IMPACT ճամբար Հանքավանում

IMPACT-ը պատանեկան ակումբ է, որը ՀՀ-ում հիմնադրվել է 2014 թվականին «Վորլդ Վիժն Հայաստանի» կողմից: Առաջին անգամ ՀՀ-ում IMPACT ակումբներ ստեղծվել են Երևանում և Թալինում: IMPACT ակումբին մասնակցում են 12-18 տարեկան ակտիվ պատանիներ:

IMPACT-ը անգլերեն հապավում է, որ նշանակում է` Impowerment Motivation Participation Action Community Teanager (Youth)` երիտասարդների մասնակցությունը համայնքին ուղղված ծրագրերին: Այն իրենից ներկայացնում է ոչ ֆորմալ դասընթացների շարք:

Շաբաթը մեկ անգամ IMPACT ակումբը կազմակերպում է սեմինար-դասընթացներ, որին ակտիվորեն մասնակցում են համայնքի պատանիները: Ամեն IMPACT ակումբ ունի իր առաջնորդը (Group Leader):
Շիրակի մարզում առաջին IMPACT ակումբը ստեղծվել է 2016 թվականին Գյումրիում և Ամասիայում: Այժմ կա 6 IMPACT ակումբ՝ Գյումրիում երկու ակումբ և Ամասիա, Գոգհովիտ, Հայկավան և Կամո համայնքներում:

IMPACT ակումբի պատանիներին ավելի մոտիվացնելու և զարգացնելու նպատակով Վորլդ Վիժն Հայաստանի Գյումրիի և Ամասիայի Տարածքային Ծրագրերը սեպտեմբերի 7-9-ը Հանքավանի «Զեփյուռ» ճամբարում կազմակերպեցին եռօրյա ճամբար՝ համայնքային ծրագրերի գործում երիտասարդների գիտելիքների ավելացման և հմտությունների զարգացման նպատակով:
Ճամբարի առաջին օրը պատանիների համար կազմակերպվեց քննարկում-ներկայացում, որտեղ դասընթացավար Արտաշես Տոռոսյանի հետ միասին պատանիները կատարեցին համայնքային վերլուծություն և քննարկեցին, թե ինչ ծրագրերով է հնարավոր զարգացնել համայնքը:

Դրանից հետո երիտասարդները կատարեցին խմբային աշխատանքներ, քննարկեցին իրենց կողմից կատարված ծրագրերը համայնքի զարգացման համար և վերջում ներկայացրեցին իրենց ընկերներին:

Քննարկում-ներկայացումից հետո մասնակիցներին տրվեց ազատ ժամանակ, որպեսզի պատրաստվեին «Տաղանդների երեկոյին», որի ժամանակ համայնքի պատանիները պետք է մեզ զարմացնեին իրենց գիտելիքներով, կարողություններով և հմտություններով:

Տաղանդների երեկոյին հաջորդեց երեխաների կողմից սիրված երեկոյան դիսկոտեկը: ԼՃամբարի երկրորդ օրը սկսվեց մարմնամարզությամբ և նախաճաշով, որից հետո  տրվեց առաջադրանք՝ կազմել համայնքային ծրագրեր, որոշել ծրագրերի թիրախները, նպատակը, ուժեղ և թույլ կողմերը: Քննարկել, թե ծրագրերն ինչքանով են իրատեսական, նորարար, օգտակար համայնքի զարգացման գործում, ինչքանով են նպաստում երիտասարդների մրցունակության բարձրացմանը:

Քննարկումից հետո երիտասարդներին տրվեց ազատ ժամանակ, որը  նրանք անցկացրեցին լողավազանում: Դրանից հետո IMPACT ակումբի բոլոր երեխաները՝ անկախ համայնքից, բաժանվեցին երեք խմբերի՝ մասնակցելու մասնագիտական դասընթացների: Դասընթացները վերաբերում էին համայնքային ծրագրերին և ունեին երեք ուղղվածություն՝ բյուջե (ֆինանսներ), ծրագրի կառավարում և գովազդ:

Դասընթացների ժամանակ պատանիները ներկայացրեցին իրենց կողմից կազմված ծրագրերը, որից հետո դասընթացավարների հետ քննարկեցին դրանք, ինչպես նաև ձեռք բերեցին գիտելիքներ նշված ուղղություններից:

Մասնագիտական դասընթացներից հետո Ամասիա համայնքի ՍՔԱՅ ակումբի երիտասարդները երեխաների համար կազմակերպեցին թիմակառույց խաղեր՝ զվարճալի և հետաքրքիր:

Երկրորդ օրը ճամբար էր այցելել նաև դասախոս, ռադիոհաղորդավար  Հայկ Մամիջանյանը, ով երեխաներին ներկայացրեց հռետորական արվեստը, սովորեցրեց հանրային խոսքի վարպետությունը և ժեստերի լեզուն: Այնուհետև դասախոսությամբ հանդես եկավ Այլասկայից ժամանած սոցիոլոգ- փիլիսոփա Ալեքս Ռիարկը, ով երեխաներին ներկայացրեց էկոհամակարգերի հիմնական խնդիրները, ՀՀ-ի կլիմայական խնդիրները և այլն:

Օրվա վերջում երեխաների համար դարձյալ կազմակերպվեցին խաղեր և երեկոյան դիսկոտեկ:

Ճամբարի երրորդ օրը ակումբի երիտասարդներին տրվեց առաջադրանք. նախորդ օրվա կազմած համայնքային ծրագրերը հստակեցնել և վերջնականացնել՝ ներկայացնելով խնդիրները, նպատակը, բյուջեն և շահառուներին։  Առաջադրանքները ստանալուց հետո երիտասարդներն անցան աշխատանքի, կազմեցին պրեզենտացիաներ  իրենց համայնքային ծրագրերի վերաբերյալ, որը հետո ներկայացրեցին իրենց ակումբակիցներին։

Կազմվել էր հինգ համայնքային ծրագիր, որոնք առավել մանրամասն մշակվելուց հետո, կիրականացվի «Վորլդ Վիժն Հայաստանի» կողմից։

Ծրագրերի ներկայացումից և քննարկումից հետո IMPACT ակումբի առաջնորդներին «Վորլդ Վիժն Հայաստանի» Շիրակի մարզի երիտասարդական ծրագրերի համակարգող Նարեկ Թութխալյանի կողմից տրվեց շնորհակալագրեր՝ զվարճալի և հետաքրքիր կարգախոսներով։ Երիտասարդներին տրվեցին նաև մասնակցության  հավաստագրեր։

Իսկ ամենավերջում IMPACT ակումբի բոլոր մասնակիցներն ու առաջնորդները հրաժեշտ տվեցին միմյանց և ճանապարհվեցին դեպի տուն։

vrezh sargsyan

Հայկական թատրոնները վերադառնում են արձակուրդից: Բացվում է նոր թատերաշրջանը

Հայաստանում անցած տարի թատերական աշխարհում բազում դրական իրադարձություններ տեղի ունեցան: Երևանի Սոս Սարգսյանի անվան Համազգային թատրոնը վերադարձավ Ուկրաինայի Խարկով քաղաքից, որտեղ «Լյուբ Օֆֆ» ներկայացմամբ հանդես եկան կարևոր փառատոնում, իսկ ներկայացման ռեժիսոր Նարինե Գրիգորյանը և դերասան Արման Նավասարդյանը իրենց հետ տուն բերեցին լավագույնի կոչումն ու հանդիսատեսի սերն ու հիացմունքը։ Համազգային թատրոնից այս տարի կան մեծ սպասելիքներ, քանի որ երևանյան շատ թատրոններում արդեն թատերական ներկայացումների մակարդակը փոխվել է՝ դառնալով շոուների հարթակ: Արդեն պարզ զգացվում է, որ շատ թատրոններում թատերական ներկայացումներին փոխարինում են շոուները, իսկ Համազգային թատրոնը ինքնատիպ է հենց նրանով, որ այնտեղ թատերական ներկայացումները շարունակում են հիացնել ու զարմացնել հանդիսատեսին: Համազգային թատրոնը իր ձեռքբերումներից հետո պարտավորվում է ավելացնել նոր ներկայացումների, այսպես ասած, առաջնախաղերի քանակը, քանի որ Երևանում կա մարդկանց մեծ զանգված, որը նախընտրում է հենց Համազգային թատրոն գնալ։

Հաջորդ թատրոնը, որը շատերին ստիպեց իր մասին խոսել, Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնն է: Այս թատրոնն արդեն մեկ տարի է, ինչ ապահովում է նոր ներկայացումներ և ունենում է լեփ-լեցուն դահլիճներ: Գյումրու թատրոնը սպասարկում է 10 000-ից ավելի հանդիսատեսի, և այս առումով գերազանցում է Հայաստանի բոլոր թատրոններին: Գյումրու թատրոնի ինքնատիպությունը հայապահպան գաղափարախոսությունն է։ Ի տարբերություն շատ թատրոնների, այստեղ հայ դրամատուրգիան ունի իր անփոխարինելի տեղը և գերակշռում է արտասահմանյան ներկայացումների նկատմամբ։ «Արշիլ Գորկի», «Բումերանգ», «Երկնքից երեք աթոռ ընկավ», «Ինչու էսպես չարացանք», «Մեսրոպ Մաշտոց», «Շողոքորթը», «Չար ոգի» և «Հարսանիք թիկունքում» ներկայացումներով Գյումրու թատրոնը հյուրախաղերով հանդես եկավ Հայաստանի տարբեր հատվածներում, ընդ որում «Հարսանիք թիկունքում» ներկայացման տոմսերը սպառվում էին ֆանտաստիկ արագությամբ և՛ Գյումրիում, և՛ Երևանում, և՛ այլ բնակավայրերում։ Գյումրու թատրոնը ունի խնդիր՝ միշտ գոհացնել իր հանդիսատեսին, և հետաքրքիր է ամեն անգամ տեսնել, թե ինչ նորամուծությամբ հանդես կգա այն:

Իսկ մնացած թատրոններն արդեն պիտի սկսեն իրենց բնականոն աշխատանքը, որ կարողանան ունենալ այն ձեռքբերումները, որոնք ունեցան վերոնշյալ երկու թատրոնները։ Սպասենք նոր առաջնախաղերի, ներկայացումների: Երիտասարդ նոր դերասանների թատերական եռուզեռը սկսված է:

Anna mkhitaryan

Աշոցքի սեպտեմբերի 1-ը

Ամբողջ ամառ սպասեցի սեպտեմբերի մեկին: Երևի չեմ հիշի մի դեպք, երբ ասեմ, որ ցանկանում եմ դպրոց գնալ, ու ինձ մի այլ հայացքով չնայեն ու չասեն, որ ես վերացող տեսակ եմ: Բարև, ես Աննան եմ, Աշոցքի միջնակարգ դպրոցի 10-րդ դասարանի աշակերտուհի: Վա՜յ, էլի մոռացա, 11-րդ դասարանի: Հա՛, և էսպես գրեթե ամեն րոպե և ամեն օր: Ես դեռ չեմ համակերպվում, որ մեկ տարով մեծացել եմ, ու արդեն պետք է ինձ մի քիչ մեծի նման պահեմ:

Ամեն նոր օրվա հետ օրերն էի հաշվում դպրոց գնալու, ուսուցչուհիներիս, ընկերներիս, ինձ տեսնելու համար: Հա՛, ինձ էլ, հետաքրքրիր էր՝ ինչպիսին կլինեի 11-րդ դասարանում: Վերջապես եկավ այդ օրը, բայց ոչ իմ պատկերացրածի նման: Առավոտյան մռայլ եղանակն ու քամին իմ տրամադրության վրա ազդեցին բացասաբար, և անգամ այն աստիճան, որ չէի ցանկանում գնալ դպրոց: Բայց մի կերպ հաղթահարեցի այդ ամենը, հասանք դպրոց, և միանգամից փոխվեց տրամադրությունս։ Ճիշտ է՝ դեռ արև չկար, բայց ես ժպտացի՝ տեսնելով ընկերներիս և ուսուցիչներիս: Չեք հավատա, բայց միանգամից տաքացա:

Չնայած եղանակային բարդ պայմաններին, դե, ախր, անհնար է ապրել Աշոցքում և չմրսել, միջոցառումը սկսված էր, անհամբերությամբ սպասում էի մեր ավարտական դասարանի աշակերտների ելույթներին: Դե, ինչպես չսպասեի, երբ ամենամտերիմ ընկերուհիս հենց այդ դասարանից էր: Միջոցառումը շատ լավ էր կազմակերպված, և ես այնքան էի տարվել դրանով, որ անգամ ինձ էի պատկերացնում այդ հարթակին կանգնած՝ որպես ավարտական դասարանի աշակերտուհի: Ամբողջ մարմնովս սարսուռ անցավ, երբ լսեցի այս նախադասությունը. ես, Հայսատանի հպարտ քաղաքացիս, երդվո՛ւմ եմ…

Ախր, շատ եմ սիրում այդ նախադասությունը: Միջոցառման ավարտից հետո հերթով դասղեկների հետ մտանք դպրոց։ Սիրտս լցվել էր, կարծես երեկ էր, որ ես մայրիկիս հետ երկու պոչիկով եկա դպրոց և վստահ ներս մտա: Անգամ չպատկերացրի, որ այսքան կարևոր կդառնա դա ինձ համար: Անգիր հիշում եմ, թե ինչպես էի ուսուցիչներիցս նեղանում, երբ իմ փոխարեն ուրիշ մեկին էին դաս հարցնում: Սիրում էի, որ ինձ լսեին բոլորը: Եվ այսպես, մեկը՝ երկու, երկուսը՝ երեք… Եվ եկանք հասանք մեր օրերը: Ամեն նոր օրվա հետ մի բան տարա դպրոցիցս, վստահությունս ավելացրեցի և հասկացա գիտելիքի արժեքը: Հասկացա, որ այս կյանքում գիտելիքը միակ բանն է, որ ինձանից չեն գողանա: Առիթից օգտվելով՝ շնորհավորեմ բոլորիս, հատկապես՝ առաջին դասարանցիներին, ովքեր ինձ նման վաղը կհասկանան, որ արդեն մեծ են: Ուզում եմ հին օրերը, ուզում եմ նորից գնալ դպրոց առաջին դասարանցու կարգավիճակով, ուզում եմ դպրոցի առաջին զանգը ես հնչեցնեմ, բայց մենակ ուզելը քիչ է: Կփորձեմ համակերպվել այս իրողության հետ, և քանի որ ճանաչում եմ բոլոր առաջին դասարանցիներին, ուրեմն նրանց հետ կվերապրեմ մանկությանս այդ քաղցր էջը:

Նյութը գրելիս մտածում էի, որ բոլորը սա կարդալիս կհիշեն այդ օրը, կհիշեն ու կհասկանան, կխոստովանեն, որ մեծանալուն զուգընթաց՝ հասկանում են, թե ինչքան շատ բան է տվել իրենց դպրոցը:
Սեպտեմբերյան առաջին զանգը իր գիրկն է կանչում բոլորին՝ մեծ, թե փոքր։ Ես անգամ կարոտել եմ իմ դպրոցական առաջին հագուստը, որն այդպես էլ չսիրեցի:

Կաքավասարի Թուխ Մանուկ մատուռը

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Նախորդ հոդվածներիցս մեկում պատմել էի գյուղիս՝ Շիրակի մարզի հնագույն շեներից մեկը հանդիսացող Կաքավասարի մասին։

Մեր գյուղում է գտնվում Կարմրավոր եկեղեցին, որն այժմ խոնարհված է։ Կարմրավորի դիմաց՝ բարձր բլրի վրա է գտնվում միջնադարում կառուցված Թուխ Մանուկ մատուռը։ Ըստ վարկածի՝ թուխ մանուկները երիտասարդ կտրիճներ են և հրաշագործ հերոս մանուկներ։

Մատուռում կա գերեզման, որտեղ գյուղացիների վկայությամբ ամփոփված է Սրբի մասունք, քահանայի ձեռաց խաչ, որը համարվում է կաքավասարցիներիս պահապանը։ Կան նաև մկրտության ավազան, փոքր չափերի խաչքարեր, ասեղնագործ սրբապատկերներ, թաշկինակներ։ Գերեզմանի վրա կա մի հատված, որտեղ ուխտավորները, պահելով ցանկություն, ամրացնում են քարեր և խաչեր։

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Թուխ Մանուկի ուխտի օրն է համարվում Հիսուս Քրիստոսի Պայծառակերպության տոնը։ Շիրակի դաշտավայրի տարբեր ծայրերից Թուխ Մանուկ են այցելել ուխտավորներ և մեծ շուքով ու խանդավառությամբ, երգ ու պարով նշել են Վարդավառը։

Գյուղացիները պատմում են նաև, որ մի ուխտավոր ձեռնափայտերով մտել է Թուխ Մանուկ մատուռ և առանց ձեռնափայտերի դուրս է եկել այնտեղից։ Թուխ Մանուկի հրաշագործությունների մասին նա երազում է տեսել։

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Այժմ մարդիկ ուխտի են գալիս իրենց հարգանքի տուրքը յուրովի մատուցելով՝ սրբապատկերներ, ասեղնագործ իրեր բերելով, աղոթելով ամենազոր Թուխ Մանուկին՝ իրենց խնդրանքն առ Աստված բարձրացնելով։

Anna mkhitaryan

Ապրում ենք, քանի դեռ հիշում են

Մինչև 2016թ.-ի ապրիլ ամիսը, երբ դաս անցնեինք կամ պարզապես լսեի պատերազմ բառը, չէի պակերացնի, որ դրա ժամանակ միլիոնավոր մարդիկ կարող են մահանալ։ Ես շատ լավատեսորեն էի մոտենում այդ ամենին։ Մտածում էի, որ մարդիկ իրարից շատ հեռու կրակում են միմյանց, ու մենք՝ հայերս, միշտ հաղթում ենք։ Դպրոցում էր, երբ ուսուցչուհիներիցս մեկը մեզ՝ որպես մեծի, ասաց, որ Արցախում պատերազմ է սկսվել։ Այդ պահին անկախ ինձանից լացել ուզեցի, բայց չկարողացա։ Չէի կարողանում մտածել ու հասկանալ իրավիճակի լրջությունը, մինչև տուն չգնացի։

Ամբողջ օրը լուրի էի սպասում, ականջս ուզում էր լսել, որ ավարտվել է, ու հաղթել ենք։ Բայց զոհերի մասին դարձյալ մոռացել էի, էլի չէի պատկերացնում, որ մարդիկ կմահանան։ Բայց օրը մեկի անունը լսում էի, չէ՜, ինչ մեկի, տասի, քսանի։ Հոգիս ցավում էր, չէի ուզում հասկանալ ոչինչ։ Վախեցած լսում էի լուրերը և սպասում էի, որ հիմա կլսեմ ինձ համար հարազատ մարդկանց անուններ, բայց ախր, բոլորն էլ հարազատ էին։
Արդեն ավարտվել էին այդ չարաբաստիկ օրերը։ Ու գիտեք, հոգուս խորքում և՛ հպարտ էի, և՛ ցավում էի։ Ու ցավում էի, որովետև մարեցին հարյուրավոր տան ճրագներ, արցունքոտվեցին մոր աչքեր։ Հպարտ էի, բայց ոչ այնքան, որովհետև եղան զոհեր, բայց ուրախ էի, որ համագյուղացի տղաներից զոհեր չունեինք։
Անցան օրեր, ամիսներ, ու բոլորս մեծ խանդավառությամբ սպասում էինք Ամանորյա տոներին։ Բայց դեկտեմբերի 29-ին լուր ստացանք, որ գյուղից զոհ կա, անունը լսելուն պես վազեցի ծնողներիս մոտ։
Իմ համագյուղացի Շավարշն էր։

Շավարշ Մելիքսեթի Մելիքյանը ծնվել է 1990 թվականի հունիսի 6-ին, սովորել Աշոցքի միջնակարգ դպրոցում, ապա կրթությունը շարունակել է Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտում։ Ընտանիքում զինվորականներ չեն եղել, Շավարշի հայրն արհեստավոր է, մայրը՝ գրադարանավարուհի։ Դեռ մանկուց հարևանները Շավարշին գեներալ էին անվանում իր խրոխտ կեցվածքի համար։ Գյուղում հիշում են՝ դժվարությունների առջև երբեք չի տրտնջացել, միշտ համարձակ է եղել, պայքարող։ Ինստիտուտն ավարտելուց հետո Շավարշ Մելիքյանը ծառայության է նշանակվել Գորիսում, 2015-ին տեղափոխվել է Տավուշի մարզ։ Ավագ լեյտենանտը հարազատներին գրեթե չէր հասցնում տեսնել, վերջին անգամ տուն էր եկել 2016-ի դեկտեմբերի 11-ին։ Մոր հետ հեռախոսով խոսել էր դեկտեմբերի 27-ին։ Եվ դա էլ եղավ նրա վերջին զանգը տուն։ Ճիշտ է, նրան այնքան էլ չգիտեի, բայց հիմա, երբ ասեն «հերոս», առաջինը նրա մասին կմտածեմ։ Նրա խոսքերը հավերժ գրվեցին մեր համայնքի յուրաքանչյուր բնակչի սրտում․ «Ապրում ենք այնքան, որքան մեզ հիշում են»։
Եվ ես, հիմա վստահ ոտք դնելով գետնին, կասեմ, որ հպարտ եմ, որ ունենք ամուր ու անկոտրում բանակ, պարծանքի արժանի անցյալ ու անպայման լուսավոր ապագա։ Քեզ և քեզ նման բոլոր զինվորներին կհիշենք մինչև վերջին շունչներս, չէ որ հենց ձեր շնորհիվ կշնչենք այդքան։

SusanaPetoyan

Գտնելով պատասխանը

Ես ձգտում եմ դառնալ կատարյալ, չնայած՝ գիտեմ, որ կատարելությունը սահմաններ չունի ու հատկապես անհասանելի է նրանց համար, ովքեր ամեն օր փոքր կամ մեծ մեղքեր են գործում: Ու ինձ համար դժվար է անգամ մտածել կատարյալի մասին այն միջավայրում, որտեղ ամեն քայլափոխի հանդիպում եմ մեղք գործելու գայթակղությանը: Ես դեռ մանկուց սովորել եմ դիմադրել ու անտեսել այն, բայց միշտ չէ, որ հաջողվում է գործադրել իմ սովորածը: Ես շատ անգամ եմ զգացել, թե ինչպես է վատը ինձ հետապնդում ու ստիպում հեռանալ իրականությունից: Այս ամենի պատճառով ես գտա այն հարցի պատասխանը, որ մանուկ հասակում փնտրում էի՝ ինչու են մեծերը քիչ ժպտում: Հարցի պատասխանը տրտմեցրեց, բայց պարզվեց, որ սխալվել եմ:

Մի սովորական օր, երբ դպրոցից տուն էի վերադառնում, մտածում էի այս ամենի մասին ու սկսեցի լաց լինել: Ես շարունակում էի քայլել ու տեսա, թե ինչպես մի կին կանգ առավ, որ հանգստանա: Երևում էր, որ շատ գնումներ էր արել: Որոշեցի օգնել: Տիկինը չհրաժարվեց: Նա նայեց աչքերիս ու հարցրեց.

-Ինչո՞ւ ես տխուր:

Ես չէի ուզում պատասխանել, բայց չէի կարող լռել: Ուզում էի մեկի հետ խոսել և պատասխանեցի.

-Չգիտեմ, ուղղակի երբ նայում եմ մարդկանց ու հասկանում, որ երջանիկ չեն, տխրում եմ:

-Ա՜խ, պարզ է: Ես էլ եմ տխրել, երբ քո տարիքին էի: Բայց ի վերջո հասկացա, որ մենք չգիտենք սիրել, ու այդ պատճառով ենք տխուր: Այ, եթե սիրենք իրական սիրով, ոչինչ չի խանգարի մեզ ժպտալ:

-Բայց ինչպե՞ս հասկանալ սիրո՝ իրական լինելը:

-Իրական սերը ամբողջ աշխարհի հանդեպ սերն է, որը սիրողը կհասկանա:

-Իսկ դուք կարողացա՞ք սիրել:

-Կարելի է ասել՝ այո: Բայց շատ դժվարություններից հետո:

-Դժվարություննե՞ր:

-Արդեն հասանք: Շնորհակալ եմ շատ,- ասաց նա ու մտավ շենք:

Երկար մտածեցի ու որոշեցի սիրել: Բայց սերն անհասանելի էր ինձ: Շատ դժվար է սիրել իրական սիրով: Ես հասկացա, որ մեծերը չեն ժպտացել, որովհետև չեն հասկացել սիրո գեղեցկությունը: Ես նույնպես չեմ հասկացել:

Երիտասարդ Գյումրի

Օգոստսի 11-ն էր՝ երևի սովորական մի օր, քայլում էի Գյումրու փողոցներով, մոռացած, որ այդ օրը մեր՝ երիտասարդների օրն էր: Ճանապարհին տեսնում եմ մարդկանց, ովքեր մի տեսակ տարօրինակ են, գունավոր էին նրանց դեմքերը, շորեը: Մի խոսքով, ամբողջովին գույների մեջ էին ընկղմված:

Ճիշտն ասած, մի փոքր զարմացա, հետո հիշեցի, որ այդ օրը ԵՆԿ-ն երիտասարդների օրվա առթիվ կազմակերպել է Color Fest: Շատ ուրախացա, արագ քայլելով հասա Թատերական հրապարակ ու տեսա մի մեծ գունային տոնախմբություն: Նախօրոք ճշտեցի, որ այդ գույները շորի վրա հետք չեն թողնում ու անցա գործի: Մի լավ ներկեցի ու ներկվեցի, ապա մասնակցեցի դրան հաջորդող համերգին, որի ընթացքում էլ մի լավ ներկվեցի ու արդեն երեկոյան վերադառձա տուն:

Հ.Գ. Ճանապարհին մտածում էի՝ տեսնես Գյումրին ըսպես խայտաբղետ էլ ե՞րբ կեղնի:

Anna mkhitaryan

Մանկության հիշողությունս գրպանումս է

Մանկության հիշողությունս գրպանումս է: Հա՛, գրպանումս, որովհետև բոլոր զգեստներս ընտրել եմ գրպանով: Հիշողությունը, լավ ու անմոռանալի պահերը ստիպում են անցյալս հիշել: Հիշել ու ժպտալ:

Մանկական հիշողություններս ամենաշատը կապված են մանկապարտեզի ու ամենամտերիմ ընկերուհուս հետ:
Մանկապարտեզ հաճախել եմ երկու տարեկանից, (դե, մայրս այնտեղ էր աշխատում): Մանկուց ինձ ահավոր երես են տվել: Մանկապարտեզի դաստիարակչուհին ինձ շատ է սիրել ու սիրել է կամակորություններս: Պատմեմ մի դեպք:
Մի անգամ մանկապարտեզում, երբ նորեկներ են եկել, ու բավականին շատ են եղել երեխաները, մեր դաստիարակչուհին հոգնած նստել է: Դե ես էլ առիթից օգտվել ու սկսել եմ խաղալ մազերի հետ: Երբ երեխաները անընդհատ գոռացել են. «Ընկեր Կիմա, ընկեր Կիմա», նա հոգնածությունից չի պատասխանել, ես եմ պատասխանել.
-Ձայներդ կտրե՛ք, ընկեր Կիման մեռել է:
Ու հենց այդ պահից սկսած գրեթե ամեն օր հիշում էին դա ու ծիծաղում:

Եվ ես շատ «նրբանկատ» եմ եղել: Երբ գույքի տարեկան հաշվետվության ժամանակ այնտեղ եմ եղել, հաշվարկելու ժամանակ տնօրենը դիմել է մայրիկիս.

-Անժելա՛, գրիր ձեր խմբին 2 նոր խալի:
Ու այդ պահին ես՝ նոր ի հայտ եկող սխալներ ուղղելու հատկանիշս վեր հանելով, գոռացել եմ.
-Դե հերիք է, խալի չէ՝ գորգ, գորգ…
Բայց ամենագիժ օրերը ունեցել եմ ընկերուհուս՝ Մելսիդայի հետ:
Մելսիդան հիմա17 տարեկան է, նույն գյուղի, նույն թաղամասի, նույն շենքի բնակիչներ ենք ու միասին եք մեծացել: Ես ու նա անչափ տարբեր մարդիկ ենք, բայց ունենք երկու նմանություն:Սիրում ենք գիրք և ունենք նույն մանկական հիշողությունները: Երկուսս էլ սիրել ենք լուսինը, ու հիմա էլ ենք սիրում:
Մի անգամ դրսում խաղալիս սկսել ենք միմյանց մոտ նախանձ առաջացնել, և Մելսիդան դիմելով ինձ ասել է.

-Ան՞ՙ, տես էս լուսինը պապաս է գնացե ֆռցրել,- կիսալուսին էր:

Ես էլ լաց լինելով վազել եմ տուն, և բավականին ժամանակ նեղացած եմ մնացել նրանից: Ու գիտե՞ք, երկար ժամանակը ինչքան էր: Տասը րոպե,և մինչև այժմ մեր նեղանալու ժամանակը մի քանի րոպե է, ու դրանից հետո կամ ես կամ նա վազել ենք մյուսի տուն և դռան հետևից գոռացել.
-Ան՞ կամ Մե՞լ, կգա՞ս դուրս:

Եվ այդ պահին մոռանալով ամեն ինչ վազում էինք խաղալու:
Եվ ես այս հիշողությունները այսօր, այս նյութի համար չեմ գրել, այլ հիշել եմ ամեն օր: Հիշել և որոշել եմ, նպատակ դրել, որ երբեք չկորցնեմ այդ ընկերությունը, հիշողությունը: Պահեմ գրպանումս և միշտ ժպտամ:

Ոսկե ձեռքեր

Լուսանկարը` Զարուհի Գևորգյանի

Լուսանկարը` Զարուհի Գևորգյանի

Բնությունը իր հրաշքներով զարմացնում է մարդկանց:

Անձրևից հետո ժպտում է արևը, հայտնվում է գեղեցիկ ծիածանը: Կարծես՝ տենչում ես ապրել, շարունակել կյանքդ:

Վերջերս ես՝ էլիզա Նանայանս, հյուրընկալվել էի Աջարիայի Բաթումի քաղաքում: Վանիկը և տիկին Սաթենիկը սիրով ընդունեցին և հյուրասիրեցին ինձ։ Սակայն գլուխ բարձրացրեց ինձ միշտ տանջող ոտքիս ցավը։ Նրանց ավագ դուստրը ՝ Գոհարիկը, ուղեկցեց ինձ «Մեծ կենտրոն» հիվանդանոց, որտեղ ինձ հետազոտելուց հետո առաջարկեցին վիրահատություն՝ ոտքի կոնք-ազդրային հոդի առաջնային ամբողջական փոխարինում։ Հմուտ և գիտակ բժիշկ Լևան Գվասալիայի թեթև ձեռքով վիրահատությունը հաջող  անցավ։ Հաջորդ օրը, երբ մի քանի ժամ էր անցել վիրահատությունից, ես սկսեցի քայլել։ Հիմա ես լավ եմ և երջանիկ եմ իմ չորս երեխաների և ինը թոռնիկների հետ։ Շնորհակալություն բժիշկ և բուժաշխատողներ, ձեր հոգատար վերաբերմունքի համար։ Դուք աստղեր եք մութ երկնքում, քանզի գիշերն էլ չեք քնում՝ փրկելով բազմաթիվ մարդկանց կյանքեր։ Շնորհակալություն հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկ Միշա Մելաձե, որ ունեք այդպիսի հմուտ մասնագետներ, հանձինս ոսկի ձեռքեր ունեցող Լևան Գվասալիայի, Մամոգա Թևիձեի, գեղեցկուհի ավագ քույր Գոհարիկ Գալուստյանի և բարեսիրտ ու չքնաղ Մարիաննա Խաչատրյանի նման աշխատողների։

Թող ավելի ամրապնդվի հայ և վրաց ժողովուրդների բարեկամությունը: Ես շատ ուրախ եմ, որ Բաթումում գործում է Հայ առաքելական զորավոր եկեղեցին, գործում է նրան կից հայկական մանկապարտեզ, տարբեր խմբակներ։ Ես եղա եկեղեցում, ինձ օրհնեց Տեր Արարատ Գումբալյանը:

Ես պատանի չեմ, այլ 65 տարեկան տատիկ եմ, բայց շատ ուզեցի, որ իմ երախտիքի նամակը հենց 17-ում տեղադրվի:

Էլիզա Նանայան, 65 տարեկան,Շիրակի մարզ գյուղ  Փոքր Սեպասար

Մի քիչ սեր

Anna MkhitaryanՏատիկս՝ Քնարիկը, իմ ամենալավ ընկերն է, կարելի է ասել` Աշոցք գյուղի ամենաճանաչված խոհարարներից է:

Աշխարհում ամենաշատը սիրում եմ տատիկիս տուն գնալ: Հա, տատիկիս, դե, մանկուց այդպես եմ սովորել: Ամենահետաքրքիր օրը կարող եմ անցկացնել միայն այնտեղ և մի լավ գիրանալ: Հենց տատիկս ինձ տեսնում է, առանց բարևելու, առաջին բանը, որ կասի, սա է.

-Հաց կերե՞լ ես, արի՛ հաց դնեմ, կեր:

Ու անգամ չի լսի պատասխանդ, միանգամից կստիպի ուտել մինչև վերջ: Նրան միշտ կգտնես կամ խոհանոցում, կամ էլ տան մի անկյունում` տեղափոխություն անելիս:

Ամեն-ամեն ինչ կնվիրի, կտա քեզ, բայց երբ քո բերանով ինչ-որ բան ուզես, որ խանութից պետք է գնի, կպատասխանի.

-Դրա փոխարեն մի պարկ ալյուր կառնեմ, հաց կթխեմ, կուտես:

Բայց դա ասելուց անմիջապես հետո կշտապի խանութ` իմ ուզածը առնելու: Հա, ու որ ամենակարևորն է` ամեն անգամ ասում է` ուշացա, բայց ամեն ինչ իր ժամանակին հասցնում է:

Ես տատիկիս փոքրիկ թոռնիկն եմ, և կարելի է ասել` իրենց տանն եմ մեծացել, տատիկս ինձ համար երկրորդ մայր է: Զգում եմ իր մեծ սերը, բայց պատմեմ մի պատմություն:

Երբ մորաքրոջս աղջիկը գալիս էր մեր տուն, տատիկիս ուշադրությունը մի փոքր շեղվում էր: Մի անգամ լացակումած ձայնով դիմեցի տատիկիս.

-Տա՞տ, որ նա գալիս է, ինձ կիսա՞տ ես սիրում:

Տատիկս ժպտաց ու պատասխանեց.

-Երկուսիդ էլ լրիվ եմ սիրում, ու լրիվի չափն էլ ձեր գեղեցկության մեջ է:

Ես էլ ժպտալով գնացի` հիշելով, որ տատս ասում էր.

-Ան, դու աշխարհի ամենասիրուն աղջիկն ես:

Բոլորի տատիկներն էլ լավն են, մնում է մի գրամ սեր տալ նրանց, իսկ նրանք դա կդարձնեն հավերժություն: