Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Հարցազրույց Media Moving Forward ծրագրի Պորտուգալիայի թիմի ղեկավար Լարա Լիժեյրուի հետ:

-Ներկայացեք խնդրում եմ և ներկայացրեք Ձեր կազմակերպությունը:

-Ես Լարա Լիժեյրուն եմ, 33 տարեկան: Ներկայացնում եմ Լիսաբոնում Associação bué fixe հասարակական կազմակերպությունը, որը ինձ ուղարկել է այս ծրագրին մասնակցելու, նաև աշխատում եմ Nova University of Lisboa համալսարանի արժեքների ստեղծման օֆիսում (value creation office):

-Ի՞նչ գործունեությամբ են զբաղվում այս երկու կազմակերպությունները։

-Associação bué fixe հասարակական կազմակերպությունը զբաղվում է անապահով կամ ոչ լիարժեք կրթություն ստացած երիտասարդների սոցիալական ներգրավվածությամբ: Աշխատում ենք դպրոցականների և երիտասարդների հետ, որպեսզի նրանք հաջողությունների հասնեն ուսման և աշխատանքի մեջ:

Իսկ Nova University-ն Պորտուգալիայի հիմնական համալսարաններից է, այն բիզնեսին և տնտեսագիտությանը վերաբերող ամենալավ համալսարաններից մեկն է, որն այժմ ունի մոտ 19000 ուսանող:

-Ո՞րն է Ձեր դերը այս երկու կազմակերպություններում

-Associação bué fixe-ում ես աջակցում եմ տարբեր ծրագրերի: Իրականում, ես կազմակերպության ղեկավարի հետ նախկինում աշխատել եմ մեկ այլ ՀԿ-ում, այդ իսկ պատճառով որոշ չափով կապված եմ իրենց հետ: Եվ արդեն 2 տարի է, ինչ աշխատում եմ Nova University-ում՝ օգնելով ուսանողներին ձեռնարկատիրական ծրագրերում:

-Երբվանի՞ց են այս կազմակերպությունները կամ նրանցից որևէ մեկը European Youth press-ի անդամ։

-Վստահ չեմ, որ նրանցից որևէ մեկը European Youth press-ի անդամ է, բայց մենք ունեցել ենք բազմաթիվ ծրագրեր European comission-ին հետ, ինչպես նաև Nova University-ն ունեցել է Erasmus + ծրագրեր: Իսկ այժմ մենք արդեն European Youth Award-ի գործընկեր ենք:

-Ի՞նչ եք կարծում այս՝ Media moving forward ծրագրի մասին։

-Այս ծրագիրն ինձ համար մեծ կարևորություն ունի, քանի որ ես աշխատում եմ ուսանողների հետ, ինչպես նաև ծրագրերի սթարթափների ոլորտում, և երբեմն ես չեմ կարողանում գտնել հաղորդակցման ճիշտ ձևը: Եվ հիմա այս ծրագիրն ինձ օգնում է ավելի ազատ հաղորդակցվել իմ բնագավառում:

-Արդյոք Ձեզ համար օգտակար եղա՞ն այս վորքշոփերը։

-Այո, իհարկե, քանի որ ես լրագրող չեմ, բայց աշխատանքիս արդյունքում պետք է շատ շփվեմ ու հաղորդակցվեմ և հիմա ինձ համար որոշ խորհուրդներ առանձնացրի, որոնք կարող եմ հետագայում օգտագործել: Ապագայում ես պետք է գրեմ հոդվածներ, ինչը անելու համար հիմա ես տիրապետում եմ ավելի լավ գործիքների:

-Ի՞նչ ապագա ծրագրեր ունեք։

-Կփորձենք կապել Youth Press-ը և մեր հաղորդակցման գրասենյակը, իսկ European Youth Award-ի հետ, կցանկանայի, որ համագործակցեն մեր սթարթափները:

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Ինչպես գիտեք, հուլիսի 9-15 Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքում անցկացվեց Media Moving Forward ծրագիրը, որի շրջանակներում մենք՝ 17-ի թղթակիցներով, ոչ միայն ծանոթացանք թվային տեխնոլոգիաներին և մերօրյա մեդիայի մարտահրավերներին, այլև հանդիպեցինք հետաքրքիր երիտասարդների, ովքեր ևս իրենց երկրում զբաղվում են լրագրողական գործունեությամբ, նյութեր գրում, թղթակցում այս կամ այն լրատվամիջոցին: Նրանցից մեկն էլ քսանհինգամյա Արման Ֆաթիջն է՝ Բոսնիա և Հերցոգովինայից, ով, ավարտելով Սարաևոյի պետական համալսարանի փիլիսոփայության և գրականության բաժինը, այժմ բնակվում է Սլովենիայում՝ ուսումը այնտեղ շարունակելու նպատակով:

-Արման, պատմիր մի փոքր քո մասին:

-Եկեք ասենք այսպես. ես լրագրող եմ և մշակութային քննադատ: Վաղ տարիքում երազում էի դառնալ գրադարանավար, բայց ընտանիքս ասում էր, որ դա եկամտաբեր գործ չէ: Ավագ դպրոցում ընտրել էի ինժեներության բաժինը. ծնողներս կարծում էին՝ դա այն է, ինչ պետք կգա ապագայում: Բայց երկու տարի սովորելուց հետո հասկացա, որ այն իմը չէ. պատկերացրեք մի լսարան, որտեղ բոլորը լսում են ինժեներության մասին լեկցիա, իսկ մի տղա նստած Սելինջեր է կարդում… Ես ուզում էի ընտրել մի մասնագիտություն, որը մոտ կլիներ պատմություններ գրելուն: Ես սիրահարվել էի գրելուն այն բանից հետո, երբ մասնակցել էի կինոքննադատության մի դասընթացի: Ինձ դուր էր գալիս ֆիլմեր նայելը, կարդալը, հետո՝ դրանց մասին գրելը:

-Փիլիսոփա լինելն օգնո՞ւմ էր այդ գործում:

-Փիլիսոփայությունը հիանալի հիմք է մուտք գործելու համար ուզածդ ոլորտ: Իմ դեպքում, այո, այն օգնեց հասկանալ՝ ինչպես գրել, զարգացրեց ստեղծագործ միտքս: Առհասարակ, փիլիսոփայությունը կապ ունի բոլոր բնագավառների հետ՝ գիտություն, էկոնոմիկա… Այն օգնում է գտնել պատասխաններ:

-Ինչո՞վ ես զբաղվում ուսմանը զուգահեռ:

-Քանի որ ես մոտ եմ մշակույթին և սիրում եմ գրել, գրում եմ և նյութերս վաճառում տարբեր խմբագրությունների: Այսինքն՝ սովորում և աշխատում եմ միաժամանակ:

-Ո՞ր կազմակերպությունն ես ներկայացնում այստեղ:

-Ես մի մասն եմ Բոսնիա և Հերցոգովինայում գործող ONAuBiH կազմակերպության: Այն գործում է արդեն տասներկու տարի, անցկացնում է մեդիա-վերլուծություններ, կազմակերպում վորքշոփեր, սովորեցնում երիտասարդներին գրել, հարցազրույցներ վարել: Այսինքն՝ հարթակ է երիտասարդ լրագրողների համար: Կենտրոնն ունի նաև իր ամսագիրը՝ «Karike»-ն (անվանումը թարգմանաբար նշանակում է՝ կապեր): Այն ստեղծվել է տասը տարի առաջ և սկզբում գործել է տպագիր տարբերակով, երկու տարի առաջ դարձավ օնլայն:

-Ինչպե՞ս սկսեցիր թղթակցել:

-Շատ պատահաբար. ես պարզապես ճանաչում էի նրանց լրագրողներից մեկին, ով ինձ առաջարկեց միանալ իրենց: Դրանից առաջ մենք 4-5 ընկերներով ունեինք մեր սեփական մշակութային կենտրոնը, որտեղ կազմակերպում էինք տարբեր ցուցահանդեսներ, պոեզիայի օրեր… Եվ քանի որ մեր կազմակերպությունն այդ ժամանակ փակման շեմին էր, ես որոշեցի թղթակցել այդ ամսագրին: Եվ արդեն երկու տարի է՝ այնտեղ եմ:

-Ինչի՞ մասին ես գրում սովորաբար:

-Երբ նոր էի սկսել թղթակցել, գրում էի գրախոսություններ ֆիլմերի մասին, բայց հետո ինքս ինձ ասացի. «Գուցե պետք է փորձել նոր մի բան»: Եվ սկսեցի հարցազրույցներ վարել, զեկուցումներ պատրաստել: Հիմա, երբ ապրում եմ արտասահմանում, գրում եմ այն ամենի մասին, ինչ տեսնում եմ այնտեղ. իմ ապրումների, զգացողությունների… Ուզում եմ ցույց տալ մարդկանց, թե ինչ է նշանակում լքել երկիրդ: Նաև ուզում եմ գրել Կոլումբիայում գտնվող էմիգրանտների խնդիրների մասին:

-Ովքե՞ր են ամսագրի ընթերցողները:

-Հիմնականում երիտասարդությունը, ուսանողությունը: Մի անգամ մի հետաքրքիր դեպք պատահեց. մեր ընթերցողներից 18 տարեկան մի տղա գտավ ինձ ու պատմեց, որ կարդալով իմ նյութերը՝ ոգեշնչվել է և որոշել ինժեներության փոխարեն լրագրությունն ընտրել: Կարծում եմ՝ դա իմ ամենամեծ նվաճումն է, որովհետև ես իմ նյութերով, փաստորեն, կարողացել եմ ազդեցություն ունենալ ինչ-որ մեկի որոշման վրա:

-Իսկ ո՞վ է եղել քեզ ոգեշնչողը:

-Մի ժամանակ կատակելով ասում էի՝ ես ինքս եմ իմ ոգեշնչման աղբյուրը: Չգիտեմ, վաղուց չեմ մտածել այդ մասին…

-Ինչպե՞ս ես գտնում գրելու թեմաներ:

-Հիմնականում թեմաներն են գտնում ինձ: Ամիսներ առաջ ընկերներս առաջարկեցին գրել մի փողոցային արվեստի մասին: Դրանից հետո ես շարունակեցի այդ թեման՝ իբրև մշակույթի մաս: Իսկ երբ ես եմ գտնում թեմաներ, ընտրում եմ այնպիսիք, որոնք ոգեշնչում են ինձ և կարող են ոգեշնչել ուրիշներին էլ: Դրանք հիմնականում պատմություններ են երիտասարդների մասին, ովքեր, չունենալով որևէ ռեսուրս, ստեղծում են հիանալի գործեր, այսինքն՝ ապրելով մթության մեջ՝ կռվում են դրա դեմ: Երևի հենց նրանք են ինձ ոգեշնչողը:

-Խոսենք մեր Media Moving Forward ծրագրից: Ինչպե՞ս ստացվեց, որ մասնակցեցիր:

-Շատ հետաքրքիր էր, ես Սլովենիայում էի, երբ իմ խմբագիրը գրեց ինձ: Նա ուզում էր իմանալ, թե ինչ ունեմ անելու հուլիսի 9-15-ն ընկած հատվածում: Ես փորձեցի հասկացնել նրան, որ զբաղված եմ լինելու, որ գործեր ունեմ: Բայց երբ նա ասաց, որ նման ծրագիր կա, այն էլ Զալցբուրգում, անմիջապես համաձայնեցի, որովհետև շատ շուտ ձանձրացող եմ և կարիք ունեի նոր մի բանի:

-Եվ ինչպիսի՞ն են տպավորություններդ հիմա, ի՞նչ սովորեցիր այստեղ:

-Ես թվային տեխնոլոգիաներին ծանոթ էի, և կարելի է ասել, դասերի մեծ մասն ինձ համար նորություն չէր: Միգուցե սովորեցի ուրիշների հետ կիսվել իմ փորձով: Բայց պետք է նշեմ, որ ես այստեղ եմ ոչ միայն ինչ-որ բան սովորելու, այլև պատմություններ պատմելու համար: Այստեղ հավաքված են բազում հետաքրքիր մարդիկ, իսկ յուրաքանչյուր մարդ ինձ համար մի պատմություն է: Դրանից բացի, շատ հետաքրքիր է հանդիպել օտարերկրացիների, մարդկանց, որոնց հետ նախկինում երբեք առիթ չէի ունեցել շփվելու, ինչպես, ասենք, հայերի, իտալացիների… Եվ իհարկե, հետաքրքիր է բացահայտել Զալցբուրգը, այս լեռները, տպարանը… Կարճ ասած՝ Զալցբուրգը հիասքանչ քաղաք է:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Նախորդ շաբաթ մենք Ավստրիայում մասնակցում էինք Media Moving Forward ծրագրին։ Դե, դրա մասին ահագին արդեն կարդացել եք մեր կայքում։ Ծրագրի շրջանակներում մեզ հետ էին նաև երիտասարդ ծրագրավորողներ, որոնք մասնակցում էին Mobile Youth App Camp-ին։ Այս ափ-քեմփի ժամանակ ծրագրավորողները ներկայացնում էին իրենց ստեղծած հավելվածները։

Հարցազրույց ափ-քեմփեր (App Camper), երիտասարդ ծրագրավորող Յակոբ Լոբոդեցկիի հետ։ 

-Ներկայացեք խնդրեմ։

-Իմ անունը Յակոբ Լոբոդեցկի է, ես Լեհաստանից եմ։ Սովորում եմ գեոինֆորմատիկա Վարշավայի տեխնոլոգիայի համալսարանում (Warsaw University of Technology), դա կապված է գեոդեզիայի և ՏՏ ոլորտի հետ։

-Ի՞նչ է ափ-քեմփը, և ինչպես որոշեցիք մասնակցել դրան։ 

-Ես այդքան էլ վստահ չէի, թե իրականում ինչ է դա, միայն տեսել էի գովազդը ինտերնետում, որը ինչ-որ մրցույթի մասին էր իմ երկրում։ Իմ հավելվածը արդեն զարգացման որոշակի փուլում էր գտնվում, ես որոշեցի մասնակցել ընկերոջս հետ, քանի որ ես ստեղծել եմ այդ հավելվածը հենց ընկերոջս հետ, դա շատ կարևոր է։ Մենք ոչ մի ակնկալիք չունեինք, բայց ընտրվեցինք։ Դա անակնկալ էր մեզ համար։ Այսպիսով, հիմա ես արդեն հաստատ գիտեմ, որ ափ-քեմփը երիտասարդ մարդկանց, աշխարհի տարբեր անկյուններից եկած ծրագրավորողների հանդիպում է, որի ժամանակ դուք ծանոթանում եք, տեսնում եք, թե ինչպես են աշխատում մյուսները և շատ նոր բաներ եք սովորում։ Այս հանդիպումը շատ հետաքրքիր է, քանի որ շատ մարդիկ աշխատում են լրիվ տարբեր տեխնոլոգիաներով, տարբեր պրոյեկտների վրա, հետևաբար, մենք կարող ենք փոխանակել մեր փորձը։

-Պատմեք խնդրեմ Ձեր հավելվածի մասին։

-Իմ “ReadyToGo” հավելվածը հրավեր է մարդկանց ավելի շատ շարժվելու և կյանքում զբաղմունքներ գտնելու, որովհետև մարդիկ հիմնականում նստած են։ Այսպիսով, իմ հավելվածի հիմնական ֆունկցիան է՝ օգնել վազորդներին գտնելու ճանապարհներ, որտեղ կարող են վազել, քայլել կամ հեծանիվ քշել։ Խնդիրն այն է, որ վազորդները հիմնականում վազում են նույն ճանապարհներով, ինչը պարզապես ձանձրալի է, հետևաբար, նրանց համար իսկապես լավ կլինի գտնել այլ ճանապարհներ, այլ գաղափարներ։ Ավելին, երբ դու, օրինակ, արձակուրդում ես և ոչինչ չգիտես քո շրջապատի մասին, այս հավելվածը կօգնի քեզ գտնելու վազքուղիներ։

Ես ուզում եմ բարելավել իմ հավելվածը, այն կներառի ամբողջ վազելուն պատրաստվելու գործընթացը, օրինակ՝ ցույց կտա օդի աղտոտվածությունը, եղանակային պայմանները, կառաջարկի տաքացնող վարժություններ և այլն։

-Ինչպե՞ս առաջացավ հավելվածը ստեղծելու գաղափարը։

-Կարծում եմ՝ դա ուղեղային գրոհի արդյոււնք էր։ Մենք հանդիպել ենք ընկերների մի խմբով ու խոսում էինք ուսումնական առաջադրանքի մասին, ոչ մի կարևոր բան, բայց այդ պահին ծնվեց գաղափարը։ Մենք մտածեցինք մի բան, որը օգտակար կլինի մարդկանց համար և որը դեռ գոյություն չունի։

-Դուք ինքներդ վազո՞ւմ եք։ Այս հավելվածը հենց Ձեզ համար է՞լ է, թե դուք կարծում եք, որ այն պարզապես լավ բարեփոխում է հասարակության համար։

-Մի քիչ շփոթեցնող հարց է, ես պարբերական վազորդ չեմ կամ պրոֆեսիոնալ մեկը։ Վազում եմ ժամանակ առ ժամանակ, իհարկե, և հենց այդպես էլ փորձարկել եմ իմ հավելվածը, բայց հանդիպել եմ նաև վազորդների հետ, որոնք ուզում էին ունենալ այս հնարավորությունը։ Դա էր իրական պրոբլեմը։ Վազորդները միշտ ասում էին, որ կուզենային ունենալ իմ հավելվածի նման մի բան։

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

-Ինչքա՞ն ժամանակում է ստեղծվել հավելվածը։

-Բացի ինձնից և ընկերոջիցս, այս հավելվածի վրա աշխատում էին ևս 8 հոգի, կար մի փոքր դժվարություն ներգրավվելու հետ կապված։ Բացի դրանից, մենք դասեր ունեինք, դա ամբողջական աշխատաժամանակով աշխատանք չէր։ Կարծում եմ՝ ծրագրավորման փուլը մոտավորապես կես տարի է տևել։

-Ո՞րն էր այդ գործընթացում ամենամեծ դժվարությունը։

-Սկզբում խնդիրն այն էր, որ մենք փորձել էինք ստեղծել մեծ թիմ և հաղորդակցությունը այդքան էլ լավ չէր։ Օրինակ՝ մենք առաջադրանք էինք տալիս ինչ-որ մեկին և սպասում էինք մեկ, երկու, երեք շաբաթ. արձագանք չկար։ Դրանից հետո թիմում մնացինք միայն ես ու ընկերս, և պրոբլեմներն արդեն հիմնականում տեխնիկական էին։

-Իսկ ինչպե՞ս էր ստեղծվել ձեր թիմը․ դպրոցի՞ց, համալսարանի՞ց։

-Թիմը ստեղծվել էր քոլեջից։ Մենք ունենք ուսանողների ասոցիացիա, կոչվում է “Geoida”։ Մենք պարզապես հարցրել էինք, թե ով է ուզում միանալ մեր ծրագրին։

-Եվ ընդհանուր քանի՞ հոգուց է բաղկացած թիմը։

-Սկզբում մենք 10 հոգի էինք, հիմա, ինչպես արդեն նշեցի, միայն ես և ընկերս։ Մյուսները նույնպես մեծ աշխատանք են կատարել, օրինակ՝ ուսումնասիրել են մյուս նման հավելվածները, հարցուփորձ են արել վազորդներին մեր հավելվածի մասին։ Դրանից ավելի նրանք մեզ օգնել չէին կարող։

-Հասանելի է՞ արդյոք Ձեր հավելվածը ցանկացած երկրում, թե այն աշխատում է միայն Ձեր երկրում։

-Տվյալները Open Street Maps-ից են, որը գլոբալ ծառայություն է, հետևաբար այլ երկրներում նույնպես պրոբլեմներ չեն լինի։ Իհարկե, դեռ շատ աշխատանք կա կատարելու, օրինակ՝ թարգմանությունները, որոնք դեռ արված չեն, բայց կարծում եմ՝ արագ աշխատանք է։

-Խոսենք Media Moving Forward-ից, ինչպե՞ս հայտնվեցիք այստեղ։

-Նույն ափ-քեմփի շրջանակներում։ Դիմեցի և ընտրվեցի, քանի որ ունեի իմ սեփական հավելվածը։ Եվ հիմա ես այստեղ եմ։

-Այստեղ հնչում են շատ նոր գաղափարներ և կարծիքներ։ Ի՞նչ եք կարծում, դա կօգնի՞ Ձեզ գտնելու նոր լուծումներ Ձեր հավելվածի համար։

-Այո, կարծում եմ։ Իմ խնդիրն այն է, որ ես ունեմ շատ գաղափարներ, բայց վստահ չեմ՝ որ ճանապարհով պետք է գնալ, որպեսզի դարձնեմ իմ հավելվածը յուրահատուկ և հաջողված։ Այսպիսով, ես ունեցա ավելի շատ նոր մտքեր, որոնք կարող են իսկապես օգնել ինձ։

-Ո՞րն էր Ձեզ համար այս օրերի ամենահետաքրքիր մասը։

-Կարծում եմ՝ հավելվածների ներկայացումը։ Ես հնարավորություն ունեցա ներկայացնելու իմը և տեսնելու, թե ինչպես են ուրիշները անում դա։

-Ի՞նչ հետագա պլաններ ունեք։

-Բազմաթիվ պլաններ ունեմ, քանի որ այս նույն ընթացքում ես ստեղծում եմ իմ երկրորդ հավելվածը համալսարանի համար։ Հավելվածը օգնում է շենքերի ադմինիստրացիոն աշխատողներին՝ բանալիներ տրամադրելու ու դրանք հետ ստանալու գործում։ Հիմա շատ ձանձրալի կլիներ, եթե աշխատողները ունենային գրքեր, մատյաններ, որտեղ էլ գրեին մարդկանց անունները, հետո՝ ստուգեին։ Այդ պատճառով էլ մենք ստեղծեցինք այդ հավելվածը, որպեսզի դարձնենք այդ պրոցեսը ավելի արագ։ Սեղանի վրա հարմարեցված կլինի թաբլեթ, որտեղ մարդիկ կգրեն իրենց անունները, կընտրեն սենյակը և կստանան բանալին։ Հուսով ենք՝ մեր հավելվածը կսկսի աշխատել արդեն սեպտեմբերից։

Հարցազրույցը պատրաստեցին՝ Միլենա Խաչիկյանը, Սառա Մարտինսը, Մարիամ Նալբանդյանը