Թեև Վայքը չի փայլում անտառապատ սարերով և կանաչապատ մարգագետիններով: Բայց կան ծառեր, որոնց միշտ ուշադրություն են դարձրել: Այդ ծառերից մեկը Վայքի ավագ դպրոցի դիմաց գտնվող թխկենին է: Ո՞վ է իրականում տնկել ծառը, ոչ ոք չգիտի, բայց հիմա, երբ ծառը դարձել է հայտնի, բոլորը ասում են, թե իրենք են տնկել: Միայն գիտեմ, որ տնկվել է 1977-78 թվականներին, երբ կառուցվել է այն ժամանակվա Ազիզբեկովի անվան միջնակարգ դպրոցը: Հիմա կասեք` սովորական ծառ է, գրեթե բոլոր դպրոցներում էլ կան նմանատիպ ծառեր, բայց այդ թխկենին Վայքի ավագ դպրոցի խորհրդանիշն է:
Շատ քիչ տեղերում կգտնես այնպիսի ծառեր, որոնց ճյուղերը այդպիսի համաչափ փռվածք ունենան: Իսկ տերևների զարմանահրաշ երանգի մասին էլ չեմ խոսում: Թխկենին գրավիչ տեսք ունի ցանկացած եղանակի: Նույնիսկ ձմռանը, երբ տերևները թափվում են, և մնում են միայն մերկ ճյուղերը, ծառը չի կորցնում իր գեղեցկությունը:
Վայքի ավագ դպրոցում չես գտնի մի դասարան, որը միասնական գեթ մեկ նկար չունենա այդ ծառի տակ: Այն ժամանակ, երբ դպրոցը դեռ միջնակարգ էր, առաջին դասարանցիները դասարանական նկարի համար շարվում էին ոչ թե աստիճանների վրա, այլ այդ ծառի տակ:
Ճապոնացի բանաստեղծ Ռյոկանի բանաստեղծությունն ասում է.

Ի՞նչ կմնա ինձնից հետո.

Ծաղիկներ գարնանը, կկուն՝ լեռներում

Եվ թխկիի տերևները աշնանը:


Մեր թխկենին տեսնելիս ես միշտ հիշում եմ այս տողերը:

Այսպես էլ Վայքի ավագ դպրոցում ամեն տարի գալիս են ու կյանք գնում նորանոր սաներ, իսկ ծառը մշտախոհ դիրքով կանգնած է դպրոցի դիմաց: Երբ դպրոցի դռնից դուրս ես գալիս, ծառը միանգամից աչքի է ընկնում իր մեծությամբ ու վեհաշուք պահվածքով: Կարծես հսկում է աշակերտներիս սովորելը:
Ի դեպ, հայրիկս ու հորաքույրս նույնպես սովորել են այդ դպրոցում: Հորաքույրս այսպես է պատմում այդ ծառի մասին.
-Երբ որ մենք էինք սովորում, էդ ծառը շատ փոքր էր ու անշուք, բայց հիմա շատ սիրուն ա:


Մեկ է` ինչքան էլ փոքր ու անշուք լիներ, նկարվում էին: Հայրիկս, հորաքույրս նույնպես նկարներ ունեն ծառի ֆոնին: Մեզ՝ աշակերտներիս համար ծառը շատ թանկ ու հարազատ է: Նրա մեջ ինչ որ խոր իմաստ կա, ու միշտ մտածելու առիթ է տալիս: Նրա տակ նստելիս սկսում ես մտածել ժամանակի մասին: Համեմատում ես անցյալդ ու ներկադ ու սկսում կառուցել ապագադ:

Չես գտնի մի մարդ, ով իր կյանքի ընթացքում որևէ բան չի կորցրել, լինի դա գումար, զարդ կամ իր համար որևէ թանկարժեք բան:
 Նորից պատմեմ պապիկիս մասին մի հետաքրքիր պատմություն: Սակայն այս անգամ ոչ թե այն զվարճալի պատմություններից, այլ իր և իր բանալիների կախազարդի մասին: 
Կակաչ կախազարդ: Այդ կախազարդը կամ պարզապես կակաչը եղել է այն բոլոր ավտոմեքենանների բանալիների վրա, որոնք ինքը վարել է: Կակաչը հետաքրքիր կապվածություն ունի պապիկիս հետ: Կակաչը մի քանի անգամ կորել է պապիկի մոտից, բայց նա միշտ գտել է:
Նախորդ պատմություններում պատմել եմ, որ պապիկս եղել է վարորդ:
Նա հերթական անգամ գնացել է Հոկտեմբերյան (ներկայիս Արմավիր քաղաքը): Չգիտես, թե ինչպես նրա գրպանից ընկնում են բանալիների մի մասը, որոնց վրա էր նաև կակաչը: Նա վերադառնում է տուն ու նոր է նկատում, որ կակաչը չկա: Դե, երկար ու մեծ ճանապարհ, չիմացավ որտեղ կորցրեց:
Անցնում է մի քանի օր. լրիվ անհայտ մարդիկ Հոկտեմբերյանից կակաչը բերում են ու վերադարձնում պապիկին: Կակաչը հասավ իր իրական տիրոջը: Հասավ, սակայն տարիներ հետո նորից անհետացավ՝ այս անգամ տնից: Պապիկը այնքան չէր անհանգստանում, քանի որ գիտեր՝ այն հաստատ «կվերադառնա»: Եվ իսկապես անհետանալուց տաս տարի հետո, պապիկը այն գտավ հարևանի ձեռքում: Այդ կակաչը սկզբում պատկանել է պապիկի եղբորը, ով մահացել է բանակում: Երևի հենց այդ հանգամանքն է «ստիպում» կակաչին վերադառնալ իրական տիրոջ մոտ:
 Կակաչը հիմա ինձ մոտ է, պապիկը նվիրեց ինձ: Ես համոզված եմ, եթե նույնիսկ կորցնեմ, ապա այն հաստատ հետ կգա, սակայն խոսք եմ տվել, որ չեմ կորցնի:

Հանգիստ նստած եմ համակարգչի առաջ, հանկարծ մեկը ստատուս գրեց մեր կենտրոնի խմբում՝ «Ժամը 6-ին լինեք կենտրոնում: Ճամբարի համար բան կա քննարկելու»:

Միանգամից առաջին արձագանքը եղավ.

-Մենակ 6-ին չէ, էլի, հարմար չի:

-Բա ե՞րբ:

-Մի քիչ ուշ:

-Լավ:

Վերջապես ժամը որոշեցինք, ուզում էի դուրս գալ, հանկարծ Ասպրամը գրեց.

«Երեխեք ջան, sorry, այսօր չէ, բայց վաղը ամբողջ օրը էստեղ եմ, կհավաքվենք»:

Լավ էլի, Ասպրամ, հազիվ բոլորս կայինք, բայց դե ինչ արած, պիտի սպասենք:

Եկավ հաջորդ օրվա մեր պայմանավորված ժամը, եկանք հավաքվեցինք:

-Սոնան ուրա՞:

-Ջրծաղիկ ա:

-Դինո՞ւլը:

-Պարապմունքի:

-Լավ, շրջանավարտներին հասկացանք, բա Նազիկն ու Դավի՞թը:

-Չգիտեմ:

Ինչպես միշտ մենք ենք` ես, Աննան, Վազգենը, Ասպրամը, Լուսինեն:

-Մուշ, կհիշե՞ս ինչ ենք արել անցյալ տարվա պարագաները:

-Ի՞նչ պարագա,- զարմացած հարցրի ես:

-Դե, անցյալ տարվա ճամբարի իրերը:

-Հաա, դրանք լցրեցինք2 արկղի մեջ ու դրեցինք էն սենյակում:

-Դե գնա բեր:

-Լավ էլի, ինչի՞ ես, միչև գտնեեե՜մ…

-Չէ, դու արա, դու լավ գիտես ինչը որտեղ ա:

-Էտ ո՞նց:

-Դե, դու ես դրել:

Ես անցնում եմ իմ գործին, իրենք`  իրենց: Դժվարությամբ, բայց գտա` ինչ ուզում էինք:

-Լավ, հիմա ինձ բացատրեք, թե ինչ ենք անում:

-Դե, առաջին օրը կծանոթանանք ու կսկսենք խաղեր խաղալը:

-Հաջորդ օրը … Կեսը կիջնեն մարզադաշտ` նախավարժանքի, կեսը կգան այստեղ պարելու:

-Հետո՞:

-Այ, հետոն բարդ ա: Իտալերեն, աշխարհագրություն, անգլերեն, նորաձևություն, թատրոն: Պիտի սրանք տեղավորեն օրերի մեջ, որ իրար հետևից չլինի ու լինի շաբաթական 2-3 անգամ:

-Բա ֆոտո՞ն:

-Ֆոտոն ամենաբարդն ա: Ապարատների պակաս ունենք:

-Դե սևը, մոխրագույնը, մեկ էլ` իրենց կասենք բերեն:

-Բայց ի՞նչ պիտի անես ֆոտոյի ժամանակ:

-Դե, մի օրը կբացատրեմ լուսանկարելու հիմունքները, մի 2 հատ կնկարենք, երկրորդ դասին արդեն շատ ֆոտոներ կանենք:

Այսպես գրել ջնջելով, թղթեր փչացնելով մի քանի օրվա դասացուցակը գրեցինք, ու մեզնից մեկն ասաց.

-Բերեք հիմա թողնենք, վաղը էլի կհավաքվենք:

Բոլորս գնացինք տուն հանգստանալու:

Հանգիստ նստած եմ համակարգչի առաջ, հանկարծ մեկը ստաստուս գրեց մեր կենտրոնի խմբում. «Ժամը 4-ին կգաք կենտրոն: Ճամբարի մնացած օրերի դասացուցակը կազմելու»:

Ու այսպես մի քանի օր իրար հետևից: Մեր ճամբարն արդեն սկսել է գործել Վայքի երեխաների համար:  Մենք` ավագ դասարանցի ջոկատավարներս վաղ առավոտից իրագործում ենք մեր կազմած պլանները: Երեխաների դուր է գալիս, ժամանակն ուրախ և իմաստալից է անցնում: Իսկ ճամբարից հետո մենք նորից այսպես կհավաքվենք, որպեսզի ամփոփենք ամառային դպրոցի արդյունքները:

Անտառապատ սարեր, սառնորակ ջրեր, հայկական կոթողներ…

Հայաստանի անտառների  հյուսիսային թագուհի: Այդպես եմ անվանում իմ ծննդավայրը, իմ Դիլիջանը: Թեև 10 տարուց ավել է ապրում եմ Վայքում, մեկ է, չեմ մոռացել ու չեմ մոռանա իմ ծննդավայրը: Երբ գնում եմ Դիլիջան, միանգամից սկսում եմ խոսել, այսպես ասած, «դիլիջաներեն»: Երբ հարցնում են, թե որտեղից եմ, պատասխանում եմ` հայրական արմատներով Խոյ, Սալմաստ, իսկ ծննդավայրով՝ Դիլիջանից:

Դիլիջան բոլորն էլ գնացել են, բայց քչերը գիտեն նրա անվան պատմությունը: Դա զրույց է, որը լսել եմ իմ մեծերից: Ժամանակներ առաջ, երբ Դիլիջան քաղաքի տեղում սաղարթախիտ անտառներ էին, այնտեղ փոքրիկ տնակներից մեկի մեջ ապրում էր մի փայտահատ իր կնոջ հետ: Նրանք երկար տարիներ երեխա չեն ունենում: Բայց օրերից մի օր նրանք ուենում են մի տղա, անվանում նրան Դելի: Դելին քիչ էր տնից դուրս գալիս, իսկ եթե դուրս էլ գալիս էր, ապա շատ հեռու չէր գնում: Երբ Դելին 7 տարեկան է դառնում, նրա ծնողները նրան թողնում են տանը և գնում փայտ կոտրելու: Դելին որոշում է մինչև ծնողների վերադառնալը տեսնել շրջակա անտառը: Նա սկսում է քայլել անտառով ու չի նկատում, որ շատ է հեռանում տնից ու վերջնականապես կորչում: Ծնողները վերադառնում են տուն և տեսնում, որ Դելին չկա: Հայրը սկսում է փնտրել նրան անտառում կանչելով` Դելի՜ ջան, Դելի՜ ջան, սակայն չի գտնում: Եվ այդ տարածքի  անունը մնում է Դելիջան: Հետագայում անունը ձևափոխվում է` դառնալով Դիլիջան:

Այս զրույցը լսել եմ 6 տարի առաջ, երբ փոքր էի, մի քիչ լավ չեմ հիշում, բայց ավելի լավ է  մի քիչ վատ, քան ընդհանրապես չիմանալ: Ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուրը պետք է իր ծննդավայրի պատմությունը իմանա: