Տառե՞րը սովորեցինք առաջին դասարանում, թե՞ տառեր սովորելու մեթոդները: Կանոննե՞րն էր դժվար մեզ համար, թե՞ այն ամենը, ինչ կոչվում էր այբուբեն: Երկրորդ դասարանում ինչ-որ նոր բան սովորեցինք ու ակամայից սկսեցինք կարոտել տառեր սովորելու մեթոդները: Մեզ առաջին դասարանի սովորածը հեշտ էր թվում, ավելի հաճելի էր կրկնելը սովորածդ, քան նոր բան սովորելը: Յուրացրածդ ասելն ու կրկնելը մի օր մեզ ձանձրացնելու էր. դժվար էր մեզ համար նորը սովորելը, հինն էլ կրկնել տաղտկալի… Հենց այդ ժամանալ էր, էլի, որ փոխվեցինք երրորդ դասարան: Դե հինգերորդ դասարանից հիասթափությունների դասերն են սկսում, ութերորդում սիրահարվում ես, հետո նորից հիասթափվում:
Դպրոցական կյանքը ընդհանուր առմամբ մի շղթա էր, լավ ու վատ օրեր իրար հետ միացրած, հաճախ համեմված բարձր ու ցածր գնահատականներով: Գնահատականներն էլ դառնում էին մեր ուրախության կամ տխրության պատճառը: Հիմա էլ, երբ ավարտեցի դպրոցս, սկսեցի կարոտել դպրոցական օրերս, երբ տխում էի ցածր գնահատականներիս պատճառով: Հիմա կողքից նայում ու հասկանում եմ, որ այդ գնահատականները ինձ ոչինչ չսովորեցրեցին, իսկական դասերը կարելի է առնել այդ տխրությունից: Իսկ եթե տխուր օրերն էլ միացնես իրար, կարելի է ստանալ հաստափոր մի գիրք. ամեն մի օրվա համար ստեղծում ես մի հերոս. հրաշք գիրքը արդեն պատրաստ է: Մեծ գրողներն էլ երևի այդպես ես սկսում:
Այո՜, մարդիկ այդպիսին են. չենք էլ նկատում, թե ինչ ենք անում հիմա, բայց այն կորցնելուց հետո սկսում ենք կարոտել: Հիմա էլ եմ կարոտում: Կարոտում եմ իմ քաղաքը, իմ տունն ու շենքի անկյուններում դրված փայտե նստարանները:
Ուսումս շարունակելու համար ես գնացի իմ քաղաքից, չէ՜, չեմ կորցրել այն ու էլ չեմ էլ կորցնի. ուղղակի ժամանակավորապես հեռացել եմ` առանց նեղանալու ու առանց նեղացնելու: Անիմաստ թափառումներս եմ կարոտել ու ինձ հետ անիմաստ թափառողներին, դեղնած ծառերն ու նրանց տերևները, որ հավաքում էի ինչ-որ մի բան մակագրում ու թողնում գրքերիս էջերի հետ ապրելու: Այդ նույն գրքի հերոսներին եմ կարոտում, որոնք այնքան են հարազատանում, որ դառնում են իմ օրվա մի մասը (տեսնես` հե՞շտ է ապրել տերևների հետ), ու հաճախ ինչ-որ երևույթի հանդիպելիս մտածում ես, թե ինչ կաներ այդ հերոսը, եթե լիներ իմ փոխարեն:
Այդ աշունն եմ կարոտել, Վայքի աշունը, որ միանգամից զգացնել էր տալիս: Երևանում ծառեր չկան, ինչպես կամ ինչից են հասկանում, որ աշուն է: Աշնան հոտն ու կամակոր եղանակն եմ կարոտում, որ թե միայն պատուհանից նայեիր, ամառային կհագնվեիր, իսկ երբ դուրս գայիր, ձմեռային հագնվելու կարիք կզգայիր: Կարոտել եմ հարբուխը նույնիսկ, որի պատճառը հենց այդ եղանակն էր: Կարոտել եմ այդ բոլոր պատճառները: Ախր, ամեն ինչ այնքան գեղեցիկ էր` հեռվում, կարծես ինչ-որ մեկը բամբակով ծածկած լիներ սարերի գագաթները, կարոտել եմ հազիվ վառվող լապտերները, աղոտ լուսավորված փողոցները, բայց լուսավոր մարդիկ, ում հանդիպում էիր կիսախավարի մեջ ու գրկախառնվում` առանց բարևելու ու անունը հարցնելու: Ախր, ամեն ինչ այնքան գեղեցիկ էր`հեռվում… Միգուցե գեղեցիկ էր, որովհետև հեռվո՞ւմ էր:
Մի օր էլ ես երևի Երևանը կկարոտեմ, այս անհարմար տունն ու փոքրիկ խոհանոցը…