Բարև: Եկել եմ մի փոքր բողոքեմ ու գնամ: Երևի արդեն սովորել ես սենտիմենտալ հոդվածներիս, բայց, կարծում եմ էս մեկը կտարբերվի: Դե, լսիր… Ես սովորում եմ ավագ դպրոցում, 11-րդ դասարան փոխադրվեցի: Դե, երևի գիտես, որ ավագ դպրոցում բոլորը, ըստ իրենց ընտրած ապագա մասնագիտության՝ ընտրում են հոսքեր (հումանիտար՝ լեզուներ, պատմական, բնագիտական՝ կենսաքիմիա, ֆիզմաթ), էդ առարկաները խորացված են անցնում ու տարվա վերջում քննություն են տալիս էդ առարկաներից՝ բանավոր: Ես սովորում եմ կենսաքիմիա հոսքում… Չէ, բժշկական համալսարան չեմ ընդունվելու: Պարզապես հումանիտար հոսքում 11-րդ դասարանում արդեն չեն անցնում կենսաբանություն և քիմիա, իսկ ես սիրում եմ էդ առարկաները: Ես անցնում եմ կենսաբանություն և քիմիա շաբաթական 4-ական ժամով, իսկ համաշխարհային և եկեղեցու պատմություններ չեմ անցնում: Կարծես, թե ամեն ինչ նորմալ է, ի՞նչ ունեմ բողոքելու… Կոնկրետ իմ հոսքի վերաբերյալ մի քանի խնդիր նշեմ: Առաջինը վերաբերվում է քիմիայի գործնական փորձերին: Երբ ընկերներիս պատմում եմ, որ սովորում եմ կենսաքիմիա հոսքում, անմիջապես պատկերացնում են էն ամերիկական ֆիլմերի քիմիայի լաբորատորիաներն ու հավես փորձերը: Չէ, իրականում մեր քիմիայի ժամերը չեն տարբերվում հայ-կա-կան հիմնական դպրոցների քիմիայի դասաժամերից: Բացիր դասագիրքը, կարդա, ոչինչ մի հասկացի, փակիր: Ոչինչ, մի 2 էլ ավել կստանաս, որ մյուս անգամ խելքդ գլուխդ հավաքես ու գոնե մի 2 տող անգիր անես՝ դասարանիդ առաջ խայտառակ չլինելու համար… Իսկ եթե չես կարողանում, խնդրեմ՝ գնա «բրդաչփխական» հոսք: Իսկ փորձերը արվում են էն դեպքերում, երբ գործնական աշխատանք պիտի գրվի տետրերում. նայիր ոնց են կարմիր նյութը խառնում կապույտին ու ստանում մանուշակագույն նյութ, ու գրիր տետրում, որ գնահատվես: Ո՞վ է ձեր միջի նկարիչը, դե ասա՝ տեսնենք, կարմիրը կապույտին խառնելիս ի՞նչ գույն կստանանք: Կարծես առանց էդ ձևականությունների էլ չգիտենք, որ՝ ա) կանաչ, բ) վարդագույն, գ) մանուշակագուն (Ամալյայի ասած՝ սիվիրինի) դ) սև. տարբերակներից՝ ճիշտը գ)-ն է: Նորից եմ ասում գ)-ն, չլսեցի՞ր: Իսկ ինչի՞ գնահատվես, երբ փորձը կատարվում է մեկ մարդու կողմից, ու դու պարզապես կողքից դիտորդ ես: Ի՞նչ է, ձեռագրի՞դ համար գնահատվես… Թունավոր նյութերի հետ աշխատելիս էլ պիտի արագ նյութերը խառնես, դնես պատուհանագոգին՝ դրսի կողմից ու արագ փակես, որ ռեակցիաներից չթունավորվես: Ամբողջ դասարանն էլ, մեկը մյուսին հրելով, իրար տրորելով, պիտի հավաքվեն պատուհանի մոտ՝ ռեակցիան դիտելու: Դե, քարշիչ պահարան ունենք, բայց չի աշխատում: Կարծես դեկորացիա լինի… Հաջորդ խնդիրը՝ մասնավոր պարապմունքները… Ծնողները հաճախ են ասում, որ իրենց ժամանակ ամենը ուրիշ էր, իրենք իրենց դպրոցի գիտելիքներով ընդունվում էին, իսկ հիմա տարիներով պարապում են, ուսուցիչները դիտմամբ գիտելիքներ չեն տալիս, որ գումարով պարապես իրենց հետ: Չէ, հարգելիներս… Էստեղ ստիպված եմ պաշտպանել ուսուցիչներին: Ուսուցիչներին տրված է հստակ ծրագիր, ու իրենք իրավունք չունեն շեղվել ծրագրից: Հարկավոր է ծրագրերը վերանայել, այլ ոչ թե ուսուցիչների վրա ամբողջ մեղքը բարդել: Հիմա մի փոքր քննություններից: Գիտե՞ս, շատ-շատ դժվար կարողացա կենտրոնանալ քննությանս տոմսերի վրա, իսկ հենց քննասենյակում ուղղակի մոռացա սովորածս: Հա, մոռացա: Մեկ տարի առաջ՝ 9-րդ դասարանի քննությունները լրիվ այլ էին: Ինձ «կոտորում» էի, քննություններս բարձր էի ուզում ստանալ ու բնավ չէի մտածում, որ, չնայած բոլոր առարկաներն էլ բարձր կստանամ, բայց էսօր էդ քննություններից հիշելու եմ միայն գրականությանս անգիրները, որովհետև… Որովհետև միայն դրանք եմ հավեսով սովորել: Հաջորդ հարցը, որի մասին ուզում եմ խոսել, դա վատ սովորող աշակերտներն են: Հաճախ նրանց ծաղրում են կամ չեն շփվում մենակ նրա համար, որ վատ են սովորում, կամ բնավ չեն սովորում: Հարգելիս, արի քեզ մի գաղտնիք ասեմ. սովորել-չսովորելը դա մարդու որոշումն է, ու դա բնավ չի կարող ազդել մարդու մարդ տեսակի վրա: Զարմացա՞ծ ես, իսկ ի՞նչ է, չգիտեի՞ր, հարգելի գերազանցիկ… Շատ մարդկանց «լավ» սովորելը հիմնված է անգիր անելու վրա… Լավ սովորելն ու խելացի լինելը տարբեր բաներ են, ոնց ասում են: Լավ հիշողությու՞ն ունես, կարո՞ղ ես էջերով տեքստեր անգիր անել՝ վերջ, գերազանցիկ ես: Իսկ երբ չես ուզում անգիր անել ու փորձում ես հասկանալով սովորել, դա ոչ ոքի չի էլ հուզում, չեն էլ փորձում օգնել քեզ: Դասդ պատասխանելիս կմկմացիր՝ նստիր, չես սովորել: Իսկ ու՞մ է պետք էդպիսի լավ սովորելը, երբ գործնականում ընդունակ չես կիրառել սովորածդ:
