Արդեն 7  տարի  կլինի, ինչ  փորձում  եմ  մասնագիտանալ  շուն պահելու և  վարժեցնելու  գործում:

7 տարի  առաջ էր, շուն  նվեր  ստացա, որոշեցի  անունը  Ջաֆար  դնել  և  մեծ  սիրով  պահել նրան:  Առաջին  անգամ  էի  շուն  պահելու, շատ էի ոգևորված: Ջաֆարը  հասարակ  մեկը  չէր, նա իմ կյանքում մեծ  դեր  ուներ, առավոտներս  սկսվում  էր նրա հետ, նրա  հետ  էի գնում  դպրոց, նրա հետ  էի  վերադառնում  տուն, կարճ  ասած`  Ջաֆարը  իմ  մտերիմ  ընկերն էր:

Նրա  հետ  շատ  էի  մտերմացել, անգամ  մի  կտոր  հացս  նրա հետ  էի  կիսում: Երկար  ժամանակ  էի  տրամադրում  նրան:

Նրան  վարժեցնելը  շատ  հեշտ  էր, որովհետև  նա ինձ  իր  մոտիկ  ընկերն  էր  համարում: Նրան  պարել  էի  սովորեցնում, մի  քանի  անգամ  միասին  պարել  ենք:

Օրվա  իրադարձություններով  նրա հետ  էի կիսվում, նա  ինձ  հասկանում էր, երբեք  չէր  ծիծաղում  կամ  արտասվում, իր  խոհուն  հայացքով  ինձ  աջակցում էր:

2,5  տարի  նա  ապրեց  մեզ  հետ: 2,5  տարի  ամեն օր  իրար հետ  էինք, պարում էինք, խաղում, բայց… Մի  անգամ, երբ   Ջաֆարը  տնից  դուրս  էր  եկել, մինչև  երեկո  նրան սպասեցի, այդպես  էլ  չվերադարձավ: Ես  սպասում  էի, որովհետև  հույսս  չէի կորցնում, որ  դեռ  երկար տարիներ  ընկերություն  ենք  անելու… Երեկոյան, երբ  նստեցինք հացի  սեղանի շուրջ, մի կերպ  մի  կտոր  հաց  կուլ  տալուց հետո, զանգ  ստացանք: Ես  անհանգիստ  էի, երբ  լսեցի  Ջաֆարի  անունը: Հեռախոսազրույցն  ավատրելուց հետո, մայրս  ասաց, որ  Ջաֆարը  այլևս չկա, շնագայլերը  նրան  գողացել  էին… Ես  փորձում  էի  արցունքներս  զսպել, բայց  չէի  կարողանում, մինչև օրս, երբ  հիշում  եմ Ջաֆարին, հազիվ  եմ կարողանում  զսպել  ինձ, ես կարոտում  եմ նրան:

Ջաֆարի  մահից հետ, մոտ  վեց ամիս  անց` ամռանը, Ջաֆարին  կորցնելու  ցավս  զսպելու   համար, քույրիկիս  դասընկերուհին  ինձ  մի  փոքրիկ  շունիկ նվիրեց, այս  անգամ  նրան  Սինա  կոչեցի:

Սինան նույնպես  շատ  լավն  էր: Նա  լրացնում  էր  Ջաֆարի բացը, դպրոցի  ժամանակ  հետս  գալիս  էր դպրոց, դասերից  հետո` տուն, ինչ խոսք, հրաշալի  շուն էր:

Նրա  հետ   1,5  տարի  անցկացրի, որովհետև  նա  հիվանդ  էր, երկար  չապրեց: Նույն  ցավն ապրեցի  նաև  Սինայի դեպքում:

Անցավ մոտ  3  տարի, ընկերներիս պատմել էի, որ  շուն  եմ ուզում պահել: Մի քանի  ամիս  անց, դասընկերներիցս  մեկը  մի  փոքրիկ  շուն նվիրեց, մոտ  մեկ ամսեկան: Փոքր  էր, մի քիչ  դժվար  կլիներ  պահելը, դիմացն էլ ձմեռ էր գալիս, բայց  այդ  ամենը անտեսելով, որոշեցի  որդեգրել  շունիկին:

Նրա  անունը  Խածիկո  է, կարճ` Խածի  ենք ասում, նա   դեռևս  ճստիկ-պստիկ է, սակայն  ինձ հաջողվեց  շուտ  հասնակալ  նրա լեզուն:

Խածին արդեն  1,5  ամսական է, բայց ես  հասցրել   եմ  նրան բարևելը  սովորեցնել: Ում տեսնում է, եթե  ցանկանում է՝ մի  ոտքը բարձրացնում և  շարժում է:

Խածիկոյին  առանձնահատուկ ուշադրություն պիտի  դարձնեմ, նա շատ  խելացի  է. ինչ անում  եմ, հետևիցս  փորձում է  կրկնել: Որոշել  եմ նրան  լավ  վարժեցնել:

Անհամբեր  սպասում  եմ,  թե  երբ  պետք  է մեծանա, որ  դպրոց  գա հետս:

Հույս  ունեմ,  որ  այս  տողերը  կարդալուց հետո, շատերի մեջ   ինչ-որ  բան կփոխվի, գուցե  շուն  պահելու  ցանկություն  առաջանա: Այս դեպքում  չանտեսեք  ձեր  ցանկությունը,  հավատացեք, շունը  հրաշալի  ընկեր  է:

Փոքր ժամանակ ուսուցչուհի էի ուզում դառնալ: Դեպքը պատահեց այսպես. մի հավաքույթի ժամանակ քննարկում էինք մասնագիտություններ և կիսվում էինք մեր ապագա մասնագիտության պատկերացումներով՝ հարցնելով, թե ով ինչ է ցանկանում դառնալ: Երբ հերթը հասավ ինձ և հարցրին, թե ինչ եմ ուզում դառնալ, պատասխանեցի՝ ուսուցչուհի, բոլորը լռեցին, կարծես ինչ-որ անսովոր բան էր եղել: Ես զարմացած հարցրի, թե ինչ պատահեց, և ինչու լռեցին: Եվ ահա նրանց պատասխանը.

-Կներես, բայց մենք այդ ոլորտում քեզ չենք պատկերացնում՝ հստակ իմանալով քո բնավորությունը: Մենք քեզ տեսնում ենք մեկ այլ ոլորտում, և դա լրագրությունն է:

Ճիշտ է, ես այդ պահին ոչինչ չպատասխանեցի, սակայն հաշվի առնելով նրանց խորհուրդներն ու իմ մեջ եղած փնտրտուքները՝ որոշեցի ընտրել հենց լրագրությունը:

Թեպետ ընտանիքիս բոլոր անդամներն ունեն երաժշտական կրթություն ու մասնագիտությամբ մանկավարժ են, և տարիներ շարունակ ինձ խորհուրդ էին տալիս շարունակել իրենց մասնագիտական ուղին, ես երդվյալ եմ մնում իմ ընտրությանը:

Հաճախ եմ լսում այն հասարակական կարծիքը, որ լրագրությունը խանգարում է ապագայում ամուր և կայուն ընտանիք ստեղծելուն, սակայն, ըստ իս, դա այդպես չէ: Լրագրությունը, իմ կարծիքով, ազատ խոսքի և ազատ մտածելակերպի ոլորտն է, որտեղ չկան կաղապարներ, իսկ ես բնավորությամբ հենց այդպիսին եմ: Ահա այսպես ես ընտրեցի լրագրողի բարդ, սակայն ինձ շատ հոգեհարազատ մասնագիտությունը:

Ահա և 2018-ը: Այն 2018-ը, որին սպասել եմ, որի հետ հույսեր կան, որը, սակայն, եկավ արագ ու մի քիչ էլ անսպասելի: Առաջին անգամ զգացի, որ եկող տարին անցնող տարվա շարունակությունն է, այլ ոչ՝ նոր ու մաքուր էջ: Սա նոր ու մաքուր էջ է միայն նրանց համար, ովքեր ծնվել են այս վերջին տասնվեց օրերի ընթացքում ու համարվում են 2018-ականներ: Իսկ մնացածի համար սա տրամաբանական շարունակությունն է կիսատ թողած գործերի, չասված խոսքերի, չարդարացված հույսերի ու չիրագործված նպատակների համար: Մենք չենք սկսելու պայքարել մեր նպատակների համար նորից, մենք պարզապես շարունակելու ենք պայքարել, մենք չենք հորինելու նոր խոսքեր՝ մեր սրտում եղածն արտահայտելու համար, այլ ուղղակի ասելու ենք այդ խոսքերը 2018-ին՝ նոր տարում:

2018-ին մենք մեծանալու ենք ևս մեկ տարով՝ ինչպես որ ամեն տարի է լինում, էլի տոնելու ենք մարտի ութը, սեպտեմբերի քսանմեկը, մայիսի ինը, հունիսի մեկը ու էլի լիքը տոներ, ինչպես որ միշտ ենք տոնել: Նոր տարվա հետ չեն փոխվում մեր նախասիրությունները, նպատակներն ու ցանկությունները, մենք ուղղակի սկսում ենք դրանց նորովի նայել: Չհավատաք, թե նոր տարին ուրախությամբ կլցնի բոլոր տխուր սրտերը: Ամեն սիրտ ինքն է իր ուրախության ու տխրության «հովանավորը»: Ամանորը չի հաշտեցնի նրանց, ովքեր վիճել էին նախորդ տարում, եթե նրանք ինքները չուզենան հաշտվել:  Մարդիկ չեն փոխվի, չար մարդիկ չեն բարիանա, ու ոչ էլ մեղավորները կզղջան մի հրաշքով: Չարերը բարիանում են, եթե ինքնաքննադատաբար են իրենց վերաբերվում, մեղավորները զղջում են, եթե խիղճ ունեն, իսկ մարդիկ… Մարդիկ, վախենամ՝ երբեք էլ չեն փոխվում: Նրանք ուղղակի ժամանակի հետ բացահայտում են իրենք իրենց: Եթե երբեմնի բարի մարդը չար ու անսիրտ  է դարձել, նշանակում է՝ նրա մեջ այդ չարությունը եղել է, պարզապես նոր է բացահայտվում՝ այս կամ այն պատճառով:

Ու վերջապես, եթե երազանքներ ունեք, մի մտածեք, թե դրանք կատարվելու են, եթե նոր տարվա գիշերը ձեր մտքում պահել եք: Իսկ եթե կատարվեն էլ, ապա իմացեք, որ դա այն ջանքերի շնորհիվ է, որ թափել եք նախորդ տարիներին:

Ամանորը հեքիաթ չէր, ու ոչ էլ կախարդանք: Ես արդեն բավական մեծ եմ, որպեսզի հասկանամ դա: Ու երանի նրանց, ովքեր իմ գրածը կարդում են, բայց ոչ մի ասածիս չեն հավատում, որովհետև չեն զգում ասածներս:

Հ.Գ. Իսկ իրականում ես էլ եմ երազանք պահել:

Արդեն  տոներն  ավարտվում  են, սկսում  ենք  անցնել  առաջվա  ռեժիմին (սկսում  ենք քիչ  սնվել): Բայց  անգամ տոների  ավարտը  չի կարող  մեղմել`  առավոտյան շուտ  արթնանալու  ցավը…

Արձակուրդներին   կարոտում  ենք  դպրոցը, ընկերներին, դասերն ու  ամեն  վայրկյանը, որը   կապված  է դպրոցի հետո (ինչը  չես  կարող  ասել  դասերն  սկսվելու  ժամանակ):

Ինչ  խոսք, արդեն  մեկ   շաբաթ  է, որ  կրկին դասի ենք, սակայն,  ամեն առավոտ  մեծ  դժվարությամբ  եմ  արթնանում, աչքերս  մի  կերպ  բացում  և  գնում դպրոց: Դասարան  մտնելուն պես, նկատում  եմ  կիսաքուն  ընկերներիս, որոնք  հորանջելուց  հետո, մի կերպ  կարողանում  են  խոսել, զրուցել  երեկվա  իրադարձությունների  մասին:
Հաճախ  ասում  են.
-Եթե  ամեն օր  նույն  բանն  անես,  այն  պայմանական  ռեֆլեքս  կդառնա:
Սակայն  ես  մասամբ  եմ համամիտ  դրա  հետ: Հետաքրքիր է, եթե  ամեն  առավոտ  նույն ժամին  ենք  արթնանում, ապա  ինչո՞ւ  դա  նույնպես  ռեֆլեքս  չի դառնում, ինչո՞ւ  ենք  ամեն անգամ  արթնանալուց  վերապրում  առաջին  անգամն  ու  փորձում  մեզ  համոզել, որ  ամեն ինչ լավ է:

Այս  ամենը  մի  կողմ  դնենք, փորձենք  խոսել  զարմանահրաշ  եղանակից: Ես   մտածում  էի, որ   փափուկ  ձյուն  պիտի  գա, հավեսով  ձնագնդիկ  պիտի  խաղանք, կարճ  ասած` նորմալ  ձյուն  կտեսնենք, բայց  այս տարի  ցեխոտ  ձյանն էլ կարոտ  մնացինք: Այս տարի  այնքան էի  սպասում  ձյանը, որ  մտածում  էի  Ձմեռ պապիկից  ձյուն  նվեր  ուզելու մասին:

Անգամ, երբ  մեր  բարեկամներից  մեզ  հյուր  էին եկել, երեխաներից  մեկին  ասացի, թե  ինչ նվեր  է ուզել  Ձմեռ  պապիկից,  և  նա  պատասխանեց.
-Դեռ  ձյուն չի  եկել, որ  ձյուն գա, Ձմեռ  պապիկն  էլ կգա, հետո  նվեր կուզեմ:
Յուրաքանչյուր  երեխա  էլ  այդպես  է մտածում, նույնիսկ ես  եմ փորձում ինձ  համոզել այդ  հարցում: Չկորցնելով  հույսս, ես  դեռ  սպասում  եմ ձյանը…

Սուրբ Ծննդյան նախօրյակին՝ Ճրագալույցին, հունվարի 5-ին, Անգեղակոթում նշվում է Ալելուն: «Ալելուն» տոն է,
որի ժամանակ մարդիկ, հիմնականում՝ երեխաները, երեկոյան դուրս են գալիս դուրս, մտնում գյուղացիների տները,
թաքուն դռնից ներս գցում տոպրակներ և սկսում բղավել «Ալելու ա, Ալելու ա, ով տա՝ զորանա, ով չտա՝ զույգ
աչքով քոռանա»: Մարդիկ տոպրակների մեջ ուտելիքներ են գցում (մանդարին, խմորեղեն, կոնֆետներ, ընդեղեն և
այլն): Հետո մենք զգուշությամբ հանում ենք տոպրակները, որ մեզ չտեսնեն: Կարդացել եմ, որ այսպես տնից տուն
մանուկները միշտ էլ շրջել են Ճրագալույցի գիշերը՝ երդիկից կախելով այդ օրվա համար պատրաստած գուլպա: Բայց
հիմա մեր գյուղում սովորությունը մի քիչ ձևափոխվել է: Հիմա բացատրեմ:
Լինում ենք դիմակներով, օրինակ, այս տարի դրել էինք շան դիմակներ: Բացի այդ, լինում են մի քանի հոգի,
հիմնականում երիտասարդներ, ովքեր դնում են ոչ թե ուրախ կամ տարվա կենդանակերպի, այլ ավելի վախենալու՝
կմախքի կամ «մահի» դիմակներ, նշեմ նաև, որ հագնվում են այնպես, ինչպիսի դիմակ որ դնում են, և հեռվից
տեսնելիս վախենում ես, անգամ այն ժամանակ, երբ գիտես, թե ով է:
Ալելուին մեր ընտանիքը և գյուղացիներից ոմանք այն ամենը, ինչը պետք է լցնել տոպրակների մեջ, նախապես
պատրաստում և մի կողմ ենք դնում: Երբ երեխաները գալիս են, դնում ենք իրենք տոպրակների մեջ: Դուրս ենք գալիս
մութն ընկնելուն պես ՝ 18:30- 19:00-ին և վերադառնում 21:30-ից հետո: Գալիս ենք տուն, տան մեծը ստուգում
է, թե ինչ ենք բերել և հետո սկսում ուտել: Եթե շատ երեխաներով ենք լինում, ապա տան դուռը թակում ենք
հերթով, նաև այդպես տեղեկանում ենք, թե ինչ են գցում այդ տանը տոպրակի մեջ, արժե՞ մտնել, թե՝ ոչ: Լինում է
այնպես, երբ տեսնում են մեզ, ճանաչելու դեպքում ավելի շատ ու լավ բաներ են գցում:
Մի խոսքով, Ալելուն անգեղակոթցիների Հելոուինն է:

Ինձ համար 2017 թ.-ը հիշարժան և նշանակալից դարձավ նրանով, որ մասնակցեցի մի շարք փառատոների, որոշներին էլ՝ որպես կամավոր: Բացի դրանից՝ մասնակցեցի տարբեր դասընթացների, նիստերի, որոնց շնորհիվ կարող եմ ավելի ու ավելի լավ հասկանալ ցանկացած իրավիճակ, դրանից զատ՝ նաև կողմնորոշվել տվյալ իրավիճակում:

Ամփոփելով 2017 թ.-ը՝ ինքս ինձ և բոլորին ցանկանում եմ 2017-ի պես ձեռքբերումներով լի տարի, եթե ոչ ավելին: Այո, 2017-ից ինչ ակնկալում էի, այն էլ իրականություն դարձրի: Այնպես որ, մի մտածեք, թե ոչինչ չեք կարող անել, հիշեք՝ Մահաթմա Գանդին ասել է. «Ունեցիր նպատակ, միջոցներ կգտնվեն»: Թող այս տարին տարբերվի մնացած տարիներից:

Բարև՜: Իսկ դու արդեն զարդարե՞լ ես տոնածառը, գնե՞լ ես նվերներ ընտանիքիդ անդամների համար, գրե՞լ ես հերթական նամակդ Ձմեռ պապիկին: Ես՝ չէ: Ու վախենամ՝ էդպես էլ չանեմ ոչինչ: Գիտե՞ս՝ ինձ մոտ էլի են պահեր եղել, երբ տրամադրություն չեմ ունեցել, ինչ-որ բան չեմ ցանկացել կամ պատրաստ չեմ եղել տոնին: Բայց քաղաքի գունավոր լույսերը տեսնելուց ու խանութների բակերում վաճառվող եղևնիների մոտով անցնելուց հետո՝ ամեն ինչ անցնում էր: Իսկ հիմա՞: Հիմա էդպես չի: Համարյա ամեն օր անցնում եմ փայլերով զարդարված խանութների մոտով, տեսնում եմ Կապանի մեծ տոնածառը, վառվող լույսերը, հակառակի պես, քաղաքն այս անգամ իրոք հրաշալի է զարդարված: Բայց ոչինչ չի բարձրացնում տրամադրությունս: Գիտե՞ք՝ ինչից եմ հասկանում դա: Ամեն տարի, երբ դեկտեմբերը կիսվում էր, մոտենում էր Ամանորը, միտքս ամբողջությամբ տարվում էր ամանորյա միջոցառումներով, երգերով, նոր հագուստ գնելով, տոնածառ զարդարելով, մոռանում էի դասերիս մասին, ուզում էի՝ հնարավորինս շուտ ավարտվի կիսամյակը, մի կողմ դնեմ գրքերն ու տետրերը ու վայելեմ տոնը:

Ես դպրոցում լավ եմ սովորել, լավ եմ սովորում, բայց չնայած դրան՝ ինձ մոտ էլ էր երբեմն հասունանում դասերը թողնելու ու տոնին տրվելու այդ մեծ ցանկությունը: Այդ ժամանակ ես զգում էի՝ ինչքան ուժեղ եմ սիրում Ամանորը: Իսկ հիմա՞: Հիմա հաշվարկում եմ մտքումս. ամսի 21-ին կգնամ Ամերիկյան անկյուն, 22-ին կգնամ մաթեմի, հետո շաբաթ-կիրակի անգլերեն կանեմ, մի լավ գեղարվեստական գիրք կա, երկուշաբթի օրվանից դա կկարդամ, ամսի 25-ին մաթեմի շտեմարանից կսկսեմ պրոգրեսիաները, երևի հունվարի 7-8-ին արդեն ավարտած կլինեմ թեման ու կանցնեմ ֆունկցիաներին:

Նկատո՞ւմ եք, էնքան տարօրինակ սառնությամբ եմ մտածում գալիք օրերի մասին, ասես մի հերթական ամիս եմ գլորում: Մարտից սպասում եմ Ամանորին, որ նախորդ Ամանորին պահածս չիրականացած երազանքը նորից պահեմ ու այս անգամ ավելի հավատամ: Բայց ի՞նչ Ամանոր, ի՞նչ բան… Անցյալ տարի էս ժամանակվա իմ մտքերն էին. «Ամսի 23-ին կավարտենք դասերը, նույն օրը դպրոցական միջոցառումը կլինի, էլի երևի կերգեմ Mariah Carey-ի All I Want For Christmas-ը (դե, ամեն տարի էդ եմ երգում, շատ եմ սիրում էդ երգը), 25-ին դասարանով կհավաքվենք, մի լավ կուրախանանք, էդ ընթացքում համ էլ տոնածառը կզարդարենք ու… հավես կլինի»:

Ախր, ես հիմա էլ կարող եմ էսպիսի պլաններ ունենալ, առաջին հայացքից խանգարող ոչինչ չկա: Բայց ներսումս էդ բոցկլտացող լույսը չկա: Չգիտեմ, քաղաքի լույսերը մեջս ոչինչ չեն փոխում, մաթեմի գրքերը «չեն խնդրում», որ իրենց մի կողմ դնեմ ու գնամ տոնածառ զարդարելու: Ահավոր անհավես եմ: Տեսնես՝ ինչի՞ց է:

Ինչո՞ւ Նոր տարին մեջս զգացնել չի տալիս: Ասում եմ՝ կարո՞ղ է մեծացել եմ…

Ջերմ բարևներ օվկիանոսի այն կողմից։ Իսկ ձեզ հետաքրքի՞ր է՝ արդյոք ինչպես եմ, դասերս ինչպես են, հարմարվե՞լ եմ, թե՞ ոչ։ Դե, հետաքրքրվողների համար պատասխանեմ.

-Լավ եմ, դասերս լավ են, հարմարվել եմ, ամեն ինչ կարգին է։

Այս խոսակցությունը շատ հաճախ եմ ունենում ընկերներիս ու հարազատներիս հետ։

Շատերը ուղղակի հարցնում են.

-Լա՞վ է ԱՄՆ-ում ապրելը։

Իսկ իմ պատասխանը.

-Ուղղակի տարբեր է։

Փոխանակման ծրագրի աշակերտ լինելը ինձ հնարավորություն է տվել ուսումնասիրել տարբեր մշակույթներ և զուգահեռներ տանել ու համեմատել դրանք հայկականի հետ։

Այսօր ուզում եմ մի քիչ պատմել կրոնի ու եկեղեցու մասին։ Երբ այստեղ առաջին անգամ եկեղեցի այցելեցի, շոկի մեջ էի։ Դե, միանգամից պատկերացրի հայկական եկեղեցին և սկսկեցի համեմատություններ անել։

Երբ մենք եկեղեցի ենք ասում, առաջինը մեր մտքում պատկերացնում ենք հայկական եկեղեցին։

Այստեղ եկեղեցին կարող է ուղղակի տան նման մի կառույց լինել։ Եկեղեցիները հիմնականում այնպիսի շքեղություն չունեն, որը մենք սովոր ենք տեսնել։ Ամեն ինչ շատ պարզ է ու հասարակ։ Չկա խունկ, չկան եկեղեցական արարողություններ։ Բեմում խոսափողն է դրված, որպեսզի քահանան խոսի, դե իհարկե, քահանան նույնպես մեր պատկերացրած քահանան չէ։ Քահանան չունի որևէ հոգևորական հանդերձանք, ներկայանում է սովորական հագուստով, ինչպես մնացած բոլոր մարդիկ։

Ամեն կիրակի հյուրընկալ ընտանիքիս հետ գնում եմ եկեղեցի։ Ամեն ինչ սկսվում է երգով, բոլորը կանգնում են և սկսում երգել տարբեր երգեր։ Այս երգերը նույնպես մեր իմացած երգերը չեն, որոնք սովոր ենք պատարագներին ունկնդրել։ Այս երգերը կարող են լինել տարբեր ժանրերի։ Երգելուց հետո գալիս է քահանան, և բոլորը աղոթում են, դրանից հետո փոքր երեխաները գնում են առանձին սենյակ, որտեղ նրանց տարիքին համապատասխան կրոնական դասեր են անցկացվում։ Մնացածը մնում են հիմնական սրահում, և քահանան սկսում է օրվա քարոզը։ Այնուհետև բոլորը ճաշակում են Քրիստոսի մարմինն ու արյունը հացի և խաղողի հյութի տեսքով։ Վերջում բոլորը երգում են, և սա էլ համարվում է ավարտը։ Այս ամենը կարելի է ասել, որ տևում է ընդամենը մեկ ժամ։ Այնուհետև մարդիկ սկսում են զրուցել ծանոթների ու անծանոթների հետ և տարբեր թեմաներ քննարկել։

Թեև այսքան տարբերություններին, մի բան   նույնն է՝ գաղափարախոսությունը։ Այն ամենը, ինչը մեզ քարոզվում է հայկական եկեղեցում, քարոզվում է նաև այստեղ։ Թեև այստեղ ապաշխարության կարգ չի կատարվում, բայց մարդիկ, մտածում են, զղջում իրենց մեղքերի համար և ճաշակում Քրիստոսի մարմինն ու արյունը։ Երբ մտնում եմ եկեղեցի, միշտ տրամադրությունս բարձրանում է, որովհետև մարդիկ շատ դրական են, բարի և ժպտերես։ Իսկ մի փոքրիկ ժպիտը կարող է փոխել մարդու տրամադրությունը։

Այս ամենից մի պարզ բան կարելի է եզրակացնել։ Կապ չունի, թե ինչ տարբերություններ կան եկեղեցու շինության, արարողակարգի, աղոթքի մեջ, կարևորը հավատն է, բարությունը և միմյանց սիրելու ու հարգելու կարողությունը։