anahit gasparyan charencavan

Ի՞նչ բան է գեղեցիկը

Դպրոցում էինք: Ընթերցում էինք հայտնի նկարիչ Ալբրեխտ Դյուրերի ինքնակենսագրությունը: «Հայրը խստիվ արգելել է Դյուրերին ոչ միայն դիպչել, այլև մոտենալ թանկարժեք հայելուն: Երբ հայրն ու մայրը տանից գնացին, լռություն իջավ: Ալբրեխտը քաշեց պահարանի դռները, որոնք զարմանալիորեն փակ չէին: Հայացքը մեխեց հայելուն: Առաջին անգամ այդպես մոտիկ ու հստակ տեսավ իր դեմքը: Ծամածռեց դեմքը՝ ապակին պատասխանեց նույն կերպ: Այնպես էր տարվել, որ քիչ էր մնում վախից ճչար, երբ ուսի վրա զգաց մի ջղուտ ձեռք: Հայրն էր: Որդին գիտեր՝ արդարացում չունի: Մրմնջաց գլուխը եկած առաջին հարցը՝ ի՞նչ բան է գեղեցիկը: Հիմա էլ հայրը ապշեց: Ցած իջավ ձեռքը, որ բարձրացել էր արդար պատիժն ի կատար ածելու համար: Գեղեցի՞կը: Ճիշտ որ, իսկ ի՞նչ է դա»: Հետաքրքիր է, չէ՞: Պատկերացրի, թե ինչպես է հայրը պատրաստվում ապտակել, ու տղան արագ հարցնում է՝ ի՞նչ է գեղեցիկը՝ հուսալով խուսափել պատժից: Եվ ստացվում է: Լավ մեթոդ է, հարկ եղած դեպքում դուք էլ փորձեք:

Հետո սկսեցի մտածել, թե ի՞նչ է այդ գեղեցիկ ասածը: Ու այդ միտքը դարձավ մի պատիժ ինձ համար: Բոլորին այդ հարցն էի տալիս, ու ոչ մի կոնկրետ պատասխան չէի ստանում: Մեկի համար գեղեցիկը աչքը շոյողն է, մյուսի համար՝ բովանդակ ներքինը: Մեկի համար արևածագն է գեղեցիկ տեսարան, մյուսի համար՝ աստղաբույլը մութ երկնքում: Մեկի համար Ջոլին և Փիթն են գեղեցիկ, մյուսի համար՝ հոգուն հարազատ զույգ աչքերը: Մեկի համար պերճախոսն է գեղեցիկ ու ընդունելի, մյուսի համար՝ հակիրճը, բայց անկեղծը: Մեկի համար միսս «Տիեզերքն» է գեղեցիկ, մյուսի համար՝ այն պատկերը, որն առաջինն է տեսնում աչքերը փակելիս: Եվ իմ կարծիքով՝ ո՛չ մեկը, և ո՛չ մյուսը չեն սխալվում:

Երկար մտածեցի՝ ինչ է գեղեցիկը: Դեռ մի ամբողջ կյանք էլ կմտածեմ այս հարցի շուրջ, բայց եկել եմ մի փոքրիկ եզրահանգման: Գեղեցիկի սահմանները տիեզերքին են նման ՝ անծայրածիր, եզակի, գաղտնի ու չբացահայտված: Դա տեսնելն ու հասկանալը յուրահատուկ արվեստ է: Երկրի 7 միլիոն բնակչությունից յուրաքանչյուրը կրում է այդ վիթխարի փազլի մի մասնիկը իր ներսում: Եվ երբ այդ փազլը ստանա իր վերջնական տեսքը, մենք կունենանք գեղեցիկի ճիշտ սահմանումը: