Մուշեղ Կուրեխյանի բոլոր հրապարակումները

mushegh kurekhyan

Զրույց թեյի բաժակի հետ՝ վերաարժևորելով հիշողությունները

-Մուշ, քանի՞ գդալ շաքարավազ գցեմ:

-2,5 գդալ,- ասացի ինքս ինձ ու բաժակը մոտեցրի գրասեղանին:

-Մերսի շատ,- պատասխանեցի ինքս ինձ:

Ի՞նչը կարող է մարդկանց կամ ինքդ քեզ հետ ավելի լավ համախմբել, քան մեկ բաժակ տաք թեյն ու հաճելի երաժշտությունը: Արտակարգ դրությունն ու մեկուսանալը դեռ չի նշանակում լինել ինքնամփոփ ու սենյակից օրերով դուրս չգալ։ Այլ հակառակը, այս պայմաններում պետք չէ սենյակում փակված լինել, եթե անգամ վախենում ես ոտքդ տնից մեկ մետր հեռու տանել, ապա հիշիր, որ քեզ համար ևս հույս կա։ Վերցնում ես թեյի բաժակը, ականջակալներդ ու գնում պատշգամբ։ Այո, մի զարմացիր, պատշգամբում օդը մաքուր է, ու քեզ նաև թարմ և սառը օդ է հարկավոր։ Պատշգամբը մարդուն աշխարհը ճանաչելու հնարավորություն է տալիս։ Գնա ու պատշգամբում վայելիր երեկոյի պարզությունն ու հատապտղային թեյի բույրը։ Դե ինչ, վերցրու թեյիդ բաժակը, ականջակալներդ և գնա․․․

Ես էլ կուզեի այդպես անել, բայց մի քիչ կշեղվեմ իմ ասածիցս, քանի որ այն տանը, որտեղ ապրում եմ, պատշգամբը հարմար չէ դիրքավորվելու ու երաժշտություն լսելու համար։ Վերցրել էի թեյի բաժակը, նստել համակարգչի առաջ ու մտածում էի՝ ինչ անել․ դասերից, գրքերից, ֆիլմերից ու սերիալներից արդեն հոգնել եմ, ինձ թարմություն է հարկավոր։ Հանկարծ աչքովս ընկավ 17-ի բաժակը՝ վերևում մեծ-մեծ տառերով իմ անունը գրված։

-Ախր, ես մանանայեցի եմ, ինչպես կարող էի այսքան ժամանակ հոդված չգրել կամ չկարդալ գրվածները,- սկսում եմ բարձրաձայն մտածել։
Սակայն հետո փորձում եմ ինքս ինձ արդարացնել՝ ասելով, որ դասերը շատ են, կողքից աշխատանքը, չեմ հասցնում։ Ինչքան էլ փորձեցի արդարացնել, չստացվեց, մեկ տարվա ընթացքում ես հաստատ ունեցել եմ գոնե 1 ազատ օր։ Լավ, գոնե հիմա՝ մեկ տարի անց կարդամ հոդվածներից մի քանիսը։ Կարդացի ըստ վերնագրերի հետաքրքրության։ Ժամ, ժամուկես կարդալուց հետո մտածեցի իմ անունը փնտրել կայքում։ Հանկարծ 2 նյութ բերեց․ մեկն Արմանի «Մուշն» էր, մյուսը՝ Նինայի «Մուշեղ Կուրեխյանին»-ը։ Վերընթերցեցի ու հասկացա, թե ինչքան լավ ժամանակներ են եղել, երբ գրեթե հոգսեր չեն եղել։ Նինայի գրածից հիշեցի իմ գրած ամենասիրուն ու հավես հոդվածը՝ «Հաջորդ կանգառը՝ 70-ականների Երևան»-ը։ Ոնց որ շատ կարդացի, սպասիր մի հատ հոդված գրեմ։ Բայց ինչի՞ մասին։ Արդեն տարուց ավելի է, հենց լսում եմ հոդված կամ լուր գրել բառակապակցությունները, ակամա հիշում եմ շրջված բուրգը, 5w-ների կանոնը, հավաստիությունը, օբյեկտիվությունը։

-Ա՜, էլի շեղվեցի դեպի դասական լրագրություն։
Կարոտել եմ հոդվածներ գրելու մեր հին ձևին, որի համար պետք չէր գրքեր կարդալ ու կանոնները արտագրել ու նոր սկսել հոդված կամ ակնարկ գրել։ Ինչի՞ մասին, ինչի՞ մասին կարելի է գրել։ Գնամ դրսում քայլելու, երևի մուսաս գա ու գրեմ։ Մոռացել էի՝ առանց հատուկ անհրաժեշտության չի կարելի դուրս գալ։ Բայց մաքուր օդ է հարկավոր ու թարմություն, որ կարողանամ գրել։ Միգուցե դուրս գամ պատշգամբ ու փորձեմ այդպես թարմանալ։ Թեյնիկը միացրի, հատապտղային թեյը լցրի բաժակն ու հարցրի․

-Մուշ, քանի՞ գդալ շաքարավազ գցեմ:

mushegh kurekhyan

Իսկ դու գիտե՞ս՝ ինչ է նշանակում լինել ուսանող-լրագրող

Եթե դու ապագա իրավաբան ես, բժիշկ կամ պատմաբան, ապա քեզ պետք է, այսպես ասած, զբաղվել «գիրք կրծելով», իսկ եթե դու ապագա լրագրող ես, ապա թաքնվել գրքերի ու թղթերի ահռելի կույտերի հետևում քեզ չի հաջողվի: Լրագրողի համար տեսական գիտելիքներին զուգընթաց պետք է մասնագիտական պրակտիկա: Լրագրողը մյուս մասնագետներից տարբերվում է նրանով, որ պետք է լավ տեղեկացված լինի նաև մյուս մասնագիտությունների մասին: Լրագրությունը մասնագիտություն է մյուս մասնագիտությունների մասին: Չեմ հիշում թե ո՞վ է այս խոսքերի հեղինակը, բայց նա խփել է ուղիղ թիրախին:

Հայաստանում լրագրության բուհական դասավանդումը գտնվում է ցածր մակարդակի վրա: Ոչ մի համալսարան մեզ՝ ուսանող-լրագրողներիս, չի տալիս որակյալ և անհրաժեշտ գիտելիք: Խորհրդային մտածողությունը արմատացած է լրագրության բոլոր ֆակուլտետներում, և նյութի մատուցման ձևը շատ ցածր է: Միգուցե դասախոսների կամ նյութների ոչ ճիշտ ընտրությունն է պատճառը: Ուսանողների ուղեղները բթացնում են իննսուն րոպե դասախոսություններ կարդալով և համեմատություններ անցկացնելով այս և այն թերթի կամ հեռուստատեսության միջև: Դա շատ ձանձրալի է, ու շատ ուսանողների, որոնց մեջ նաև ես եմ՝ չի հետաքրքրում: Լրագրությունը պահանջում է վազք: Պետք է անընդհատ վազես, լուր գտնես, հետո ճշտես իսկությունը, այդ լուրի հետքերով գնաս մեկ ուրիշից հարցազրույց վերցնես, վազես խմբագրություն (եթե թերթի կամ հեռուստատեսության լրագրող ես), կարճ ասած, պետք է «խաղաս» լուրի հետ, բայց պետք է խաղդ երկար չտևի, որովհետև լուրը հնանալու հատկություն ունի: Գալիս ես համալսարան, ասում են` մոռացիր այն, ինչ անցել ես դպրոցում, ընդունվում ես աշխատանքի, ասում են մոռացիր՝ ինչ են սովորեցրել համալսարանում: Աշխատանքի անցնելուց հետո պարզվում է՝ իրոք, նրանք ճիշտ էին ասում: Այն, ինչ անցել ես համալսարանում, իսկապես պետք չի գալիս, որովհետև նյութ գրելիս, երբ պահպանում ես այն բոլոր չակերտավոր կանոնները, ինչ պահանջում է, օրինակ, քաղաքական կամ մշակութային ոլորտի նյութը, դուր չի գալիս մեդիասպառողին կամ խմբագրին: Իսկ եթե մենք առանց համալսարանում սովորելու փորձում ենք աշխատանքի տեղավորվել, ապա մեր դեմքին «շրխկացում են». «Իսկ Դուք բարձրագույն կրթություն ունե՞ք» արտահայտությունը: Ի՞նչ անել այս դեպքում. պահանջում են բարձրագույն կրթություն, հետո ասում մոռացեք, ինչ սովորել եք:

Փաստորեն մենք համալսարանում սովորում ենք միայն դիպլոմի՞ համար:

Շնորհավոր մեր տոնը, համածառայակիցներ

Գիտե՞ս` ինչքան հաճելի է երկու տարվա դադարից հետ գրկել փոքրիկ, երկու տարեկան քրոջդ, հատկապես երբ այդ երկու տարիներդ անցել են բանակում: Աննկարագրելի մի բան է կատարվում հետդ, և՛ ուրախությունն է պատում սիրտդ, որ այլևս չես բաժանվելու նրանից, և՛ վախը, որ մի արագ ու անփույթ շարժում, ու կվնասես նրան: Դա մի աննկարագրելի ու հաճելի պահ է:

Հայոց բանակի շարքերը համալրած սիրելի համածառայակից, այո, այո, ճիշտ կարդացիր  համածառայակից, կապ չունի, որ ես արդեն մի քանի օր է` զորացրվել եմ, Հայաստան աշխարհում բոլորս համածառայակից ենք, քանի որ մեր երկրի վիճակը այնպիսին է, որ բոլորս մեկ մարդու պես  մեկնարկի  գծին կանգնած սպասում ենք հակառակորդի մեկ միլիմետրի շարժմանը, որպեսզի օգնության հասնենք սահմանին կանգնած հայ զինվորին: Դու և քո ընկերները երբեք չպետք է թերագնահատեք ձեզ, մի նայեք հակառակորդի ահռելի գումարներ արժեցող սպառազինությանը: Մենք՝ հայերս, ունենք ավելի հզոր զենք. դա մեր՝ օրհասական պահին մեկ բռունցք դառնալու և հակառակորդին ջախջախիչ հարված հասցնելու ունակությունն է: Հիշի՛ր, որ կապ չունի` դու հրետանավոր ես, սակրավոր, տանկիստ, օդաչու թե հրաձգային գումարտակի զինվոր, պետք է սիրես ու հպարտանաս քո փոքրիկ, սակայն արյան գնով ձեռք բերած հայրենիքով:

Շնորհավորում եմ բոլորիս Հայոց բանակի կազմավորման օրվա կապակցությամբ: Այսքան տարիների ընթացքում մեր զինվորները երբեք հուսախաբ չեն արել,  և դա պետք է շարունակվի դարեդար:

Ցանկանում եմ անամպ ու արևոտ երկինք: Թող հայրական տնից դուրս եկած զավակը ողջ առողջ վերադառնա տուն, և ոչ մի մոր աչքեր արցունք չտեսնեն:

Շնորհավոր մեր տոնը սիրելի զինվոր:

mushegh kurekhyan

Ջնջվող օրացույցի հերթական օրերից

«Ես՝ ծառայության անցնելով ՀՀ ԶՈՒ-ում, հանդիսավոր երդվում եմ…» 

Այս խոսքերը հազարավոր անգամ հնչել են հպարտ նորակոչիկների շուրթերից։ Այս խոսքերը արտասանող յուրաքանչյուր նորակոչիկի մեջ ապրում է հայրենի պաշտպանի անվախ ոգին։ Ոգի, որը պատրաստ է ենթարկվել ՀՀ Սահմանադրությանը և օրենքներին, կատարել հրամանատարների հրամանը և, որ ամենակարևորն է, պահել ռազմական գաղտնիքը։ …Ողջո՛ւյն, ինչպես միշտ դադարս երկար էր, բայց այս անգամ ներելի էր, քանի որ ծառայության եմ անցել ՀՀ ԶՈՒ-ում։ Դադարը շատ երկար էր, պատմելու շատ բան կա։ Այդ պատճառով որոշեցի բանակում գտնվելու օրերս ներկայացնեմ ըստ հաջորդականության։

Օր 1

Գտնվում եմ Երևանի գլխավոր հավաքակայանում։ Սպասում եմ վիճակահանության իմ հերթին, որպեսզի իմանամ Հայաստանի որ հատվածում պետք է ծառայությունս կատարեմ։ Հերթը հասավ ինձ, քաշեցի թղթերից մեկը, ու․․․

Արդեն երեկո է, ուղևորվում ենք Տավուշի մարզի զորամասերից մեկը։ Հաջորդ առավոտ արդեն մեկը գոռում էր․

-Վաշտ, վե՛ր կաց։

Զարթնում եմ ու անցում սովորական, էհ, զինվորական առօրյային։ Կեսօրին ծանոթացրին զորամասի պատմությանը, ներկայացրին ներկա ու նախկին հրամանատարական կազմին։

Անցնում է ևս մի քանի օր

Մեզ ասում են , որ մեր զորամասը որպես մարտական հերթապահություն իրականացնող զորամաս լավագույնն է ճանաչվել ՀՀ ԶՈՒ-ում, ու այդ պատճառով Պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանը պետք է գա։ Հաջորդ օրը ինձ կանչում են ու ասում, որ պետք է ելույթ ունենամ, և ինքս էլ պիտի գրեմ ելույթս։ Երկու-երեք ժամ հետո ելույթը պատրաստ տանում հանձնում եմ, հետո առանց փոփոխության հետ են վերադարձնում ինձ ու ասում, որ այսքան կարճ ժամանակում ելույթի խոսք դեռ չէին գրել։ Դե, ահա և 17-ի թղթակից լինելու առավելություններից մեկը:

Վրա հասավ նախարարի գալու օրը։

-Հավսար, զգաստ, հավասարությունը՝ ձախ։ Պարոն նախարար, զորամասի անձնակազմը շարված է ձեր գալստյան կապակցությամբ։

Նախարարին ողջունելուց հետո հրամանատարի տեղակալը ասում է․ «Ելույթ ունեցողները դեպի առաջնագիծ»։ Քայլում եմ առաջ․ խոսում եմ զորամասի անցած ուղու, անվախ զինվորների ու սպաների մասին։ Ամբիոնի մոտից իջնելուց հետո, մի քանի հեռուստաընկերություններից ինձ շրջապատում են ու սկսում հարցեր տալ, թե ինչու հենց ես խոսեցի այս կարևոր իրադարձության մասին։ «Շանթ» ՀԸ լրագրողի այն հարցին, թե որն է գաղտնիքը, որ մեր զորամասը դարձավ լավագույնը։ Երկար մտածելուց հետո պատասխանում եմ․

-Պատրաստված հրամանատարը և արհեստավարժ ու մարտունակ զինվորը։

Այս խոսքերը նրանք դաձրին իրենց ռեպորտաժի հիմքը։

Օր 30

Ուղիղ մեկ ամիս է անցել, ինչ ես ծառայում եմ։ Մեկ ամսվա ընթացքում այնքան բան սովորեցի, բայց դա կարևոր չէ։ Կարևորն այն է, որ այսօր զինվորական երդմանս օրն է, այսօր կդառնամ հայոց բանակի լիիրավ զինվոր։ Վերջապես կտեսեմ այնքան կարևոր մարդկանց՝ ընտանիքիս, կգրկեմ փոքրիկ քույրիկիս։

Շարված ենք շարահրապարակում։ Բացվում են զորամասի դարպասները և ներս են մտնում նորակոչիկների ծնողները․ ոմանք ձեռքով են անում, ոմանք հայացքով փնտրում իրենց զավակներին ու հանկարծ լսում եմ մի հարազատ ձայն․

-Մուշը, հենա, Մուշը։

Բայց դե չեմ շարժվում, որ արարողակարգը գեղեցիկ անցնի։ Սկսվեց զինվորական երդման արարողակարգը, լսում եմ հրամանատարի ձայնը.

-Մուշեղ Կուրեխյան, զինվորական երդում ընդունելու համար՝ ինձ մոտ։

-Լսում եմ,-ասում եմ ու գնում եմ առաջ։

-Պարոն ավագ լեյտենանտ, շարքային Կուրեխյանը ներկայացել է զինվորական երդումը ընդունելու կապակցությամբ։

Երդումը իրականացնում եմ, տեսնում եմ, որ զորամասի հրամանատարներից երկուսը գալիս են այն սեղանի ուղղությամբ, որտեղ կանգնած եմ ես։ Պաշտոնով ավելի բարձր տեղակալը ասում է․

-Կուրեխյան, հաստատ համոզված եմ, որ դու չես խախտի երդումը,- ասում է, ձեռքը մեկնում է, շնորհավորում ու նորից գնում, կանգնում տեղում։

-Դեպի ձեր ծնողները, վազքով մա՛րշ։

Վայրկյաններ չանցած շարքերում մարդ չկար։ Վազում եմ, գրկում ընտանիքիս անդամներին, փոքրիկ քույրիկիս, քույրիկս սկսում է լացել, տալիս եմ տատիկիս ու գրկում մայրիկին։ Եկավ ժամը նորից զորամաս վերադառնալու, դժվարությամբ բաժանվում եմ ընտանիքիցս ու անցնում զինվորական ծառայությանս։

Անցել է ևս մի քանի ամսիս։ Արդեն բոլորին ճանաչում եմ զորամասում։

Մեկ-մեկ զինվորները գալիս են ու հարցնում՝

-Դու էն տղեն չե՞ս, որ նախարարի գալու օրը ելույթ ունեցար։ Դու էիր, չէ՞, որ ապրիլի 2–ին ելույթ ունեցար։ Քեզ տելեվիզրով տեսանք։ Ապրե՛ս, լավ ես գրում։

Իհարկե, նման խոսքերը հաճելի է լսելը ծառայակիցներից, առավել ևս նրանցից, ում չես ճանաչում։

Պատմելու շատ բան կա, բայց ցավոք այդքան ժամանակ չկա։ Զինվորի առօրյան հագեցած է: Խոստանում եմ նորից գրել օրացույցից անհետացող օրերից, որոնք հետագայում ավելի հետաքրքիր ու ավելի խոստումնալից կդառնան։ Մինչև նոր հանդիպումներ, սիրելի թղթակիցներ։

Հ․Գ․ Շնորհավում եմ «Մանանա» կենտրոնին պատանի թղթակիցների ցանցի փառատոնի կապակցությամբ։

mushegh kurekhyan

Հաջորդ կանգառը՝ 70-ականների Երևան

Երևան. Կանգառում կանգնած սպասում եմ տրանսպորտին: Ցուրտ. ոտքերս իրար եմ խփում, որ տաքանամ, ու այդ պահին հեռախոսս զնգաց.

-Ա՜, հիմա ձեռքերս գրպանից հանեմ, որ պատասխանեմ,- մտածեցի ես, բայց սառած ձեռքս մի քանի անգամ սահեցրի հեռախոսի էկրանի վրայով ու վերցրի:
-Հա, Դաթո, կանգառում եմ, սպասում եմ տրանսպորտին, գալիս եմ հեսա:
-Լավ,- ասաց ընկերս:
Ես մի կերպ հեռախոսս դրեցի տեղը ու ձեռքերս նորից դրեցի գրպանս: Ոտքերիս պարը դեռ շարունակվում է: Անցավ տասը րոպե, տրասնսպորտը չկա ու, հանկարծ երևաց մի կարմիր տրոլեյբուս: Չնայած ես ավտոբուսին էի սպասում, մտքումս ասացի՝ մենակ թե 2-րդ համարը լինի: Բախտս բերեց, 2-րդ համարն էր, ևս մեկ անգամ համոզվելու համար կարդացի՝ Մամուլի տուն  գնում է, թե չէ: Կանգնեցի այնպես, որ մեջտեղի դռնից նստեմ: Այդ դռներն այնքան լայն են բացվում, որ կարծես մտնես մի մեծ, լուսավոր դահլիճ, և ուր որ է, քեզ ծափահարելու են: Դռները բացվեցին, տաք, բայց միևնույն ժամանակ, սառը քամի փչեց դեմքիս: Բարձրացա, նստեցի մեջտեղի դռների  ձախ կողմում  և ոտքերս առաջ պարզեցի: Մի քանի վայրկյան զննեցի շուրջս, միայն տարեց մարդիկ էին` վաթսունն անց տատիկ-պապիկներ էին նստած: Տրոլեյբուսը շարժվեց, ձեռքերս խաչեցի ու սկսեցի նայել պատուհանից:
Մի պահ ինձ զգացի 70-80-ականների Երևանում, պատուհանից դուրս ամեն ինչ դարձավ սև ու սպիտակ (դե, ես այդպիսին եմ պատկերացնում Սովետական Հայաստանը): Աչքիս առաջ եկավ Երիտասարդական պալատը` «Կուկուռուզնիկը» իր հպարտ նայվածքով, որը թերևս  70-ականների Երևանի  գլխավոր այցեքարտն էր: Աչքիս առաջ եկավ Շավարշ Կարապետյանի նկարը, որտեղ նա փրկում է Երևանյան լիճ ընկած տրոլեյբուսի վթարվածներին: Սև ու սպիտակ պատուհանից երևում էին այս ու այն կողմ վազող ժպիտներ, սև ու սպիտակ ժպիտներ:
-Կանգառում կպահեք,- ինչ որ մեկի ձայնը լսվեց դիմացից` ինձ 70-ականներից բերելով մերօրյա իրականություն:
Տրոլեյբուսը շարունակեց իր ընթացքը, բայց այս անգամ ես չտեսա այն  սև ու սպիտակ ժպիտները, չզգացի սովետական բույրը, աչքիս առաջ պայթեցրին Կուկուռուզնիկը, Շավարշ Կարապետյանին այլևս չթողեցին  սուզվի ու բարձրացնի մարդկանց,  քանի որ նրա կյանքն էր արդեն վտանգված: Երևի չտեսա, որովհետև մի քանի երիտասարդ աղջիկներ էին բարձրացել ու իրենց սուր օծանելիքի բույրով ցրեցին մթնոլորտը: Պատուհանից այս անգամ երևացին գունավոր, բայց տխուր դեմքեր, փաստորեն ճիշտ էին ասում, որ սովետի ժամանակ ավելի լավ է եղել:

-Կանգառում կկանգնեք, իջնող կա,- ասացի ես ու մոտեցա մեջտեղի դռանը:

Հրաժեշտի զբոսանք

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

-Բարև: Ինչպե՞ս ես: Այս էլ երևի քեզ գրում եմ… Արդեն էլ չեմ հիշում` որերորդ անգամ: Գրում եմ, որ ասեմ՝ գնում եմ, գնում եմ` պարտքս տալու հայրենիքիս: Հա, Վայքից պիտի գնամ, իմ ծննդավայրից ու հասնեմ ընկեր-եղբայրներիս:

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Ինչքան էլ չսիրեմ Վայքը, մեկ է, պետք ընդունեմ, որ այստեղ է անցել կյանքիս լավագույն պահերը, այստեղ եմ ունեցել առաջին ընկերներ: Արի, արի քայլենք Վայքի հարազատ փողոցներով, չխոսես, ուղղակի լուռ լսիր` ինչ եմ ասում:

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Տես, Երիտասարդական փողոցն է: Աննայի հետ միշտ այստեղ ենք հեծանիվ քշել: Անտառը, մի րոպե. սա ո՞րերորդ անտառն է, հա՜, առաջինն անտառն է: Այստեղ ճամբարի ժամանակ խաղեր ենք խաղացել: Երեխաների անհոգ մանկության Վայքի միակ խաղալու վայրը` ՄՍԿ-ն, ինչքան ժամանակ ենք անցկացրել այստեղ ճամբարի ժամանակ: Նայի′ր սարին, որն ամբողջությամբ մառախուղի մեջ է, սարը` իր այդ գագաթով նմանվում է Ռիո դե Ժանեյրոյի հայտնի սարին:

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Մի′ կանգնիր, կմրսես, շարունակի′ր քայլել Վայքի կիսադատարկ փողոցներով, որը ժամանակին լիքն էր մարդկանցով, քայլի′ր, որտեղով ժամանակին վազվզել ու խաղացել ենք, որտեղ ընկել, բայց նորից կանգնել ու շարունակել ենք բռնոցի խաղալը, քայլիր… Քայլիր առաջ ու չմտածես հետ դառնալու մասին:

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Լուսանկարը՝ Մուշեղ Կուրեխյանի

Ամեն բան ցույց տվեցի՞: Հուսամ երկու տարի հետո, երբ վերադառնամ, միասին նորից կանցնենք այս փողոցներով, որոնք պահում են իմ մանկության ու պատանեկության ուրախ հուշերը:

Իսկ հիմա, մնաս բարով, իմ սիրելի Վայք:

mushegh kurekhyan

Ինչ էր ինձ սպասվում 2016-ին

Ողջույն, նորից ես եմ, բայց երկար դադարից հետո: Երկար դադարն իր պատճառները ուներ. միջանկյալներ, զինկոմիսարիատ և այլ-այլ պատճառներ:

Ուզում եմ այս անգամ ձեզ մի հետաքրքիր դեպք պատմել, որը իրականացավ այդ դեպքից մի տարի հետո:

2015 թվականի աշունն էր, օրը ստույգ չեմ հիշում, երեկոյան ես զբաղված էի իմ ամենասիրելի գործով` համակարգչի առաջ փորփրում էի ֆեյսբուքը: Ֆեյսբուքյան էջերից մեկում գտա մի նկար, որում տղան գրկել էր մի քանի ամսական մի երեխայի, երևի արտասովոր ոչինչ չլիներ, եթե չկարդայի նկարի վերևում գրվածը` «Տասնութամյա տղան գրկել է իր մեկ ամսական քրոջը»: Իմ մեջ այստեղ արթնացավ, այսպես ասած խանդը, թե ինչպես նա կարող է այդ տարիքում ունենալ փոքրիկ քույրիկ, իսկ ես` ոչ, բայց ես ոչ թե քույրիկ էի ուզում, այլ եղբայր:
Անցավ մի ամիս, և ես նորից նստած էի տան ինձ ամենահարմար վայրում: Գուշակեցիք. համակարգչի առաջ, նորից ֆեյսբուքում, այս անգամ պարապ լինելու պատճառով ֆեյսբուքի թեստերն էի լրացում: Թեստերից մեկի վերնագիրը հետաքրքիր թվաց`«Ի՞նչ է քեզ սպասում 2016 թվականին», փորձեցի ու երեք պատասխաններից մեկը զավեշտալի թվաց, պատասխանը հետևյալն էր. «Ձեր ընտանիքում նոր փոքրիկ անդամ կավելանա»:
Մի պահ ծիծաղեցի, կիսվեցի ֆեյսբուքում և այդքան էլ ուշադրություն չդարձրի (այսքանը ինձ ֆեյսբուքը հիշեցրեց):
Ինչպես ասում են, կյանքում ամեն բան պատահում է: Մեկ ամիս առաջ ծնվեց փոքրիկ քույրիկս: Իմ երազանքն իրականացավ. մեր տանը նոր անդամ ավելացավ: Պատկերացնո՞ւմ եք` 18 տարեկանում նոր քույրիկ: Դե ինչպես ընդունված է հայկական ավանդական ընտանիքներում, աղջիկ երեխայի անունը պետք է լինի տան տատիկի անունը` մեր դեպքում այն եղավ Հասմիկ: Գնացի Վայք, տեսա նրան ու հետ եկա նորից դասերիս, մի տեսակ կապվածություն չկար այդ ժամանակ նրա հետ: Բայց երկրորդ անգամ տեսնելուց հետո, արդեն օրերն եմ հաշվում, որ տեսնեմ նորից:

Երևի սովորական է, որ գրկելուց վախենում եմ, որ կցավեցնեմ կամ կվնասեմ , ախր, այնքան փոքր ու փափուկ է: Երբ անակնկալ գնացի Վայք, պատրաստվում էին լողացնել պուճուրին, լողացրին, հագցրին շորերը ու մնաց գլխարկը դնեին.

-Մո’ւշ, գլխարկը դիր գլխին` չմրսի,- ասաց տատիկը:
Փորձեցի դնել գլխին, բայց վախեցա, մայրս եկավ ու արագ դրեց գլխին:
-Մա’մ, կամաց կցավեցնես:
-Չեմ ցավեցնի, քեզ ու քրոջդ ո՞վ ա մեծացրել:

Ու այդ գիշեր ես չքնեցի, ավելի ճիշտ չքնեց ողջ ընտանիքը, Հասմիկը նոր ժամային գոտի է «ստեղծել»` քնում է առավոտյան ժամը 6-ին ու արթնանում գիշերը ժամը 12-ին, ու էլ չի քնում մինչև առավոտյան 6-ը:

Մի հետաքրքիր բան էլ կա. հայրիկս հիմա Ռուսաստանում է ու երեխային չի տեսել, բայց չգիտես ոնց` երեխան կապված է իր հոր հետ: Եթե երեխան լացում է, միանգամից միացնում ենք սքայփը, զանգում հայրիկին ու հենց լսում է հոր ձայնը, միանգամից սուս է մնում: Դե բացատրեք, ի՞նչից է:
Մեր ընտանիքի կարգախոսն է դարձել.
«Փոքրիկ երեխան յուրաքանչյուր տան ուրախությունն է և գիշերը չքնելու գրավականը»:

Հունվարին բանակ եմ գնալու ու երկու տարի չեմ տեսնի քրոջս, չեմ տեսնի նրա երկու տարվա մեծանալը. առաջին ատամը, նստելը, քայլելը, խոսելը… Բա դա արդարացի՞ է:

mushegh kyurekhyan

Նոր խոսք նոր ընտանիքում, կամ ինչպես դարձա «Մանանայի» անդամ

Շատերը ինձ հարցնում են, թե ինչպե՞ս եմ դարձել «Մանանա» կենտրոնի անդամ, ես էլ որոշեցի պատմել այդ մասին:

Երկուհազար տասնչորս թվականի գարնանն էր, լավ հիշում եմ, գարուն էր, քանի որ հաշվում էի, թե երբ է գալու այդ երկար սպասված գարնանային մեկշաբաթյա արձակուրդը: Ինֆորմատիկայի դասն էր, սովորականի պես դասը անցնում էր`բոլորս համակարգիչների մոտ նստած կատարում էինք գործնական աշխատանքը (հա՜, հա՜, հա՜, գործնական աշխատա՞նք, եթե մենք այդ ժամանակ գործնական էինք անում, ուրեմն Անգլիայի մայրաքաղաքը պետք է որ Փարիզը լինի, կամ խաղ էինք խաղում կամ ինտերնետում ինչ որ թեստեր էինք անցնում` իհարկե, գործնական աշխատանքի պատուհանը ծալած, երբ ուսուցիչը գալիս էր` արագ բացում էինք), իսկ ուսուցիչը նստած էր իր տեղում, երբեմն աչքի տակով` իրեն հատուկ հայացքով, նայում էր մեզ ու նորից թեքվում մատյանին: Հանկարծ լսեցի անունս,  գլուխս բարձրացրի ու նայում եմ ընկերներիս` փնտրելով, թե ով է կանչում:

-Մուշե′ղ, քեզ հետ եմ, չե՞ս լսում ,- ասաց ուսուցչուհիս` ընկեր Մարգարյանը:

Տեղից դուրս եկա` արագ ծալելով խաղի պատուհանը ու մտածելով, որ դաս կհարցնի: Գնացի ու կանգնեցի կողքին (այո′, այո′  նա ունի այդպիսի սովորություն, կարող է ցանկացած պահի դաս հարցնել, ընդհատել մեկին և մյուսին ասել` շարունակիր կամ գրավորի ժամանակ դաս հարցնել, բացառությամբ կիսամյակային ամփոփիչի), բայց չգիտեմ, հուրախություն ինձ, թե  բախտի բերմամբ, ասաց, որ նստեմ իր դիմաց: Ակնոցը հանելով ու ուսերը ձգելով` ասաց.
-Երևանից Եղեգնաձոր է եկել մանկապատանեկան կենտրոններից մեկը, ու երկուշաբթի օրվանից մեկշաբաթյա դասեր են լինելու: Դպրոցից երեք աշակերտ պետք է մասնակցեն, ես մտածում եմ, որ մեկը դու պիտի լինես, դա քո տեղն է, պետք է անպայման գնաս, քեզ համար արդեն ասել եմ տնօրենին, զանգը տա` կգնանք տնօրենի մոտ:
-Լա′վ, հասկացա′, ավելի ճիշտ, կիսատ հասկացա, ի՞նչ դասընթաց է,- քմծիծաղ տալով ասացի ես:
-Այդքան էլ լավ չեմ հիշում, բայց ոնց որ ռեժիսուրայի վերաբերյալ է:
-Լա′վ, կգնամ:

Հնչեց զանգը, դուրս եկանք դասարանից: Ես գնացի ու կանգնեցի տնօրենի սենյակի մոտ`սպասելով ընկեր Մարգարյանին: Մինչ ուսուցիչը կգար, ես մտածում էի, որ ինչ լավ է, մի շաբաթ դասի չեմ գա ու բացակա չեմ ստանա`մոռանալով, որ հաջորդ շաբաթ գարնանային արձակուրդներն են:
Լուսինեն աստիճանները բարձրանալով` ասաց ինձ , որ Եղեգնաձորում դասընթացի պետք  գնանք, իմ անունը գրել ա:
-Մարգարյանի՞ ասած դասընթացն ա,- զարմացա ես:
-Չէ′, Մարգարյանը ի՞նչ կապ ունի:

Բայց ինչպես պարզվեց տասը րոպե հետո, խոսքը նույն դասընթացի մասին էր:

Եկավ գարնանային արձակուրդը ` իր հետ բերելով երկար սպասված տաքսին, որը մեզ տարավ Եղեգնաձոր: Ուշացած ներս մտանք, ներկայացանք ու նստեցինք առաջին սեղանի մոտ:

-Նորից ներկայանամ, ես «Մանանա» կենտրոնի տնօրենն եմ` ինձ կարող եք դիմել տիկին Ռուզան, պարոն Արան` «Մանանայի» կինոստուդիայի  ղեկավարը, Լիլիթն ու Սիսակը` ֆոտոստուդիայի և անիմացիայի ղեկավարները:
Դիտեցինք կինոստուդիայի սաների կողմից պատրաստած մի քանի ֆիլմ, հետո բաժանվեցինք երեք խմբի` ըստ տարիքի: Գայանեն մեզ բաժանեց «Խաբարբզիկ» ամսագրերը: Հաջորդ օրը ժուռնալիստիկայի դասին տիկին Ռուզանին ասացի, որ «Խաբարբզիկի» համարներից այս մեկը շատ եմ հավանել, տիկին Ռուզանն էլ ասաց.
-Հավանել ես, որովհետև մենակ էդ ես կարդացել:
Ճիշտն ասած, այդ համարը խորությամբ էի ուսումնասիրել, մնացածը կարդացել էի միայն նրանք, որոնց վերնագիրը դուրս եկել էր:

Օրերը անցնում էին աննկատ, քանի որ այնքան հետաքրքիր էր դասընթացը: Միշտ մտածել եմ, որ եթե ուզում ես նյութը ավելի լավ տպավորվի, պետք է գործնական քայլեր անես, իսկ «Մանանայում» ամեն ինչը գործնական է` թե ֆոտոն, դուրս էինք գալիս նկարելու, լրագրությունը, անընդհատ նյութեր էինք գրում, իսկ մի օր, երբ Երևանից եկան Մանանայի մյուս աշխատակիցները` Մանեն ու Նորայրը, վերջինս ինձ վստահեց իր իսկ պրոֆեսիոնալ ֆոտոխցիկը, որ նկարեմ, իսկ Սիսակի ու Հովնանի հետ մուլտ նկարեցինք:

Հիշում եմ նաև, որ սպասում էինք ժամը մեկին, որովհետև այդ ժամանակ տիկին Ռուզանը գալիս էր ու կիսաերգելով ասում էր` «lunch time»… Այնքան չէինք սպասում ուտելուն, ինչքան այդ «երգին»:
Այսօրվա պես հիշում եմ տիկին Ռուզանի խոսքը, որ ասաց առաջին օրը. «Դուք այսուհետ դառնում եք «Մանանայի» մեր մեծ ընտանիքի անդամ ու պիտի ձեր խոսքը ասեք ձեր իսկ գրելու, նկարելու կամ մտածելու ոճով»:

Անցավ որոշ ժամանակ, «Մանանայի» դասընթացն ավարտվել էր: Սովորական օր էր իր սովորական, բայց շոգ երեկոյով: Լսեցի հեռախոսիս զանգի ձայնը, վերցրի. Լիլիթն էր «Մանանայից» ,ասաց, որ մի քանի օրից «17.am» կայքի շնորհանդեսն է, և ինձ հրավիրում են բացմանը: Միանգամից համաձայնեցի, քանի որ ուզում էի տեսնել մյուս մանանայեցիներին (չգիտեմ «Մանանան» ինքը ինչպես, բայց ես այդպես եմ անվանում «Մանանայի» թղթակիցներին): Մարզից մի քանի թղթակիցներով գնացինք բացմանը, և Երևանում Լուսինեն ասաց, որ իմ գրած նյութերից մեկը արդեն տեղադրված է 17.am-ում`Վայոց ձոր խորագրի տակ: Ուրախացա, հասնելով տուն առաջինը նայել եմ` որ նյութն է, ու տեսա, որ դա  դասընթացի երկրորդ օրվա գրածս էր`«Ինչ անել աղբի հետ»: Հիմա եմ միայն հասկանում, որ վերնագիրը կապ չունի նյութի հետ, վերնագրում ասում եմ ինչ անել, իսկ հոդվածում ներկայացնում եմ Վայքի աղբահանության իրականացման գործընթացը: Այնտեղ հանդիպեցինք մյուս թղթակիցներին, որոնց անունները կարդացել էինք «Խաբարբզիկում»: Այդ օրը նաև ստացանք «Խաբարբզիկի» նոր համարը, այն մյուսներից տարբերվում էր նրանով, որ կար նոր էջ` նոր խորագրով. «Մեր մարզային թղթակիցները / Վայոց ձորի մարզ»:
Այն օրվանից, ինչ «Մանանան» եկավ Վայոց ձոր, մինչ այսօր աշխատում եմ «Մանանայի» ու «17-ի» հետ:

Ահա այսպես դարձա «Մանանա» կենտրոնի սան:
«Ի՞նչ տվեց «Մանանան» քեզ». ևս մեկ հարց, որը էլի տվել են:
«Մանանան» նախ ինձ տվեց ազատ արտահայտման իրավունք, շնորհիվ «Մանանայի» կարողացա մտքերս ավելի  համակարգված դարձնել: «Մանանայի» կազմակերպած մեդիա ճամբարի շնորհիվ էր, որ մեկ շաբաթ շփվեցի ու ընկերացա մյուս թղթակիցների հետ, նաև գտա ապագա կուրսեցիներիս` Միլենային, Սոսեին, Աստղիկին: Հա, մոռացա ամենակարևորը` «Մանանայի» շնորհիվ է, որ ընտրեցի ապագա մասնագիտությունս` լրագրող: Կարելի է ասել` նրանք դարձան իմ ոգեշնչման աղբույրը: Մի օր, երբ եկել էի Երևան,  նաև գնացի «Մանանա», նվեր ստացա  տիկին Ռուզանի հեղինակային «Դրախտից հյուսիս-արևելք» հրապարակախոսական գիրքը:

Ինչքան էլ անցնի, գրքի մակագրությունը կհիշեմ.«Մո′ւշ ջան, ապագա լրագրող, քեզ բարի երթ եմ մաղթում: Բարձր պահես լրագրողի պատիվը»: Կհիշեմ, քանի որ տիկին Ռուզանը առաջիններից էր, ով իմ մեջ տեսավ լրագրողի, խոստանում եմ, որ բարձր կպահեմ: Բայց կարևորը միայն այն չէ, թե ինչ տվեց ինձ «Մանանան», այլ նաև այն, թե ես ի՞նչ տվեցի «Մանանային»: Եթե ինձ հարցնեք, ապա կասեմ, որ իմ կարծիքով, դեռ ես չեմ տվել այն, ինչ ստացել եմ, բայց դեռ կհասցնեմ, արդեն որպես լրագրող:

Իսկ ո՞վ է եղել քո ոգեշնչման աղբյուրը կամ ի՞նչպես եղավ, որ դարձար մանանայեցի, ի՞նչ տվեց քեզ «Մանանան» կամ ի՞նչ տվեցիր դու նրան, գուցե պատմե՞ս, կիսվե՞ս այդ մասին:
-Հե՜յ, մանանայեցի′, քե′զ հետ եմ, սիրով կսպասեմ հոդվածիդ:

mushegh kyurekhyan

Անցում դպրոցից համալսարան

Տասնմեկ տարի դպրոցում սովորելուց հետո անցնել միանգամից համալսարան, դժվար է: Դժվար է հիշել, որ դասատուն դարձել է դասախոս, դասարանը ` լսարան, դասղեկը ` կուրսղեկ, տնօրենը ` ռեկտոր և այսպես շարունակ: Տասնմեկ տարվա ընկերներիդ կփոխարինեն կիսածանոթ ընկերներ: Ոմանք` հեշտ , իսկ ոմանք դժվար կհարմարվեն նոր միջավայրին: Դպրոցում հեշտ էինք ընդհանուր հայտարարի գալիս, քանի որ մենք` աշակերտներս, քիչ էինք, իսկ համալսարանում դժվարություններ կառաջանան: Հեշտ չէ յոթանասունից յոթանասունհինգ ուսանողի բերել մեկ հայտարարի: Իհարկե, դժվար ու բարդ կողմերը շատ են դպրոցից դեպի համալսարան անցման ժամանակ, ուղղակի ժամանակ է պետք, ինչպես ժամանակ է պետք հարմարվելու ժամին, երբ փոխում ես ժամային գոտին: Բայց եկեք հիշենք, որ սա կյանքի հերթական փուլն է, որը ունի ինչպես դժվար, այնպես էլ հեշտ ու անմոռաց էջեր: Ուսանողական կյանքը ավելի հետաքրքիր է. հետաքրքիր է իր ակտիվությամբ, իր նոր ծանոթություններով, ընկերներով, նոր բացահայտումներով և նորանոր գիտելիքներով:

Հաշված ժամեր են մնացել սեպտեմբերի մեկին, և ցանկացած առաջին կուրսեցու մեջ վախ կա. կհարմարվի՞ նոր միջավայրին, կգտնի՞ ընկերներ, ինչու չէ, նաև կդիմանա՞ «համալսարանական ծանրաբեռնվածությանը»:
Այս տարվա առաջին կուրսեցիներից մեկը ես եմ: Սովորելու եմ մայր բուհի ինձ ամենահոգեհարազատ ֆակուլտետում` ժուռնալիստիկայում: Երևի ես, ավելի ճիշտ, մեր կուրսը մնացած կուրսերից տարբերվում է նրանով, որ որոշ չափով ճանաչում ենք ու արդեն փոքր ինչ հարմարվել ենք իրար ու որոշ չափով գիտենք մեկս մյուսի բնավորությունը, բայց դե առաջին հայացքից պետք չէ դատել. կհանդիպենք ու ավելի լավ կճանաչենք:

-Դե ինչ, առաջի′ն կուրսեցի, քե′զ հետ եմ, չվախենա′ս ու համարձակ կգնաս քո բուհ ու կմտնես քո լսարան ու կծանոթանաս քո կոլեգաների հետ: Ի՞նչ գիտես, որ նրանք չեն վախենում նրանից, ինչից դու: Նրանք էլ են քեզ պես, դո′ւ, դարձիր այն առաջինը, ով ծանոթանալու ձեռք կմեկնի ու կկոտրի ստեղծված լարվածությունը:

Ուսանող լինելը շատ լավ բան է, ափսոս, դասերը խանգարում են:

Խաղաղությունը` խաղաղություն տարածողի աչքերով

«Սյունիք-Զարգացում» հասարակական կազմակերպությունն ունի Եղեգնաձորի ակտիվ երիտասարդների խումբ, որը բաղկացած է 4 հոգուց՝  ես ներառյալ: Մեր հիմնական նպատակն է` կազմակերպել հավաքույթներ, մրցույթներ, ցուցահանդեսներ, վիկտորինաներ և այլ միջոցառումներ՝ մեր մարզի՝ Վայոց ձորի ակտիվ երիտասարդներին ոգեշնչելու համար:

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Առաջին ամիսն էր՝  հունիսը, երբ մտածեցինք ցուցահանդես կազմակերպել: Հավաքվեցինք հունիսի 4-ին, պայմանավորվեցինք  ցուցահանդեսը ներկայացնել հունիսի 15-ին: Սյունիք-Զարգացում ՀԿ-ի աշխատակիցներից Արուս Ներսիսյանը օնլայն հայտարարություն գրեց, որը մենք պարտաճանաչորեն տարածեցինք սոցցանցերով՝ մարդկանց հետաքրքրությունը շարժելու նպատակով:

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Հաջորդ օրը բոլորը հայտարարության մասին էին հարցնում.

-Սո՛ֆ, ի՞նչ ցուցահանդես եք անում:

-Դե՛, երեխե՛ք, պիտի նկարեք խաղաղություն ու ինչքան կարող եք շատ մարդկանց ասեք. հաստատ հետաքրքիր կանցնի:

Ամեն ինչ հասցնելու համար՝ որոշեցինք հունիսի 13-ին հավաքել աշխատանքները՝ ուսումնասիրել, դասավորել և քննարկել: Մասնակիցներին շահագրգռելու համար՝ որոշեցինք ժողովրդի քվեարկությամբ ընտրել ամենալավին, տվյալները ամփոփել մի քանի օր հետո, և հանձնել փոքրիկ նվեր: Քվեարկությունը կատարվելու էր թղթե փոքրիկ զատիկներով: Քվեարկողները դրանք փակցնելու էին իրենց կարծիքով լավագույն նկարի վրա:

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Եկավ հունիսի 13-ը, հավաքեցինք նկարները. դրանք, իսկապես, լավն էին: Ամեն մեկն արտահայտել էր խաղաղության վերաբերյալ իր պատկերացումները, ընկալումներն ու մտքի թռիչքը: Ոմանք ապլիկացիա էին արել:

Ցուցահանդեսը լինելու էր ամֆիթատրոնում: Ամենահետաքրքիրը նկարներն առանձնացնելն ու թղթերին փակցնելն էր: Իսկապես հետաքրքիր աշխատանք ստացվեց:

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Հունիսի 14-ն էր, ինձ հանձնարարեցին ցուցահանդեսի բացումը: Առաջին անգամն էր, որ ես նման աշխատանք պիտի կատարեի, այդ իսկ պատճառով շատ լարված էի:

Ահա եկավ այդ սպասված օրը: Ամեն ինչ հիանալի էր անցնում: Մենք երկու ժամ շուտ էինք գնացել ամֆիթատրոն՝ նկարները տեղադրելու:

Ցուցահանդեսն սկսվեց: Ես հայտարարեցի ցուցահանդեսի բացումը, նպատակը և նկարների գնահատման ձևը: Ապա ելույթ ունեցան Եղեգնաձորի երգչախմբի սաները:

Մեր՝ 1-ին հիմնական դպրոցը, պատվոգիր ստացավ՝ ակտիվ մասնակցության համար: Արդեն սկսեցինք բաժանել թղթե փոքրիկ զատիկները: Մարդիկ շրջում էին ու գնահատում, իսկ մենք հետևում էինք նրանց:

 

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Լուսանկարը` Գևորգ Մաթևոսյանի

Ցուցահանդեսն ավարտվեց ժամը 20-ին:

Ավարտից հետո ոմանք չէին թաքցնում իրենց հիացմունքը: Ամեն մեկը պատմում էր իր տպավորությունը՝ երեխաների խելամիտ պատկերացումների մասին:

Սոֆյա Աբրահամյան

***

«Սյունիք-Զարգացում» ՀԿ-ն իր գործընկեր կազմակերպությունների հետ համատեղ  ամեն տարի կազմակերպում է ճամբարներ `«Ճամբարներ հանուն Հարավային Կովկասի խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում: Բայց մինչ  ճամբարները կազմակերպվում են ամենամյա ցուցահանդեսներ «Խաղաղությունն իմ աչքերով» խորագրով: Մի քանի օր առաջ ինձ զանգահարեց ճամբարների և ցուցահանդեսների պատասխանատուն` Արուսը, ու ասաց, որ այս տարի ես պետք է մասնակցեմ ցուցահանդեսին և օգնեմ իրեն:

Վրա հասավ նշանակված օրը: Ես ու ընկերներիցս մեկը առավոտյան գնացինք «Սյունիք», չէ-չէ, հանկարծ չշփոթեք Սյունիքի մարզի հետ: «Սյունիք-Զարգացում» ՀԿ-ն կազմակերպություն է Վայոց ձոր մարզում: Թեև ցուցահանդեսը պետք է սկսվեր երեկոյան վեցին, մենք շուտ գնացինք այգի` սկսելու ցուցահանդեսի նախապատրաստական աշխատանքները: Աշխատում էին բոլորը. թե′ այս տարվա ջոկատավարները, թե′ նախորդ տարիների, և թե′ այս և նախորդ տարիների ճամբարների մասնակիցները: Երեխաների նկարները գնահատելու էին հյուրերն ու այցելուները` կամավորների կողմից բաժանված կպչուն զատիկների միջոցով:

Դե քանի որ ես էլ կրում էի երիտասարդ լրագրող բեյջը, պետք է նաև հարցազրույց վերցնեի ծրագրի պատասխանատուներից  մեկից, և քանի որ  նա վրացի էր, ես պետք է հարցազրույցը վարեի ռուսերեն լեզվով: Սա իմ առաջին օտարալեզու հարցազրույցն էր, այդ իսկ պատճառով  մի քիչ վախ կար, արդյոք ճի՞շտ կօգտագործեմ բառը, սխալ չե՞մ անի, բայց հուրախություն ինձ, կարողացա պատվով դուրս գալ: Ահա և հարցազրույցի հայերեն թարգմանված տարբերակը.

-Բարև Ձեզ, կներկայանա՞ք

-Ես Բուբա Ծիրեկիձեն եմ, HEKS-Հարավային գրասենյակի ծրագրերի պատասխանատուն:

-Իսկ ինչո՞ւ եք հենց այս նկարը համարել լավագույնը:

-Քանի որ ես կարծում եմ` կոնֆլիկտի երկու կողմերն էլ գտնվում են շղթայված հենց կոնֆլիկտի պատճառով: Նրանք  շղթայում են և′  միմյանց, և′ կոնֆլիկտը: Աշխարհահռչակ Օլիվերո Տոսկանին նույնպես նման մոտեցում ուներ: Նա ակտիվորեն աշխատում էր ռասսիզմի թեմայի վրա: Տոսկանին հաճախ ցույց էր տալիս նույն շղթայում գտնվող երկու ձեռք` սպիտակամորթ ու սևամորթ, և դրանով ցանկանում էր ցույց տալ, որ ռասսիզմը դժվար լուծելի, ոչ ճիշտ խնդիր է ինչպես սպիտակամորթների, այնպես էլ սևամորթների համար:

Լուսանկարը` «Սյունիք- Զարգացում» Հ.Կ.-ի

Լուսանկարը` «Սյունիք- Զարգացում» Հ.Կ.-ի

-Իսկ ինչպե՞ս եք դուք  հասկանում այս նկարը:

-Այստեղ շղթաների մեջ  պատկերված ձեռքերը խորհրդանշում են այն երկրները, մարդկանց և ազգություններին, որոնք ձգտում են վերևում աղավնու տեսքով պատկերված խաղաղությանը, սակայն չեն հասնում իրենց իսկ կողմից ստեղծված շղթաների պատճառով, և դրանք չի լինում ջարդել:

-Իսկ ի՞նչ է խաղաղությունը Ձեզ համար:

-Ինձ համար խաղաղությունը դա ընկերական համակեցությունն է:

-Ո՞րն է խաղաղության Ձեր խորհրդանիշը:

-Երևի արևը:

Լուսանկարը` «Սյունիք- Զարգացում» Հ.Կ.-ի

Լուսանկարը` «Սյունիք- Զարգացում» Հ.Կ.-ի

-Ինչո՞ւ հենց արևը:

-Դե, չեմ կարող ասել, երևի`շատ եմ սիրում արև դրա համար:

Բուբա Ծիրեկիձեի և մյուս կազմակերպիչների հետ կհանդիպենք արդեն ճամբարների ընթացքում: Նրանց կճանաչենք ավելի մոտիկից և կհարստացնենք մեր գիտելիքները խաղաղության մասին այդ ոլորտում երկար տարիներ աշխատող մարդկանցից:

Մուշեղ Կուրեխյան