է ոգևորվեն ու ձգտեն մեզանից առաջ անցնել:

-Առաջիկայում կա՞ն մրցաշարեր, որոնց պատրաստվում ես մասնակցել: 

-Նախ ասեմ, որ իմ անձնական բժիշկն անգամ դեմ էր, որ ես մասնակցեի աշխարհի այս առաջնությանը, բայց իմ համառության շնորհիվ ես գնացի ու հենց վնասված ձեռքով էլ հաղթեցի: Իսկ հիմա զբաղվում եմ ձեռքիս լիարժեք ապաքինմամբ, քանի որ մայիսին Եվրոպայի առաջնությունն է Բուլղարիայում: Ամեն ինչ անելու եմ, ոչ մի ջանք չեմ խնայելու, որ միշտ Հայաստանի սահմաններից դուրս հնչեցնեմ Հայաստանի Հանրապետության օրհներգը:

Լուսանկարը՝ Դավիթ Մադոյանի անձնական էջից

Լուսանկարը՝ Դավիթ Մադոյանի անձնական էջից

-Աշխարհի առաջնությունում դու դուրս եկար մի վերնաշապիկով, որի վրա ապրիլյան պատերազմի հերոս Ադամ Սահակյանի նկարն էր, կպատմե՞ս մի փոքր այդ մասին: 

-Ադամը իմ ընկերն է եղել ու կա, մենք միասին ենք մարզվել, ու ամեն անգամ նա շատ էր ուրախանում իմ հաջողություններով: Ու ես իմ պարտքն էի համարում, որ իմ մեծ հաղթանակը նվիրեմ ընկերոջս. ես հասա դրան:

-Դժվար չէ՞ պահել չեմպիոնի կոչումը: 

-Ինչ խոսք, դա մեծ պատասխանատվություն է: Հաղթանակին հասնելն այլ բան է, իսկ այդ հաղթանակը պահելը՝ մեկ այլ բան: Ես միշտ պայքարելու եմ, որ հասնեմ ավելիին:

-Ի՞նչ կմաղթես ընթերցողին: 

-Բոլորին ցանկանում եմ մեծ հաղթանակներ, ու թող բոլորն էլ զգան այն, ինչ ես եմ զգացել, քանի որ մինչև պարտվել չսովորես, չես զգա հաղթանակի ուժը:

 

Հարցազրույցը վարեց Անուշ Հովհաննիսյանը

Բագարանն ու բագարանցիները

Մենք ենք մեր Սփյուռքը

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Վերջերս մասնակցում էի մի ծրագրի, որը կոչվում էր «Երկիր ծրագիր»: Ֆրանսիայից և Հոլանդիայից մի խումբ երիտասարդներ եկել էին Հայաստան ու այդ ծրագիրն իրականացնում էին Արմավիրում ու Ստեփանակերտում: Դասընթացի ժամանակ լինում էին դասախոսություններ հայրենասիրության, մեր պատմության և սփյուռքի մասին: Այնքան հաճելի էր, որ նրանք եկել էին ուրիշ երկրից, բայց մենք ունեինք նրանցից մեր պատմության մասին սովորելու բաներ:

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Օրերն անցնում էին շատ հագեցած՝ նոր ընկերներ, խաղեր, երգեր: Նրանք մի փոքր դժվարությամբ էին հայերեն խոսում, իսկ մենք սիրով օգնում էինք, ուղղում էինք ու բառի ճիշտ արտասանությունն էինք սովորեցնում: Նույնն էլ նրանք էին անում՝ ֆրանսերեն բառեր էին սովորեցնում մեզ, բայց երբ սկսում էին միմյանց հետ ֆրանսերեն խոսել, հասկանում էինք, որ մենք ոչ մի հույս չունենք այդ լեզուն սովորելու: Ամեն մեկս ուներ իր սիրելի խմբապետին, չնայած՝ նրանք բոլորն էլ շատ լավն էին, լավագույն խմբապետների թիմն էին:

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Հաճելի էր 2 շաբաթ լինել մեծ սփյուռքի մի մասը, խոսել, ապրել, երգել նրանց նման, նրանց հետ, իսկ առանց այդ մեծ խմբի՝ կարծես ինչ-որ մի բան կորած լինի: Մեզ մնացին մեկը մեկից թանկ նկարներ նրանց հետ ու, իհարկե, արդեն հարուստ հիշողություններ: Գնացին՝ այն հույսով, որ էլի կգան, իսկ մենք անհամբեր կսպասենք, որ նորից ասենք՝ bonjour:

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Խաղողօրհնեքն Արմավիրում

anush hovhannisyan

Երազանքից նպատակ

Փոքր տարիքից միշտ սիրել եմ երազանք պահել: Ինձ նույնիսկ ասում էին, որ ես չափից շատ երազկոտ եմ: Երբ ինձնից ավելի մեծ մարդկանց հարցնում էի իրենց երազանքի մասին, նրանք ասում էին, որ չունեն երազանք, ունեն նպատակ: Զարմանում էի, թե ոնց կարելի է երազանք չունենալ: Բոլոր անհավանական միջոցներով երազանք էի պահում. սկսած յասամանի տերևներից, վերջացրած նույն անունն ունեցող մարդկանց մեջտեղում կանգնելով:

Ես արդեն մոտ երկու տարի է, ինչ երազում էի ֆոտոխցիկ ունենալու մասին: Ամեն տոնից առաջ ինձ պատրաստում էի, թե երբ անակնկալ անեն ու նվիրեն, ինչպես պետք է արձագանքեմ: Բայց այս տարի իմ երազանքը դարձավ նպատակ և իրագործվեց: Ես որոշեցի գանձանակ՝ «կասսա» պահել ու ծնողներիցս ամեն օր գումար վերցնելով՝ լցնել:

Որոշումիցս մի քանի օր հետո ինձ աշխատանք առաջարկեցին: Այն այդքան էլ իմ երազած աշխատանքը չէր, բայց սիրով համաձայնեցի գնալ: Հայրիկս  դեմ էր, ինձ աշխատանքի գնալիս չէր պատկերացնում, բայց մի կերպ համոզեցի: Ես այնտեղ պետք է կիսաչոր ծիրանի միջից կուտ հանեի, երբեմն դժվար դուրս եկողները վնասում էին մատներս: Միակ սկսնակն էի այնտեղ, դանդաղ էի անում, ինձ հույս տալու  համար ասում էին՝ ոչինչ, դեռ նոր ես սովորում, բայց գնալով ես էլ սկսեցի արագ անել: Այդ օրերից մեկի ժամանակ ընկերուհուս ծննդյան տարեդարձն էր: Ես նվերը որոշեցի իմ վաստակած գումարով գնել: Բայց ասեմ, որ ամեն մի դրամը ծախսելը շատ դժվար էր: Դե, իմ աշխատանքն էր…

Շատ էի ուզում գնալ հանգստանալու, բայց վերջապես ինձ շանս էր տրված, ու ես չէի ուզում կիսատ թողնել այսքան տարի մտքումս պահած ծրագիրը: Օրեր էին լինում, որ շատ դժվարությամբ էի արթնանում ու գնում, չէի գնում, ոտքերս էին ակամա տանում:

Ինձ օրեկան 3000 դրամ աշխատավարձ էին տալիս, որը ես մեծ ոգևորությամբ բերում էի ու գցում գանձանակի մեջ:

Երբ աշխատանքը վերջացավ, ես որոշեցի հաշվել գումարս: Ի զարմանս ինձ՝ ես հավաքել էի բավակաչափ գումար նպատակս իրականցնելու համար: Ու հիմա ես հասկացա, թե ինչ է նշանակում երազանք, իսկ ինչ՝ նպատակ: Այսուհետև որոշել եմ, որ իմ կյանքում արդեն պետք է լինեն միայն նպատակներ, որոնց ես փոքր քայլերով, բայց պետք է կարողանամ հասնել: Երկու տարվա երազանքս ընդամենը երկու ամսում կարողացա դարձնել նպատակ ու իրականացնել:

Իմ աշխատած գումարը շատ դժվարությամբ կարողացա ծախսել ու նաև հասկացա սեփական քրտինքով վաստակելու գինը:

Արմավիրի կենդանաբանական այգին

Օր-օրի պակասում է իմ քաղաքի`Արմավիրի կենդանաբանական այգու բնակիչների թիվը, որը յուրաքանչյուր բնակչի համար էլ տխուր դեպք է: Իսկ պատճառը ոչ բարենպաստ պայմաններն ու սննդի մշտական աղբյուրի բացակայությունն է: Այգին համարվում է մասնավոր, և քաղաքի ոչ մի կառույցի չի հետաքրքրում այգու պահպանման հարցը: Կենդանիների աչքերի տխրությունը միայն հերիք է, որ ցանկանաս ինչ-որ բանով օգնել նրանց, թեկուզ մեկ կտոր հացով: Իսկ ես փորձեցի այս կերպ նրանց օգնել՝ պատմել նրանց մասին, միգուցե ինչ-որ մեկը կցանկանա օգնել կենդանիներին, որոնց համար միևնույն է. Քաղաքապետարանը, մարզպետարանը, թե սովորական մարդիկ կլինեն իրենց տերերը: Նրանք սիրո և խնամքի կարիք են զգում:

Մի աշակերտի պատմություն

Արդեն բավականին երկար ժամանակ է, ինչ իմ նկարը չի հայտնվել 17-ի էջին: Հա, հիմա սկսեմ արդարանալ: Ուրեմն՝ ես այն եզակի աշակերտներից եմ, որը տանել չի կարողանում ամառային արձակուրդները և ամեն կերպ փորձում է օրերը երկարացնել դպրոցում: Արձակուրդի հենց առաջին օրվանից սկսվեցին տարբեր ճամբարների մասնակցության հայտերի փնտրտուքները, բայց ապարդյուն. մի տեղ տարիքս չէր բավարարում, մյուսում՝ հատուկ կարիք ունցող երեխաներն էին ներառված: Ու ես հասկացա, որ սկսվում է ձանձրույթի փուլը. գրքերն այլևս չէին հերիքում ամբողջ օրվա էներգիան սպառելու համար: Ես որոշեցի դիմել իմ դպրոցի տնօրենին՝ ճամբար կամ ամառային դպրոց կազմակերպելու խնդրանքով: Ի ուրախություն ինձ, խնդրանքս օդում չմնաց: Իմ շատ սիրելի տնօրենն արագ գործի անցավ և ինձ նույնպես բաժին հասավ այդ հետաքրքիր նախաձեռնությունից մի կտոր: Ես այնտեղ պետք է լինեի ոչ թե մասնակցի, այլ դասընթացավարի դերում: Դա, իհարկե, մեծ հաճույք է, երբ դու պատրաստ ես կիսվել գիտելիքներով ու ցույց տալ մասնագիտական ուղու քո տարբերակը: Ես մեծ սիրով համաձայնեցի, բայց քանի որ առաջին անգամ էի նման բանի մասնակցում, մտավախություն ունեի, որ չեմ կարողանա դասը լավ վարել: «Մանանայի» մասնագետների փորձով և խորհուրդներով իմ կողքին լինելու շնորհիվ դասընթացները լավ անցկացրի: Առաջին դասընթացը ամբողջությամբ նվիրեցի «Մանանային» ու 17-ին: Օրն անցավ բավականին հագեցած ու հետաքրքիր, մասնակիցները նույնիսկ առաջարկում էին էլի նման դասընթաց անցկացնել: Իհարկե, ինձ կրկին չմերժեցին, ու ես որոշեցի մյուս դասը նվիրել լուսանկարչությանն ու վավերագրական ֆիլմերին: Ես ոգևորությամբ պատմում էի ամեն ինչ, կիսվում այն բոլոր գիտելիքներով, որոնք ինձ տվել էր «Մանանան»: Ֆիլմեր, ֆոտոներ, նյութեր… Լիարժեք երջանկության 2 շաբաթ: Իսկ ամառային դպրոցի վերջին օրը որոշեցինք փոքրիկ էքսկուրս կազմակերպել դեպի Սարդարապատի հուշահամալիրը: Դպրոցն ավարտվեց, իսկ ես ուզում եմ իմ շնորհակալությունը հայտնել դպրոցիս տնօրեն ընկեր Քալաշյանին՝ նման բան նախաձեռնելու համար, մեծ շնորհակալություն նաև «Մանանա» թիմին՝ ինձ այդքան օգնելու ու խորհուրդներ տալու, նյութեր տրամադրելու ու պատանիների առօրյան ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար: Հ. Գ. Գիտե՞ք՝ ինչն է ամենալավը, որ ինձ դպրոցում արդեն ուսուցչական կազմն ու աշակերտները որպես «լրագրող Անուշ» են ճանաչում, և ես վստահ կարող եմ ասել, որ իմ հաջողության բանալին 17.am-ը, «Մանանան» ու ծուլությունս հաղթահարելու կարողությունն են: